ХХ ғасырдың екінші жартысындағы Қытай мемлекеті. 1954 жылғы Конституция. Үлкен секіріс және Мәдени революция.

1949 жылы 21 қыркүйекте сессия конференцияға біртұтас фронт ұйымы ретінде мәртебе беріп, ҚХР орталық халықтық үкіметін ұйымдастыру т/лы заңды ж/е жалпы бағдарламаны қабылдады. 1949 ж 1 қазанда ҚХР жарияланды. Мемл/к биліктің жоғарғы органы мемл/к әкімшілік кеңес, ұлттық революциялық әскери кеңес жоғарғы сот болып табылды. 1953-54 жылдары ел тарихындағы халықтық өкілдер жиналысына алғашқы жалпы сайлаулар өтті. 15 қыркүйекте Пекинде халық өкілдерінің жалпы қытайлық жиналысының бірінші сессиясында ҚХРдың Конст/сы қабылданды. Осыған сәйкес биліктің жоғарғы органы ХӨЖЖ, ал оның сессияларының арасындағы үзілістерде тұрақты комитет болып табылды. 60 жылдардың басында Мао Цзэдун Үлкен Адымға тексеру жасады. Партия идеялық жағынан Үлкен Адымды жақтаушыларға ж/е оның қарсыластарына бөлінді. 1957 жылы Қытайдың алғашқы бесжылдығынан кейін Мао Цзэдун Қытайдағы «нағыз социализмді» құрудың жылдамдығын арттыруға шақырды. Осыны жүзеге асыру үшін ол ауылдардакоммуналар орнатып, Үлкен секірісті бастап жіберді. Жалпы бұқараны жұмылдыру ісі де осы кезден басталды. Үлкен секірістің нәтижесінде болат қорытудың және ауыл шаруашылықөнімдерін өндірудің көлемін 1957 жылмен салыстырғанда екі есе көбейту көзделді.

Мао Цзэдун ж/е оның жақтаушылары Мәдени революция атты іс қимылдарды жүзеге асырып, партиялық ж/е мемл/к органдарда тазалаулар жүргізді. 1975 жылы Мәдени революцияның саясатын заңды түрде бекіткен конст/я қабылданды. Биліктің өкілдік органдарының кейбір құқықтары шектелді. Алайда Мао Цзэдунның өлімі мемл/к құрылымның демократизациялануына ж/е 1978 жылы жаңа Конст/ны қабылдауға алып келді. Елде құқық шығарушылық қызмет белсендене түсті, бірқатар кодекстер қабылданды. Осылайша ҚХРдың реформаларына 20 жыл толды.

 

 

61. Негидий(40 жеміс- жидек ағашы бар)бақшасын Агериге сатты. Келісім шарт бойынша жарты ақшаны алдын ала төлеу керек, ал жарты ақшасын 1 айдан кейін төлеу керек еді. Алайда Агерий шарт жасасқаннан кеін жеміс-жидек бақшасына иелік ете бастады. 1 аптадан кейін қатты соққан жел 20 ағашты сындырды. Агерий ол жағдайдан кейін жарты ақшаны төлеуден бас тартты. Рим құқығы бойынша қандай жаза қолданады? Ежелгі Рим құқығының мұрасының ең маңыздысы 12 кесте заңдарына сүйене отырып бұл жағдайды бағалайтын болсақ, егер біреу өз қарызын қтей алмай 5 куәгер және таразышының қатысуымен салынатын мүліктің орнына беретін келісім немесе затты иелігіне шығаруға келісім жасаса, онда сол уақытта айтылған сөздер мәңгілік бұзылмайтын болып есептелінеді. Енді Негидий мен Агеридің жағдайына келетін болсақ 12 кесте заңдарында көрсетілгендей келісім кезінде айтылған сөздерді дәлелдеуге айғақ айту жеткілікті болып табылады, бұл жағдайда өз сөзінен бас тартушы екі есе айыпқа тартылады. Бұдан байқайтынымыз 12 кесте заңында анық көрсетілгендей келісімшартта айтылған сөздер дәлелдеуді қажет етпейді және келісімшартта айтылған сөздер орындауға міндетті болып табылады, яғни бұл жағдайда өз сөзінен бас тартқан Агерий 12 кесте заңдары бойынша екі есе айып төлеуге міндетті.

