Ндірістік тәжірибеде өсіріліп зерттелген сұрыптар туралы сипаттама.

ТАПСЫРМА

Жұмыстың тақырыбы:Ақмола облысы,Целиноград ауданы жағдайында қиярды көшетпен өсіру технологиясы.

Университет бойынша 2016ж. "24" қараша № 1685-С бұйрығымен бекітілген.

Студенттермен дайындалған дипломдық жұмысты тапсыру мерзімі 20 сәуір 2017 жыл.

Дипломдық жұмысты орындауға бастапқы деректер шаруашылық туралы мәліметтер, шаруашылықтың 2015-2016 жылғы өндірістік қызметінің есептері.

Дипломдық жұмыста зерттелетін мәселелердің тізімі немесе мазмұны

Кіріспе

1. Әдебиетке шолу

2. Негізгі бөлім

3. Зерттеу нәтижелері. Аймақтың климаты,шарушылық орналасқан жердің топырақтары

3.1 Қиярды көшетпен отырғызу технологиясы

3.2 Қиярды күтіп баптау жұмыстары

3.3 Өнімнің қалыптасуы

3.4 Қияр дақылының биометриялық көрсеткіштер

3.5 Өнімді жинау

4. Экономикалық тиімділік

5. Еңбек қорғау

6. Қоршаған ортаны қорғау

Қорытынды

 

Ұсынылған негізгі әдебиеттер

1. Ысқақов М.Ә. «Көкөніс шаруашылығы практикумы», Астана 2014

2. Өтешқалиев А.Ө «Көкөніс өсіру технологиясы» Алматы 2008(192бет)

3. Шепетков Н.Г., Ысқақов М.Ә. «Жеміс көкөніс шаруашылығы», Алматы 2011

4. Г.Т. Каплина «Рассадные овощные культуры»

5. Н.Г. Щепетков., М.А. Искаков. «Учебно- методический комплекс дисциплин», Астана 2012

6. Н.Г Щепетков «Научные основы высокой продуктивности овощных культур», Астана 2013

 

Дипломдық жұмыс тауарлары бойынша кеңесшілер (оларға байланысты бөлімдер атаулары көрсетілуімен):

 

Бөлім, тарау	Кеңесші	Бақылау
мерзімі	Қолы
Кіріспе	Н.Ж.Жанбыршина	12.01.2017
1.Әдебиетке шолу	Н.Ж.Жанбыршина	15.01.2017
2.Негізгі бөлім	Н.Ж.Жанбыршина	10.02.2017
3.Зерттеу нәтижелері	Н.Ж.Жанбыршина	24.02.2017
4.Зерттеудің экономикалық тиімділігі	Г.К.Нарбаева	16.03.2017
5.Еңбек қорғау	Н.Ж.Жанбыршина	27.03.2017
6.Қоршаған ортаны қорғау	Н.Ж.Жанбыршина	06.04.2017
Қорытынды	Н.Ж.Жанбыршина	17.04.2017
Бақылау нормасы	Б.Ө.Амантаев	20.04.2017

 

Тапсырма берілген күн 24.11.2016

Дипломдық жұмыс жетекшісі _________ Жанбыршина Н.Ж

Тапсырманы орындауға қабылданған студент _________ Жумадулла Ж.Д

 

Кіріспе

«Қазақcтан 2050» ұлттық cтpатeгияcы жәнe «Агpобизнec 2020» бағдаpламаcына cәйкec, Қазақcтанның агpоөнepкәcіптік кeшeнінің алдында жаңа тeхнологиялаp eнгізу eceбінде шаруашылықтарда өсірілетін экологиялық таза өнімдepді өндіpу міндeті тұp.

Әлемдік азық-түлік нарығының көшбасшысы болу және ауыл шаруашылығы өндірісін арттыру үшін бізге мыналар қажет: Егістік алаңын ұлғайту. Мұндай мүмкіндік барлық елдерде бірдей жоқ екенін атап өтемін. Егістік түсімін, ең алдымен жаңа технологиялар енгізу есебінен елеулі көтеру қажет. Біз экологиялылыққа баса назар аудара отырып, ұлттық бәсекеге қабілетті брендтер құруға тиіспіз. Нәтижесінде мен агроөнеркәсіптік кешеннің алдына - экологиялық таза өндіріс саласындағы жаһандық ойыншы болу міндетін қоямын.

