Философия» курсы бойынша эссе жазу және бағалау критерийлері

ЖАЛПЫ АҚПАРАТ

Кредит саны Семестр	3 кредит 2 семестр
Уақыты және өткізу орны	КАЗГЮУ Университеті, Қорғалжын т/ж 8, сабақ кестесі бойынша
Оқытушылар туралы мәлімет:	Иманқұл Нұртас Нәсірұлы, философия ғылымдарының докторы, профессор; Умирзакова Ляззат Амантаевна, философия ғылымдарының кандидаты, акад. профессор; Иманқұл Айжан Нұртасқызы, философия ғылымдарының кандидаты, акад. доцент Жиентаева Каярла Назарбековна, аға оқытушы.
Офис:	КАЗГЮУ Университеті, Қорғалжын т/ж 8, Қазақстан тарихы және жалпы білім беру пәндері кафедрасы, каб. 413
Телефон:	+7(7172) 703052
e-mail:	[email protected]; [email protected]; [email protected]
Кеңес беру сағаты	сабақ кестесімен сәйкес.

 

КУРС СИПАТТАМАСЫ

«Философия» курсы бакалавриаттың барлық мамандықтарына негізгі және жалпыміндетті болып табылады. Қазіргі заманғы мамандарды даярлау философияның рөлі адамның табиғат пен қоғамның оның байланысы оның зерттеу нысаны болып табылады. Студенттің теориялық және жалпыдүниетанымдық негізді ұсына отрып, философия болашақ мамандарда философиялық-дүниетанымдық, әдістемелік мәдениетін, өнегелілік және өмір мәнділік бағытын қалыптастырады.

Философияны оқытудың мақсаты: студенттерді әлемдік философияның негізгі даму кезеңдерімен, сонымен қатар қазақ халқының философиялық ойының ерекшеліктері туралы білім алады, қазіргі заман философияның негізгі мәселелерімен, мәдениетімен, ұғымдарымен және категорияларымен танысады және гуманитарлық білім саласында өз бетінше аналитикалық ойлау дағдыны одан әрі жетілдіру және қалыптастыру, қазіргі ақпараттық қоғамдағы жаңа тенденциялар мен үрдістерге философиялық рационалдық принциптерді игеруге көмектеседі.

 

ОҚЫТУДЫҢ НӘТИЖЕЛЕРІ

Осы курс аяқталғаннан кейін студент мүмкіндігіне ие болады:

1. әр түрлі жеке өмірлік жағдайларды, әлеуметтік тенденцияларды, фактілер мен құбылыстарды анализдеу және баға беру үшін арнайы философиялық терминдер мен категориялық-түсініктерді пайдалана алуы;

2. өз бетінше оқыту дағдыларына ие болу: оқу және анықтама әдебиетті өз бетінше талдау, ғылыми зерттеуге негізделген өз пайымдарды қалыптастыру үшін қажетті ақпаратты жинақтау, жүйелеу;

3. қазіргі замандағы әр түрлі философиялық мәселелер бойынша өзінің дүниетанымдық позициясын дәлелмен қорғау және өз ойын тұжырымдау, зерттеу саласындағы мәселелер бойынша өз шешімдерін ұсыну, пікірталас пен полемика әдістерімен ие болуы керек;

4. этикалық және адамгершілік құндылықтарды сақтай отырып, қазіргі заман әлеуметтік, саяси, экономикалық және мәдени үрдістерге баға беру;

5. зерттеу саласында мәселелердің, идеялардың және ақпараттың шешімін ауызша және жазбаша нысанында көрсете алуы;

6. қазіргі заман жаңа технологиялар мен жалпы ғылыми әдістерді пайдалана отырып, ғылыми зерттеу презентациялар мен жұмыс дағдыларды бастапқы білімді пайдалануы;

7. алған білімдер мен дағдыларды кейінгі кәсіби білімде және еңбек қызметінде қолдану.

