Практикалық тапсырма: Антикалық кезеңіндегі музыка өнері негізінде адамгершілік тәрбие беру туралы эссе жазыңыз

Музыка (грекше:musike,тура мағынасында «музалар өнері») – белгілі биіктегі дыбыстардан тұратын,адамға өзінің үйлесімді ұйымдасқан сазды әуенімен әсер ететін,дыбыстық көркем бейнеге негізделген өнердің бір түрі.

Музыка адам сезімін,ойын,оның ерік күшін дыбыстық формада суреттейтін қатынас құралы ретінде қызмет етеді.

Қаншама ғасырлар бойы жинақталған музыкалық қазына – ұшы-қиыры жоқаса мол мұра. Біз музыка аясында өмір сүреміз. Ол еңбек үстінде де, тұрмыс-тіршілігімізде де, саяхат-сапарларда да, түрлі жиын-кездесулерде де, мерекелік салтанаттарда да үнемі бізбен бірге. Жер бетінде қандай да бір музыкасыз ғұмыр кешетін адам болуы мүмкін емес. Олай болса, музыка – өнердің бір түрі ретінде адамның ішкі әлеміне рахаттану немесе керісінше жан дүниесін толғандыру арқылы әсерін тигізуші біздің өмірлік жан серігіміз. Музыка – сурет, театр, поэзия сияқты өмір мен адам жанының құбылыстарын бейнелейтін көркем өнердің бір түрі. Музыка – әсем дыбыстар тілімен сөйлейтін, сезімге құрылған күрделі өнер. Сол көптеген дыбыстар тілін тыңдап, байқап отырсақ, әр қайсысы өзінше мағына беріп, қасиеттерін сезініп, тануға жетелейді. Ол түрлі жанрларға, ұлттық, тарихи, жекеше стильдерге, түрлі музыкалық тілдерге бөлінеді. Музыканың классикалық, яғни салмақты және терең паймдалған, халықтық, жалынды, жігерлі, тіпті жеңіл түрлерінің бәрі де – өмірімізге қажет дүниелер. Бірақ музыканы тыңдап, түсіну үшін дұрыс таным-талғам болуы тиіс. Міне, сондықтан да музыканы үлкен талғаммен, сауатты түрде талдап тыңдай білу керек. Адамды, рухани рахаттандыратын, жанын жадыратып, сезімін, ойын қозғайтын әр дәуірдің музыкасы сол кезеңдік уақытты бейнелеп және белгілібір көркемдік стильді көрсеткен шынайы көркем шығармаларды тыңдап, үйрену – үлкен өнер. Демек солардың біразы жайлы біз бүгін тілге тиек етеиік.

· 1-сурак: Эмпатия сезімдері дегенімізді қалай түсінесіз?

· Эмпатия(лат. empatheіa) – өзге адамдардың жан дүниесін түсіну мен жай-күйін ұғыну қабілеттілігі. Эмпатия адам бойында жиі кездесетін, өзіндік мән-мағынасы бар ерекше сезім. Оның айқын көрінісі – өзге адамдардың қайғы-қасіреті мен қиыншылықтарына ортақтасып, оларға жанашырлық білдіру, сол арқылы өзгенің ауыр психикалық жай-күйін өз басынан кешіргендей халге түсуі. Эмпатияны алғаш рет АҚШ психологы Э.Титченер (1867 – 1927) зерделеді. Ол философиядағы “ұнату” сезімінің теориялық негіздеріне сүйене отырып, жанашырлық сезімнің салыстыру мен ұқсату тәсілдерімен түсіндірілетін танымдық негіздерін ашып көрсетті. Сол арқылы адамның күйзеліске түсу себептерін ғылыми тұрғыда жүйелеп шықты. Cезімнің адам бойында жиі кездесетін, өзіндік мән-мағынасы бар ерекшелігі. Эмпатия адамның өзгелер қайғы қасіреті жағдайлар мен қиыншылықтарға ұшырағанда, оларға жанашырлық білдіріп, солардың ауыр халінің өз басына түскендей көңіл күйде болуы. Эмпатия өзге адамдардың жан дүниесінің сыры мен күй-жайын білу қабілеттілігі және оған жанашырлық білдіру. Эмпатия айқын көрінісі — идентификация. Бұл адамның өзге адамның психикалық жай-күйін өз басынан кешіргеңдей халде болуы.

