1
. . .
, :
terra, vita, domus, esse, clarus, homo, civis, usus, aera, locus, res publĭca, centum, sanguis, qui, quae, quod, ratio, Terentius, Vergilius, Gajus Julius Caesar, Marcus Tullius Cicĕro, Roma, Caucasus, Athēnae, Eurōpa;
filia, janua, Phrygia, proelium, Julius, Latium, Aegyptus, triumphus, secundus, honestus, December, propinquus, Minerva;
arbĭter, credĭtor, aquĭla, humānus, anĭmus, poēta, Juppĭter, atŏmus, collēga, habēre, gerĕre, respondēre, impĕro, popŭlus, senātus, saecŭlum, tabŭla, amīca;
jus Romānum, praetor urbānus, mores majōrum, nota bene, alma mater, suum cuīque, mea culpa, leges duodĕcim tabulārum, status quo, bona fides.
2
1- . Praesens indicatīvi sum, esse.
1.
a) : lingua Latīna ; querēla nostra ; persōna grata , .
b) , Nom. Sing.:terr-ā, terr-am, terr-as, terr-ārum; caus-is, caus-ae, caus-am.
2.
1. Scientia potentia est. 2. Historia est magistra vitae. 3. Roma est in Italiā. 4. In terrā et in aquā est vita. 5. In terrā est vita, in lunā non est. 6. Ira saepe causa injuriae est. 7. In silvis multae bestiae sunt. 8. Schola est via scientiārum. 9. Amīca Tulliae sum. 10. Aurōra Musis amīca est. 11. Natūra terrārum Eurōpae varia est.
3.
1. . 2. .
3
14 . Praesens indicatīvi actīvi. Infinitīvus praesentis actīvi.
1.
a) : amāre, audīre, clamāre, conděre, creděre, debēre, dicĕre, docēre, ducĕre, errāre, habēre, legĕre, laudāre, mittĕre, movēre, parāre, scribĕre, sentīre, tenēre, servīre, vidēre, vincĕre.
b) , , ; (1 . . .): dic-ĭ-mus, sunt, ama-s, scrib-u-nt, nega-t, habē-tis, mitt-i-t, audī-mus.
c) Praesens ind. Act.: labōro 1, moveo 2, ago 3, venio 4.
2.
1. Non scholae, sed vitae discĭmus. 2. Dum vivĭmus, laborāre debēmus. 3. Sine causa nihil gignit. 4. Filia epistŏlam legit. 5. Tantum scimus, quantum in memoriā tenēmus. 6. Juste judicāre debētis. 7. Culpam negas. 8. Stellae et luna nautis viam monstrant. 9. Sententiam Scaevŏlae probāmus. 10. Contumacia cumŭlat poenam. 11. Patriam amāmus et defendĭmus. 12. Etiam bestia memoriam habet. 13. Si narras, audīre debeo. 14. Agricŏla semper multum labōrat.
|
|
|
3.
1. . 2. . 3. . 4. .
4.
2- . 12 . .
1.
a) : familia mea, vir bonus, forum Romanum.
b) : mod-os, mod-um, mod-is; instrument-o, instrument-a, instrument-ōrum; fabŭl-am, fabŭl-as, fabŭl-is; loc-i, loc-os, loc-o.
2.
. 1. Arbĭter causam audit. 2. Arbĭtri reos aut condemnant aut absolvunt. 3. Agricŏla villam possĭdet. 4. Lucius Negidius testamentum facit. 5. Advocatus defendit reum in judicio. 6. Arbĭtri viros injustos puniunt. 7. Reus culpam suam negat. 8. Femĭna in familiā viri sui locum filiae obtĭnet. 9. Titius, domĭnus fundi, servum vendit et pecuniam accĭpit. 10. Publius Sempronius servum emit et pecuniam Lucio Titio dat. 11. Justitia fundamentum regni.
. 1. Puĕri libros poētārum legunt. 2. Patriam in pericŭlis viri defendĕre debent. 3. Inter bella et pericŭla non est locus otio.4. Tua cura est, non mea. 5. In Graeciā et in Italiā vides pulchra monumenta Graecōrum et Romanōrum antiquōrum. 6. Graeci et Romāni non unum deum, sed multos deos colunt. 7. Amicus meus fabŭlam pulchram libĕris narrat. 8. Consilium tuum plenum sapientiae est. 9. Mala herba cito crescit. 10. Si multos amīcos habes, magnas divitias habes.
3.
