Арым-қатынас психологиясы. Екінші сигнал жүйесі

Педагогика және психология факультеті

Жас ерекшелік педагогикасы мен психологиясы кафедрасы

 

БЕКІТЕМІН

Бірінші проректор - ОӘЖ

жөніндегі проректор

____________ Л. Еркінбаева

«_____» ___________2016 ж.

 

Қарым-қатынас гармониясы мен дисгармониясы пәнінің

 

ОҚУ - ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

 

Мамандықтар: 5В010300 - педагогика және психология

Оқу формасы: күндізгі, ҚОТ

 

Талдықорған 2016ж.

 

Оқу - әдістемелік кешенді оқу бағдарламасы негізінде 5В010300 - педагогика және психология мамандықтарына п.ғ.к., доцент А.А.Капенова кұрастырған.

_______________

(оқытушының қолы)

 

Жас ерекшелік педагогикасы мен психологиясы кафедрасының отырысында қарастырылды.

«_____»__________2016 ж. №______хаттама

 

Кафедра меңгерушісі__________ п.ғ.к., доцент Ж.Ш.Бақтыбаев

 

 

«_____»__________ 2016 жыл. №______хаттама

 

Педагогика және психология факультетінің әдістемелік бюросы мақұлдаған.

 

Әдістемелік бюроның төрайымы ____________К.Н.Ахмедиева

 

 

СМЖ ЖМУ И/ОБҚБ. 09-2016

Ф.4.09-36

БЕКІТЕМІН

Бірінші проректор –

оқу-әдістемелік жұмысы жөніндегі проректор

____________ Л. Еркінбаева

«_____» ___________2016 ж.

 

5В010300 Педагогика және психология мамандығы бойынша

(мамандықтың шифрі, аты)

Қарым - қатынас гармониясы мен дисгармониясы пәнінің

ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ

 

______ 3 _______

(кредит саны)

 

 

Талдықорған 2016ж.

 

Құрастырған:__ п.ғ.к., доцент А.А.Капенова_______________________________

(Аты-жөні,тегі; ғылыми дәрежесі, атағы, қызметі)

 

 

Рецензенттер:_____ п.ғ.к., доцент Б.Т.Сыдықова_____________________________ (Аты-жөні,тегі; ғылыми дәрежесі, атағы, қызметі)

 

 

Оқу бағдарламасы жас ерекшелік педагогикасы мен психологиясы кафедрасының отырысында қарастырылды және 5В010300 педагогика және психология мамандығы бойынша оқу үрдісіне енгізілуіне ұсынылды

 

Хаттама №______ «___»_______________ 2016ж.

Кафедра меңгерушісі _________________Бақтыбаев Ж.Ш

(қолы, аты-жөні, тегі)

 

Оқу бағдарламасы педагогика және психология факультетінің әдістемелік бюросында қарастырылды және бекітуге ұсынылды

 

Хаттама №______ «___»_______________ 2016ж.

 

ФӘБ төрайымы _______________Ахмедиева К.Н

(қолы, аты-жөні, тегі)

 

 

Түсінік хат

«Қарым-қатынас гармониясы және дисгармониясы» Жоғары оқу орнында студенттерді болашақ педагог-тәрбиешілерді кәсіби даярлау жүйесінде оларда қарым-қатынас мәдениетін дұрыс ұйымдастыру білігін қалыптастыру аса маңызды іс. Осыған байланысты білім беру жүйесі оның әр саласын жаңартуды талап етеді. Өмір талабы әрбір тәрбиеші, қоғамдық тәрбие мекемесі жетекшісі, ата-ананың алдына күнделікті білімін көтеру, педагогикалық білім, ғылым жетістіктерін меңгеру, озық тәжірибені зерттеу, тәрбиеде шығармашылықты жетілдіру міндетін қойып отыр.

Онтогенездегі қарым-қатынас мәселесін С.Л. Рубинштейн, М.И. Лисина, А.Н. Леонтьев т.б. ғалымдар экспериментті және теориялық тұрғыда зерттеді. С.Л. Рубинштейн, қарым-қатынас құралы болып табылатын сөйлеу үрдісін қарастыра келе, адамның сөйлеу мәдениеті негізінде сол адам туралы, оның ішкі дүниесі туралы ақпарат алуға болады десе, қарым-қатынасты іс-әрекет тұрғысында қарастырған ғалым А.Н. Леонтьев сөйлеуді – заттық әрекет орындаудағы адамдардың қарым-қатынасының басты құралы, тәжірибе меңгерудің негізгі жағдайы деп түсіндіреді. Демек, индивидтің тұлға болып қалыптасу үрдісі белгілі социумда, қарым- қатынас және әрекеттестік негізінде жүзеге асады. Адам тіршілік ету барысында белгілі бір топта, сол жердің талаптарына сай өз ойын, тәртібін өзгертіп, қарым-қатынасқа түсу, үрейлену, қуану, т.б. сезімдерін басынан өткізеді. Бұл тұрғыда қарым-қатынас ерекше құбылыс. Себебі, бұл үрдіссіз, біз, әжелер ертегісін, ата-аналардың тәрбиесін, ұстаздардың тәлімдік ой-пікірін түсінбес едік. Тек қарым-қатынас үрдісі барысында ғана жеке тұлға қалыптасуы жүзеге асады. Курстың обьектісі-болашақ педагог-психологтарды кәсіби даярлау жүйесінде оларда қарым-қатынас мәдениеті жөніндегі білім, білігі

Курстың пәні –ҚР мемлекеттік стандарты талаптарына сәйкес болашақ педагог-психологтарды бойында қарым-қатынас мәдениетінің теориялық, практикалық білім, білік және дағдыларын кеңейту әрі тереңдету.