ДІСТЕМЕ ЖӘНЕ КУРСТЫҢ ФОРМАТЫ

Оқу технологиясы, оқу процесіндегі «Философия» курсы бойынша әртүрлі келесі әдістер мен технологияларды қолдануды қамтиды: түсіндіру-иллюстрациялық оқыту, бағытталған оқыту, мәселелік, ақпараттық оқыту, өз бетінше оқытуды ұйымдастыру мен сыни ойлауды қалыптастыру. Келесі бағыттағы:

- ғылыми зерттеу дағдыны қалыптастыруға (әдебиеттерге сілтеме, глоссарий құрастыру, ғылыми жобаны жазу);

- тәжірибелік білімді қалыптастыру (кейс-стади, дискуссиялар)

- жеке қасиеттерді және логикалық ойлау дағдыларды қалыптастыру (эссе жазу, ақылмандар сарабы, қайнар көздерге түсініктеме беру, интеллект-карталарды құрастыру);

- рефлексивті ойлау қабілетін дамыту (рефлексивті журнал жүргізу).

Контактілі сағат – 45.

БАҒАЛАУ

Пәнді оқу барысында силлабуста көрсетілген тапсырмаларды тапсыру түрінде студенттің білімін сынау өткізіледі. Сынақ силлабуспен сәйкес жүзеге асырылады.

«Философия» курсын оқу барысында студент 15 аптаның ішінде 8 баға алу керек. Әр баға барлық жұмыстардың арифметикалық орташа бағасы болып табылады.

1 аралық бақылау	2 аралық бақылау
Келесі тақырыптар бойынша төрт баға:	Келесі тақырыптар бойынша төрт баға:
1- ші	Философияның мәні мен қызметтері.	1-ші	Осы тақырыптар бойынша орта жиынтық баға: Қайта Өркендеу дәуірі философиясы Жаңа Дәуір философиясы Классикалық неміс философиясы
2- ші	Ежелгі Шығыс философиясы.	2- ші	XVIII ғ.соңы – XXI ғ.басындағы философия.
3- ші	Антикалық философия	3- ші	Қазақ философиясы
4- ші	Ортағасырлық Шығыс және Батыс философиясы. Өтілген тақырыптар бойынша аралық бақылау.	4- ші	Осы тақырыптар бойынша орта жиынтық баға: Философия тарихында адам мәселесі Әлеуметтік философия

 

Қорытынды аралық бақылау (емтихан) жазбаша нысанында өткізіледі (эссе жазу) және сессия кезінде ұйымдастырылады (16 аптадан бастап).

Пән бойынша қорытынды баға (100%) рейтингтер. Ағымды бақылау үлгерімінің бағасы пәннің қорытынды бағасының 60% кем емес болуы керек, ал экзамен бағасы қорытынды бағаның 40% құрайды. Егер студент қорытынды баға ретінде 50-ден жоғары балл алса, пән оқылған болып саналады.

Курс бойынша қорытынды баға келесі формула арқылы есептелінеді:

Қ.б.% = ((Р1+Р2)/2 * 0,6 + Э*0,4

Соның ішінде:

Қ.Б. – қорытынды баға

Р1, Р2 – рейтинг 1, рейтинг 2

Э – қорытынды аралық бақылау (экзамен)

БАҒАЛАУ ШКАЛАСЫ

Әріптік баға	Пайыздық мөлшері
А	95-100
А-	90-94
В+	85-89
В	80-84
В-	75-79
С+	70-74
С	65-69
С-	60,64
D+	55-59
D	50-54
F	0-49

 

КУРС САЯСАТЫ

Оқу нәтижелері келесі критерийлер бойынша бағаланады:

1. оқу материалын сапалы меңгеру;

2. алған білімді тәжірибе жүзінде қолдану және талдау жасау;

3. өз ой-пікірін сауатты, нақты, қол жетімді білдіре алуы (ауызша және жазбаша);

4. пікір талас кезінде, эссе жазғанда этикалық сыпайылық, логикалық бірізділік пен дәлелдеуді таныту қажет.

Осы курсты жақсы меңгеру үшін студентке қажетті:

1. Әр бір сабққа жүйелі және сапалы дайындалу;

2. Аудиториялық жұмысқа белсенді қатысу керек;

3. Барлық сабақтарға қатысу (контактілі сағаттар). Егер студент сабақтан қалған жағдайда қорытынды емтиханға жіберілмеуі мүмкін. Яғни, егер де студент себепсіз сабқтан қалатын болса, онда пәннің әр кредит бойынша 3-тен жоғары академиялық сағаттан көп қалса, онда студент автоматты түрде осы пәнді өтпеді деген сөз.

4. Сабаққа кешікпеу.

Философия» курсы бойынша эссе жазу және бағалау критерийлері

Эссе – дегеніміз студенттің тақырып бойынша жазбаша жұмысы. Мазмұны жағынан эссе аналитикалық жауапты талап етеді, яғни тақырып атауындағы қорытынды түсінігін анықтау. Көлемі жағынан студенттің эссе жазбаша түрде екі беттен үш бетке дейін қамтиды. Жоспар қажет емес.