1. . 2. . 3. . 4. .
Apud arbĭtrum
Arbĭter noster Marcus Tullius est vir laboriōsus et justius. Hodiē apud arbĭtrum multae causae privātae sunt: de debĭtis pecuniariis, de testamentis et de mandātis. Primus reus jam in judicio est, cetĕri rei etiam in judicio sunt. In numĕro causārum prima est causa mea de mandāto et debĭto pecuniario. Adversarius meus est Gajus Sempronius.
5.
. Imperatīvus. , esse. . .
1.
a) Imperatīvus sing., pl. : imperāre, tacēre, credĕre, finīre.
b ) Praesens ind.: intersum, interesse; desum, deesse.
2.
A. 1. Causam dic. 2. Libros date. 3. Nolīte credĕre, si inimīci dicunt. 4. Noli tacēre, si dicĕre debes. 5. Amīcos semper in memoriā tenēte. 6. Reus abest in judicio. 7. Arbĭtri non possunt injuste judicāre. 8. Dum absum, amīcus meus negotia mea gerit. 9. Nolīte prodĕre amīcos. 10. Tacēre non possum. 11. Si amīcus meus es, tui amīci mei sunt.
B. 1. Epistŭlas mihi scribĕ mittĕque. 2. Mecum legĭte, mecum scribĭte! 3. Credĭte mihi; semper vobis credo. 4. Nolī me tangĕre!. 5. Nolīte ad me venīre hodie. 6. Inter domĭnum et servum nulla amicitia esse potest. 7. Scientia tibi deest. 8. Amīcus noster tibi adest. 9. Apud Romānos proverbium est: hodie mihi, cras tibi. 10. In libris poētārum nostrōrum multae et verae sententiae insunt.
|
|
|
3.
1. , . 2. . 3. . 4. .
6.
Praesens indicatīvi passīvi. Infinitīvus praesentis passīvi. . Ablatīvus auctōris. Ablatīvus instrumenti.
1.
a) Praesens ind. Act. Pass. : vincĕre, monstrāre, punīre.
b) , , , 1- . . .: vocāris, vocāmur; intellegĕris, intellegĭtur; punītur, puniuntur.
c) , - : 1. Natūra nihil sine causa gignit. 2. Stellae nautis viam monstrant. 3. Ager ab agricŏlis colĭtur. 4. Liber a discipŭlo legĭtur.
2.
A. 1. Reus ab advocāto defendĭtur. 2. Querimonia habētur. 3. Matrimonium dissolvĭtur aut cum bona gratiā aut cum irā anĭmi. 4. Reus condemnātur pro dolo malo. 5. Viri injusti ab arbĭtris puniuntur. 6. Argumenta culpae rei reperiuntur. 7. Sententia absolutoria reo datur. 8. Reus non debet condemnāri injuste. 9. Imperitia culpae adnumerātur. 10. Sententiae Messālae probantur ab amīcis.
B. 1. De te fabŭla narratur. 2. Statuae virōrum clarōrum rosis ornantur. 3. Instrumenta et arma e ferro parantur. 4. Nemo debet bis punīri pro uno delicto. 5. Sine causa a te accusor. 6. Troja a Graecis expugnātur. 7. Luna circum terram vertĭtur. 8. Si vis amāri, amā. 9. Agri et oppĭda bellis delentur. 10. In bello viri, femĭnae, libĕri interficiuntur.
3.
1. . 2. . 3. . 4. .
7.
3- .
1.
a) : dux clarus ; civĭtas libĕra ; labor molestus ; carmen pulchrum .
b) 3- : jus, juris n; ratio, ōnis f; plebs, plebis f; fons, fontis m; auctor, ōris m; secāle, is n; honor, ōris m; pax, pacis f; lex, legis f; corpus, ŏris n; ars, artis f; civis, is m, f; dens, dentis m; hostis, is m; mare, maris n; nox, noctis f; turris, is f.
2.
A. 1. Verĭtas filia tempōrum est. 2. Judĭces, qui ex lege judicātis, obtemperāre legĭbus debētis. 3. Cives legĭbus parēre debent. 4. Tempus mutat leges antīquas. 5. Judĭces pro criminĭbus cives judĭcant. 6. Salus popŭli suprēma lex. 7. Voluntas testatōris pro veritāte habētur. 8. Sine legĭbus nulla est civĭtas, nam legĭbus civĭtas continentur. 9. Censōres mores popŭli regunt. 10. Jus publĭcum privatōrum pactis mutāri non potest. 11. Nulla potentia supra leges esse debet. 12. Reus sine provocatiōne condemnātur.
