Symbole państwowe
Flagą Ukrainy jest prostokąt podzielony na dwa poziome pasy: niebieski i żółty.
Oficjalnym godłem Ukrainy jest Tryzub (Trójząb), który pojawił się po raz pierwszy na monetach bitych przez Włodzimierza I Wielkiego. Godło występuje w odmianie małej jako herb państwowy. Znane są także projekty tzw. odmiany wielkiej herbu. Projekty te jednak jeszcze nie zostały oficjalnie zatwierdzone.
( ):
Ustrój polityczny
Od proklamowania niepodległości 24 sierpnia 1991 roku Ukraina jest republiką parlamentarną. 8 grudnia 1991 roku wraz z Federacją Rosyjską i Białorusią podpisała porozumienie o utworzeniu Wspólnoty Niepodległych Państw. Zgodnie z konstytucją uchwaloną w czerwcu 1996 roku przez Radę Najwyższą głową państwa jest prezydent wybierany w głosowaniu powszechnym na 5-letnią kadencję. Najwyższym organem władzy państwowej jest jednoizbowy parlament Rada Najwyższa Ukrainy, w której skład wchodzi 450 deputowanych wybieranych w wyborach powszechnych na 5 lat (od 2006 roku, wcześniej kadencja trwała 4 lata). Organem władzy wykonawczej jest rząd (Gabinet Ministrów), na którego czele stoi premier powoływany przez Radę Najwyższą na wniosek prezydenta. Na mocy konstytucji rząd jest podporządkowany bezpośrednio prezydentowi. 1 stycznia 2006 roku nabrała mocy prawnej nowa redakcja Konstytucji Ukrainy, która część uprawnień prezydenta przeniosła na rząd, zbliżając system władzy do polskiego, jednak nadal z mocniejszą pozycją głowy państwa. Niejednoznaczne, nieprzemyślane, a miejscami wzajemnie sprzeczne mechanizmy ustrojowe doprowadziły w następnych latach do sporów kompetencyjnych, a w rezultacie niemal do paraliżu ukraińskich instytucji państwowych[16]. 1 października 2010 roku Trybunał Konstytucyjny orzekł, że zmiany w konstytucji z 2004 roku odbyły się z naruszeniem obwiązującego porządku prawnego i tym samym przywrócił Konstytucję z 1996 roku[17].
Organizacja państwa
Głową państwa jest Prezydent Ukrainy. Władzę wykonawczą na Ukrainie sprawuje Rząd Ukrainy z premierem na czele, natomiastwładzę ustawodawczą parlament Ukrainy z przewodniczącym Rady na czele.
W Autonomicznej Republice Krymu działają dodatkowo Rada Najwyższa Autonomicznej Republiki Krymu i rząd Autonomicznej Republiki Krymu.
W niższych jednostkach administracyjnych (obwody, miasta wydzielone) władze dzielą się na państwowe (obwodowa administracja państwowa, ukr. o , ) i samorządowe (rada obwodowa, ukr. oa a). Taki sam podział występuje w rejonach.
|
|
|
( ):
Geografia
Krajobraz Ukrainy składa się głównie zestepów i wyżyn; na zachodzie kraju rozciągają się Karpaty, a na Krymie Góry Krymskie.
Stolicą Ukrainy jest od 1934 r. Kijów. Inne duże miasta: Charków, Dniepropietrowsk,Donieck, Odessa, Zaporoże, Lwów, Krzywy Róg, Mariupol, Łuhańsk.
Łączna długość granic: 7340 km.
Najwyższy punkt: Howerla 2061 m n.p.m.
Najniższy punkt: Morze Czarne 0 m.
