.


:




:

































 

 

 

 


()




2: .

1. .

 

Mәn = Ben Sәn = Sen O Biz Siz Onlar

 

2. , : Kim; Həkim (hekim); Adam; Sağıcı; Deyil (değil).

 

mən (ben) kim-əm (kim-im) həkim-əm (hekim-im) adam-am (adam-ım) sağıcı-yam (sağıcı-yım) deyil-əm (değil-im) (y)a2m
sən (sen) kim-sən (kim-sin) həkim-sən (hakim-sin) adam-san (adam-sın) sağıcı-san (sağıcı-sın) deyil-sən (değil-sin) sa2n
o kim-dir həkim-dir adam-dır sağıcı-dır deyil (değil) di2r
biz kim-ik (kim-iz) həkim-ik (hekim-iz) adam-ıq (adam-ız) sağıcı-yıq (sağıcı-yız) deyil-ik (değil-iz) ik, ıq, ük, uq
siz kim-siz həkim-siz adam-sız sağıcı-sız deyil-si(ni)z si2(ni2)z
onlar kim-dir həkim-dir adam-dır sağıcı-dır deyil-lər* (değil-ler) di4r(la2r)*
               

 

3. , , : lar / lər. , ler, , .

3: .

1. , .

Mәnim = Benim Sәnin = Senin Onun
Bizim Sizin Onların

 

2. . , : Kitab (kitap); Qələm (kalem); Ütü; Qutu (kutu).

mənim (benim) kitab-ım qələm-im (kalem-im) üt-üm qut-um (kut-um) i4m
sənin (senin) kitab-ın qələm-in (kalem-in) üt-ün qut-un (kut-un) i4n
onun kitab-ı qələm-i (kalem-i) ütü-sü qutu-su (kutu-su) (s)i4
bizim kitab-ımız qələm-imiz (kalem-imiz) üt-ümüz qut-umuz (kut-umuz) i4mi4z
sizin kitab-ınız qələm-iniz (kalem-iniz) üt-ünüz qut-unuz (kut-unuz) i4ni4z
onların kitab-ı qələm-i (kaıem-i) ütü-sü qutu-su (kutu-su) (s)i

 

4: Öz.

Öz, Kendi e ; :

mən özüm sən özün o özü
ben kendim sen kendin o kendi

 

, :

mənim özümün; mənim özümə; mənim özümdə; mənim özümdən.

Onlar öz -ləri şerləri yazdılar və müəllimin öz -ünə göstərdilər. = Onlar kendi-leri şiirleri yazdilar ve muallimin kendi-ne gösterdiler.

öz, , , : Onun öz maşını var. = Onun öz(el) arabası var.

5: .

.

: da / də, , , .

, , , , . :

  • Mən- kitab var = Ben- de kitap var.
  • Küçə- mağaza var = Sokak-ta mağaza var.

, : da /də, ta / te. . , , , .

2. , : dan / dәn, , :

  • Hara- dan gəlirsi(ni)z? Kənd- dən. = Nere-den gelirsiniz? Kent-ten.

, , , dan / dәn.

3. P , , :

Kitab- ın rəngi (rengi); Aile- nin evi; Ata- nın saatı; Sürücü- nün adı.

4. : (y)a / (y)ə, , :

 

  • Mən gədirəm teatr- a (Moskva- ya) = Ben gidiyorum teatr-a (Moskova-ya)

 

5. , , , : i / ı, .

: , , , , . , , . :

Mәn kitab-ı oxudum = Ben kitabı okudum

O kitab oxuyur = O kitap okuyor

, , , :

Mәn sәn-i görürәm = Ben seni görüyorüm

Mәn Murad-ı tanıyıram = Ben Muradı tanıyorum

: bu, o, :

Mәn bu küçәn-i kәçirәm = Ben bu sokağı geçiyorum

Murad o dәrs-i bilir = Murad o dersi biliyor

: mәnim, sәnin, :

Sәn mәnim kitablarım-ı gətirmişsәn = Sen benim kitaplarımı getirmişsin.

 

6. .

, , . , . . , . , , , .

, , : mək / maq. : gəl-mək (gelmek); gətir-mək (getirmek); ol-maq (olmak); qal-maq (kalmak). , .

1. ,, : mək / maq : (y)acaq / (y)əcək, :

Al-maq = Al+acaq Oxu-maq = Oxu+yacaq Get-mək = Ged+əcək İşlə-mək = İşlə+yəcək
Almak `= Alacak Okumak = Okuyacak Gitmek = Gidecek İşlemek = İşleyecek

 

, : q / k, ., : ğ / y. :

Yaz-aca q / Yaz-aca ğ -am = Yazacak / Yazacağım

İşlə-yəcə k / İşlə-yəcə y -əm = Işleyecek / Işleyeceğim

 

, , , .

2. ( )

., , () . , . : ( ), , , : di (dı, dü, du).

Mən eve get-di-m = Ben eve gittim Biz eve get-di-k = Biz eve gittik
Sən eve get-di-n = Sen eve gittin Siz eve get-di-niz = Siz eve gittiniz
O eve get-di = O eve gitti Onlar eve get-di(lər) = Onlar eve gittiler

 

, ti (tı, tü, tu), .

, , , : ma / mə. : get- -di-m (gitmedim).

3. ( )

 

( ), , , . , .