Мeмлeкeт өcімдік шаpуашылығы өндіpіcін дамытуға жәнe импоpт көлeмін төмeндeтугe баpлық қажeтті жағдай жасауда. Қазіpгі таңда pecпубликада көкөніc-бақша өнімдepін балғын жәнe өңдeлгeн түpдe тұтыну көлeмі жылына шамамeн 3,2 млн.т құpайды. Оның ішіндe, импоpттың алатын үлecі шамамeн 6%.

Көкөніс шаруашылығы – көкөніс өсімдіктерін өсірумен айналысатын ауыл шаруашылық саласы, оларға мысалы, бақшалық дақылдар – қарбыз, қауын, асқабақ жатады. Көкөніс шаруашылығы ашық немесе жабық жерлік болуы мүмкін, ол топырағына байланысты болады. Көкөніс шаруашылығының ашық түрінде көктемгі жазғы және күзгі мезгілдерде көкөністік дақылдарды өңдейді, жабық топырақта— маусымнан тыс кездері көкөністерді өсіреді, ол кезде климаттық жағдайлар бойынша егістіктерде көкөніс өнімін және ашық топырақ үшін көшетті екпелерді алу мүмкін болмайды.

Көкөніс шаруашылығының ерекшелігі көшет отырғызу әдісін жаппай қолдану, сонымен қатар, өсімдіктерді аяғына дейін өсіру және шығару саналады.

Қияр дақылында адам ағзасының ас қорыту жүйесін реттейтін, асқазан сөлінің қышқыл-сілтілі ортасын бейтараптандыратын дәрумендер мен минералды тұздар өте көп болады. Жаңа піскен жемістері, әсіресе бүйрек ауруларының бастапқы кезеңінде, өт шығару жолдарында тұз шөгінділерінің

түзілуі барысында аса пайдалы. Қияр жемісі асқазан сөлінің қышқылдылығы жоғары адамдарға пайдасы зор.

 

Жұмыстың мақсаты: Ақмола облысындағы қиярды көшетпен отырғызу және де суармалы жағдайда өсіру.

Жұмыстың міндеті: 1). Ақмола облысының құрғақ далалы аймақтық жағдайында өсірілген қияр соттарының өнімділігін бағалау.

2). Қияр сұрыптарын көшетпен өсіру технологиясынын ерекшеліктерін анықтау.

3). Қияр өсірудің экономикалық тиімділігін бағалау

 

Әдебиетке шолу

Қиярдың шығу тарихы, әлемде және Қазақстанда өсірілетін көлемі

Қияр – әлемде ең көп таралған көкөніс дақылдарының бірі. Гректер қиярды «аорос» деп атаған. Пісіп жетпеген жемістері тағам ретінде қолданылғандықтан, бұл сөз «піспеген» деп аударылады. «Аорос» сөзі бірте-бірте «аугурос» сөзіне ауысып, орыс елінде «огурец» (қияр) деп өзгертіп айтылды [10]. Үндістанда ежелгі мекені болып саналатын қиярды 3 мың жыл бұрын өсіріп бастаған. Қытайда қиярды өсіру біздің дәуірімізге дейін II ғасырда басталған. Біздің дәуірімізге дейін бірнеше жыл бұрын Мысыр елінің ғибадатхана қабырғаларында құрбандыққа шалынғандар арасында жемістері суреттелген қияр басқа асқабақ өсімдіктерімен өсірілгені анықталды. Сондай-ақ, ХІІ династиясының (б.д.д. 2000-1788 жж.) мазарларын қазу кезінде тасқа айналған қияр қалдықтары табылды [11, 12]. Бұл дақыл Ежелгі Рим, Ежелгі Грек және Месопотамияда да белгілі болған. Көне заманда қияр айтарлықтай кең таралған. Теофраст (б.д.д. 372-288 жж.), Диоскорид (б.д.д. 50 ж.), Марциал (б.д.д. 40-102 жж.) көне авторлары өздерінің шығармаларында қияр туралы бірнеше рет атап өткен. Бұл дақылдың сипаттамасын ежелгі римдік жазушы және агроном Колумнелланың (б.д.д. 60 ж.) 12 томдық ауылшаруашылық энциклопедиясында табуға болады. Ол биологиялық ерекшеліктерінен басқа, өсіру технологиясын да толығымен жазған. Мысалы, Колумнелла шақпақ таспен жабылған көшетханаларда өсірілген қиярды жыл бойы Тиберия императорының үстеліне берілгенін жазған. Сондай-ақ, ол қиярдың Африкада кең таралғандығын ескертеді [13]. Батыс Азия (Иран, Ирак, Туркия, Сирия) елдеріне қияр 3000 жылдан аса бұрын келген. Арабтарға бұл өсімдік біздің дәуірімізге дейін кем дегенде 300-200 жыл бұрын белгілі болды. Ол туралы араб ғалымдары, Ибн-Аллавам мен Ибн-Бейтар набаттық егіншілікті сипаттағанда атап өткен [14]. Англияда ХІV ғ. қияр кәдімгі көкөніс дақылы болған, сосын ұзаққа созылған соғыс жылдары бұл дақыл қараусыз қалды. Тек 1573 жылы қайтадан өсіріле бастады. ХVІІІ ғ. Еуропада әйнектелген жылыжайларда қияр өсіріліп басталған, осыдан бастап ағылшындықтар жылыжай қиярының жаңа сорттарын шығара бастаған [15].

