Магнитті рамадағы кернеу бөлігін өлшеу көмегімен коаксиалды кабель қабықшасына сөнуді ендіру анықтамасы

Өлшегіш құрылғыда рамадан кернеу бөлігін бұру үшін сым ілмегі пайдаланылады. Ілмек рама төсемесінен 2-3 сантиметр биіктікте орналасқан диаметрі 1-2 миллиметрлі сыммен орындалуы мүмкін. Ілмектің ұзындығы өлшегіш құралдың сезімталғына, өлшегіш құралмен (өлшегіш құрал көрсеткішінің сызықтығын арттыру үшін резистор жұмысы жайлы әдебиетте толығырақ жазылған [8]) тізбектей қосылған резистор кедергісіне және таратқыштың қуатына тәуелді. Бұл резистордың кедергісі 30-50 кОм кезінде өлшегіш құралдың сезімталдығы 100 мкА және таратқыш қуаты 1-5 ватт, ілмек ұзындығы 10-20 сантиметр шегінде болады. Детекторда мейлінше германийлі диодты пайдаланған жөн, бірақ трансивердің қуаты көбейген кезде кремнийлісі де болады.

Бұл конструкцияда тек қана өздігінен детекторлайтын эффектісі жоқ жоғары сапалы тілді өлшегіш құралдарды пайдалану шарт екеніне назар аудару керек. Кейбір ескі микроампермтерлерде қышқылды процесстер салдарынан олардың ішкі контактілерінде осы жағымсыз эффект қатысады. Оны келесі түрде анықтауға болады. Таратқыш ретінде жұмыс істейтін магнитті рамалы антенна конденсаторына бірінші микроамперметрді бір шығысымен, кейін микроамперметрді тұйықтайды, және тағы да өлшегіш құралды конденсаторға жалғайды. 12 сурет осы өлшемнің орындалуын түсіндіреді. Осы қосылыстардың ешқайсысында микроамперметр токты көрсетпеуі керек. Егер сонда да микроамперметр токты көрсетсе, тіпті аздаған болса да, онда оның ішінде контактілердің қышқылдануы болған және 11 суретте көрсетілген схемадан басқасында, айтарлықтай жоғарыжиілікті аймақтар өлшегіш құралға әсер етуі мүмкін болғанда қолдануға болмайды. Жоғарыжиілікті кернеуді өлшеу схема мұқият дәнекерлену керек, ешқандай “бұралған ” қосылыстар жарамайды. R1 резисторы ретінде тұрақты резистор болуы керек, айнымалыны пайдаланбаған жөн. Тәжірибе көрсеткендей кейбір айнымалы резисторлар күшті электромагнитті аймақта мүлдем болжамсыз болуы мүмкін. Тосқауылдық конденсатор С1 жоғары сапалы болуы керек.

12 сурет. Микроамперметр көмегімен орындалған рамалы антенна бөлігіндегі кернеуді өлшеу схемасы.

12 суретке сәйкес рамалы антенна бөлігіндегі кернеуді өлшеу схемасын жинап, магнитті раманы таратқышқа қосады. Магнитті раманы қоздыру үшін раманың төменгі жағында оған симметриялы орналасқан байланыс ілмегін пайдаланады. Байланыс ілмегінің диаметрі раманың диаметрінің шамамен 1/5 бөлігін құрайды. Байланыс ілмегі диаметрі 1-2 миллиметр мысты сымнан жасалған болуы мүмкін. Ілмек толқындық кедергісі 50-75 Ом коаксиалды кабель көмегімен трансивермен жалғанған болуы мүмкін, бұл кабельге оның екі ұшына да коаксиалды кабель қабықшасына тығыз кигізілген, 10 ферритті сақина түрінде орындалған болуы мүмкін жоғарыжиілікті дроссель бойынша орнатқан жөн.

Келесі әдістерге негізделіп, өлшемдер орындайды:

- 1 ватт шегінде трансиверді аз мөлшерлі қуатқа орнатады.

- Мүмкіндігі барынша раманы барлық қысқа толқынды диапазондарға қайта құрады және микроамперметрдің максимум көрсеткіші бақыланатын рама жұмысының диапазонын анықтайды. Осы кезде конденсатор шкаласында түрлі диапазондағы рама жұмысының жөндеуіне сай келетін тәуекелдер қойылады.

- Раманын жұмысынын диапазонын анықтап, аспаптың көрсететін максимумдары қайда қаралады, трансирвердің қуатын микроамперметрдің нұсқағышы барық шкаладан 80%-дан асқанша көбейту қажет.

- Кейін, трансирвердің шығысындағы қуатын өзгертпей, аспап көрсеткіштерін рама диапазонының икемдеуі бойынша түсіреді, график тұрғызады, 10 суреттегі графикке ұқсас.

- Магниттік раманың кернеуін түсірер кезде жолақтың өткізгіштігінде анықтап алады. Ол үшін әр бір диапазонының жұмысы рама трансивері байсалды қайта құрылады жоғары және төмен раманың икемдеу жиілігіне байланысты. Өткізу жолағын кернеудің азаюымен анықтайды, микроамперметрде көрсетілгеннен 0,7 рет максималды осы жиіліктегі кернеу. 11 суретке ұқсас магниттік раманың өткізу жолағының графигін салады.

Содан кейін коаксиалды кабелден пластиктен жасалған шырмауларын ұқыпты алады да және өлшеу қайта жоғарыда айтылғандай жүргiзiледi, трансивердiң қуатын өзгертпей, Егер магниттiк рамада кернеу деңгейi үлкейсе, ал онының өткiзу жолағы жінішкерсе, онда коаксиалды кабелдiң қабығы антеннаның жұмысына ысырапты кiргiзедi деп айтуға болады.Барлык өлшеулерді әжептеуiр тез орындау қажет, темепературадағы және ылғалдылықтағы ауа магниттік рама және трансивердің жұмысына едәуiр ықпал жасамас үшін. Өлшеулердi жүргiзуде, магниттiк раманы қоршайтын барлық бұйымдардың жағдайы сақталыну керек.

Есептеу бағдарламалардың бiрiнің көмегiмен магниттiк рамалардың эквиваленттi диаметр жолсерiгi арқылы қабықтағы коаксиалды кабелдi анықтауға болады. Менің есептеулерімде орындалды, қабықты пластиктен жасалған коаксиалды кабелi ысыраптарымен дәл оындай кабкльден эквиваленттi диаметрi 2-3 рет кем, бiрақ қабықсыз. Басқа сөзбен айтқанда, егер магниттiк рамада пластиктен жасалған қара қабығысыз коаксиалды кабел пайдаланса, онда есептеулердегi кiрiсуге болады, өткiзгiштiң диаметрi, кәбiлдi рамадан жасалған диаметрге сәйкес келедi. Бiрақ егер де қабықта коаксиалды кабелдi пайдаланса, онда айтуға болады,рама жасалған, өткiзгiштiң эквиваленттi диаметрi, мына коаксиалды кабелдiң диаметрiнен 2-3 рет кем.

Осы әдiстеме ысыраптардың анықтамасы, магниттiк раманың жұмысна кiргiзiлетiн қабықпен коаксиалды кабелдердің, шектеулері бар, салдарынан өлшеулердi жүргiзуде қателiктердiң қатары пайда бола алады. Алайда, тiптi, мына жетiлмеген әдiстеменi пайдалана отырып,шешуге болады, пластиктен жасалған қабығы бар антеннаның құрылымында коаксиалды кабелдi пайдалансын немесе олсыз.