Саяси процестің негізгі кезеңдері

● басқару туралы шешім кезеңдері институт саяси тобы мен бөліктерінің

саяси қызығушылығының бөлінуі

● саяси еріктің қалыптасуы, шешімнің қабылдануы

● саяси еріктің басқару шешім түрінде іске асуы.

 

Саяси процестің тіршілік ету режимі (күн тәртібі)

● қызмет ету тәртібі – саяси жүйе өкімет ету институты мен азаматтардың қалыптасқан қарым қатынас аясынан шықпайды: элита мен эектор араларында қарапайым қарым-қатынастарды қалыптастыруды байқатады;

 

● даму тәртібі - өкімет мемлекеттер ішіндегі және дүниежүзілік аренадағы қатынас өзгерісін реттейді.

 

● құлдырау тәртібі – саяси тұтастықтың құлдырауы, интеграция үстінен энтропия және орталық күш басым түседі; шешім басқару қабілетін, ал тәртіп – легимдігін жоғалтады.

Саяси процестің құрылымы:

 

● саяси қарым-қатынас: өндіріс, бөлу, алмасу, қоғамдағы саяси өнімдерді тұтыну жағынан.

 

● саяси процестің субъектілері: әлеуметтік, конституциялық.

 

● саяси тәртіп: саяси белсенділік, саяси қызмет.

 

● Саяси әсер аясында

 

Ішкі саясат ____________________________________________________________

______________

 

Саяси процестің кезеңдері қандай және олар бір-бірімен қандай байланыста?

_____________________

Қазақстан тарихын саяси процесс түрлерінің бірінен мысал келтіріңдер.

_____________________

____________________________

 

Сыртқы саясат ________________________________________________________

___________________________________

● Өкіметтің қайта құрылу сипатына қарай:

 

төңкерістік - өте тез, өкіметтің сапалы өзгеруі, Конституцияны қайта қарау, бұрынғы тәртіпті бұзу үшін бейбіт те күштеу құралдарын пайдалану, көпшілік саяси қозғалыс формасын еркін формамен алмастыру; өкімет ету деңгейінің барлығында басқару шешімін қабылдауға уақыттың жетіспеуі; эксперт және консультациялық ұйымдарының рольдерінің түсуі, саяси жетекшілердің жауапкершілігінің артуы; ескі және жаңа элиталық қақтығысының өсуі;

____________________________

эволюциялық – қайшылық пен қақтығыстың бірте-бірте өршуі;шешім қабылдаудың механизмнің беріктігі; электорат пен элитаның бірлесе қызмет етуі; статус аясындағы еркін әрекет етуі; конструтивтік қатыстардың міндетті этикасы электорат пен элитаның өз қызметтерін көпшілікте іске асыруы – ашық саяси процесс топпен пен азаматтардың саяси қызығушылығын электорат деңгейінде шешуі, қоғамдық пікірдің әсерімен саяси бағдардың түзетілуі, қоғамның даму құрамы мен бағдарламаның жалқылануы; саяси шешімдердің қоғамдық әр түрлі фазаға түсінікті болуы.

____________________________

 

саяси жабық процесс – тіркелмеген өкіметке азаматтардың аппеляция беруі; субъектілердің қоғамдық пікіріне қаратылмаған басқару ақпараты, басқарылатын элитаға бақылау жоқ.

____________________________

 

● Әлеуметтік және саяси құрылымдардың өзара байланысының тұрақтылығы бойынша:

тұрақты саяси процесс – азаматтардың тұрақты институциализацияланған тәртібі, шешім қабылдаудың електен өткен механизмі; тұрғындардың өмір сүру деңгейін көтеру; режимнің легитимдігі; қоғамды басқарудағы саяси – мәдени норманың жоғары тиімділігі;

____________________________

 

саяси процестің тұрақсыздығы – саяси бағыттың құлдырауы және оны өзгертудің қажеттігі; халықаралық қатынастың жүрделенуі; өндірістің түсуі; әлеуметтік қақтығыстар; саяси құрылымның білімінің төмендігі; икемсіздігі, тұрғындардың саяси белсенділігін ұйымдастырудың әр түрінің қызметінің сай келмеуі:

____________________________

 

● Көпшіліктің саяси өмірге қатысу сипатына қарай:

тіркелмеген саяси процестер - өкімет пен және мемлекетпен азаматтардың еркін саяси қатысуын дұрыс деп есептейді:

____________________________

 

тіркелген (неангажирующие) саяси процестер – демократияға қарсы, саяси қатынастары бекітіп қойған, тоталитарлы және шешім қабылдауға қатаң орталықтанған.

____________________________

Саяси процестің демократиялық түрі:

 

тура демократия – тұрғындар өкіметке әсер етеді және заңды процестің мазмұнын анықтайды.

 

халық заңды процесс

___________________________________________________________________

 

өкілеттік демократия – күнделікті және заңды басшылыққа халық өз өкілін ұсынады.

 

халық заңды ұсынушы заңды процесс

____________________________

плюралитетті демократия - әр түрлі саяси ассоциацияның саяси шешімге әсер ететін, пайда болуы.

_______________________________

 

халық → қысым көрсетуші тап →заңды нұсқаушы → заңды процесс.

___________________________________

Саяси процестің экстримальды түрі:

көтеріліс ___________________________

 

бунт (бас көтеру) _______________________________________________________

____________________________

 

топты бұзақылық ______________________________________________________

____________________________

путч __________________________________________________________________

____________________________

Саяси қызмет – жеке адамдар мен топтардың ұйымдастырылған және іске асатын өктемдік қызметі.

Саяси қатысу – кәсіби емес саяси әрекеттің әртүрлі формасы, мемлекеттік және өкіметтік аппаратпен байланысы жоқ саяси белсенді адамдардың, олардың жұмысына әсер еткісі келуі.

 

Саяси тәртіп – саяси әрекеттегі жеке әрекет пен жүйенің мақсатқа жетудегі механизмі.

 

Саяси шешім – саяси әрекеттің міндетті анықтауды жеке және ұжымдық процесс.

Саяси процестердің қандай сатылары бар және олар бір бірімен қалай байланысты?________________________

 

Қазақстан тарихынан саяси процесстің кейбір түрлерінен мысал келтіріңіз ___________________________________

 

Семинар сұрақтары:

1. Саяси процестің,түсінігі,құрылымы мен динамикасы.

2.Саяси жүйенің өзгеру жолдары мен себептері.

 

Рефераттар тақырыбы:

1. Саяси процестің мәні мен түрлері

2. Саяси процестердің ерекшеліктері

3. Саяси жаңару және оның кезеңдері

4. Қазіргі қазақстандық қоғамның саяси жаңару ерекшеліктері

5. Халықаралық саяси процестер

6. Саяси жаңару теориясы

Ұсынылған әдебиеттер тізімі:

 

1. Дегтярев А.А Основы политической теории.М.,1998

2.Жеребкин М.В. Политические процессы: типология и режимы функционирования.М.,1999

3. Мухаев Р.Т. Политология. М.,2000

4. Назарбаев Н. Критическое десятилетие. Алматы,2003

5. Политический процесс: основные аспекты и способы анализа. М.,2001