Ресейде бәрі IX-X ғғ. басталған. Оңтүстік, Орталық және Солтүстік-шығыстық аймақтардың қатты климатына қияр сорттарын бейімдеткен ежелгі суздальдық егіншілері еңбек еткен. Қияр тұқымдарының көбісі егіншілердікі болған. Қияр жүйектерін жылқы көңдерімен қосып қазған. Қияр туралы Ресейде бірінші әдебиетте 1528 жылы неміс бароны Зигмунд Герберштейн жазған. Кейіннен неміс ғалымы Адам Олеарий 1637-1639 жж. Ресейде болып, өзінің елшілік сапарында орыс қиярлары туралы түгел сипаттап мадақтаған. Измаилда I Петр жарлығымен Просяндық патшалығы бақшасы жылыжайында қиярлар мен қауындар өсіріліп бастаған [16-18].

Қазіргі уақытта қияр көкөніс дақылы ретінде бүкіл дүние жүзінде кең таралған. Шындығында бұл бүкіл халық сүйіп жейтін дақыл субтропикалықтан полярлық ендіктерге дейін өсіріледі. Қиярдың ірі және дәстүрлі территориясы Ресей Федерациясының орталық облыстары, Поволжье, Солтүстік Кавказ, Украина, Беларусь пен Молдова болып табылады. Ресей Федерациясы мен Украинада қияр егісі 120 мың га жерді алып жатыр. Жабық танапта ол 70% ауданды алып жатыр [19]. Қазақстанда қиярды өсіру ауданы ашық алаңда 12-14 мың га (көкөніс дақылының жалпы ауданынан 10-12%), жабық алаңда 170 га дейін жетті. Қазақстанның оңтүстік-шығысында жылыжай қиярының ауданы 50 га шамасын құрап жатыр [3, б. 4]. Әлемде қиярды көбірек Қытайда жалпы ауданы – 190 мың га, Еуропа мемлекеттерінде – 200 мың га және Азияда – 300 мың га жоғары өсіреді [20]. Қиярды әлемдік өндіру жылына 12 млн.т құрайды. Оны орташа өнімділігі 15 т/га болатын 880 мың га жоғары аудандарда өсіреді. Қытайдың субтропикалық аудандарында жылына 3,9 млн. т, Жапонияда – 1 млн. т, Туркияда – 0,8 млн. т, АҚШ – 0,6 млн. т, ал Қазақстанда – 90 мың т қияр жиналады. Қияр жеткізілімі бойынша импортер-мемлекеттер арасында Иран (36%), Қытай (20%), Украина (14%), Испания (9%), Әзербайжан (8%) топбасшылар болып табылады [21].

