Rodzaje notowanych instrumentów

Historia giełdy

Rosyjski System Handlowy (RTS) - duża giełowa struktura, na której spełnia się handel papierami wartościowymi, dostępny jak prywatnym inwestorom, tak i dużym kompaniom i inwestycyjnym funduszom.

RTS był stworzony w 1995 roku po zjednoczeniu kilku regionalnych handlowych giełd w zorganizowany rynek papierów wartościowych. Najpierw RTS tworzył się, jak pozagiełdowa alternatywa MICEXu (Moskiewskiej Międzybankowiej Giełdzie Walutowej).

Teraz RTS jest pełnowartościową funduszową giełdą, gdzie w obrocie są setki różnych papierów wartościowych. Z handlowego systemu RTS urosła do grupy, która nie tylko zajmuje się organizacją przetargów, ale i czyni szeroki spektrum dodatkowych usług (np. clearingy i depozyty).

Głównym przedmiotem transakcji handlowych w RTS są akcje największych rosyjskich firm, takich jak: Rostelekom, RAO "Norylski nikiel", „Lukoil". W zasadzie listingu RTS są ponad 75 dużych firm. Za szacunkami brokerów do końca 1995 r. przez RTS spełniało się nie więcej niż 10-15% krajowych transakcji akcjami przedsiębiorstw sprywatyzowanych.[1]

Jednak szereg obiektywnych doprowadził do tego, że teraz RTS jest główną handlową dla klientów korporacyjnych papierów wartościowych, przez którą przechodzi około 80-90 % całego krajowego obrotu akcjami.[2]

Chronologia rozwoju[3]:

23 listopada 2004 r. zaczęły się licytacje papierami wartościowymi w sposób anonimowy.
W 2007 r. zaczął pracę projekt dla kompanii małej i średniej kapitalizacji „RTS START”, w 2008 roku był stwrzony projekt „RTS Global”.
26 marca 2009 r. dzięki inicjatywie RTS "Ukraińska giełda" ogłosiła o starcie licytacji papierami wartościowymi. Po raz pierwszy na Ukrainie handlowy system giełdy pozwolił osobom fizycznym bezpośrednio brać udział w licytacjach, wykorzystując systemy e-tradingu.
26 maja 2008 r. na rynku futuresów i opcji РТС FORTS była wprowadzona wieczorowa handlowa sesja.
23 kwietnia 2009 r. zaczęły się licytacje na nowym rynku RTS Standard.
W grudniu 2011 r. RTS połączyła się z Moskiewską międzybankową walutową giełdą w „MICEX-RTS” i przestała istnieć jak osoba prawna.

W pierwszy dzień licytacji na nowej giełdzie stała się techniczna usterka. Strata, według danych gazety "Moskiewski komsomolec", oceniała się do 14 miliardów rubli.[4]

Funduszowy rynek Grupy "Moskiewska Giełda" stał się największym funduszowym rynkiem krajów WNP, Wschodniej i Centralnej Europy. MICEX, spełniający organizację handlu na funduszowym rynku Moskiewskiej Giełdy, wchodzi do trzydziestki czołowych funduszowych giełd świata.

Moskiewska Giełda dziś gra kluczową rolę w rozwoju rosyjskiego finansowego sektora. To miejsce przejrzystego rynkowego ustalania cen na rosyjskie aktywa.

Na Moskiewskiej Giełdzie uczestnikom jest dostępna pełna informacja co do handlu akcjami, obligacjami, walutą, inwestycyjnymi udziałami, towarami, pochodnymi finansowymi instrumentami na wszystkie rodzaje aktywów. Również giełda czyni operatywne rozliczenie, publikację i rozpowszechnienie rynkowych danych na całym świecie.[5]

Celem zlania dwóch największych rosyjskich giełd stało się stworzenie jedynej handlowej platformy dla pracy z wszystkimi rodzajami rosyjskich aktywów, co musiało pozwolić jakościowo polepszyć organizację współdziałania między strukturami teraz już zjednoczonej giełdy i uczestnikami rynku, i zrobić rosyjski rynek centrum ustalania cen na rosyjskie aktywa.