Эссе мақсаты өзіндік шығармашылық ойлау үрдісін дамыту, өз ойын логикалық бірізділікпен көрсете білу, өз пікіріне негіздеме беру. Эссені жазуөте пайдалы, себебі студентке өз ойын нақты, әрі тиянақты жеткізуге, ақпаратты жүйелеуге, талдаудың негізгі категорияларын қолдануды, өзара байланысын анықтауды, келтірілген мысалдармен ұғымдарды көрсету, өз қорытындысын дәлелдеп беруді, ғылыми сөйлеу өнерін дамытуды үйретеді.

Эссені бағалаудың негізгі ережелері болып табылады:

1. «Философия» пәнінен студенттің оқу теориялық материалын түсінуі және білуі:

– берілген тақырпты ашу үшін философиялық негізгі категорияларын дұрыс қолдана білу;

– қарастырып отырған мәселе бойынша, философиялық тұжырымдамаларды қолдану;

2. Студенттің ақпаратты талдауы және сыни баға беруі:

– әртүрлі ой пікірді салыстыра білу;

– баламалы пікірдің бар екенін түсіндіре білуі, оларды нақты анықтай біліп, талдау жасау;

– қойылған мәселеге өз бағасын беру қабілеті.

3. Жұмысты сапалы жазу:

– анық, нақты, жазудың логикалық жүйесі;

– берілген тезистерді аргументациялау және анық қоя білуі;

– көптеген басқа да пікірді қарастырып, студенттің оларға деген өз пікірін қалыптастыру.

4. Жұмысты сапалы дайындау:

– әдеби тіл нормаларын сақтау (казақ немесе орыс тілі), орфография, тыныс белгілерінің ережелері және т.б. сақтау.

 