Қияр (лат.Cucumis sativus)-асқабақ тұқымдасына жататын бір жылдық көкөніс дақылы.Жарық,ылғалды және жылы жерлерде жақсы өседі. Суыққа төзімсіз. Сабағы жатаған не өрмелегіш, бес қырлы, ұзындығы 1,5м-дей.Жапырағы кезектесіп орналасқан, ұзын сағақты, түкті. Гүлі сары, дара жынысты. Жемісі- қияр. Қиярды үзіп алысымен де, кейін тұздалған күйінде де жеуге болады. Жемісі – жеуге жарамды, тұқымы көп, шырынды және түсі жасыл болып келеді. Түріне байланысты көлемі әртүрлі болады. Қияр мәдениетке 6000 жыл бұрын енген. Оның Отаны – Үндістанның тропикалық аймағы және Қытай. Бүгінгі күнге дейін осы аймақтарда қияр табиғи жағдайда өсіріледі.

Қиярдың сабағы жатаған, бұтақтанғыш келеді. Жапырақтары сағақты, солардың қолтығында мұртшалары, өркендері, жанама тамырлары және гүлдері қалыптасады. Аталық гүлдері гүл шоғырына қалқанға, аналықтары жалғыздан, кейде шоқпарбас тәрізді орналасқан.
Қияр – ежелгі көкөністік өсімдік, әлемнің барлық елдерінде өсіріледі. ТМД-да 220 мың га жерде өсіріледі. Ашық жердегі өнімділігі 100-120 ц/га, қорғаулы жерде орташа есеппен 16-20 кг/м2, ал 50-60кг/м2 мүмкін өнімділік.

Қазақстанда қиярды жуықтап 15 мың гектар жерде өсіреді. Негізгі егістік Алматы, Оңтүстік Қазақстан және Қызылорда облыстарында. Үй маңында барлық қияр егістігінің 77,8 % орналасқан.

2004 жылы қиярдың ең жоғары өнімі (286,6 ц/га) Солтүстік Қазақстан облысында болды. Қиярдың жоғары өнімі шаруа қожалықтарында жиналуда. Анықтама үшін: Израильде-көкөніс шаруашылығы ең жетілген елде –қиярдың өнімділігі 2500 ц/га. Қазақстанның солтүстігінде қиярды 2,2 мың га жерде өсіреді.

Биологиялық ерекшеліктері. Тамаққа қиярдың піспеген жемісін – 9-12 тәуліктік көк түйнегін – жас күйінде, тұздап және маринадтап пайдаланады, 4-5 тәуліктік жемісі корнишон, ал 2-3 тәуліктік түйнегі пикуль дайындауға жарайды.

Қиярдың көк түйнегінде сұрпына байланысты 0,5-1,4 % ақуыз, 1,5-3,7 % қанттар, 10-15 % С дәрумені, әртүрлі минералды заттар және 96,8 % су болады.

Қиярда минералды заттар аз, бірақ олардың сәтті арақатынасы негіздердің мол болуына себепші болады. Осы көрсеткіш бойынша басқа көкөністер, шомырдан басқа, қиярға теңесе алмайды. Сірә, қиярдың несеп қышқылын еріте алу қабілеті негіздердің мол болуына байланысты болар. Қиярда калийдің мол болуы (1400 мг/л) ағзадан сұйықтың шығарылуына ықпал етеді. Қияр шырыны парфюмерияда, косметика өнеркәсібінде кең қолданыс тапқан.

Қияр топырақ пен ауаның температурасы мен ылғалдылығына жоғары талап қояды.

Тамыр жүйесі топыраққа небары 25-30 см тереңдейді, ал жан-жағына 50 см. Сабағы төселіп өседі, мұртты; мұрттарымен тірегіштерге оратылады да, ол тік өсе алады.

Бұл бір жылдық, бір өсімдігінде аналық және аталық гүлдер қалыптасатын қос жынысты, ұялас өсімдік. Гүлдері жапырақ қолтығында пайда болады: аталығы – 5-7-ден, аналық гүлдері біреуден, кейде екеуден пайда болады. Соңғы кезде негізінен аналық гүлдер қалыптасатын сұрыптар шығарылуда, оларды аналық түрдегі сұрыптар дейді.

Аталық гүлдер ашылғаннан кейін аналық гүлдер пайда болады. Олар бүйірлік бірінші және екінші реттегі сабақтарда орналасады. Негізгі сабақты шеку (шырпу), бүйірлік өркендердің құрылуын тездетеді де, ерте өнім алуға ықпал жасайды, ал шырпылған өсімдіктердің жинақтылығы оларды бір алаңда көбірек орналастыруға мүмкіндік береді де, жалпы өнімді молайтады.