 

62. Венсон Леграноға көне секроторды сатуға сөз берген болатын. Бұл жұмысты бағалаушы адам кешігіп, ертесіне келетін болды, бұл зат үшін жасалатын шартты ертесіне Венсон секреторға сатылғандығы жайлы Легранға айтты. Венсон сөз бергендігін жоққа шығармай, тек заттың сатылғандығы жөнінде шарттың күшінде қалуын қалады. 1804 ж Францияның Кодексі бұл мәселе қалай шешіледі? 1804 жылғы Франция мемлекетінің Кодексінде көрініс тапқан сату шарты жайлы бапта: егер затты сату қатынасына түскен 2 жақ келісімшартқа отыратын болса, келісімшарт жасасу кезінде берілген сату туралы уәде сол затты сатқанмен бірдей болып табылады. Венсон мен Легронның жағдайына келер болсақ, Венсон секроторды сатуға берген уәдесін орындауға міндетті, яғни Венсонның Легронға сатамын деп уәде берген секроторды басқа біреуге сатуға құқығы жоқ. Бұл жағдайда Венсонның тарапынан бұл істегені дұрыс емес болып табылады. Және ол секреторды сата тұра келісімшарттың өз күшінде қалуын қалай алмайды.

 

63. Луций өз жерінің шекарасына ағаш отырғызды. Көршісі оның отырғызған ағаштарын жапырақтары үйдің терезесіне түсетіндігін айтып, ағаштарды қайта отырғызуын өтінді. Алайда, Луций келіспеді. Ежелгі Рим заңы бойынша қандай шешім шығарылуы тиіс?

Бұл мәселенің 12 кесте заңдарына сүйене отырып шешімін тауып көрейік. Луций отырғызған ағаштың жапырағы көршісінің терезесіне түсіп тұрғанын ұйғаратын болсақ, бұл ағаштың шекарадан асқанын білдіреді. Яғни Луцкий ағашы көршісінің шекарасынан асып отырғызылған. Бұны байқаған көршісі Луцкийден ағашын қайта отырғызуын сұрады, алайда Луцкий ағашын қайта отырғызудан бас тартты. Бұл жағдайда Луцкийдің ағашты қайта отырғызуына қатысты бас тартуы дұрыс емес болып табылады. 12 кесте заңында көрсетілгендей егер ағаш көрші учаскесінің бойында отырғызылған болса ағаш отырғызушы, яғни біздің жағдайымызда Луцкий 5 фунтқа артқа шегінуге міндетті болып табылады.

 

64. Химиялық заттарды өндіруші кәсіпорынның жұмысшы тобы басшылыққа цехтағы зиянды қалдықтардың шығаруын өтінді.Оған жауап ретінде жұмысшылар жұмыстан шығарылды.Алайда цехтағы жағдай өзгермеді.Жұмыстан шығарылған топ сотта жиналып,жұмыс орындарына қайта алуын ж\ә жағдайдың жақсаруын талап етті.1896жылғы Германдық азаматтық заң бойынша қандай шешім шығарылады?Германияның Азаматтық заңдар жинағында жеке тұлға еркін білдірген кезде, оның мағынасы тұрғысынан қателескен адам, істің ақиқатымен танысу немесе жағдайды болжауға салу барысында бұлай етпес едімдеп ойласа, бұрынғы айтқан ойына байланысты таласуына болады.Мәлімдеменің мазмұнына байланысты кездесуде адамның немесе заттың ерекшеліктеріне байланысты қателесу болып табылады, ол айналымда маңызды болып есептеледі.Еркін білдіруді түсіндірген кезде айтылатын сөздің тура мағынасын ғана ұстанып қалмай, тараптарлың шынайы еркін зерттеу керек.Бұл жағдайда химиялық заттар өндіруші кәсіпорын Германияның азаматтық заңдар жинағына сүйене отырып жұмысшыларды қайта алуға міндетті. Ол заң бойынша өз еркңн білдіруге әркімнің құқығы бар.