Rodzaje notowanych instrumentów

Licytacje papierami wartościowymi przeprowadzają się na funduszowym rynku Moskiewskiej giełdy w trzech sektorach: główny rynek, rynek „Standard” i „Classica”. Pochodne instrumenty handlują się na rynku terminowym, który włącza rynek FORTS (futuresy na walutę i stopy oprocentowania) i rynek MICEX (funduszowe i walutowe i towarowe umowy). Licytacje na pieniężnym rynku przeprowadzają się w 2 sekcjach: REPO z państwowymi papierami i instrumentami pieniężnego rynku, a także REPO z akcjami i obligacjami.[6]

Rynek FORTS: głównymi instrumentami na rynku FORTS są futuresy i opcji, bazowymi aktywami których są: Indeks RTS, Indeks RTS Standard, branżowe indeksy RTS, akcje i obligacje rosyjskich emitentów, waluta zagraniczna, średnia stopa jednodniowego kredytu MosPrime i stawka trzymiesięcznego kredytu MosPrime, a także towary - nafta marek Urals i Brent, dieslowe paliwo, złoto, srebro, platyna i nawet cukier. Samym płynnym instrumentem nie tylko terminowego, ale i funduszowego rynku Rosji jest futures na Indeks RTS.

Z powyżej wymienionej informacji można wywnioskować, że najczęściej stosowane instrumenty finansowe to: Akcje i Obligacje; a wśród instrumentów pochodnych wymienamy: Kontrakty terminowe (futersy) oraz Opcje.

Czym oni są[7]:

- Akcje są podstawowymi papierami wartościowymi notowanymi na giełdzie. W zależności od wielkości spółki, wartości jej akcji oraz płynności, akcje jej mogą być notowane w jednym z dwóch systemów: w systemie notowań ciągłych lub w notowaniach jednolitych.

- Obligacje to papiery wartościowe, za pośrednictwem których emitujący je podmiot zaciąga pożyczkę. W zależności od podmiotu, który emituje obligacje, możemy je podzielić na obligacje: skarbowe (emitowane przez Skarb Państwa), korporacyjne (emitowane przez przedsiębiorstwa) oraz gminne (emitowane przez gminy).

- Kontrakt terminowy to umowa pomiędzy dwiema stronami, z których jedna zobowiązuje się do kupna, a druga do sprzedaży, w określonym terminie w przyszłości (w tzw. dniu wygaśnięcia) i po ustalonej w umowie cenie, określonej ilości instrumentu bazowego lub dokonania równoważnego rozliczenia pieniężnego. Po zawarciu transakcji codziennie następuje aktualizacja zobowiązań, co pozwala na wcześniejszą sprzedaż (zamknięcie pozycji). Spośród notowanych na giełdzie kontraktów terminowych inwestorzy mają do dyspozycji kontrakty na indeksy WIG20, mWIG40, kontrakty na akcje wybranych spółek oraz na kursy walut: USD, EUR i CHF.

- Opcja to instrument zapewniający posiadaczowi prawo (ale nie obowiązek) do nabycia (opcja kupna - call) lub sprzedaży (opcja sprzedaży - put) instrumentu bazowego po z góry ustalonej cenie, zwanej ceną wykonania opcji. O ile po stronie nabywcy istnieje tylko prawo do zawarcia transakcji, o tyle na sprzedającym, zwanym wystawcą opcji, ciąży obowiązek wykonania opcji na żądanie posiadacza. Cenę nabycia opcji nazywa się premią, ponieważ jest premią za ryzyko wystawcy opcji. W zależności od terminu wykonania opcji, wyróżnia się opcje europejskie, w przypadku których nabywca ma prawo wykonania opcji jedynie w dniu jej wygaśnięcia, oraz opcje amerykańskie, które mogą być wykonane w dowolnym dniu przed wygaśnięciem.

W tym momencie w Rosji nie instnieje ostrej potrzeby w stosowaniu wielu różnych instrumentów pochodnych, ale jeśli nie dać graczom możliwości ich tworzenia, to oni nigdy się nie pojawią. Piętnaście lat temu słowa "futures" i "opcja" wywoływały odrzucenie w Rosji, nawet wśród finansistów, a teraz to najbardziej stosowane narzędzia. W świecie zachodnim isntneją wielu instrumentów finansowych i uczestniczy giełd aktywnie korzystają się z nich już kilkanaście lat. Bez nich nie byłoby, na przykład, potężnego amerykańskiego rynku kredytów hipotecznych lub rozwiniętego rynku walutowego, z masą pochodnych.[8] Nie było by obligacji z kuponami przywiązanymi do inflacji, do znaczenia indeksu czy ceny złota. Wszystkie modernowe narzędzia, z jednej strony, poważnie komplikują system finansowy, ale z drugiej strony, działają na rozwój potencjału inwestycyjnego rynku, ponieważ pomagają graczom zmniejszyć swoje ryzyko i w końcu robią system finansowy bardziej stabilny.

Indeks RTS

Po zjednoczeniu RTS i MICEX indeks RTS stał się głównym indeksem Moskiewskiej giełdy. Rozliczenie Indeksu RTS odbywa się na podstawie 50 płynnych akcji największych i dynamicznie rozwijających się rosyjskich emitentów, rodzaje ekonomicznej działalności których stosują się do głównych sektorów gospodarki. Lista emitentów i ich waga w indeksie przegląda się raz na kwartał. Na rynku terminowym Moskiewskiej giełdy handluje się rozliczeniowy futures, bazowym aktywem którego jest indeks RTS. Ten futures jest najpłynnieszym narzędziem rynku terminowego.

