Практикалық сабақ.

Тақырыбы: Тайыр Жомартбайұлының «Қыз көрелік» романы

Қаралатын негізгі мәселелер:

1.ХХ ғасыр басындағы ағартушылық ағым және Тайыр Жомартбаев. Шығармаларының жариялану және зерттелу жайы.

2. Ақынның поэзиялық шығармаларындағы гуманистік, ағартушылық идеялар көрінісі.

3. «Қыз көрелік» романы: жанрлық, көркемдік ізденістер.

Тайыр Жомартбайұлының «Қыз көрелік» романының бас кейіпкері Ғайникамал тек өзінің қара басының ғана қамын ойламайды. «Өзім секілді қазақтың сорлы қыздарына пайдамды тигізіп, оқытып, өнеге-үлгі шашсам-ау», дейді. Ғайникамал таудай талап, жігерінің арқасында көздеген мұрат-мақсатына жетеді. «Қыз көрелік» романының сол дәуірдегі қазақ жастары, үшін тәрбиелік мәні зор болды. Қазақ оқушысының қызыға, құныға бас алмай оқитын кітабына айналды. Ол – қазақ әдебиеті тарихында жаңа туа бастаған көркем прозаның тұңғыш туындыларының бірі, роман жанрының тырнақалды бастамасы.

    Әдебиеттер: Кенжебаев Б. ХХ ғасыр басындағы әдебиет Алматы: Білім, 1993.-243бет. Әбдіманұлы Ө. ХХ ғасыр бас кезіндегі қазақ әдебиеті.-Алматы, 2002ж. Қоңыратбаев Ә. Қазақ әдебиетінің тарихы А., 1994ж. Қазақ әдебиетінің тарихы. 6-том. Алматы:-Қазақпарат, 2006 ж. Шалабаев Б. Қазақ романының тууы мен қалыптасуы А., 1990ж. Бисенғали З. ХХ ғасырдағы қазақ романы.- А., 1997ж

ОСӨЖ орындауға арналған әдістемілік нұсқау

ОСӨЖ - оқытушының жетекшілігімен орындалатын студенттің өздік жұмысы. ОСӨЖ аудиториялық сабақ есебінде бекітілген кесте бойынша жүргізілуге тиіс.

«ХХ ғасыр басындағы қазақ әдебиеті» пәні бойынша студенттің оқытушымен бірлесе отырып орындайтын өздік жұмысы (ОСӨЖ) дәріс және іс-тәжірибелік сабақтарда қамтылған ауқымды тақырыптардың кейбір тұстарын қарастыратын, теориялық білімді меңгерту сабақтарында қарастырылмаған мәселелер негізінде ізденіс жұмыстарын жүргізуге баулитын жұмыс түрі.

Жұмыстың бұл түрінің басты мақсаты – студенттерді арнайы жоспарланған тақырыптар бойынша ғылыми-ізденіс жұмыстарын орындай отырып, теориялық білімдерін тереңдетуге, өз беттерімен ізденісжұмыстарын жүргізе білуге баулу.

 «ХХ ғасыр басындағы қазақ әдебиеті» курсының ең басты мақсаты - студенттерге көркем әдебиеттің мәнін, ерекшеліктерін, әлеуметтік, идеялық-моральдық, эстетикалық мағынасын жеткізу, әдебиет ғылымына қызығушылық тудыру. Әсіресе өнер құбылыстарын өзіндік және шығармашылық тұрғыдан зерттеу дағдыларын қалыптастыру өте маңызды.

Студенттердің өздігімен білім алу икемін игеруіне, ғылыми және саяси мәліметті өздігімен түсінуіне ықпал жасаған абзал.

 ОСӨЖ –дің жұмыс тақырыбы, орындалу формасы тақырыптық жоспарда көрсетіледі.

Жұмыс жоспарын құрастыру және оны пайдалану барысында мына міндеттер ескерілуі тиіс:

- Алынған тақырыптың өзектілігі және студенттің іздену мүмкіндігіне сай келуі.

- Студенттің өз бетімен орындайтын ізденіс жұмысы нәтижелі болу үшін қажетті әдебиеттермен қамтамасыз ету.

- Жеке және ұжымдық түрде жүргізілетін жұмыс түрлерін жоспарлау.                                                                  

-  Әр тақырыптың өзіндік ерекшелігіне сәйкес жұмыстың жүргізілу әдіс-тәсілдерін (тренингтер, дискуссия, пікір-сайыс т.с.с.), жұмыс түрлерін белгілеу.

- Қажетіне қарай үлестірмелі материалдар даярлау.

- Студенттердің білімдерін бағалауды жүзеге асырудың тиімді жолдарын дұрыс таңдап алу.

- Тақырып бойынша жұмыс істеуге қажетті әдебиеттерді іріктеу, тапсырмалар мен сұрақтар беру.

- Берілген тапсырма бойынша орындауға қиындық туғызатын тапсырмаларға қатысты оқытушы көмегіне жүгіну

ОСӨЖ-дің негізгі мақсаты - өз бетімен ізденіс жұмыстарын жүргізуге баулу, жұмыстың бұл түрі нәтижелі болу үшін ОСӨЖ бағдарламасын құрастыру барысында жоғарыда көрсетілген мәселелер толық қамтылуы тиіс.

Осындай жұмыстар студенттердің тарихи-әдеби курстарды ойдағыдай қабылдауына және игеруіне өте қажет.

ОСӨЖ. Жанр түрлерінің тууы, қалыптасып, дамуы, өкілдері

Тапсырма:

1. Аударма жанры: рухани қажеттілік (Баяндама дайындау).

2.Ш.Құдайбердіұлы, А.Байтұрсынұлы, С.Көбейұлы аудармаларын түпұсқамен салыстыру.

3.Слайд жасау.

Әдебиеттер: Кенжебаев Б. ХХ ғасыр басындағы әдебиет Алматы: Білім, 1993.-243бет. Әбдіманұлы Ө. ХХ ғасыр бас кезіндегі қазақ әдебиеті.-Алматы: Қазақ университеті, 2002ж., Қазақ әдебиетінің тарихы. 6-том. Алматы:-ҚазАқпарат, 2006 ж.