 

65. Флавий, Корнелий, Дуций жəне Светоний 5 жылға дейінгі тұз өндіру үшін шарт жасасты. Бұл шарт бойынша олар кірісті теңдей бөлуге келісті. 3 жылдан кейін Светоний соттың шешімімен жағдайы төмен деп танылды. Флавий мен Корнелий істі жалғастыруға қаржының жететіндігін айтып, істі ары қарай жалғастырғылары келді, алайда Луций оған қарсы болды. Бұл мəселе

Классикалық рим құқығы бойынша қалай шешіледі?

осы жағдайға байланысты классикалық рим құқығындағы Гай Институты заңдары қолданылады. Гай институтының 151 бабында жазылғандай: белгілі бір мақсатта құрылған ұжым мүшелерінің келісімі бойынша бірлестік жүзеге асырылады. Ал егер осы бірлестіктің бір мүшесі өзінің қарсылығын білдірсе ол ұжым өз жұмысын тоқтатады. Осы жағдайда соттың шешімі бойынша ұжым бірлестігінде 3 мүше – Флавий, корнелий мен луций ғана қалды. Гай институты бойынша Луцийдің істі жалғастурыға қарсы шыққандықтан, тұз өндіру мақстатындағы құрылған ұжым өз жімысын тоқтатады.

 

66. Ремон Микелюға өзінің үйіндегі бөлмені пайдалануға берді. Ремонның өлімінен кейін оның баласы бұл үйді мұраға алып, бұл бөлмені кіре беріс етіп жасады. Микелю бұл іс бойынша сотқа шағымданды. Францияның 1804 жылғы Кодексі бойынша бұл іс қалай шешіледі?

Осы жағдайда Францияның заңы бойынша Ремонның мүлкі мұрагерлікпен оның баласына беріледі. Кодекс бойынша әркімнің өзінің мүлкін әрқилы пайдалануға құқығы бар. Бұған ешкім қол сұғуға құқығы жоқ. Тек қана мемлекет осы мүлікті өзінің қоғамдық қажеттілігене байланысты тартып ала алады, бірақ оның орнына заң бойынша осы мүліктің орнын өтек керек. Осы жағдайда Микелю сотта жеңілуге тиіс, себебі ода мүлікке ешқандай құқығы жоқ.

 

67. Луций жылыну үшін бидай өсетін жерге от жақты, алайда ол жер Флавийдің иелігінде еді. Желдің қарқынымен бұл от барлық бидайдың өртенуіне əкеп соқтырды. Флавий өртенген жері үшін Луцийдан өнімін өндіріп беруін талап етті. Бірақ, Луций оны өндіруден бас тартты. Бұл мəселе классикалық рим құқығы бойынша қалай шешілуі тиіс?

12 кесте заңдары бойынша Луций Флавийдің жеріндегі бидайды өрттегені үшін өнімді өндіріп беру керек немесе оны толығымен өтеу керек. Бірақ 12 кесте заңдары бойынша Флавий сот арқылы Луцийден өнімді өрттегені үшін бидайдың өнімін орнын 2 есе қайтарып алуға құқығы бар немесе Луций қатаң жазалануы керек.

 

68. Электроаппараттарды өндіруші американдық кəсіпорын жұмысшыларының кəсіподақ ұйымы алдын-ала (60 күн бұрын) экономикалық ереуілге шығатындығы туралы шешімімен оның басқарушы ұйымын құлақтандырады. Тафт-Хартли заңы кəсіпорын иелеріне оны болдырмау үшін қандай мүмкіндіктер береді?

Тафт-Хартли заңы бойынша АҚШ-та әр түрлі кәсіпорын жүмысшыларының немесе АҚШ-тағы агенствовалардың мүшелерінің ереуілдірге қатысуы заңсыз болып табылады. Осындай ереуілдерге шыққан корпорациялар, кәпорындар мен олардың мүшелері ереуілге шыққан күні жұмыстан шығарылады және АКШ-та басқа ешқандай агенствоваларда, кәсіпорындарда 3 жыл көлемінде жұмыс істей алмайды.

 

71. Бұл казусты шешу үшін рим құқығының негізгі міндеттемелік принциптерін қарау керек, консенсуалдық келісімдерге әсіресе серіктестік шартына (оның түрлеріне, серіктестік мүшелерінің құқықтары мен бостандықтарына) көңіл бөлу керек.