Mәn eve gәd-ir-әm = Ben eve gidiyorum Biz eve ged-ir-ik = Biz eve gidiyoruz
Sәn eve gәd-ir-sәn = Sen eve gidiyorsun Siz eve ged-ir-s(in)iz = Siz eve gidiyorsunuz
O eve ged-ir = O eve gidiyor Onlar eve ged-ir-(lәr) = Onlar eve gidiyorlar

, ( ) r . : (y)i; : söylə-yi-əm. , : söylə-yi-m.

: , , : ma / mә. , : a /ә , .. . . :

Mən gel-ir-әm = Ben geliyorum Mən gel-m-ir-әm = Ben gelmiyorum
Mən işlә-yir-әm = Ben işliyorum Mən işlә-m-ir-әm = Ben işlemiyorum

 

4. ( )

., . , , , . ( ). , : ( y)ar / (y)ər. :

Mən Ged-ər-əm = Ben Gedirim Mən Yaz-ar-am = Ben Yazırım
Sən Ged-ər-sən = Sen Gedirsin Sən Yaz-ar-san = Sen Yazırsın
O Ged-ər = O Gedir O Yaz-ar = O Yazır
Biz Ged-ər-ik = Biz Gediriz Biz Yaz-ar-ıq = Biz Yazırız
Siz Ged-ər-s(in)iz = Siz Gedirsiniz Siz Yaz- ar-s(ın)ız = Siz Yazırsınız
Onlar Ged-ər-lər = Onlar Gedirler Onlar Yaz-ar-lar = Onlar Yazırlar

: , , : ma / mə. , , , , :

Mən Get-m-ər-əm / Yaz-m-ar-am Biz Get-m-ər-ik / Yaz-m-ar-ıq
Sən Get-m-əz-sən / Yaz-m-az-san Siz Get-m-əz-s(in)iz / Yaz-m-az-s(ın)ız
O Get-m-əz / Yaz-m-az Onlar Get-m-əz-lər / Yaz-m-az-lar

 

, . , , . (), () . , .

()

. . ( ) ( ). , , () . , : Hirslənmək (hırslanmak), Həyacanlanmaq (heyecanlanmak), Çağırmaq (çağırmak), İnanmaq (inanmak), Udmaq (utmak).

Mən Hirslənirdim Həyacanlanırdım Çağırırdım İnanırdım Udurdum
Sən Hirslənirdin Həyacanlanırdın Çağırırdın İnanırdın Udurdun
O Hirslənirdi Həyacanlanırdı Çağırırdı İnanırdı Udurdu
Biz Hirslənirdik Həyacanlanırdıq Çağırırdıq İnanırdıq Udurduq
Siz Hirslənirdiz Həyacanlanırdız Çağırırdız İnanırdız Udurduz
Onlar Hirslənirdi(lər) Həyacanlanırdı(lar) Çaıarırdı(lar) İnanırdı(lar) Udurdu(lar)

 

6. () , , : mək / maq : miş (mış, müş, muş). :

 

Gel-mək = Gel+miş Bax-maq = Bax-mış Oxu-maq = Oxu+muş Gör-mək = Gör+müş
Gel-mek = Gel+miş Bak-mak = Bak-mış Oku-mak = Oku+muş Gör-mek = Gör+müş

 

, , 2- 3- , : (y)ib, (y)ıb, (y)üb, (y)ub. .

Mən Gəl-miş-əm Bax-mış-am Oxu-muş-am Gör-müş-əm
Sən Gəl-mi-sən Gəl-ib-sən Bax-mı-san Bax-ıb-san Oxu-mu-san Oxu-yub-san Gör-mü-sən Gör-yüb-sən
O Gəl-miş-dir Gəl-ib(dir) Bax-mış-dır Bax-ıb(dır) Oxu-muş-dur Oxu-yub(dur) Gör-müş-dür Gör-üb(dür)
Biz Gəl-miş-ik Bax-mış-ıq Oxu-muş-uq Gör-müş-ük
Siz Gəl-mi-si(ni)z Gəl-ib-si(ni)z Bax-mı-sı(nı)z Bax-ıb-sı(nı)z Oxu-mu-su(nu)z Oxu-yub-su(nu)z Gör-mü-sü(nü)z Gör-üb-sü(nü)z
Onlar Gəl-miş-lər Gəl-ib-lər Bax-mış-lar Bax-ıb-lar Oxu-muş-lar Oxu-yub-lar Gör-müş-lər Gör-üb-lər

 

, 2- . . : ş : miş (mış, müş, muş) -, : gəl-mi-sən, gəl-mi-si(ni)z.

, , , : ma / mә, :

Mәn bil-miş-әm < bil-mә-miş-әm Biz danış-mış-ıq < danış-ma-mış-ıq
Sәn bax-mı-san < bax-ma-mı-san Siz oxu-mu-su(nu)z < oxu-ma-mı-sı(nı)z
Sәn* (bax-ıb-san)< (bax-ma-yıb-san) Siz* (oxu-yub-sı(nı)z) < (oxu-ma-yıb-sı(nı)z)
O gez-miş-dir < gez-mә-miş-dir Onlar gez-miş-dir-lər < gez-mә-miş-dir-lər
O* gәz-ib < gәz-mә-ib Onlar* gәz-ib-lər < gәz-mә-ib-lər

. , , , , .





:


: 2016-12-05; !; : 692 |


:

:

, ,
==> ...

1706 - | 1693 -


© 2015-2024 lektsii.org - -

: 0.046 .