B. 1. In pace littĕrae et artes florent. 2. Causa arbŏrum, florum, herbārum in seminĭbus est. 3. Homo locum ornat, non homĭnem locus. 4. Interdum sub nomĭne pacis bellum occultātur. 5. Amor etiam deos tangit. 6. Magna est linguārum inter homĭnes variĕtas. 7. Tu, si anĭmo regĕris, rex es, si corpŏre, servus. 8. Titus Livius in libris suis fabŭlam de Romŭlo et Remo narrat.
|
|
|
3.
1. . 2. . 3. . 4. . 5. .
De Apollĭne et Diāna
Apollo a Graecis et Romānis frater Diānae putātur. Apollĭnis et Diānae pater est Juppĭter, mater Latōna. Apollĭni Sol sacer est, Diānae Luna. Arma Apollĭnis et Diānae sagittae sunt. Poētae antiqui Apollĭnem Musārum ducem, poētārum patrem, carmĭnum auctōrem, medicīnae inventōrem nomĭnant. Multa templa et oracŭla Apollĭni sacra sunt. Oracŭlum Delphĭcum praecipue clarum est.
8.
2- . Participium praesentis actīvi.
1.
a) : miles fortis, poena levis, lex speciālis.
b) articipium praes. Act. : homo (legĕre), popŭlus (vincĕre).
2.
A. 1. Omnes homĭnes libĕri esse cupiunt. 2. Lex brevis esse oportet. 3. Quod attinet ad jus civīle, servi pro nullis habentur, quod ad jus naturāle attinet, omnes homĭnes aequāles sunt. 4. Primus inter pares. 5. Duārum civitātum civis nostro jure nemo potest esse. 6. Patria est commūnis omnium civium parens. 7. Patiens et fortis se ipsum felīcem facit. 8. Fortes fortūna adjuvat. 9. Justitia est constans et perpetua voluntas jus suum cuique tribuens.
B. Longum et difficĭle est iter per praecepta, breve et effĭcax per exempla. 2. Multi flores hominĭbus utĭles sunt. 3. Dives est, qui sapiens est. 4. Divitiae homĭnem felīcem non faciunt. 5. Homo, verum dicens, mendax appellātur. 6. Apud Herodōtum, patrem historiae, sunt innumerabĭles fabŭlae. 7. Vita homĭnum brevis est. 8. Non est facĭlis ad astra via. 9. Nemo potest omnia scire. 10. Natūram mutāre difficĭle est.
3.
1. . 2. . 3. . 4. . 5. .
9.
. . Ablatīvus comparatiōnis. Genetīvus partitīvus.
1.
a) :
altus, a, um; rarus, a, um; pulcher, chra, chrum; acer, acris, acre; atrox, ōcis; gravis, e; utĭlis, e.
b) :
lex dura ( ); pars magna ( ); anĭmal utĭle ( ); vir bonus ( ).
2.
A. 1. Dolus malus gravior est dolo eventuāli. 2. Probatiōnes debent esse luce clariōres. 3. Nemo ex suo delicto suam condiciōnem meliōrem facĕre potest. 4. Leges Romanōrum meliōres, quam leges Graecōrum sunt. 5. Cato semper optĭmos viros et justissĭmas civitātes defendit. 6. Servi misserrĭmi homĭnes civitātis Romānae sunt. 7. Pares cum parĭbus facillĭme conveniunt. 8. Nulla est terra patria melior.
|
|
|
B. 1. Homĭnes amplius ocŭlis, quam aurĭbus credunt. 2. Aēr est levior, quam aqua. 3. Montes Asiae altiōres sunt, quam montes Eurōpae. 4. Amicitia bonōrum virōrum firmissĭma est. 5. Lingua celĕris est, mens celerior. 6. Graviōres et difficiliōres anĭmi sunt morbi, quam corpŏris. 7. Libertas, leges et pax sunt optĭma dona. 8. Vetĕra proverbia brevĭter et simplicĭbus verbis prudentiam popŭli exprĭmunt. 9. Non qui parum habet, sed qui plus cupit, pauper est.
3.
1. . 2. . 3. . 4. . 5. .