Гай иституциясы негізінде Флавий, ЛуцийжәнеСветоний шарт жасасты. Б.з. ІІ ғ.да құрылған Гай иституциясы серіктестік шартының негізгі қағидаттарынан тұрды. Бұл шарттар серіктестік мүшелерінің барлық мүлкінің бірігуі емес,тек оның бір бөлігінің ғана,яғни серіктестік кірісінің бірігуін көздеді. «Мүліктік кіріс немесе жеке қызмет ортақ іске қызмет ететін, ортақ іс жүргізудегі кіріс пен шығыс шартта белгіленген мөлшер бойынша бір немесе бірнеше тұлғалар ортақ рұқсат етілген шаруашылық мақсатқа біріккен серіктестік мүшелері арасында бөліске салынды, егер де мөлшері шартта көрсетілмеген болса, онда ол теңдей бөлінеді» деген шарт серіктестіктің шарты болып табылады. Мүшелері өздерінің толық мүлкін емес, ортақ шаруашылық қызметіне қажет тек бір бөлігін ғана ортақтандырған да серіктестіктердің түрлері кездеседі. Серіктестіктің бұндай түрі қазіргі замандағы серіктестік нысаны мен мазмұнына қатты ұқсас болып келеді.

Гай институтын бойынша мүлік пен кіріс серіктестік мүшелері арасында олардық іске қосқан бөлігі мөлшерінде бөлінеді, және серіктестік мүшелері іске тең дәрежеде ақша қосса, онда оны жояр кезінде мүшелер ақша төлемін тең көлемде алады.

Серіктестіктен түскен кірістің жартысын алу үшін Светоний жұмыс күшін жалдау шартын және өз жұмысы үшін төлемақысын кілісім жасау керек еді

 

 

72. В середине XVII века правящий класс Англии раскололся на две

противоборствующие партии – тори и вигов. В 1679 году виги победили на

парламентских выборах и добились принятия закона, который назывался “Habeas

corpusact”.

Акт был призван урегулировать содержание лица под стражей до суда, т.е.

предварительное заключение, а также определить правовое положение этого лица.

Ещё Акт предусматривал гарантии против неправомерных арестов. Гарантии

включали в себя:

1. Арест должен производиться только по письменному приказу суда и при

наличии веских причин к аресту.

2. Задержанный вправе просить лорда-канцлера (или других компетентных лиц)

об освобождении его под залог. Лорд-канцлер или судьи в свою очередь обязуются

«присудить и даровать приказ Habeascorpus»[7]

, и в течение двух дней судья или лорд-канцлер должен освободить из заточения,

взяв с арестованного обязательство с одним или более поручительствами в сумме

«по своему усмотрению сообразно состоянию заключённого и роду его преступления»

[8] - явиться в суд.

3. Начальники тюрем, а также надзиратели, не выдавшие приказ об аресте

или не доставившие заключённого в суд, наказываются денежным штрафом в пользу

заключённого.

4. Судьи также могут быть оштрафованы в пользу заключённого за отказ от

выдачи предписания о доставке арестованного в суд.

5. Арестованный освобождается от ареста, если его дело не было

рассмотрено в течение определённого срока.

6. Ни одно лицо, отпущенное по Habeascorpus, не может быть впредь

заключено под стражу за то же преступление. Оно (лицо) может быть арестовано

только по предписанию того суда, в который это лицо обязано явиться

подпиской.

Из всего сказанного видно, что акт Habeascorpus существенно упорядочивает

процедуру ареста, обеспечивает более скорое рассмотрение дел и даёт

гражданину определённые гарантии. Исключение по этому акту составляют лица,

арестованные за тяжкие преступления, а также лица, заключённые за долги по

другому гражданскому делу. Однако следует отметить, что Habeascorpusact

носит классовый характер. Он рассчитан на имущий класс и совсем не

затрагивает интересы бедняков. Если человек беден, то он не может

предоставить поручительства.

В ситуации, которая предложена в казусе, допущено нарушение того положения

акта, в котором говориться о недопустимости повторного ареста лица,

отпущенного по Habeascorpusact. Арест Джона Тартинга является незаконным,

так как он произведён без приказа соответствующего суда и поэтому заключенный

должен быть освобождён из-под стражи.