Indeks RTS odzwierciedla potoczną łączną rynkową kapitalizację (wyrażoną w dolarach USA) akcji niektórego spisu emitentów we względnych jednostkach. Za 100 jest przyjęta łączna kapitalizacja emitentów na 1 września 1995 roku. Więc, na przykład, znaczenie indeksu, równe 2400 (środek 2008 roku) oznacza, że za prawie 13 lat rynkowa kapitalizacja (z przeliczeniem do dolarów USA) kompanii ze spisu RTS wzrosła w 24 razy.

Każdego dnia Indeks RTS rozlicza się w ciągu handlowej sesji przy każdej zmianie ceny instrumentu, włączonego do spisu dla jego rozliczenia. Pierwsze znaczenie indeksu jest znaczeniem odkrycia, ostatnie znaczenie indeksu - znaczeniem zamknięcia.

Istnieją również indeks РТС- 2 (akcje "drugiego eszelonu"), RTS Standard (15 "błękitnych fiszek" wyrażony w rublach), RTSVX (Indeks zmienności) i 7 branżowych indeksów.

Do Indeksu RTS whodzą około 75 różnych firm, spośród których można wymienić: Gazprom, LUKOIL, Sbierbank Rosji, MTS, Megafon i Rostelekom.[9]

Metodologia Indeksu RTS ciągle się rozwija, co pozwala zachować adekwatność wskaźnika w stosunku do nowych rynkowych zmian. Indeks RTS odpowiada wszystkim wymogom finansowym na rynkach Rosyjskiej Federacji, a także dyrektywie Parlamentu Ruropejskiego i wymagom dyrektywy Unii Europejskiej UCITS (Undertakings for Collective Investment in Tradable Securities).

Dynamika Indeksu RTS

Wykres „Dynamika Indeksu RTS w okresie marzec 2014 - marzec 2015”

Żródło: http://news.yandex.ru/quotes/50.html

Cały wykres można podzielić na 4 okresy: 1 – od marca 2014 do cierwca 2014; 2 – od cierwca 2014 do września 2014; 3 – od września 2014 do grudnia 2014; 4 – od grudnia 2014 do marca 2015.

W pierwszym okresie klarownie widać, że przyłończenie Krymu spowodowało spadek Indeksu. Spadek papierów wartościowych wszystkich największych rosyjskich kompanii obniżył indeks RTS na 11,9% z 1267,3 do 1115 punktów. Można przypuścić, że funduszowy kryzys i spadek RTS były założone do strategii przyłączenia Krymu i Rząd Rosji wiedział jak wyjść s tego problemu. To wyrażnie widać na 2 okresie. Poziom Indeksu nie tylko wrócił się do poprzednich 1267 punktów, ale i zaczął rosnąć aż do 1425. Oczywiście, największy wkład do kształtowania giełdowych wskaźników wniosły spółki surowcowe[10], w pierwszej kolejności naftowe i hutnicze (Gazprom, Rosneft, LUKOIL), które w sumie zainwestowali 80% wszystkich inwestycji do rosyjskich spółek. Ciekawym jest to, że dynamika indeksu RTS w maju-lipcu praktycznie kopiowała ruch notowań Gazpromu.[11] W całości rosyjskie funduszowe rynki pokazały niezłą dynamikę po marcowym kryzysie.

Wprowadzenie sankcji spowodowały kolejny drastyczny spadek RTS na przelomie sierpnia i września. Akcje wielu największych kompanii spadły o 10-15% odpowiednio indeks RTS schudnął na 240 punktów z 1399 do 1159. Powtórzyła się sytuacja lutego-marca 2014 roku, co prawda, głębokość kryzysu nie była tak odczuwalna dla rynku jak wcześniej. Niezważając na to, że wielu traderów wycofały się z rosyjskiego rynku w okresie od pażdziernika do listopada Indeks RTS ciągle się rosnął. Jednak to wydarzenie miało krótkofalowy charakter. Geopolityczna sytuacja w Ukrainie nie zmieniła sią, zarówno jak i nie odbyło się stabilizacji rosyjskiej gospodarki. W ciągu 2 miesiący (listopad i grudzień) Indeks RTS spadł do 630 punktów, ostatni raz taki wskażnik był w roku 2009, kiedy na całym świecie panował kryzys finansowy.

