Дискжетектердің интерфейсі.

Бірінші кезде дискжетектерді ДКге қосу үшін төмен деңгейіндегі интерфейстер қолданылды: ST-506 (Shugart Technology), ESDI (Enhanced Small Device Interface).

Қазіргі уақытта жүйелік деңгейіндегі интерфейстерді пайдаланады. Жұмыс істеу принципі: орталық процессордың сигналдарын пайдаланып накопительдің ішінде өз контроллері орналасады, ал жүйелік шинамен накопительді байланыстыратын құрал интерфейс ролін атқарады. EIDE (Enhanced Integrated Drive Electronics) /ATA(Attachment)/SATA сондай интерфейс болып табылады.

ATA (IDE) интерфейсінің бірінші спецификациясы екі құралды бір интерфейске қосылуды анықтайтын. Спецификация ATA-2 (EIDE) екі интерфейстің жұмысын бірге атқаратын, яғни төрт құралға дейін қосуға болады.

ATA-4 стандарт енгізгеннен кейін (ATAPI - ATA Packet Interface) пакеттілік командаларды қолдау үшін аусатын дискжетектерді қосуға мүмкіндік туды (CD-ROM/DVD-ROM, стримерлер, флопии дисктер). Содан кейін шығарылған спецификацияларда жаңа жылдамдық режимдер қосылған және кей бір мәселелер шешілген, мысалы SerialATA интерфейс.

После появления интерфейса SerialATA принято ссылаться на EIDE/ATA как Parallel ATA.

Таблица 14.4. Сводная таблица стандартов EIDE/ATA
№	Псевдоним	ANSI⁶⁾ /NCITS⁷⁾	Особенности
	ATA, IDE	X3.221-1994	Накопители размером <528 мегабайт
	EIDE, FastATA	X3.279-1996	Адресация LBA 24 бита (до 8,4 гигабайт)
	EIDE	X3.298-1997	Адресация LBA 28 бит (до 134 гигабайт), SMART
	ATAPI	NCITS 317-1998	Поддержка пакетных команд (ATAPI) - поддержка CD-ROM
	UltraATA/66	NCITS 340-2000	80-контактный кабель
	UltraATA/100	NCITS 347-2001	Адресация LBA 48 бит, автоматическое управление акустикой
	UltraATA/133	NCITS 361-2002	Потоковое расширение (streaming), "длинные" сектора

Қазіргі заманда есептеу техникада жоғары жылдамдықты тізбектелген интерфейстерге ауысу тенденциясы көрінеді. Дискжетектер үшін SerialATA интерфейс ұсынылды, өз мінездемелері бойынша PCI Express интерфейске қосымшасы ретінде қойылды. SATA/150 стандарты 1,5 Гбит/с дейін тасымалдауды қамтиды. Стандарт SATA/300 3 Гбит/с дейін тасымалдауды қамтиды. Әр құрал бөлек кабельмен жұмыс істейді. Стандарт құралдардың ауысуын қарастырады. SATA-құралдарда екі разъем бар: 7-контакт (деректер шинасын қосу үшін), 15-контакт (тоқ көзін қосу үшін). Деректер тасымалдау тәсілі сигналдардың дифференциалды кодтауды пайдаланып проводниктің екі пара арқылы дуплекстік режимінде өтеді: (бір пара -қабылдау үшін, екіншісі – тасымалдауға арналған).

Айтылған интерфейстерден басқа, дискжетектерді қосу үшін әмбебап перифериялық интерфейстер пайдаланады. (USB, FireWire СРС)

SCSI (S mall C omputer S ystem I nterface - интерфейс малых компьютерных систем)

SCSI (S mall C omputer S ystem I nterface – кішірек компьтерлік жүйелерінің интерфейсі) – сыртқы құралдарды қосуға арналған әмбебап интерфейсі. Оның құрамында дамытылған бақылау тәсілдері. Жалпы жағдайда қымбат серверлік шешімдер үшін пайдаланады. SCSI әсіресе RAID технологияларында кездеседі. SCSI негізгі артықшылығы: командалардың пакеттілік орындау, (DMA) деректер тасымалдау, жұптықтықты бақылау, жылдамдықты автоматты түрде таңдау – сол себептен ОЖлер, драйверлер, аппараттық жабдықтау осы интерфейске бағытталған. ATA стандарты бірінші кездерде өте қарапайым интерфейс ретінде ұсынылды және оның мақсаттары – арзандылық пен қарапайымдылық болған. Содан бері ATA интерфейсі көбінесе өзгерді, ал SCSI – кеңейтілді. Қазіргі заманғы ATA интерфейсі SCSI интерфейсіне қарағанда кішкене ғана кем болып көрінеді. Кемшіліктері: қосылған құралдардың санында және интерфейс бойынша деректердің тасымалдаудың шектік жылдамдығы бойынша. Басқа ATA интерфейсінің ненгізгі параметрлері SCSI параметрлерінен кем емес.

1. Интерфейс дегеніміз не? Негізгі интерфейстік функциялары.

2. Енгізу/шығару интерфейстің негізгі техникалық мінездемелер.

3. Жүйелік интерфейстер.

4. AGP интерфейстің ерекшеліктері.