Есеп

Для решения казуса необходимо обратиться к следующим разделам «Каролины»: «О доказательствах, относящихся к отдельным видам преступлений»: О достаточных уликах колдовства – статья ХLIV, «О случаях преступлений и наказаний, не упомянутых в законе»: наказание колдовства – статья CIX.^[i]

В 16 веке достаточными уликами при обвинении в колдовстве по статье «О доказательствах, относящихся к отдельным видам преступлений»

являлось следующее: «если кто-либо вызывается обучить других людей колдовству или угрожает кого-либо околдовать и учинит над тем, кому он угрожал, что либо подобное, а также если кто либо нарочито общается с колдуньями или пользуется подозрительными вещами или колдовскими словами и действиями и о нем идет по этому поводу дурная слава, то сие составляет доброкачественное доказательство колдовства и достаточный повод для допроса под пыткой».^[ii] Для того, чтобы улики были признаны достаточными для применения допроса под пыткой, их должны были доказать два «добрых» свидетеля.^[iii]

По уголовно- судебному уложению Германии 1532 года «Каролине» Анне Фишер наказание было бы вынесено на основании следующего раздела «Каролины»: «О случаях преступлений и наказаний, не упомянутых в законе» и статье CIX «Наказание колдовства». В котором говорится что: «Если кто- либо путем колдовства причинит людям вред, то он должен быть подвергнут смертной казни, и сия казнь должна быть произведена путем сожжения. Если же кто – либо занимается колдовством, но не причинил этим никому вреда, то он должен быть соответственно обстоятельствам дела наказан иначе, причем судьи должны воспользоваться указаниями и советами законоведов…»^[iv]

При получении доброкачественного доказательства колдовства наказанием бы для Анны Фишер стала смертная казнь путем сожжения.

Есеп.

На мой взгляд, суд удовлетворит требования Валери и Валентина де-Норбон. В соответствии со ст. 913 ГК Франции 1804 г. "Безвозмездные предоставления имущества, производимые посредством сделок между живыми … не могут быть больше половины имущества, которое принадлежит лицу, делающему распоряжение, если оно оставляет после своей смерти одного ребенка; трети если оно оставляет двух детей…". А на основании ст. 928 "Одаренный должен возвратить плоды того имущества, которое будет превышать часть, подлежащую свободному распоряжению, со дня смерти дарителя, если требование об уменьшении было заявлено в течение года; в противном случае – со дня требования".

76. 1850 жылдың 20 тамызында Ф. де-Норбон 30 мың франк көлемінде тұратын сирек

кездесетін бірнеше суретті Мерсилью Труа деген өнертанушыға сатты. Ф. де-

Норбон өнер əлемінде бұл суреттердің құнын тек М. Труа білетіндігін айтты.

Ф. де-Норбонныңбалалары Валерий мен Валентийəкелерініңбұлəрекетінің

дұрысеместігінайтыпсотқашағымданды. Бұл казус 1804 жылғыФранцияның

азаматтықзаңыбойыншақалайшешілуітиіс?

1804 жылғы Францияның азаматтық заңы бойынша әр адамның өз меншікті пайдалану мен өз көзұарасы бойынша сатуға немесе мұрагерлікпен беруге құқығы бар. Ең бастысы осы меншіктің мемлекет бекіткен заңдарға қайшы келмеуі тиіс. Меншікті иелену, пайдалану, мұрагерлікке беру құқығы меншік иегерімен өзі бекітіледі. Егер де Ф.Де-Норбон осы суретті қайтыс болғанға дейін труаға иемденуге берсе онда заң бойынша Де-Норбонның балалары осы суретті қайтарып алуы мүмкін екі. Олар сотқа бергенде, әкесінің әрекетін дұрыс емес деп есептейді, бірақ ол кезде де-норбон ақыл-есі дұрыс болды, және де оған труа ешқандай қысым көрсетпеді. Азаматтық кодекс бойынша Де-Норбон өз шешімі бойынша суретті сатты, оған лайықты 30 мың франк көлемінде ақша алды. Заң бойынша Труа осы суреттің толық меншік иесі болып табылады. Оның меншігіне ешкім қол сұғуға құқығы жоқ. Сот осы істе Труаның жағын жақтау керек.