· 2-билет: 1 - сурак: Бала тұлғасының даму кезеңдері мен үрдісін зерттеп, Л.И.Божович қандай тұжырымдамаларға келді?

· Л.И.Божович «тұлға» деп психикалық дамуында белгілі бір деңгейге жеткен адамды айтады. Бұл деңгей адам өзін-өзі тану процесінде өзін басқалардан бөлек деп қараумен және «Мен» деген түсінікпен сипатталады. Сонымен қатар, психикалық дамудың бұл деңгейі адамның өзінің көзқарастарына сәйкес келмейтін қоршаған ортаның ықпалдарынан тәуелсіздігімен және салыстырмалы түрде оны тұрақты ететін өзіндік көзқарастары, моральдік талаптары және бағалары болуымен сипатталады.

· Өнер пайда болуының енбек теориясы.Модуль, гипермәтін

o Өнер тарихы дегеніміз өзі – адамзат тарихы. Адамзат ес жиып, етек жапқаннан бері өнермен бірге жасасып келеді.

o Бізге белгісіздеу, бұлыңғырлау көрінетінмұнан ондаған мың жыл бұрын да өнердің бастапқы белгілері байқала бастаған. Адамның арғы тегі болып табылатын неондертальдарда сезімдік түйсік пен ойлау қабітетінің қалың беруі, оларды өмірге қажетті қарабайыр алғашқы еңбек құралдарын жасауға, түйсікпенеңбек етуге талпындырды. Бірақ олардың ойлау қабілеті мен сезімдік қасиеттерінің әлі толық жетілмеген кезі еді. Адамның өзін-өзі тежеу, көпшілік болып ұйымшылдыққа топтасуы әлі қалыптаса қоймаған. Көбінесе адамдар жалғыз-жарым өмір сүрді. Сондықтан болар, олардың қолданған құралдары мыңдаған жылдар бойы өзгере қоймады.

o Тек кейінірек, өмірге қауіп төндіретін жыртқыш аңдарға қарсы тұру үшін, күн көрістің қамымен топтасып, қауымдасып өмір сүретін болды. Осыдан бастап алғашқы қауымдық құрылыс өмірге келді. Енді туындаған әр түрлі қауіп-қатерге, өмір сүру тауқыметтеріне байланысты еңбек құралдары мен қару-жарақ әрдайым жетілдіріліп отырылды. Адамның сана-сезімі өсіп, тұжырымды да байыпты әрекеттерге барды. өнерлі ой туындады. Егер бұрын адамдар табиғи заттарды еш өңдеусіз пайдаланса, енді оны өздерінің ыңғайына қарай қажетінше өзгеріп, өңдеп алып отырды. Бұл өнерлікке деген бастаманың алғашқы нышаны еді. өйткені қандай зат болмасын, оның табиғи күйін саналыпайымдау арқылы өзінше өзгерту адамның белгілі бір салиқалы ой-тұжырымды, шеберлікті қажет етеді. Ал шеберлік жүрген жерде әрдайым өнерлі ой торлғанысы пайда болады. Осыдан барып өмірге табиғи қалпындағы емес, адам қолымен өзгертіліп өңдеуден өткен, бойында өнер нышаны бар зат туындайды. Көбінесе осындай туындылар өнердің туып, қалыптасуына игі ықпалын тигізеді. Өнерлі ой толғаныстың арқасында адамның еңбекке дегенқызығушылығы мен ынтасы арта түсті, рухани сезім қажеттілігінің байи түсуіне үлкен әсер етті. Соынмен қоса адамның алғашқы қауымдық құрылыс кезеңінде рухани игіліктерді тез меңгеріп кетуіне, әлемнің тылсым сырына құштарлана түсуіне, айнала қоршаған табиғи құбылыстарды зерттеп-зерделей білуіне үлкен септігін тигізді. Түйіндей айтқанда, өнер адамның дүниеге, болмысқа деген наным-сенімдерін дамытушы, саналылық пен білімділікке жетелеген қозғаушы күші және әлемдік пен пәк сенімдердің қайнар көзі болды. Сондықтан да өнер адамның әлеуметтік дамуындағы бірден-бір негізгі белгі болып табылады. өнер адамды тұрпайы дөрекілікпен сезімталдыққа, сүйіспеншілікке баулап, оны жоғары парасаттылық биігіне көтерді. Еңбектену мен іздену арқылы адам өнерді тудырса, өнер адамды жан-жақтылыққа, әсемдік әлемін танып білуге тәрбиеледі.