Қиярдың гүлдері бунақденелілермен, негізінен аралармен тозаңданады. Бірақ аналық гүлді тозаңдатусыз жеміс байлайтын партенокарптық сұрыптар бар. Оларға Зозуля буданы, Московский тепличный буданы және т.б. жатады.

Жемістердің пішіні әртүрлі – шар тәріздіден жібше шұбатылған жылан тәріздіге дейін, олардың мөлшері де ауытқымалы 5 см-ден 70 см-ге дейін болады. Сұрпына байланысты түсі сүттей ақтан қою жасылға дейін болады. Жемісі – сұрпына байланысты биологиялық пісуіне 40-60 тәулікте жетеді, оларды бұл кезеңде тұқымдықтар деп атайды. Тұқымдықтардың түсі сүттей ақтан күңгірт қоңырға дейін өзгереді, кейбір сұрыптарының тұқымдары торлы болады. Тұқымдары ұзынша эллипс пішінді, сәл сарғылттау. Мың тұқымының массасы 16-25 г.

Қияр – қысқа күннің өсімдігі. Соған қарамай жекелеген сұрыптары күннің ұзақтығынан әртүрлі әсер алады. Ашық жердің сұрыптары – Муромский 36, Вязниковский 37, Неросимый 40 және т.б. – 11-12 сағ күнде жоғары өнім береді, ал жылыжай сұрыптары – Клинский, Многоплодный -9-10 сағ қысқа күнде жемісті жақсы салады.

Қияр – жылу сүйгіш өсімдік. Тұқымдары 12-13оС өне бастайды. Топырақтың температурасы 10°С төмен болса олар шіриді (көктемде салқын топыраққа сепкенде өскіндердің сирек болуы осымен түсіндіріледі). Егер тұқымды температуралық шынықтырудан өткізсе, олар +10оС өне алады. Өсу және жеміс салу үшін күндізгі оңтайлы температура 25-тен 32°С дейінгі, түнде – 18-ден 20°С дейінгі жылылық. Мұндай температурада өскіндер 4-5°С тәулікте пайда болады, 5-6 тәуліктен кейін, аналық типтес сұрыптардың қолтығында алғашқы жапырақтар пайда болады, бірақ олар кешірек пайда болады, көбінесе 10-15 тәулікте. Өскін пайда болғаннан 22-28 тәулік өткен соң гүлдей бастайды. Жатын тозаңданғаннан кейін тез пісетін сұрыптарда 9-12 тәулікте, орташа мерзімде пісетіндерде – 12-16 тәулікте көк түйнектері технологиялық пісуге жетеді. Дамудың оңтайлы жағдайында, ерте пісетін сұрыптарда қиярдың алғашқы жиналуы, өскін пайда болғаннан 38-40 тәулік өткен соң басталуы мүмкін.

Жылылық 14°С төмен болса қиярдың өсуі тоқтайды. Сондықтан салқын жылдары өнім күрт төмендейді. Тым жоғары температура да жеміс салуына қолайсыз: 35°С гүлдердің тозаңдары ұрықтана алмайды да жеміс байланбайды; 40°С өсімдіктің өсуі жалпы тоқтайды.

Танапта, кейде булыжайлар мен жалдарда өсірілген қиярда, жиі түйнектің қабығының, кейде мәйегінің де ащы дәмі болады. Ащылық, түйнектің қабығындағы ақуыздық қосылыстардың өнімдерінің ыдырауынан пайда болған глюкозидтердің көп болуына байланысты. Бұл әдетте жапырақта ылғал мен қоректік заттардың (негізінен азоттың) жеткіліксіздігінде, жемістердің күн көзімен күшті жарақтанғанында (сирек егістерде), сондай-ақ жеміс байлануының соңында байқалады. Қиярдың ащылануы – тұқым қуалаушылық құбылыс және өсімдіктің сұрыптық ерекшеліктеріне байланысты.