Есеп

Наказания, налагаемые за данное деяние предусмотрены Книгой Третьей Раздела Второго Главы Второй Отделение первое УК. Кражи.

В силу того что кража совершена при совокупности трех обстоятельств, указанных в статье 385 УК, то данное деяние карается мучительными или позорящими наказаниями и является преступлением. Согласно статьи 385 лицо, виновное в краже, совершенной без насилия, но при совокупности трех следующих обстоятельств: 1) если кража была совершена ночью; 2) если она была совершена двумя или большим числом лиц; 3) если виновный или один из виновных имел при себе явно или скрытно оружие (складной охотничий нож) – карается срочными каторжными работами.

Статья 19 УК гласит, что «каторжные работы срочные назначаются не менее чем на пять лет и не более, чем на двадцать лет». В статье 47 УК указывается, что приговоренные к срочным каторжным работам после отбытия наказания находятся в силу закона под пожизненным надзором высшей государственной полиции.

Следует отметить, что описанный казус не учитывает ряд обстоятельств касательно совершенного деяния и лиц наказуемых. В частности не указывается, является ли совершенное деяние рецидивом. В статье 56 УК обозначено

Есеп

Прежде всего согласно таблице III законов ХII таблиц должнику давалось «30 льготных дней после признания им долга или после постановления судебного решения». По истечении этого срока истец «накладывал на должника руку»: он вел должника на судоговорение и, если никто освобождал должника от ответственности, истец накладывал на него колодки. Заточение длилось 60 дней, если стороны не мирились. В течение этого срока должников «3 раза подряд приводили к претору на комициум и объявлялась присужденная с них сумма денег. В третий базарный день они предавались смертной казни или поступали в продажу за границу, за Тибр». Если кредиторов было несколько, то предусматривалось, что «в третий базарный день пусть разрубят должника на части. Если отсекут больше или меньше, то пусть это не будет вменено им в вину»).

Право кредитора поступать таким образом с должником следовало из ст. 1 таблицы VI: «если кто заключает сделку самозаклада или отчуждения вещи в присутствии 5 свидетелей и весовщика, то пусть слова, которые произносятся при этом, почитаются ненарушимыми».

 

Есеп

Так как данный казус посвящен наследственному праву, то мы подробнее остановимся на этом вопросе.

ГГУ весьма подробно (свыше 450 параграфов) регламентирует отношения, связанные с порядком наследования. Характерной чертой наследования по Кодексу стало отсутствие пределов наследования по закону. При отсутствии более близких родственников наследниками умершего становились родственники любых отдаленных степеней. Родственники призывались к наследованию по закону по так называемым парантеллам (линиям). Первую линию составлял сам наследодатель со своими нисходящими (§ 1924). Вторую линию составляли родители наследодателя со своими нисходящими и т.д. Первостепенная линия (парантелла) исключала наследников других линий (парантелл). И самое главное, внутри наследующей парантеллы наследство получают не все родственники, а только главы данной парантеллы. Такова в общих чертах своеобразная система наследования по закону в ГГУ. Особое правовое положение в этой системе наследования занимал переживший супруг. ГГУ предоставил пережившему супругу право собственности на определенную часть наследства умершего (от одной четверти до половины при наличии наследников первых двух линий, а также деда и бабки). Если же нет родственников первой и второй линии, деда и бабки — все наследство переходит к пережившему супругу (§ 1931). Таким образом, по германскому ГК переживший супруг являлся привилегированным законным наследником [3, c. 703].

Решение казуса будет таковым:

В соответствии со § 1924 – 1931 ГГУ к наследованию по закону будут призываться следующие родственники наследодателя: представители первой парантеллы – дочь, сын и внук от умершего сына по праву представления; жена. Родители наследодателя призываться к наследству не будут, т.к. наличие первостепеннойпарантеллы (детей с их нисходящими) исключает наследников других парантелл. Внук от живого сына призываться к наследству также не будет, т.к. наследуют только главы данной парантеллы – его отец (живой сын наследодателя).

Наследство будет делиться в следующих долях: согласно § 1931 ГГУ жена, т.к. призывается к наследованию рядом с родственниками первой очереди получит ¼ наследства; дети – по ¼ (дочь – ¼, сын – ¼, внук от умершего сына по праву представления тоже получит ¼ наследства), т.к. согласно §1924 дети наследуют поровну.

