Сурет салу, мүсін жасау, аппликация техникасы жөніндегі білім, іскерліктер мен дағдылар

Заттарды, күбылыстарды бейнелеу, өрнектер жасау, сурет-_те мүсін жасауда, аппликацияда балалар ойлағандарын тек бейнелеу іс-әрекетінің әрбір түрінін, техникасын меңгерген жағ-дайда ғ.ана нақтылы түрде іске асыра алады. Жүмыстардын, техникалық орындалуы басты емес екеніне қарамастан дүрыс және әр алуан техниканы меңгеру қажет-ақ.

Мүсін жасау. Мүсін жасауда балаларға балшықтың, пластилиннің кесегін қайта өзгертуге, одан алуан түрлі форма-_лар алуға, бейнелер жасауға мүмкіндік беретіндей қол қимыл-дарын дамыту қажет.

Балалар бірте-бірте үлкен балшықтан үсақ кесек балшық-тарды үзіп алуды, түзу қимылмен шиыршықтауды -(таяқшалар, цилиндрлер), айналма қозғалыстар жасауды (шариктер, жидек-тер, доптар және т. б.) игереді. Олар кесектерді жаншуды, ішіне. қарай басып енгізуді, бейнелердің үсақ бөліктері мен детальда-рын созуды үйренеді. Оларды саусақтармен мүсіндеудің әр алу-ан тәсілдеріне, стекаларды пайдалануға баулиды, түтас бөлік-тен және бөлшектер бойынша мүсін жасауға үйретеді. Осының арқасында балалар заттар формасыньщ неғұрлым нәзік ерек-шеліктерін (дөңестік, тереңдету) беруге мүмкіндік алады.

Мүсін жасау техңикасын меңгеру қол қимылының дамуына жәрдемдеседі, балаларға бейнелеу іс-әрекетінід осы түрінде болмыстың әр түрлі заттарын беруге, өмірден және ертегілерден қарапайым көріністерді бейнелеуге мүмкіндік жасайды.

Сурет салу. Бәрінен бұрын балаларды қолда қарындаш-ты, қылқаламды, борларды дүрыс үстауға үйрету қажет. Бала-лардың өздері бұған үйрене алмайды. Қарындашты және қыл-Қаламды дүрыс ұстай білмеу сурет салу қимылдарының дамуын кешеуілдетеді және бейнелер жасауды қиындатады.

Балалар қылқалам мен қарындашты үш саусағымен үстау-

ДЫ үйренулері керек (бас бармақ пен ортан қолдың арасында

Үстінен сұқ саусақпен басып үстайды), қол бүл кезде шынтаққа

Деиін столда жатады немесе сурет салатын қарындашқа (неме-

се қылқаламға, борға және т: б.) сүйеніп, шамалы кетерілуі

«Үмкін. Қарындашты әр түрлі қысымда үстай отырып (бозғылт

*әне жүқа реңктерді, жіңішке, нәзік сызықтарды алу үшін қа-'

азға жеңіл жанаса отырып,. ашық түсті және қатты сызылған

^•ьізықтарды алу үшін неғүрлым қаттырақ баса отырып) сурет

алу_ға болады. Бүл сызықтар мен бейнелердің әсерлілігіне же-

ЧТе мүмкіндік береді, себебі сызық — суреттің негізгі компо-

енттерінің бірі. Қылқаламмен сурет салу устінде балаларға

онда балалар стол басындағы өз орындарында қалуларына болады.

Сабақтан сон балаларға жұмыстарды тағы да қарауға мүм-кіндік бёру, талдау кезінде онша белсенді болмаған балалар-мен, тәрбиешінің пікірінше суретті, аппликация және т. б. жеке талдауды қажет ететіндермен әңгімелесу қажет.

Егер сабақ ұзақ уақытқа созылса, талдауды серуеннен кейіц немесе күннің екінші жартысында өткізуге болады.

Әдетте, ^чәрбір сабақтан кейін балалардьщ жұмыстары келе-сі сабаққа дейін ата-аналар үшін көрмеге қойылады, сосың олар жаңалармен ауыетырылады.

Балалар жұмысын безендіру әр түрлі болуы мүмкін, бірақ эстетикалық жағынан жақсылап¹ ойластырылған болуға тиіс.

Киім шешетін белмеде мүсіндер қойылатын стендісі үшін орын бөлінеді. Егер ол балалар шкафына қойылса, онда сондай жалпақтықта болу керек.

Суреттерді, апгіликациялық жүмыстарды 'женіл алынатын және киім шешетін бөлмеге ауыстырып ілінетін жылжымалы стендімен бірге шығарып қоюға болады. Бүл жағдайда стендіге бала х^ұмысының астына бекітілетін қатты қағазға басылған немесе жазылған топтағы барлық балалардын. аттары болуы қажет. Егер мүндай стендіге орын жоқ болса, 4—5 жүмысқа ар-налған кішірек стенді жасауға болады, оған неғұрлым қызықты суреттер мен аппликациялар қойылады. Қалған жұмыстар жә-шікте болады (алдыңғы бөлігі әйнектен жасалынған плексиглас-тан немесе ағаштан істелген жәшік жақсы). Жәшіктіқ көлемі бір-екі соңғы сабақтьщ жұмыстары сиятындай, альбом бетінен шамалы үлкенірек болғаны дүрыс.

Жұмыстарды баланың атң керсетілген паспартуға дайындау-ға болады (сүр түстісі жақсы). Барлық жағынан ашық жол қа-латын болуы үшін паспарту балалар жұмыстарынан үлкен бо-луы тиіс. Мүндай көрме неғұрлым үзақ уақытқа сақталуы, бел-гілі тақырыптарға дайындалуы мүмкін.

, Көрме үйымдастыруға мүмкіндігі жоқ балабақшаларда ба-лалар суреттерінен, аппликацияларынан альбом, жасауға бола-ды. Әрбір балаға сурет сиятындай көлемдегі конверт бекітілетій парақ бөліп беріледі. Баланын. аты көрсетіледі. Сабақтан сон тәрбиеші бүрынғы істелген жүмысты алып қалады да, орнына жаңасын салады.