Capĭtis deminutio
Capĭtis deminutiōnis tria genĕra sunt: maxĭma, media, minĭma. Nam tria habēmus: libertātem, civitātem, familiam. Si libertātem amittĭmus, maxĭma est capĭtis deminutio. Si libertātem retinēmus, sed civitātem amittĭmus, media est capĭtis deminutio. Si et libertas et civĭtas retinentur, familia tantum mutātur, minĭma est capĭtis deminutio.
10.
4- . 5- .
1.
a) : fructus dulcis, gradus altus, res incorporāles, spes ultĭma.
b) : aciē, spē, exercĭtu, manū, campō, popŭlō, virō, fabŭlā, patriā, vī, animālī, nomĭnĕ, regĕ, sermōnĕ; exercituum, diērum, noctium, leōnum; tauros, casus, scholas, partes; lacrĭmam, patrem, locum, vim, spem; verbis, hominĭbus, casĭbus, diēbus; oppĭda, nomĭna, maria, cornua.
2.
A. 1. Edicta sunt praecepta magistratuum popŭli Romāni. 2. Damnum aut casu, aut culpa fit. 3. Senātus permittit consŭli bellum gerĕre. 4. Usus fructus in multis casĭbus pars dominii est. 5. Jus edicendi habent magistrātus popŭli Romāni. 6. Res corporāles tangi possunt, velut fundus, homo, vestis, aurum, argentum et denĭque aliae res innumerabĭles. 7. Juris prudentia est divinārum et humanārum rerum notitia, justi et injusti scientia. 8. Poena sine fraude esse non potest. 9. Lapsus varii sunt: lapsus linguae, memoriae. 10. Publĭcum jus est, quod ad statum rei publĭcae Romānae spectat, jus privātum, quod ad singulōrum utilitātem. 11. Senatōres defendunt rem publĭcam Romānam a rebus novis.
B. 1. Canes sunt custōdes domuum. 2. Caesar exercĭtum Romānum contra hostes ducit. 3. Non solum cives, sed etiam magistrātus legĭbus parēre debent. 4. Cornua habent praecipue quadrupĕdes. 5. Homĭni quinque sunt sensus. Sedes quattuor sensuum est in capĭte: visus est in ocŭlis, audītus in aurĭbus, odorātus in narĭbus, gustatus in palāto et in linguā. Tactus est praecipue in digĭtis. 6. Verbis sensus nostros exprimĕre interdum non possŭmus. 7. Nostri milĭtes partem navium deprĭmunt, nonnullas cum hominĭbus capiunt, relĭquas in portum compellunt. 8. Sine duce exercĭtus corpus est sine spirĭtu. 9. Ex fructu arbor cognoscĭtur.
3.
1. . 2. . 3. .
11.
Imperfectum indicatīvi actīvi et passīvi. Futūrum I indicatīvi actīvi et passīvi. Imperfectum indicatīvi et Futūrum I indicatīvi sum, esse .
1.
a) Imperfectum ind. Act. et Pass., Futūrum ind. Act. et Pass.: veto 1, permitto 3, moneo 2, definio 4.
b) : , , , , , , , , , , , , , .
2.
A. 1. Advocātus in foro causam dicēbat. 2. Reus culpam suam negābat. 3. Servi pro nullis habebantur. 4. Si quis a consŭle quaestōrem parricidii condemnabātur, is ad popŭlum provocāre potĕrat. 5. Romāni multos deos colēbant. 6. Primum reges civitātem Romānam regēbant. 7. Leges Romānae sevērae erant. 8. Reus non potĕrat suam causam ipse dicĕre. 9. Dum abĕram, amīcus meus negotia mea gerēbat. 10. Semper colēmus justas leges civitātis nostrae. 11. Culpam rei demonstrāre non poterĭtis. 12. Bella injusta semper erant causa multōrum malōrum.
|
|
|
B. 1. Alius nunc sum, atque ante eram. 2. Magistri puerōrum Romanōrum plerumque servi Graeci erant, non liběri viri. 3. Describĭtur ab Homēro bellum longum, quod Graeci cum Trojānis gerēbant. 4. Apud Romānos multi servi in ludis gladiatoriis exercebantur. 5. Si necessarium erit pro patria nostra pugnāre, ad arma vocabĭmur, contra inimīcos ducēmur. 6. Alexander Magnus, Philippi filius, claros magistros habēbat. 7. In numĕro magistrōrum Alexandri praeclārus Graecōrum philosophus Aristotĕles erat. 8. Aspĕra et dura vita tua erit, amīce, nisi semper laborābis. 9. Dolor tempŏre, non lacrĭmis molliētur.
3.
1. . 2. . 3. . 4. . 5. .