 

Есеп

Сали правдасы бойынша созбен балағаттаудың бірнеше түрлері кедеседі. Созбен бала қғаттағаны үшін айыппұлдың құны болған оқиғажәне тұлғаның әлеуметтік орнына байланысты шешілетін болған. Заң байлардың мүдделерін кедейлерге қарағанда көбірек қорғады. Ерікті адамның мүддесі құлға қарағанда жоғары болды. Жынды дегені үшін айыппұл үш салид, ал сес көрсеткені үшін он бес салид салынады.

Рахинбургтер соттың сайланбалы мүшелері. Ал енді мына оқиға бойынша жауап мынадай түрде болады: сотқа шақыру туралы бөлімінің бірінші бабына сәйкес сот келмегені үшін Сагибергке он бес салид айыппұл салады. Сөзбен балағаттау бөлімінің бәрәншә бабына байланысты сот уш салид айыппұл салады. Егер сагиберг өзінің күнәсіз екендігін дәлелдей алмаса оған қырық бес салид айыппұл салынады. Казус бойынша Сагиберг әйелдін қолының қай жерін ұстағаны белгісіз болды сондықтан оған жалпы қолынан ұстағаны үшін он бес салидтен отыз салидке дейін айыппұл салады

Сотқа келему бөлімінің бірінші тармағыныі елу алтыншы бабына сәйкес егер айыпталушы берген жазаны орындамаса сот корольге шағымданатын және ол король қаскорлығынан айырылады және оның барлық мүлкі шағымданушының иелігіне отеді және ол қарызын отеп болмағанынша оз иелігін қайтара алмайды. Егер оган біреу комектессе оган он бес салид айыппұл салынады.

 

82. Римдік азамат Авдийдің қымбат күміс кесесі ұрланды. Бірнеше жыл өткен соң

Авдий өзінің ұрланған мүлкін Валдий тауып алды, ол асыл затты зергерлік

бұйым сатылатын жерден алғанын, оның ұрланған екенін білмегенін түсіндіріп,

күміс кесені қайтармайтындығын, кемінде 3 жыл өзінде болғанын айтты. Ал

Авдий бұл мəселе бойынша сотқа арызданды. Осы іске байланысты қандай арыз

берілуі тиіс жəне XІІ Кесте заңы бойынша бұл сот ісі қалай шешіледі?

12 кестеде берілген Заң бойынша: ұрланған затты иемлені, қолдануға тиым салынады. Егер ұрлық жайлы арыз берілсе және ұрлық үстінде ұры ұсталмаса сот бұл дауды ұрланған заттың құнын екі есе қылып өтеп беруге міндеттейді. Осы жағдайда Валдий қымбат күміс кесені иемденуге құқығы болмайды және бұл жерде сот авдийдің арызын қанағаттандырып, Валдийге ұрланған күміс кесенің құнын еке есе ғылып төлетуді міндеттеу керек.

Есеп

Таким образом, при решении казуса 1, в соответствии с законами Хаммурапи, в частности, с параграфами 165^[v], 172^[vi], имущество будет поделено поровну между тремя сыновьями, кроме дальнего поля площадью 100 сар, которое уже принадлежит старшему сыну(§ 165). Кроме того, если у жителя Вавилона А. осталась жена, и «он не подарил ей дара», то она также может участвовать в разделе имущества вместе с сыновьями на равных долях(§ 172).

 

85. Халық өкілеттігі түуралы акт бойынша сайлау құқығын жылына 50 фунт кіріс алатын, дүкен иесі Джеймс Браун иеленді. Ал қалған категориядағы адамдар кіріс мөлшері 10 фунттан асқан кезде ғана сайлау құқығын иелене алды.

 

86. «Саксондық айнада» тіркелген құқық бойыншы Карл Шмидт

Кәмілеттік жасқа толған болса, жылына 3 рет өзі тұратын епископтық шіркеулік сотқа қатысуға, зайырлы сотқа қатысуға, әр 6 апта сайын префект сотына қатысуға міндетті. Қызметші өзінің мырзасының меншігін, ол жайлы жариялаған жағдайда ғана тастап кете алды.

