Шойынды қандай агрегаттарда өндіреміз?

Дидактикалық бірлік

Шихта; элемент; таралу; тотығу; қож; флюс; металл; балқыту.

Берілгені: болат құрамы X18H9T, көп емес 0,8 % Si; көп емес 2,0%Mn; 17–20% Cr;

8,0–11,0% Ni; до 0,8% Ti; көп емес 0,03%S; 0,0 көп емес 35%P;

Келесі шихтаны қолданамыз.

Болат қалдығы X18H9T………………………... m₁ =8%

Болат қалдығы Х23H18……………………....... m₂ =5%

Болат қалдығы 30XГСА……………………….. m₃ =87%

Пештің сыйымдылығы…………………………………..

Көлемін аударғандав кг, т.е. аударғанда1 тн=1000 кг

Мысал ретінде,пештің көлемі 0,13 тн = 130 кг

Ферросплав қорытындысы және қышқылсыздандыру кесте.1

Қолданған материалдар

Құрамы, %

M s

Х99А

–

0,5

0,42

99,0

–

0,03

0,05

–

Никель Н2

0,10

0,45

–

99,17

0,01

–

0,27

–

ФС45

0,15

45,0

0,7

0,35

–

0,03

0,04

–

53,73

–

Мр1

0,10

0,79

96,42

–

—

0,05

0,55

–

1,69

0,34

0,15

Т1

–

0,05

0,4

99,5

–

Анализ шлакообразующих и заправочных материалов кесте.2

Материалдар	Құрамы, %
SiO₂,	Fe₂О₃	А1₂О₃	CaO	MgO	MnO	CaF₂	S	Р
Әктас	1,29	1,20	0,80	94,0	2,61	–	–	0,1	–
Плавиковалық шпат	3,60	1,50	0,20	–	–	–	94,00	0,7	–
Магнезит	3,00	2,00	1,00	1,0	92,0	1,00	–	–	–
Блоки стен	3,5	2,5	3,0	27,5	63,0	0,5	–	–	–
Динас	94,0	1,1	1,6	2,5	0,8	–	–	–	–
Шамот	62,0	2,0	35,0	0,7	0,3	–	–	–	–

Химиялық құрамындағы берілген шихта материалдары кесте.3

Шихта құрамы	С	Si	Mn	Сr	Ni	S	Р	Fe

1Х18Н9Т	0,05	0,3	0,8			0,03	0,03	ост
Х23Н18	0,04	0,8	0,9			0,02	0,03	ост
30ХГСА	0,3	0,3	0,4	0,3	–	0,01	0,01	ост

Шихта элементіне енгізілетін құны.

Сонда алынатын таза металл құныжәнеәртүрлішығындардың құнынқұрайтыншихта материалдарынан кейінбалқытылатын барлық элементтердің құны:

Глоссарии

Шойын – 2,14%-дан артық көміртегі мен темірдің қорытпасы. Шойын құрамында көміртегі цементит және графит түрінде болады. Графит пен цементиттің формасы мен мөлшеріне қарай былай бөлінеді: ақ, сұр, соғылымды және жоғары берік шойын. Шойында тұрақты қоспалар (Si, Mn, S, P) және легирлеуші эементтер (Cr, Ni, V, Al және т.б.) болады.

Ферроқорытпа – темірдің басқа элементтермен қорытпасы (Cr, Si, Mn, Ti және т.б.). Ферроқорытпа ретінде шартты түрде кейбір қорытпаларды темір қоспасы түрінде (силикокальций, силикомарганец және т.б.) және аз болса да кездесетін кейбір металдар мен бейметалдар (Mn, Cr, Si) қорытпасы. Кеннен немесе концентраттан электр пештері мен балқыту шахталарында алынады.

Флюс – металлургиялық үрдісте кендегі металды қорыту үшін, балқыту температурасын төмендету үшін және бос жыныстардан металды оңай ажырату үшін қосылатын органикалық емес зат.

Әктас – суда тіршілік ететін тірі организмдердің қалдығының теңіз түбіне жиналуынан пайда болатын шөгінді жыныс. Әктастың 50%-ын кальцит құрайды. Әктастың әртүрлі типтері бар: доломиттелген әктас, бор т.б. Барлығы фрагменттердің тасқа айналуынан пайда болған. Құрамында карбонат кальций болғандықтан әктас суда тез ериді және суды жақсы өткізеді.

Боксит – алюминидің гидрооксидінен, темірдің тотығы мен гидрооксидінен және сазды минералдардан тұратын алюминидің негізгі кені. Боксидтегі негізгі кен түзуші минералдар: гиббсит, бемит, диаспор. Бокситтің құрамындағы химиялық элементтеріне қарай өндірістік 10 түрлі маркісі ажыратылған. Оның ішіндегі ең жоғарысы Б-В 52% AI₂O₃. Ең төменгі өндірістік маркасы Б-8 28% AI₂O_3.

Флюорит (лат. «флио» – ағу) – кальций фторидті минерал CaF₂. Морт сынғыш, әр түрлі түсті: сары, жасыл, көк және т.б. болады. Оптикада көп қолданылады.