Изменения в междунар ситуации во вт пол 1980. Распад социалистического блока.

На рубеже 70-80 гг СССР оказался в сложном соц.-эк. и полит. положении. Причины - некомпетентности высшего полит. и гос-ного руководства. Тяжелым бременем лежла на плечах трудящихся непомерная милитаризация нар. хоз-ва.

Положив в основу общественного прогресса прежде всего эк. фактор и поставив человека в положение лишь средства для достижения своих целей, Советское гос-во все более отставало от передовых стран мира в научно-технолог. плане, в повышени производительности труда.. В результате общество оказалось скованным жесткими предрассудками, которые затрудняли его динамическое развитие, реализауцию возможностей к саморазвитию и обновлению. Все это привело к дискредитации сов. строя в целом.

Во вт половине 80 стали резко снижаться темпы эк. развития. Курс на ускорение соц.-эк. развития страны на практике не воплощался. В связи с этим в 89-91 были приняты законы о кооперации, об индивидуальной трудовой дея-ти, арендных отношениях, о собственности, предприятиях, земле и другие нормативные акты, призванные радикально перестроить эк. отношения, открыть путь к формированию новых форм собственности.Был взят курс на формирование рыночных отношений в эк.

Все перестроечные преобразования, затрагивавшие интересы различных слоев общесива, проходили довольно болезненно. Расчеты на быстрое вхождение страны в рынок не оправдались. В переходный период ослабла испольнительная власть, снизилась дисциплина и пошатнулся порядок, обострились межнациональные отношения. СССР как единое гос-во стал разваливаться.

Эк. и полит. кризис продолжал углубляться. В этих условиях в августе 91 в Москве было принято решение о введении в стране чрезвычайного положения. Однако эти действия были легко нейтрализованы сторонниками нового курса. В связи с этими событиями деятельность КПСС во всех странах была приостановлена. В связи с августовскими событиями изменилась полит. расстановка сил в стране и Горбачев стал играть демонстративную роль. Большинство республик отказались от подписания уже подготовленного нового Союзного Договора. На повестке дня стал вопрос о самом существовании СССР.

58.Попытки эк и полит модернизации СССР и БССР в годы “перестройки” (вт пол1980). Перехлд к рынку.

Супярэчнасць жыцця у сярэдзiне 80-ых гадоу асаблiва востра праявiлася у эканомiцы.Адзiная сiстэма уласнасцi,цэнтралiзаванае кiраунiцтва,улада партнаменклатуры прывялi да поунага адмаулення уласцiвых эканомiцы законау яе развiцця.

Палітыка перабудовы, яе сутнасць і вынікі. У сярэдзіне 80-х гг. Савецкі Саюз апынуўся ў складаным становішчы. Запавольваліся тэмпы сац.-эк. развіцця, не заўсёды дасягненні навукі і тэхнікі ўкараняліся ў вытворчасць, нізкай была якасць многіх відаў прадукцыі, не хапала высака-якасных тавараў на рынку, па некаторых паказчыках прыпыніўся рост жыццёвага ўзроўню народа. Патрабавалася рэфармаванне палітыка-эканамічнай сістэмы, якая ў аснове сваёй сфарміравалася ў СССР у 20-30-я гг.

У другой палове 80-х гг. быў удакладнены палітычны курс і вызначана палітыка перабудовы, абнаўлення ўсіх сфер жыцця савецкага грамадства. Ініцыятарам гэтай палітыкі з'яўляўся генеральны сакратар ЦК КПСС М. С. Гарбачоў.

У ходзе ажыццяўлення палітыкі перабудовы значна пашырылася самастойнасць прадпрыемстваў і аб'яднанняў у выніку іх пераходу на поўны гаспадарчы разлік і самафінансаванне. Павысілася роля працоўных калектываў. Развівалася самакіраванне. Укараняліся прагрэсіўныя формы арганізацыі працы -арэндныя калектывы, гаспадарчыя разліковыя брыгады. Дэмакратычнай станавілася выбарчая сістэма, развіваліся галоснасць і плюралізм думкі, фарміравалася шматпартыйная сістэма. Болын магчымасцей стала для ажыццяўлення дэмакратычных правоў і свабод грамадзян, для творчай дзейнасці.

Аднак жыццё паказала, што ў КПСС - КПБ адсутнічала канкрэтная, навукова абгрунтаваная праграма абнаўлення савецкага грамадства. Не былі дакладна вызначаны канчатковыя вынікі, на дасягненне якіх накіроўваліся намаганні партыі і народа. У грамадстве з'явіліся капіталістычныя тэндэнцыі, узбагачэнне любымі сродкамі, некампетэнтнасць і безадказ-насць. Гублялася кіраўніцтва краінай. Бачачы гэтыя негатыўныя з'явы, частка народа стала абвінавачваць КПСС-КПБ, усіх тых, па чыёй ініцыятыве пачалася перабудова. Сацыялістчныя ідэалы ў вачах мільёнаў абясцэньваліся, аўтарытэт КПСС - КПБ катастрафічна падаў.

Палітычны крызіс працягваўся.

С 1990 г., когда в СССР был провозглашен переход к рыночной экономике, началась трансформация эк. системы Б. Направления перехода к рынку: 1. Меры по стабилизации экономики. 2. Разгосударствление, приватизация, собственности на средства производства; развитие предпринимательства и конкуренции. 3. Создание системы гос-ого регулирования эк. 4. Создание рыночной инфраструктуры и механизма ее действия. 5. Соц. защита населения в условиях рыночной экономики. 6. Преодоление последствий чернобыльской катастрофы в условиях перехода к рынку.