7. КУРС БАҒДАРЛАМАСЫ*

№	Тақырып	Өткізу нысаны	Контактілі сабақтың саны	СӨЖ тапсырмасы / Ескрету
	Философияның мәні мен қызметтері.	Кіріспе дәріс		Қазіргі заман философиялық ойлаудың мәні туралы ақпаратты оқу; қазіргі ұлттық философиялық ойлаудың ерекшеліктерін анықтау
Философияның мәні мен қызметтері. 1. Философия мәннің түсінуінің негізгі түрлері. Философия пәні. «Философияның негізгі сұрағы». 2. Дүниеге көзқарас түсінігі, оның құрылымы және негізгі функциялары. Дүниеге көзқарастың тарихи түрлері. Мифологиялық, діни және философиялық көзқарастардың салыстырмалы анализ. 3. Философияның негізгі функциялары және әдістері	Семинар: дискуссия – талқылау; салыстырмалы- салғастырмалы анализ, глосарийді тексеру және талдау, эссе жазу	1,5	Қосымша материалын оқу және негізгі мәселелер тақырыптар қысқаша конспект дайындау
	Философия тарихы. Ежелгі дүние философиясы. Ежелгі Шығыс философиясы.	Дәріс
Ежелгі Шығыс философиясы. 1. Ежелгі Үнді философиясының өзіндік ерекшелігі, негізгі даму кезеңдері мен мектепттері. 2. Астика және настика 3. Буддизма философиясы. 4. Ежелгі Қытай философиясының ерекшелік сипаты 5. Даосизм және Конфуцийшілдік, негізгі мәселелері мен негіздемелері. 6. Моизм және легизм	Семинар: салыстырмалы- салғастырмалы анализ, топпен жұмыс, дискуссия, эссе жазу		Топпен жұмыс, салыстырмалы- салғастырмалы анализ
	Антикалық философия	Дәріс: «Элейлік Зенонның «Ахилес пен тасбақа» апориясының мәні».		Зононның апорияларын өз бетінше қарастыру.
Антикалық философия 1. Ежелгі грек философиясының жалпы сипаты: негізгі даму кезеңдері мен мектепттері. 2. Бастама мәселесі және сократқа дейінгі философиясындағы диалектикалық идеялары. 3. Космостан адамға бетбұрысы. Софисттер ілімі. Сократ және этическалық мектепттер. 4. Платон және Аристотель философиясы – антикалық философиясының шыңы.	Семинар: презентация, салыстырмалы- салғастырмалы анализ, сыни ойлау технологиясы, топпен жұмыс		Топпен жұмыс Платон мен Аристотельдің онтологиялық, гносеологиялық, әлеуметтік-саяси идеяларына салыстырмалы-салғастырмалы талдау
	Ортағасырлық Шығыс және Батыс философиясы.	Дәріс	1,5
Ортағасырлық Шығыс және Батыс философиясы 1.Ортағасырлық батысеуропа философиясының ерекшелігі, оның негізгі фазалары мен формалары. 2. Ерте христиандық философия: А.Августин және оның «Құдай патшалығы» атты шығармасы 3. Ф. Аквинский философиясы – схоластиканың шыңы: ғылым мен теологияны қолданылуы, парасат пен сенім. 4. Универсалий мәселесі. Номинализм және реализм, концептуализм. 5. Ортағасырлық мәдениетіндегі араб-мұсылман философияның мәртебесі және функциялары 6. Ислам мәдениеті және философиядағы негізгі бағыттарының қалыптасуы. 7. Арабтілдік философиядағы универсализм, энциклопедизм, пантеизм, перипатетизм (әл-Кинди, әл-Фараби, Ибн-Сина, Ибн-Рушд)	Семинар: салыстырмалы- салғастырмалы анализ, топпен жұмыс, дискуссия.		Семинарға интеллект-карталарды дайындау: сұрақтың мазмұнын суретте, схема түрінде көрсетілуі керек, ауызша қорғау
	Қайта Өркендеу дәуірі философиясы	Дәріс	1,5
Қайта Өркендеу дәуірі философиясы 1. Қайта өрлеу дәуірінің ерекшелік сипаты. 2. Ренессанс дәуіріндегі гуманизмнің ерекшелігі (Ф. Петрарка, Д. Алигьери, Л. Валла) 3. Натурфилософия және пантеизм (Н. Кузанский және Дж. Бруно) 4. Философия және әлеуметтік утопия (Н. Макиавелли, Т. Мор, Т. Кампанелла) 5. Реформация философиясының негізгі идеялары. (М. Лютер, Т. Мюнцер, Ж. Кальвин).	Семинар: презентация, салыстырмалы- салғастырмалы анализ, сыни ойлау технологиясы, топпен жұмыс	1,5	Семинар сұрақтарына қосымша келесі сұрақтарды оқып және талқылау: Бизнестегі саяси принциптер. Макиавеллизм. Абстрактілі гуманизм. Іскерлік мәселелерде олардың жұмыс істеуі ерекшелігі: 1) Бір жағынан, «мақсат әдіс-тәсілдерді ақтайды» ортақ пікір бар (вариант: «мақсатқа жету үшін кез келген амалды қолдану»). Екінші жағынан, барлығы сенімді «Әділетсіз құралдарын талап ететін мақсаты оң мақсатты емес». Талқыландар. Шындық қайда? Жауаптарды дәлелдер. Саясат және мораль бір-бірімен байланысты ма? Жауаптарды дәлелдер.
	Жаңа Дәуір философиясы	Дәріс	1,5