12.
: , , .
1.
a) :
is vir honestus ( );
hic adversus tuus ( );
haec causa gravis ( );
id donum lagrum ( )
b) : sibi, tuo, illi, quā, cujus, nobis, his, ipsos, cui, horum, iis, quem, hos, suam.
2.
A. 1. Debēmus facĕre ea, quae leges impĕrant. 2. Cum collĭgo argumenta causārum, non tamen ea numerāre soleo, quam expendĕre. 3. Juris praecepta sunt haec: honeste vivĕre, altĕrum non laedĕre, suum cuique () tribuĕre. 4. Judĭces condemnant eos, qui delicta efficiunt. 5. Parēmus legĭbus civitāte nostrae. 6. Quisque popŭlus suum jus sibi constituit. 7. Lex est, quod popŭlus jubet et constituit. 8. Amīci defenduntur a nobis in pericŭlis. 9. Id, quod nostrum est, sine facto nostro ad alium transferre non potest.
B. 1. Haec est codicio, sine qua non potest res evenīre. 2. Belgae proxĭmi sunt Germānis, qui trans Rhenum incŏlunt quibuscum continenter bellum gerunt. 3. In nobis ipsis est orīgo omnium malōrum. 4. Primus cujusque mensis dies apud Romānos Kalendae dicebātur. 5. Maxĭma est laus Achillis et Ulixis: hujus viri prudentiă nobis placet, illīus fortitūdo. 6. Qualis homo ipse est, talis ejus est oratio. 7. Non is beātus est, cujus divitiae magnae sunt, sed is, qui sua sorte contentus est.
3.
1. . 2. . 3. , .
De perfidia punīta
Olim bellum erat inter Romam et Falerios, oppĭdum Romae proxĭmum, et Romāni ante Falerios castra habēbant. Puĕri Faliscōrum autem etiam in bello extra oppĭdum se exercēbant. Aliquando Faliscus quidam cum puĕris nonnullis in castra Romāna intrat et Romānis dicit: Frustra oppĭdum nostrum oppugnabĭtis: armis id expugnāre non poterĭtis, sed dolo incŏlas superabĭtis. Vidētis puĕros istos: eos vobis mando ac ita Romānis victoriam paro. Sed Romāni ei respondent: Contra viros arma habēmus, nunquam ea contra puĕros capiēmus. Semper armis pugnāmus; ităque Faliscos dolo insidiisque superāre non possŭmus. Puĕros domum remittēmus, te autem merĭto puniēmus.
13.
. . Perfectum indicatīvi actīvi.
1.
a) Perfectum ind. Act. : venio, vēni, ventum, venīre (), video, vīdi, visum, vidēre (), vinco, vīci, victum, vincĕre (), voco 1 ().
b) : fuistis, potuistis; fēci, respondi; misērunt, expugnavērunt; scripsĭmus, necāvit, duxĭmus, mīsi, portavērunt.
2.
. 1. Senātus decrēvit. Consŭles decrevērunt. 2. Avus scripsit herēdem nepōtem suum. 3. Senātus Catilīnam hostem popŭli appelāvit et contra eum exercĭtum misit. 4. Hostes pacem fecērunt et obsĭdes dedērunt. 5. Bella civīlia delevērunt multas divitias Romae. 6. Lucius Titius uxōrem Maeviam duxit; deĭnde Maevia Titio repudium misit atque Aulo Sejo nupsit. 7. Filius a patre hereditātem accēpit. 8. Judĭces merĭto reos pro delictis punivērunt.
B. 1. Senatōres Romāni Cicerōnem consŭlem, postquam civitātem Romānam servāvit. 2. Promisisti ad me venīre, sed non venisti. 3. Milĭtes Romāni multas urbes in Gallia expugnavērunt et ingentem eārum numĕrum delevērunt. 4. Juppĭter, in taurum conversus, Eurōpam rapuit et in Cretam transportāvit. 5. Hannĭbal, dux Carthaginiensium, ultĭmos suae vitae annos in regno Prusiae vixit. 6. Milĭtes Caesăris montem cepērunt et ibi prope hostes castra posuērunt. 7. Priămus rex Trojanōrum fuit. Hecŭba fuit uxor Priămi.8. Alexander Magnus postquam exercĭtum in Asiam transportāvit, Persas ad Granīcum flumen proelio atrōci vīcit totamque Asiam servitūte barbarōrum liberāvit.
3.
1. . 2. . 3. . 4. .