87. 12 жаcтағы Фридрих Майер дүкеннен бүлке нанды ұрлау барысында қалалық

тəртіп сақтаушыға ұсталынған, ол осы қылмысы үшін соттың алдында жауап

берді. Каролина заңы бойынша Фридрих Майерді сот қандай жауаптылыққа

тартады? Каролина заңы бойынша егер ұры 14 жастан кіші болса әр түрлі жағдайларға байланысты емес өлім жазасына тартылмайда, жоғарыдай келтірген дене зақымы келтірілу керек және ол өз кінәсін сезіп ант беру тиіс. Жоғары көрсетілген жағдайда ұрының жасы 14-ке тақаған және жасаған қылмысы ауыр болса, сот пен шеффен бірігіп үкім шығара отырып ұрлықшыны өлім жазасына кесуге немесе ауыр дене зақамы мен мүлкін тәркілеуге құқығы бар. Егер Фридриф Майердің жағдайына келер болсақ, оның жасын ұйғаратын болса,. Яғни Фридриф майер 14 жасқа әлі толмаған, жасы небәрі 12-де. Каролина заңы бойынша Фридрих Майерге қолданылатын жаза: ауыр дене зақымы және дүре соғу.

 

88. Екі ұры түнгі уақыт кезінде бір үйдің қожайындарының кетіп қалғанын пайдаланып, үйдің есігін бұзып кіреді. Бірақ үй қожайынының ағасы қонақ болып келеді де, үйден ұрланған заттармен қашпақшы болған ұрыларды байқап қояды. Ұрыларды ұстауға тырысып, төбелесу барысында үй қожайынының ағасы ұрылардың біреуін өлтіріп қояды. Каролина заңына сəйкес кісі өлтіруші

жауаптылыққа тартылады ма? Оған қандай жаза түрі қолданылады?

Каролина заңы бойынша адамдарды өлтірген үшін ақталуға болатын бірнеше жағдайлар болады. Осы жағдайда каролина заңында былай деп жазылған: әркім кім өз үйінің ішінде ұрыны ұстап, оны абайсыздан өлтіріп қойса ол кінәлі емес болып танылады. Тағы да осы заңда жазылған: егер де біреу өзінің өмірін сақтап қалып, дүние мүлкін қорғау мақсатында ұрыны өлтіретін болса, ол ауыр жазадан ақталып шыға алады. Тағы да егер адам басқа бір таныстың дүние мүлкін сақтап қалу үшін ұрыны өлтірсе ол кінәлә емес болып табылады. Сонымен

ұрыларды ұстауға тырысқан үй қожайының ағасы ұрылардың біреуін өлтіргені үшін Каролина зағына сәйкес жауаптылыққа тартылмайды.

 

89. Егер Карл Шульц АҚШ азаматтығын қабылдау жөнінде өз ниетін білдірген болса, жас шамасы 21-ден асса, отбасы отағасы болса теориялық тұрғыдан ол жер алу құқығы болды. Бұл шарттардың орындалмағандығын ескере отырып қорытынды жасасақ, Карл Шульц АҚШ-та жер иелену құқығын иелене алмады.

 

90. 88 және 88 бапқа сүйенетін болсақ:

Егер тамкар бидайды қарызға процентпен берсе,ол 1 гур үшін бидайдын 1/5 бөлігін пронцент ретінде, ал егер ол күмісті процент ретінде беретін болса,ол бір сикль күміс үшін сикльдің 1/6 бөлігін және процент ретінде 6 ше. Егер процентке қарыз алушы қайтаратын күмісі болмай бидайы ғана болса онда тамкар процент ретінде бидайдан 100 ка және 1 гур алуы тиіс

Егер кепілге берілген адам өз тағдырымен қаза тапса, Кредитор кепілге берілген адамның өміріне жауапты емес.

Хаммурапи заңында көрсетілгендей кепілдіктегі бала құл болмаса борышқорлық қарыздан босатылды. Егер Акургал күмістің орнына өзінің ұлын, қызын және әйелін кабалаға беретін болса, онда ол 3 жыл бойы сатып алушының үйінде қызмет көрсетуге міндетті, 4-ші жылы олар бостандық алуға құқылы.

 

 

 

 

 

[v]