Правапіс некаторых спалучэнняў зычных

Перадача акання на пісьме

þУ адпаведнасці з новай рэдакцыяй “Правіл беларускай арфаграфіі і пунктуацыі” ненаціскныя фіналі -эль, -эр у запазычаных словах перадаюцца як -аль, -ар.

ПАРАЎНАЙЦЕ:

1959 г.	2008 г.
альма-матэр	альма-матар
камп’ютэр	камп’ютар
лідэр	лідар
прынтэр	прынтар
шніцэль	шніцаль
АЛЕ: унтэр-афіцэр

Заўвага! Ненаціскныя фіналі -эль, -эр ва ўласных імёнах іншамоўнага паходжання перадаюцца нязменна: Ландэр, Одэр, Юпітэр.

Параўнайце: Юпіт э р (1. У старажытнарымскай міфалогіі вярхоўны бог. 2. Планета ў Сонечнай сістэме) і юпіт а р (электрычная дугавая лямпа).

Звярніце ўвагу! Было: аліт э рацыя. Стала: аліт а рацыя.

 

Перадача акання на пісьме

þУ адпаведнасці з новай рэдакцыяй “Правіл беларускай арфаграфіі і пунктуацыі” на канцы нескланяльных іншамоўных слоў пасля галосных не пад націскам пішацца а.

ПАРАЎНАЙЦЕ:

 

1959 г.	2008 г.
адажыо	адажыа
Ватэрлоо	Ватэрлоа
Токіо	Токіа
партфоліо	партфоліа
трыо	трыа

Заўвага! Антоні а (м.р.),Эмілі а (м.р.) і г.д.

Антоні я (ж.р.), Эмілі я (ж.р.) і г.д.

Перадача якання на пісьме

þУ адпаведнасці з новай рэдакцыяй “Правіл беларускай арфаграфіі і пунктуацыі” ў першым складзе перад націскам у лічэбніках і ўтвораных ад іх назоўніках пішацца літара я.

ПАРАЎНАЙЦЕ:

1959 г.	2008 г.
дзевяты	дзявяты
дзесяты	дзясяты
дзевятка	дзявятка
семнаццаць	сямнаццаць
васемнаццаць	васямнаццаць
пяцьдзесят	пяцьдзясят
шэсцьдзесят	шэсцьдзясят
АЛЕ: семсот, восемсот

Звярніце ўвагу! У лічэбніках семдз е сят і восемдз е сят у паслянаціскным складзе пасля дз пішацца е. У парадкавых лічэбніках сямідз я сяты і васьмідз я сяты пасля дз у першым складзе перад націскам пішацца літара я.

Правапіс галосных

Літары э, е

þНа канцы запазычаных нязменных слоў, а таксама ўласных імён і геагарафічных назваў пасля зычных, акрамя к, л, пішацца э: куп э, рэзюм э, каф э, Душанб э, Морз э, Брыгвадз э; але: філ е, пік е, камюнік е.

þЛітары э або е ў сярэдзіне запазычаных слоў пасля губных зычных, а таксама пасля з, с, н пішуцца згодна з літаратурным вымаўленнем. Так, словы капэла, сурвэтка, маянэз пішуцца з літарай э, а словы медаль, менеджмент, парламент– з літарай е.

!!! Напісанне э, е ў такіх словах вызначаецца па слоўніку.

ПАРАЎНАЙЦЕ:

1959 г.	2008 г.
экземпляр	экзэмпляр
тунель (тунэль)	тунэль
інтэрнет (інтэрнэт)	інтэрнэт

 

Правапіс спалучэнняў галосных

У запазычаных словах

þКалі спалучэнні іо, йо вымаўляюцца як адзін склад, тады на пісьме яны перадаюцца:

— пасля галосных — праз ё пад націскам і я не пад націскам: маёр, раён, маянэз, Мая, Нью- Ё рк. Калі спалучэнні вымаўляюцца іо, йо вымаўляюцца як два склады, тады на пісьме яны абазначаюцца:

— у пачатку слова — літарамі іо пад націскам і іа не пад націскам: іон, Іосіф, Іаан, іанізацыя.

ПАРАЎНАЙЦЕ:

 

1959 г.	2008 г.
Нью- Йо рк	Нью- Ё рк
Йо ркшыр	Іа ркшыр
Йа шкар-Ала (Іа шкар-Ала)	Іа шкар-Ала

 

 

Правапіс некаторых спалучэнняў зычных

þУ асобных словах адбылося спрашчэнне груп зычных: гістарычныя спалучэнні здн, згн, стн, скн, стл, рдн вымаўляюцца як зн, сн, сл, рн, што адлюстроўваецца на пісьме: праязны, капусны, шчаслівы, міласэрнасць.

þУ адпаведнасці з новай рэдакцыяй “Правіл беларускай арфаграфіі і пунктуацыі” спалучэнне сн пішацца і ў запазычаных словах.

 

ПАРАЎНАЙЦЕ:

 

1959 г.	2008 г.
аванпос т ны	аванпо сн ы
фарпос т ны	фарпо сн ы
балас т ны	бала сн ы
кантрас т ны	кантра сн ы
кампос т ны	кампо сн ы