Курсты оқытудың мақсаты: болашақ мамандықтарына сәйкес мектепке дейінгі тәрбие мекемелерінде баланың қарым-қатынас мәдениетін қалыптастырудың мазмұны мен өзіндік ерекшеліктерін терең түсініп, өз іс тәжірибелерінде пайдалануға мүмкіндік алады.

Курстың міндеттері: педагогикалық мамандықтардағы студенттерді болашақ тәрбиешілерді кәсіби даярлау жүйесінде оларда қарым-қатынас мәдениеті жөніндегі білім, білігін қалыптастыру.Осы ретте, мәселенің өзегі ретінде әр баланың бес-жеті жасқа дейінгі, яғни, мектепке барған кезеңіндегі тіл ұстартуы, тең құрбыларымен жасаған қарым-қатынас ерекшеліктері алынып отыр. Елдегі соңғы жылдардағы өзгерістер білім беру міндеттерінің аясын едәуір кеңейтіп, сапалы білім беру талаптарын қойып отыр.

Курсты тыңдау нәтижесінде студент:

-Қарым-қатынастың онтегенезде дамуын;

-курстың даму тарихын;

-алынған білімді тәжірибеде дұрыс қолдануды білуі тиіс.

Бұл пәнді оқыту келесі құзыреттіліктерді қалыптастыруға бағытталады:

түйінді құзыреттер(ТҚ):

- ойынның педагогикалық психологиялық негіздері, оның сипаты, ойынның түрлері, оларға қойылатын педагогикалық психологиялық талаптар мен ұйымдастыру

пәндік құзыреттер(ПҚ):

- қазақ, орыс, шетел тілдері, қарым-қатынас технологиясы, коммуникативті стратегия саласындағы білімдерлі меңгеру;

- педагогикалық, психологиялық тезнология саласындағы білімдерді меңгеру, осы салада іздену, бағалау, саралау, қолдану біліктері мен дағдыларын меңгеру;

арнайы құзыреттер(АҚ):

- болашақ мектепке дейінгі мекеме тәрбиеші маманы үшін қажет теориялық білім, білік, дағды меңгеру№

 

Курстың мазмұны

Кіріспе

 

Пәннің мақсаты мен міндеттері. Қарым-қатынас психологиясын зерттеу әдістері. Индивидтің тұлға болып қалыптасу үрдісі және социум (А.В.Запорожец, А.А.Леонтьев, М.И.Лисина, Я.В.Ярмоленко).

Қарым-қатынас ақпарат алмасу құралы ретінде. Психологиядағы қарым-қатынас мәселесі. Қарым-қатынас психологиясы пәні. Қарым-қатынастың психологиялық құрылымы. 1. Педагогика мен психологиядағы қарым-қатынас теориялары. Қарым-қатынас мәселесін экспериментті және теориялық тұрғыда зерттелінуі (М.И. Лисина, А.Н. Леонтьев). Қарым-қатынастың онтогенезде дамуы. Қарым-қатынастың түрлерi және стратегиясы. Қарым-қатынастың эмоционалды қызметтері.Позитивті ойлау психологиясы (А.Маслау). Кеңестік психология мен педагогикадағы қарым-қатынас концепциялары.

Қарым-қатынас түрлері. Вербальды және вербальды емес коммуникация. Мұғалімнің сөйлеу тілі мен тәртібі.

арым-қатынас психологиясы. Екінші сигнал жүйесі.

 

Қарым-қатынас түрлері.Қарым-қатынас іс-әрекеттің бір түрі ретінде. Қарым-қатынас түрлері, оларға талдау. Адамдардың бiрiн-бiрi қабылдауы мен түсiнуi Қарым-қатынас барысындағы адамдардың өзара әрекеттестігі. Сөйлеу әдебі: түрлері мен қазіргі сипаты.

Психологиядағы «қарым-қатынас», «іс-әрекет» категориялары. Онтогенездегі қарым-қатынас мәселесін экспериментті және теориялық тұрғыда зерттелінуі. Қарым-қатынас психологиясы. Екінші сигнал жүйесі. Қарым-қатынас түрлері мен қызметтері. Қарым-қатынастың императивті, манипулятивті және диалогті түрлері.

Қарым-қатынас іс-әрекет белгісі ретінде және іс-әрекеттің әр түрінің қарым-қатынас жасауға қажетті мүмкіндіктері (Г.И.Щукина, Т.Е.Конникова); Қарым-қатынастың баланың жеке тұлғасын қалыптастырудағы рөлі (Л.И.Новикова, А.Т.Куракин, Г.М.Андреева).