Жаңа Дәуір философиясы 1. XVII ғ. ғылымиорталық және философия. Эмпиризм және рационализм философиялық дәстүрді қалыптастыру. (Ф. Бэкон және Р. Декарт) 2. Жаңа заманның әлеуметтік-саяси философиясы Т. Гоббс, Дж. Локк). Дж. Локктің сенсуализмі 3.Б.Спиноза философиясындағы субстанция мәселесі. 4.Лейбництің монодологиясы	Семинар: салыстырмалы анализ, интеллект карта, топпен жұмыс, карточкалармен жұмыс,	1,5
	Классикалық неміс философиясы	Дәріс-семинар: Кейс шешу: «И. Канттың Категориялық императиві. Ар-ұждан және парыз»	1,5	Осы тақырыпты алдын-ала оқып және дәріске жазбаша конспект дайындау
	XVIII ғ.соңы – XXI ғ.басындағы философия.	Дәріс	1,5
	XVIII ғ.соңы – XXI ғ.басындағы философия. 1. XIX-XX ғғ. Батыс философияның маңызы мен мәні. Сциентизм және антропологизм 2. Марксистік философия. 3. Позитивизм және оның тарихи формалары. 4. Иррационализм философиясы: А. Шопенгауэр, Ф. Ницше 5. Экзистенциализм философиясы: мәселелері мен қарама-қайшылықтар (М. Хайдеггер, А. Камю, Ж.П. Сартр, К. Ясперс). 6. Психоанализ және неофрейдизм философиясы (З. Фрейд, К.Г. Юнг, А. Адлер, Э. Фромм)	Семинар: студенттердің презентациясы Аудиторияның алдында ауызша қорғау, қайнар көздерден үзінділерді пайдалана отырып; презентация дайындау Топта қорғау		Көрсетілген әрбір бағыт бойынша кесте арқылы көрсету позитивизм, өмір философиясы, экзистенциализм, психоанализ, герменевтика, прагматизм: а) негізгі философиялық идеяға түсініктеме беру; б) негізгі өкілдері в) көрсетілген әр бағытқа байланысты глоссарий құрастыру (кем дегенде бес терминдер)
	Қазақ философиясы ұлттық патриотизмді қалыптастыру негізі ретінде. «Мәңгілік ел» философиясы	Дәріс	1,5
Қазақ философиясы ұлттық патриотизмді қалыптастыру негізі ретінде. «Мәңгілік ел» философиясы 1.Қазақтардың алдыңғы философиясы. Қазақ философиясының дәстүрі мен ерекшеліктері. Кезеңдерге бөлу мәселесі. Қазақтардың дәстүрлі дүниетанымы. 2.Қазақ ағартушылығының мәні мен ерекшеліктері (Ш.Уәлиханов, Ы. Алтынсарин, А.Құнанбаев) 3. Ш. Кұдайбердіұлының философиялық идеялары. «Үш анық» еңбегі: сенім, парасат ақиқатты іздеу мәселесі. 4. XIX ғ. және XX ғ бірінші жарты жылдықтағы қазақ философиясы (А. Бөкейханов, А. Байтұрсынов, М. Дулатов, С. Торайғыров және т.б..).	Семинар: салыстырмалы- салғастырмалы анализ, дискуссия, қайнар көзбен өз пікірін білдіру		Талқылау үшін осы тақырып бойынша материады оқу және дайындау: «Mәңгілік ел» идеясы.
	Онтологияның дискуссиялық сұрақтары. Танымның шекарасы мене мүмкіндіктері. Ғылыми танымның ерекшелігі 1. Болмыс философиясы: тарихи экскурс 2. Қазіргі заман онтология мәселесі 1. Гносеология меселелері:тарихи экскурс 2. Ғылыми танымның әдістері	Дәріс-семинар Философиялық есептерді және тапсырмаларды шешу Философиялық тапсырмалар мен есептерді шешу ретінде	1,5	Дәрістің негізгі мәселелерін алдын ала оқып, қарастыру. Диалектиканың негізгі заңдарын қарастыру. (мысал)
	Философия тарихында адам мәселесі	Дәріс	1,5	Дәрістің негізгі мәселелерін алдын ала оқып, қарастыру, осы тақырып бойынша конспект жазу: 1.Антропология мәселелері: тарихи экскурс (шолу). 2.Антропогенезң ғылыми және философиялық модельдері.
	Философия даму процесінде. Философия тарихында адам мәселесі 1. Философия тарихындағы адам мәселесі. Антропосоциогенез теориялары. 2. Адам өмірінің мәні мәселесіның философиялық шешімі. Өлім мен өлмейтіндік мәселесі. 3. Құндылық мәселесі: түсінігі, оның иерархиясы. Аксиология және қазіргі заман.	Семинар: салыстырмалы- салғастырмалы анализ, топпен жұмыс, өмірдің мәні туралы негізгі тұжырымдарын талқылау.	1,5	Семинар тақырыптарына қосымша төмендегі тақырыптар бойынша ақпарат дайындау: 1.Мораль және құқық. 2.Өмірге құқық. 3. Өлім жазасы антропологиялық мәселе ретінде. 4.Эвтаназия: өмірге құқығы немесе өлімге құқығы.
	Әлеуметтік философия. Қазіргі заманның жаһандық мәселелерін философиялық пайымдау	Семинар: презентация, салыстырмалы- салғастырмалы анализ, топта жұмыс, кестелерді толтыру, эссе жазу	1,5
	Өткен тақырыптарға шолу.	Дәріс-кеңес беру сағаты	1,5
	Барлығы: байланыс сағаттар: 22,5 дәріс; 22,5 семинар

*бағдарламаға кейбір өзгерістер енгізілуі мүмкін