Иылыстарда дөңгелек қозғалысты ұйымдастыру. Дөңгелек қозғалысты қиылыстың негізгі элементтері.

Бір бағытты қиылыстардағы және жолдағы қозғалысты ұйымдастырудың жетілген түрлерінің бірі дөңгелек қозғалыс болып табылады. Мұның басты жетістігі қауіпті нүктелер азаяды. Екіншіден жүргізушіге ортаға тарту күші әсер етіп, ол міндетті түрде жылдамдықты азайтады. Дүрыс жобаланған жағдайда жылдамдық 45 км/сағ.-тан аспайды. Дөңгелек қозғалыстың жалпы схемасы:

Дөңгелек қозғалысты жолдың басты қиыншылығы жаяу жүргіншіні өткізу. Сондықтан бұл жолды жүргіншілері аз жерлерде болады. Егер жүргіншілер көп болатын болса, онда жаяу жүргіншілер өткелін немесе жерасты өткелдерін салады.

Сурет. А-Г-развезкаға ену. 1-және 2 тиісінше қиылысу және ажырау нүктелері.

3-ауысым учаскесі 4- орталық арал

Көлік ағынының тығыздығы. Жол жолағының жүктелу деңгейі.

Көлік ағымының тығыздығы 1км жолда өтетін көлік құралдарының өтетін санымен өлшенеді. Қазіргі жеңіл автомобильдер ол, 200авт/км аспау керек осындай тығыздықтыың өзінде өте қиындыққа соғады. Зерттеулер бойынша бақлаулар көрсеткендей автомобиль қатарлап жүргенде олардың тығыздығы 100 авт/сағ дейін жеткен ол жүк автомобилдерімен автобус үшін осындай қатармен жүретін болса онда олардың ұзындығы 2-2,5км созылып кетеді. Автобустың қозғалу жылдамдығы мұндай жағдайда көлік ағымының тығыздыңы аз болған сайын жүргізушілер озін еркін сезінеді. Сол сияқты жылдамдық жоғары болады. Ол керсінше тығыздық жоғары болған сайын, қауіпсіздік арта түседі. Жол жолағының жүктелу деңгейі мына формуламен анықталады.

,

Дөңгелек қозғалысты қиылыстарда көлік құралдарының қауіпсіздігін қамтамасыз ету.

Дөңгелек қозғалысын ұйымдастырған кезде қауіпті нүктелердің санымен дәрежесі азаяды. Дөңгелек қозғалысын ұйымдастарған кезде қозғалысты еріксіз ұозғалыс болады. Дөңгелек қозғалысын ұйымдастарған кезде ортадағы оралманың өлшемін анықтау керек және поласа сандарын жолдығ ені кіретін және шығатын қозғалыстың радиустарын және жол белгілерін қалай орнатуды білу керек. Көліктердің қарқындылығы артқан сайын дөңгелекті қозғалыс автомобилдің қауіпсіздік қйылысында еріксіз реттейтінді ұйымдастыруға болады. Мысалы, Мәскеудегі Дзержинский алаңында жолаушылардың қауіпсіздігі үшін қозғалысты ұйымдастыру қиын болып келеді. Сондықтан олардың қозғалысының сыртында жасайды. Дөңгелекті қозғалыс кезінде көліктердің ағыны бір бағытта көп болса ондай қауіпсіздікті қамтамасыз ету қиынырақ болады. Дөңгелекті қозғалысты көлік құралдарында әсер ететін факторлардың бірі олардың ені радиусы.

Сурет. Дөңгелек қозғалысты жол қиылысы

Озғалыс жылдамдығы және оның түрлері. Қозғалыс темпі. Автомобильдің қозғалыс жылдамдығына әсер етуші факторлар.

Қозғалыс жылдамдығы жол қозғалысының маңызды көрсеткіші болып табылады, өйткені оның мақсаттық қызметін сипаттайды.

Жүргізуші біріншіден ең аз уақыт және екіншіден қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ететін екі негізгі белгіге байланысты әруақытта жылдамдықтың тиімді тәртібін таңдайды. Әр жағдайда қабылданатын шешімге жүргізушінің сипаттамасы: оның классификациясы, психофизиологиялық жағдайы, қозғалыс мақсаты әсер етеді.

Көлік құралдары мен жолдардың параметрлерінің қозғалыс жылдамдығына тигізетін әсерін қарастырайық. Жылдамдықтың жоғарғы шегі қозғалтқыштың күшіне тәуелді болатын V_max ең көп конструктивті жылдамдығымен анықталады. Қазіргі автомобильдердің ең жоғарғы жылдамдығы V_max олардың түрінен тәуелді кең ауқымды шектерде өзгеріп отырады. Ол (шамамен) келесіні құрайды: үлкен және орта класты жеңіл автомобильдері үшін –200 км/сағ, кіші класты жеңіл автомобилі үші – 150 км/сағ, жүк көтергіштігі орташа жүк автомобильдері үшін –100 км/сағ, жүк көтергіштігі жоғары жүк автомобильдері үшін – 85 км/сағ және ауыр автопоездар үшін 75 км/сағ.