Модуль (лат. modulus – өлшем)

1.қандай да бір аса маңызды коэффициенттің немесе шаманың (мысалы, тістер модульі, серпімділік модульі, комплекс сандар модульі) атауы;

2.құрылыстағы және сәулет өнеріндегі шартты бірлік. Мұнда модульге ғимарат элементінің не құрылыс бұйымының (мысалы, кірпіштің) бірінің ұзындығының өлшемі не мөлшері алынады;

3.бөлшектердің үйлестірілген (бірыңғайластырылған) торабы;

4.шетелдік әдебиетте кездесетін ғарыш кемелерінің құрамдас бөліктерінің атауы;

5.компьютерлік жүйелерді техникалық жабдықтаудың бір құрамдас блокка біріктіріліп жасалып, басқа құрылғылармен байланысу мүмкіндіктері бар функционалдық бөлігі. Модульдер жүйе қызметін атқару ісін (эксплуатациялауды) оңайлатады, олардың бірі істен шығып қалған жағдайда оңай алмастырылады және жүйе құрамын толықтыру, жетілдіру істерін де жеңіл жүзеге асыра алады;

6.бағдарламалау тілдерінің жекелеп өңдеу, түзету мақсатында ішкі бағдарламаларды, процедураларды белгілеп, бір топқа біріктіруге арналған объектісі. Модульдер бағдарламалар дайындауда бір-бірімен біріктіріліп, біртұтас жүйе ретінде жұмыс істей алады. Бағдарламалаушылар жұмысын жеңілдететін бағдарламалау тілінің құрамына кіретін стандартты және әркім өзі жасайтын тұтынушы модульдері болады. Модульдік бағдарламалау – бағдарлама жасау процесін және оларды түзетуді жеңілдететін бағдарламалау технологиясы, мұнда әрбір бағдарлама бірнеше модульді біріктіру арқылы құрастырылады.[1]

·

Гипермәтінді арнайы құжаттар мәтіннің кейбір бөліктері "айқындалатындай" етіліп қалыпқа түсірілген. Олар өзге құжаттарға сілтемелік қызмет етеді. Гипермәтін термині осыдан шыққан. Web-oeirep Гипермәтінді құжаттардан Гипермәтінді белгілеу тілінде Hiper Text Markup Language (HTML) деп аталатын арнайы қалыпта құрастырылған.

Гипермәтіндегі ақпаратты пайдаланғанда Mosaic немесе Netscape секілді Интернет графикалық навигатор пайдаланушыға мәтін мен графика көрсетеді. Айқындалған мәтінмен іздеуішті іске қоса отырып, компьютерде сақталған тиісті құжаттарға немесе көріністерге өтуге, бейне және аудиографика т.б. түрлі ортаны пайдаланатын Web беттерін бірінен соң бірін оқуға және көруге болады.

Сондай-ақ Гипермәтінді құжаттармен клавиш түймелерінің көмегімен жұмыс істеуге мүмкіндік беретін мәтіндік навигатор да бар. Алайда оны пайдаланғанда WWW-ның біраз мүмкіндігі жоғалып, ақпараттың мәтіндік бөлігіне ғана қол Адамгершиликке тәрбиелеу проблемасымен айналыскан галымдар есимдери