Za półrocze indeks RTS upadł z 1384,3 do 739,3 punktów. Normalna reakcja giełdy na rosnące ryzyko rozmieszczenia aktywów w papierach największych rosyjskich spółek. Jednocześnie zawalił się sektor naftowy, dynamika notowań bankowego też nie dodała pozytywu inwestorów.

Podsumując mamy następne: spadek wskażnika indeksu z lipca 1383,6 do grudniowych 630,29. Spadek papierów rosyjskich kompanii komentować nie warto. Rosja znajduje się w izolacji po naciskach zachodnich sankcji, kompanie zwijają projekty zza braku płynności rentowności. Dzięki wydarzeniom ostatniego roku indeks RTS przestał być dla wielu graczy rynku giełdowego podstawowym wskaźnikiem. Cała licytacja papierami wartościowymi na Moskiewskiej giełdzie skupiona w rublowym segmencie, i ich dynamika oblicza się przez Indeks MICEX. W tym sensie dolarowy Indeks RTS zostaje tylko jak indykatywny wskaźnik. [12]

Literatura

Moskiewska Giełda MICEX-RTS [dostępne online 08.03.2015 http://alexandrgilenko.com/fondovaya-birzha-mmvb-rts/]
Russian Trading System Stock Exchange [dostępne online 08.03.2015 http://goo.gl/GmF4NX]
Dom Maklerski, Notowane Instrumenty [dostępne online 08.03.2015http://www.dm.pkobp.pl/edukacja/notowane-instrumenty/]
Grupa Santander, Dom Maklerski [dostępne online 08.03.2015 http://dmbzwbk.pl/_items/dmbzwbk.pl/formularze/i_informacje_wstepne.pdf]
Rosyjski Handlowy System [dostępne online 08.03.2015 http://www.myrouble.ru/izuchaem-rts-rossijskaya-torgovaya-sistema-indeks-birzha-fyuchers-opcion-xedzhirovanie-torgovaya-ploshhadka-kotirovki/]
Rynek FORTS [dostępne online 08.03.2015 http://shevelev-trade.ru/tag/proizvodnye-finansovye-instrumenty]
RTS Board [dostępne online 08.03.2015 http://expert.ru/expert/2014/51/brokeryi-zajmutsya-ekzotikoj/]
Moskiewska Giełda RTS [dostępne online 08.03.2015 http://www.financialguide.ru/encyclopedia/rts]
Sukces na giełdzie RTS [dostępne online 08.03.2015 http://goo.gl/R8n6zO]
Indeks RTS [dostępne online 08.03.2015 http://goo.gl/kJP1Do]
Dynamika indeksu RTS [dostępne online 08.03.2015 http://macd.ru/stock/rts1/]
Co oznacza spadek indeksu RTS? [dostępne online 08.03.2015 http://forum.mql4.com/ru/48491]
Zwiastun stagnacji [dostępne online 08.03.2015 http://slon.ru/economics/pochemu_padenie_rts_ne_tak_strashno_kak_kazhetsya-1175707.xhtml]

[1] Indeks RTS [dostępne online 08.03.2015 http://goo.gl/kJP1Do]

[2] Moskiewska Giełda MICEX-RTS [dostępne online 08.03.2015 http://alexandrgilenko.com/fondovaya-birzha-mmvb-rts/]

[3] Indeks RTS [dostępne online 08.03.2015 http://goo.gl/kJP1Do]

[4] Sukces na giełdzie RTS [dostępne online 08.03.2015 http://goo.gl/R8n6zO]

[5] Rosyjski Handlowy System [dostępne online 08.03.2015 http://www.myrouble.ru/izuchaem-rts-rossijskaya-torgovaya-sistema-indeks-birzha-fyuchers-opcion-xedzhirovanie-torgovaya-ploshhadka-kotirovki/]

[6] Russian Trading System Stock Exchange [dostępne online 08.03.2015 http://goo.gl/GmF4NX]

[7] Dom Maklerski, Notowane Instrumenty [dostępne online 08.03.2015 http://www.dm.pkobp.pl/edukacja/notowane-instrumenty/]

[8] RTS Board [dostępne online 08.03.2015 http://expert.ru/expert/2014/51/brokeryi-zajmutsya-ekzotikoj/]

[9] Indeks RTS [dostępne online 08.03.2015 http://goo.gl/kJP1Do]

[10] Dynamika indeksu RTS [dostępne online 08.03.2015 http://goo.gl/ehxrJe]

[11] Co oznacza spadek indeksu РТС? [dostępne online 08.03.2015 http://forum.mql4.com/ru/48491]

[12] Zwiastun stagnacji [dostępne online 08.03.2015 http://slon.ru/economics/pochemu_padenie_rts_ne_tak_strashno_kak_kazhetsya-1175707.xhtml]