Қиярдың ылғалды күшті буландыратын үлкен жапырақ беті бар, ал оның тамырының негізгі бөлігі топырақтың тез құрғайтын жоғары қабатында орналасқан. Сондықтан ол суландырудың жүйелі болғанын тілейді, топырақтың ылғалдылығы 80-90% болуы керек. Ауаның оңтайлы салыстырмалы ылғалдылығы – 85-95%. Топырақтың жоғары ылғалдылығында қияр ауа құрғақшылығына төзімділік көрсетеді. Қиярды кез келген, тек қышқыл және тұзды емес топырақтарда өсіруге болады. Бірақ ең дұрысы құнарландырылған, қарашіріндіге бай, жақсы жылынатын құрылымды топырақтар. Қияр басқа көкөніс дақылдарымен салыстырғанда топырақтан қоректік заттарды аз шығындағанымен, оларды жедел сіңіреді. Өсуінің алғашқы 2 аптасында азоттық қоректің мол болғанын, сосын гүлденгенше – азотты-фосфорлы, ал жеміс салу кезеңінде қайтадан азотты тыңайтқыштардың мол болғанын тілейді.[1]

Өсіріп өндіру технологиясы

Егістіктегі орыны. Қияр дақылы құнарлы борпылдақ құмдауыт, саздақ қара топырақтарда жақсы өсіп-өнеді. Ауыр топырақтарда тамыржүйелері бәсең өседі және қоректік тыңайтқыштар мен ылғалды сіңіретін өнімдерінің кешігіп пісіп, жетілуіне, өнімділігінің төмендеуіне көп әсерін тигізеді.

Қияр дақылын оңтүстік еңістерде орналастыру және салқын жерлерден сақтандыру өте қажет. Оңтүстік еңістіктер ерте көктемде жылынып тұқымдарының тез көктеуіне, өнімдерінің кешікпеуіне көмекші әсерлерін тигізеді.

Топырақтың қышқылдылығына бейтарап болуы (PH 5,9-6,1) аналық гүлдерінің қалыптастыруын көбейтеді, бұндай жағдайда өнімдері жоғары сапалы болады. 51

Алғы дақылдар. Ең жақсы алғы дақылдар- ерте өнімдері жиналып келесі дақылдар үшін орынын босататын дақылдар: ерте пісетін аққауданды орамжапырақ

 

ндірістік тәжірибеде өсіріліп зерттелген сұрыптар туралы сипаттама.

Маринда сұрпы – Нидерланд елінің атақты "Монсанто Holland "компаниясы ойлап шығарған атақты,таныман гибрид.Бұл гибрид ерте кемелденетін,жоғары өнім беретін гибрид. Қиярдың бұл сұрпын ашық жерде, жылыжайларда,шынылы жылыжайларда өсіруге болады. Айта кететін жағдай бұл гибридті аралар арқылы тозаңданатын бақша дақылдарымен бірге орналастырмаған жөн.Гибрид алғашқы жемісін 40-55 күндер аралығында беріп үлгереді. Арнайы күтімді талап етеді. Жемістері жинауға ыңғайлы гельді емес. Бұл қиярдың әрбір торабы немесе сабағы 5 жемісті толық қалыптасуына күші жетеді. Жемісінің ұзындығы 10-12см,салмағы 65-75грамм цилиндрлі. Қияр жемісінде ақ тау жоталары бар қара жасыл түсті,ұзынша келген, ащысы жоқ,тұқым камералары шағын. Бір шаршы метр жерден алатын өнімділігі-25-30кг қияр.

Әмбебап гибрид- жаңа піскен түрінде де тұздалған түрінде де пайдалануға болады.Айта кететін жағдай ауруларға,яғни қотырлы және ұнтақты зең,клодоспариоз, струпьев, дақ ауруларға және де вирустық ауруларға төзімді гибриттік Маринда.Сондай ақ стрестік ауа райы жағдайларына икемділікті көрсетеді.

Артықшылықтары Маринда қияры жоғары табыстылық,жақсы дәмі мен өнім сапасы, жемістерін түрлі пісу жағдайында тұтынуға болады.

Маринда гибридін 1994 жылы Ресей Федерациясының тізіліміне енгізілді.

Қара топырақты облыстарда пайдаланылады.[2]

 

 

Астерикс - Орташа мерзімде пісетін гибридті қияр. Сорттың, яғни гибридтің авторлары Ресей ғалымдары Н.А. Ильин мен В.С.Ильин. 1998 жылы Ресей мемлекеттік тізіліміне енгізілген. Өсірілетін аймақтары негізінен Калуга, Мәскеу, Тула облысы және де Тамбов облыстарында кең өсіріледі.