:
Klimat
Znaczna część Ukrainy jest położona w strefieklimatu umiarkowanego kontynentalnego, atomiast południe (na przykład Krym) w strefie klimatu morskiego. Obszar kraju znajduje się najczęściej pod wpływem polarnomorskich i polarnokontynentalnychmas powietrza. Bilans promieniowania jest tu dodatni i wynosi na północy 35 kcal/cm², a na południu 50 kcal/cm². Najbardziej charakterystyczną cechą klimatu Ukrainy jest jego wzrastający z zachodu na wschód kontynentalizm termiczny. W związku z tym roczne amplitudy temperatury powietrza wahają się od 25 C weLwowie do 30 C w Starobielsku. Na terenie kraju przeważa również kontynentalny rozkład opadów z maksimum w ciepłym okresie roku. Roczna suma opadów maleje z północnego zachodu (600 mm) na południowy wschód (400 mm).
( ):
Gleby
W północnej części kraju największy obszar zajmują gleby bielicoziemne. W lasachspotyka się szare gleby leśne. Na bagnach wykształciły się gleby bagienne i torfowo-bagienne. Dominującym typem gleb są gleby czarnoziemne zajmujące ok. 60% kraju, co stanowi blisko 40% światowych zasobów tego typu gleb. Występują one w strefie stepu i lasostepu. W północnej części lasostepu największą powierzchnię zajmują czarnoziemy ubogie w próchnicę (45%). Natomiast w południowej jego części rozwinęły się czarnoziemy o zawartości próchnicy 66,5%. Niską zawartością próchnicy charakteryzują się także czarnoziemy leżące w północnej części stepu (34%). Południowa część Niziny Czarnomorskiej i Krymuzajęte są przez gleby ciemnokasztanowe. Na Nizinie Zakarpackiej dominującym typem są kwaśne gleby brunatne. W Górach Krymskich zaznacza się różnica w pokrywie glebowej związana z ekspozycją stoków: stoki północne pokryte są szarymi glebami leśnymi, a południowe czerwonoziemami. Obszary zasolone zajmują na Ukrainie 330 tys. ha. Najwięcej tego typu gleb występuje wAutonomicznej Republice Krymu oraz w obwodach chersońskim, dniepropietrowskimi ługańskim.
:
Podział administracyjny
|
|
|
Terytorium Ukrainy w I rzędzie dzieli się na 24obwody (odpowiedniki województw, ukr. oac (IPA: oblast')) oraz 2 miasta wydzielone (Kijów iSewastopol) i 1 republikę autonomiczną(Autonomiczną Republikę Krymu) mającą własną konstytucję i rząd. W II rzędzie Ukraina dzieli się na 492 rejony (odpowiednik powiatów,ukr. p (IPA: rajon)).
:
Demografia
Z przeprowadzonego w grudniu 2001 roku spisu powszechnego wynika, że liczba ludności Ukrainy od 1989 r. spadła o 3 miliony. Tendencja spadkowa dotyczy również ludności ukraińskiej, zamieszkującej w krajach sąsiednich: Słowacji (w 2001 narodowość ukraińską zadeklarowało 11 tys. osób) oraz Rumunii (w 2003 mieszkało w niej 61 tys. Ukraińców). W tym przypadku jest to nie tyle efektem procesów demograficznych, ile posuniętej asymilacji.
Narodowości[
Ukraińcy 77,8%
Rosjanie 17,3%
Białorusini 0,6%
Mołdawianie 0,5%
Tatarzy Krymscy 0,5%
Bułgarzy 0,4%
Polacy 0,3%
Żydzi 0,2%
pozostali 2,4%[e]
:
Sport
Sportowcy z Ukrainy osiągają wyniki w wielu (zwłaszcza letnich) dyscyplinach sportu. Najważniejsze karty lekkoatletyczne zapisał dla tego państwa na pewno Serhij Bubka. Bracia Wołodymyr i Witalij Kłyczko są najbardziej znanymi przedstawicielami kraju w boksie zawodowym, a ukraińskie kluby piłkarskie, takie jak Szachtar Donieck czy Dynamo Kijów, regularnie grają w rozgrywkach Ligi Mistrzów UEFA i innych rozgrywkach europejskich. Ukraina razem z Polską została wybrana przez UEFA na współorganizatora turnieju Euro 2012.
:
