1. . 2. . 3. . 4. . 5. . 6. . 7. .
| ambiguus, a, um arbiter, tri m argumentum, i n cedo, cessi, cessum, 3 circulus, i m commodum, i n curriculum, i n discordia, ae f elegantia, ae f | equus, i m exemplum, i n furtum, i n humanus, a, um initium, i n insania, ae f ira, ae f locus, i m malum, i n manifestus, a, um | officium, i n , patronus, i m , quod sigillum, i n taedium, i n Trojanus, a, um vitiosus, a, um voco, 1 |
8
1. , , , .
1. Ad acta.
2. Ad judicium.
3. Ad notam.
4. Ab initio.
5. Ex officio.
6. In camera.
7. Per contumaciam.
8. Pro et contra.
9. In tabellas.
10. Ex mandato.
11. Pro forma.
12. Pro poena.
13. In custodiam.
14. Sine ira et studio. (Tac.) 15. Margarītas ante porcos. 16. In memoriam. 17. Ex industria privata. 18. Deus ex machina. 19. Per aspera ad astra. 20. De facto. 21. Post factum. 22. In dubio abstine. 23. In dubio pro reo. 24. In vitium ducit culpae fuga. (Hor.) 25. ontra factum non est argumentum. 26. Otium post negotium. 27. Periculum in mora. (Liv.)
| abstineo, tinui, tentum, 2 acta, orum n , asperus, a, um astrum, i n camera, ae f () custodia, ae f deus, i m dubium, i n | duco, duxi, ductum, 3 factum, i n forma, ae f fuga, ae f industria, ae f judicium, i n , machina, ae f ( ) mandatum, i n margarīta, ae f | mora, ae f negotium, i n nota, ae f otium, i n porcus, i m periculum, i n reus, i m sine (abl.) studium, i n tabella, ae f () vitium, i n |
9
( )
1. genetivus .
Lex, gis; judex, icis; provocatio, ōnis; jus, ris; obligatio, ōnis; homo, inis; caput, itis; crimen, inis.
2. : lex, judex, jus.
3. .
| aureus, a, um mediocritas, atis f | jus, juris n alienus, a, um | lex, legis f durus, a, um |
4. , , , .
1. Lex de futuro, judex de praeterito. 2. Sine provocatione. 3. Ubi jus, ibi remedium. 4. Obligatio est vinculum juris. 5. Jure humano. 6. Lex est rex. 7. Inter arma silent leges. (Cic.) 8. Etiam latrones suis legibus parent. 9. Lex loci delicti. 10. Aurea mediocritas. 11. Homo homini lupus est. 12. Contra legem. 13. De jure. 14. Dura lex, sed lex. 15. Homo alieni juris. 16. Furem nocturnum lex permittit occidere. (Dig.) 17. Vox populi, vox Dei. 18. Nemo judex in propria causa est. 19. In vino veritas. (Hor.) 20. Manifestum non eget probatione. 21. Nullum crimen, nulla poena sine lege. 22. Quod licet Jovi, non licet bovi. 23. Quot capita, tot sententiae. 24. Judices, qui ex lege judicatis, obtemperare legibus debetis. (Cic.) 25. O tempora, o mores! (Cic.) 26. Carmina morte carent. (Ov.)
|
|
|
| aliēnus, a, um, arma, orum n aureus, a, um bos, bovis m caput, itis n careo, ui, -, 2 carmen, inis n crimen, inis n delictum, i n durus, a, um egeo, ui, 2 (abl.) etiam fur, furis futurum, i n homo, inis m humanus, a, um inter (acc.) judex, icis m judico, 1 Juppiter, Jovis m ( ) | jus, juris n latro, onis m lex, gis f licet, cuit, 3 lupus, i m mediocritas, ātis f mors, rtis f mos, ris m nemo, inis nocturnus, a, um obligatio, onis f obtempero, 1 occido, cidi, cisum, 3 pareo, ui, itum, 2 permitto, misi, missum, 3 | populus, i m praeteritum, i n probatio, onis f proprius, a, um provocatio, onis f quot remedium, i n rex regis m sileo, lui, 2 suus, a, um tempus, oris n tot veritas, atis f vinculum, i n vinum, i n vox, vocis f |
10
( )
1. : tribunal, gens, hostis.
2. .
| vectīgal, ālis n magnus, a, um | culpa, ae f levis (m, f), e (n) ( ) |
3. , , , .
1. Pro tribunāli. 2. Diligere parentes prima naturae lex est. 3. Jus gentium. 4. Finis coronat opus. 5. Partium mearum non est. (Cic.) 6. Jus est ars boni et aequi. (Dig.) 7. Hostium munera, non munera. 8. Maria montesque pollicēri. (Sall.) 9. Mens sana in corpore sano. (Juv.) 10. Non est fumus absque igne. 11. Panem et circenses. 12. Dúm virés anníque sinúnt, toleráte labóres. (Ov.) 13. Vim vi repellere licet. (Dig.) 14. Ad fontes. 15. Ferro ignīque. 16. Parsimonia magnum est vectīgal. (Cic.) 17. Omne initium difficile. 18. Similis simili gaudet. 19. In flagranti delicto. (C.J.) 20. Omnia mea mecum porto.
| absque(abl.) aequum, i n annus, i m ars, artis f bonum, i n circenses, ium m corono, 1 corpus, oris n difficilis, e diligo, lexi, lectum, 3 dum ferrum, i n finis, is m , flagrans, ntis fons, ntis m fumus, i m gaudeo, gavisus sum, 2 | gens, ntis f hostis, is m ignis, is m labor, oris m levis, e magnus, a, um mare, is n me me-cum mens, ntis f , mons, ntis m munus, eris n natūra, ae f nemo omnis, e opus, eris n panis, is m parens, entis m | pars, tis f , , parsimonia, ae f polliceor, licitus sum, 2 porto, 1 primus, a, um -que repello, puli, pulsum, 3 sanus, a, um similis, e sino, sivi, situm, 3 tolero, 1 tribūnal, ālis n vectīgal, ālis n , vis f virium gen. pl |
. .
|
|
|
11
Passivum
1. .
Curo, punio, pello, loquor.
2. , , , .
1. Jus ex injuria non orītur. 2. Nemo delictis excusatur. 3. Furiosus furore solo punitur. 4. Leges cum omnibus semper unā atque eādem voce loquuntur. 5. Nemo debet bis puniri pro uno delicto. 6. Argumenta ponderantur, non numerantur. 7. Approbatur. 8. Nunquam periculum sine periculo vincitur. 9. Contraria contrariis curantur. 10. Clavus clavo pellitur. (Cic.) 11. Querimonia habetur. 12. Si vis amari, ama. 13. Numerantur sententiae, non ponderantur. (Pl.) 14. Facta probantur, jura deducuntur. 15. Crimina morte extinguuntur. 16. Tertium non datur.
| amo, 1 approbo, 1 atque bis clavus, i m contraries, a, um curo, 1 debeo, bui, bitum, 2 deduco, duxi, ductum, 3 do, dedi, datum, 1 | extinguo, stinxi, stinctum, 3, furiosus, a, um furor, ōris m idem, eadem, idem injuria, ae f loquor, locūtus sum, 3 numero, 1 nunquam | orior, ortus sum, 4 pello, pepuli, pulsum, 3 pondero, 1, punio, 4 querimonia, ae f si solus, a, um, tertius, a, um unus, a, um vinco, vici, victum, 3 vis |
12
1. : ipse ( ille), quisque.
2. , , . .
Jus civile et jus gentium
Omnes populi, qui legibus et moribus reguntur, partim suo proprio, partim communi omnium hominum jure utuntur. Nam quod quisque populus ipse sibi jus constituit, id ipsīus proprium est vocaturque jus civile, quasi jus proprium civitatis; quod vero naturalis ratio inter omnes homines constituit, id apud omnes populos peraeque custoditur vocaturque jus gentium, quasi quo jure omnes gentes utuntur. Populus itaque Romanus partim suo proprio, partim communi omnium hominum jure utuntur. (Gajus)
| Jus civile | Jus gentium |
| ............................................................. | ............................................................. |
| apud(acc.) civilis, e civitas, atis f , communis, e constituo, ui, utum, 3 custodio, 4 ipse, ipsa, ipsum, | itaque nam naturalis, e partim peraeque quasi quisque, quaeque, quidque | ratio, onis f rego, rexi, rectum, 3 sibi utor, usus sum, uti vero |
13
Imperfectum
1. .
prohibeo, tempto.
2. , , .
De servis Romanorum
Misera et laborum plena erat servorum vita in civitate Romana, nam neque jus ullum eis erat, neque leges dominos eorum ab injurio et maleficio prohibebant. Itaque domini in servos vitae necisque potestatem habebant. Servi libertatem suam vindicare temptabant et seditiones concitabant. Noti sunt clari duces servorum: Eunus et Athenio in Siciliā et praecipue Spartacus in Italia. Nota sunt proverbia: Inter dominum et servum nulla amicitia est et Quot servi, tot hostes.
|
|
|
| micitia, ae f Athenio, onis m ( ) larus, a, um concito, 1 dominus, i m dux, cis m Eunus, i m ( ) hostis, is m labor, oris m | libertas, atis f maleficium, i n miser, era, erum neque nex, necis f notus, a, um nullus, a, um plenus, a, um potestas, atis f praecipue prohibeo, bui, bitum, 2 | proverbium, i n seditio, ōnis f servus, i m Sicilia, ae f Spartacus, i m ( ) tempto, 1 ullus, a, um- vindico, 1 |
14
Futurum I
1. .
convinco, do, destruo, habeo, invenio.
2. , , , .
1. Ut salutas, ita salutaberis. 2. Destruam et aedificabo. 3. Num negare audes? Convincam, si negas. (Cic.) 4. Ait praetor: Si non habebunt advocatum, ego dabo. 5. Verum amīcum pecuniā non parabis. 6. Quaerite et inveniētis. (Vulg.) 7. Officium meum faciam. (Ter.) 8. Dónec erís felíx, multós numerábis amícos. (Ov.) 9. Aut inveniam viam, aut faciam. 10. Serva me; servabo te. (Petr.) 11. Fata viam invenient. (Verg.) 12. Quousque tandem abutēris, Catilina, patientiā nostrā? (Cic.)
| abūtor, abusus sum, abuti, 3 aedifico, avi, atum, 1 ait amīcus, i m audeo, ausus sum, 2 aut convinco, vici, victum, 3 ego destruo, struxi, structum, 3 | donec fatum, i n felix, icis invenio, ni, ntum, 4 ita multi, ae, a nego, 1 noster, tra, trum num paro, 1 patientia, ae f | quaero, quaesīvi, quaesītum, 3 quousque saluto, avi, atum, 1 servo, 1, tandem te ut verus, a, um via, ae f |
. 䳺 .
15
Imperativus futuri
1. .
habeo, dico.
2. , , , .
Leges XII tabularum
1. Praetor urbanus jus inter cives dicito.
2. Si in jus vocat, ito.
3. Adsiduo vindex adsiduus esto.
4. Improbus intestabilis esto.
5. Hominem mortuum in urbe ne sepelito neve urito.
6. Mulieres genas ne radunto, neve lessum funeris ergo habento.
| adsiduus, a, um civis, is m, f eo, ii, itum, ire ergo funus, eris n gena, ae f improbus, a, um | intestabilis, e lessus m mortuus, a, um mulier, erisf ne neve praetor, oris m () | rado, rasi, rasum, 3 sepelio, pelivi, pultum, 4 urbanus, a, um urbs, bis f uro, ussi, ustum, 3 vindex, icism |
16
|
|
|
1. :
| casus, us m improvisus, a,um | manus, us f proprius, a, um | manus, us f militaris, e |
2. , , , .
1. sus belli. 2. Casus improvisus. 3. Lapsus linguae. 4. Lapsus calami. 5. Manus manum lavat. (Sen.) 6. Manum de tabulā. (Cic.) 7. Manu propria. 8. Legem enim contractus dat. 9. Obligatio ex contractu. 10. Injectio manūs. 11. Casus sentit dominus. 12. Nuptias facit consensus. 13. Senatus consultum est quod senatus jubet atque constituit. (G.) 14. Concursus ad delictum. 15. Edicta sunt praecepta magistratuum populi Romani. (G.) 16. Primus sapientiae gradus est falsa intellegere.
| bellum, i n calamus, i m casus, us m , concursus, us m consensus, us m consultum, i n contractus, us m edictum, i n falsus, a, um | gradus, us m improvīsus, a, um injectio, onis f intellego, xi, ctum, 3 jubeo, jussi, jussum, 2 lapsus, us m lavo, 1 lingua, ae f | magistratus, us m ( ) manus, us f praeceptum, i n sapientia, ae f senatus, us m () sentio, sensi, sensum, 4 , , tabula, ae f , |
17
, . .
| consul censor praetor | aedīlis quaestor pontifex ... |