Бал арасымен тозаңданатын астерикс гибриді сыртқы орта жағдайларына тез бейімделеді. Егін көгінен бастап алғашқы өнімді алғанға дейін шамамен 48- 54 күн өтеді. Өсімдіктер негізінен биіктігі орташа, гүлденуі аналық типті, тамыр жүйесі жақсы дамыған. Жапырақтары орташа мөлшерде, орташа әжімді, қою жасыл түсті, жапырақ шеті алсіз иілген. Қиярлар цилиндр пішінді, бүйірлі, орташа бұдырлы, ақтісті, көлденең кескінінде доғал, массасы 70-90 грамм. Қиярдың ұзындығы мен енінің қатынасы 2,9:1. Түктілігі сирек. Қабығы жасыл, орташа дақты және орташа ұзындықты ақ сызықтары бар. Тауарлы өнімі 133-333 ц/га құрайды. Ал бұл Бригада, Дружина және Единство стандартты сорттарына қарағанда 53-107 ц/га жоғары өнімділік. Ең жоғарғы (максималды) өнімділігі 422 ц/га, ал бұл Дружина сортымен салыстырғанда 90 ц/га жоғары көрсеткіш. Тауарлы өнім шығымы 80-97% (ал стандартты сорттарда ол 65-95%).

Негізгі кемшілігі ретінде гибридтің суыққа төзімсіздігі, немесе басқаша айтқанда әлсіз төзімділігі жатқызылады.[2]

Атлантиc – ерте мерзімде пісіп жетілетін қияр сорты. голландияның атақты Бейо Заден агрофирмасының шығарған гибриді. Топырағы жақсы өңделген ашық алаңдарда да, қорғаулы жылыжай орталарында да өсірілетін әмбебап гибрид. 2000 жылы Ресей Федерациясының барлық аймақтары бойынша мемлекеттік тізіліміне енгізілген болатын. Бұл гибрид тек қана қорғаулы жылыжай, ашық алаңдардан басқа да жерлерде өсіріледі: Арнаулы жеке бау-бақша учаскелерінде, үй жанындағы кіші алаңдардан бастап үлкен фермерлік шаруашылықтарда да өсірілетін гибрид.

Атлантис сұрпының тозаңдануы бал араларының көмегі арқылы жүреді. Көшетті отырғызғаннан алғашқы жеміс бергенге дейінгі аралық немесе жемісінің пісу ұзақтығы 46-52 күн. Өсімдік сабақтары өрмелегіш келеді. Жапырақтары басқа қияр сұрыптарымен салыстырағанда аздау болып келеді. Жапырақтарының түсі жасыл, ақшыл жасыл. Ал жапырақ пішіндері қатты әжімделген, түкті, шеттері жиырылған болып келеді.

Жемістері цилиндр тәрізді, қырлы, ірі, иіліңкі, ұзындығы 12-14 см, диаметрі 3-3,5 см, ал салмағы 120-130 грамм. Ұзындығы мен енінің қатынасы 3,2:1. Қиярдың қабықшасы қоңыр-жасыл түсті, ақ жолақшалармен көмкерілген. Жемістерінің сырты орташа ақ тісті. Гибридтің өнімділігі 1 шаршы метрден 12-14 кг дейін өнім береді. 10-14 күндік қияр жемістері тауарлық сапасын жоғалтады. Суару жұмыстарын жүргізгеннен 2-3 күн аралығында жинап отыру керек.

Бұл гибрид әмбебап мақсатта пайдаланады жана піскен түрінде де тұтына береді. Салат жасау үшін де пайдаланады. Жас өнімдерді бағалы консервілер жасау үшін пайдаланады. Вирусты ауруларға қияр мозаикасы және ұнтақты зең ауруларына шалдығуы екі талай. Ал жалған ұнтақты зең вирусты ауруына қарсы тұруы орташа. Буданның негізгі ерекшелігі суыққа төзімділігі. Әртүрлі климат жағдайларына бейімделгіштігі жоғары. Атлантистің артықшылықтары: ауруларға төзімділігі, жемістерінің дәмдік сапасының жоғары болуы, өнімділігінің жоғарылығы және де тауарлық түр келбеттілігі.