Интерактивті оқыту технологиясының мағынасын түсіндіріп, мысал келтіріңіз

Интерактивті оқыту әдісі – студенттердің танымдық және коммуникативтік әрекеттерін ұйымдастырудың арнайы формасы. Интерактивті сабақтардың негізін студенттер орындайтын интерактивті жаттығулар мен тапсырмалар құрайды. Интерактивті жаттығулар мен тапсырмалардың кәдімгілерден айырмашылығы – оларды орындау барысында студенттер оқыған материалды бекітіп қана қоймай, сонымен бірге ӛздігінен іздену нәтижесінде жаңа білім алады. Интерактивті сабақтарда оқытушының қызметі студенттердің әрекеттерін сабақтың мақсатына жетуге бағыттау болып табылады.

Оқытушының оқу және тәрбие міндеттерін шешу үшін келесідей интерактивті формаларын қолдануға болады:

 интерактивті экскурсия;

 кейс- технологияларды қолдану;

 бейнеконференциялар ұйымдастыру;

 домалақ үстел;

 «ми шабуылы»;

 тренингтер;

 іскерлік және рольдік ойындар;

 нақты, практикалық жағдаяттарды талдау;

 топтық пікірталастар.

Интерактивті сабақтарда келесідей оқыту формаларын қолдануға болады.

Тренингтер. Тренингтік сабақтармен оқыған материалдың негізгі назарын практикалық ӛңдеуге аударылатын оқыту деп түсіндіріледі. Мұнда студенттер берілген арнайы жағдаяттарды модельдеу процесінде қажетті білім, білік пен дағдыларын дамыту және оларды бекіту, ӛзінің тәжірибесіне деген қарым-қатынасын ӛзгерту, сонымен бірге басқа да жұмыс тәсілдерін қолдану мүмкіндіктерін алады.

«Тренинг» ұғымы жалпы жинақталған мәнде пайдаланылады. Онда түрлі әдістер және оқытудың белсенді әдістері кеңінен қолданылады, мысалы: іскерлік, рольдік және имитациялық ойындар, нақты жағдаяттарды талдау, топтық пікір-таластар және т.б.

Пікірталас. Оқытудың бұл әдісі студенттердің шағын тобында (6-15 адам) нақты проблема бойынша топтық пікір-талас жүргізумен сипатталады. Әдетте «пікірталас» түсінігімен барлық формадағы пікір алмасу түсіндіріледі. Тәжірибе тарихы кӛрсеткендей, пікір алмасусыз және оған сәйкес қайшылықтарсыз жалпы қоғамның дамуы мүмкін еместігін дәлелдейді. Әсіресе, ол адамның рухани ӛмірінің дамуына және кәсіби ӛсу аймақтарына қатысты.

Жалпы пікірталасты педагог басқарады және оны басқару процесі екі сипатта болуы мүмкін: біріншіден, пікірталасты жүргізу үшін педагог студенттердің ӛзара қарым-қатынасын құрады және оның белгілі бір деңгейін (ашықтық, бір-біріне жақсылық тілеушілік, жақсы ниет т.б.) қолдайды, яғни педагог жағынан пікірталасты басқару процесі коммуникативтік сипатта болады. Екіншіден, педагог шындықты іздеу процесін басқарады. Егер оқытушы дұрыс қорытынды жасауды қамти алатын болса ғана, пікірталасты ӛткізу жіберіледі.

Қорытындылай отыры, бұл әдістің оқыған материалды жақсы меңгеруіне әсер етіп, тыңдаушылардың тәжірибесін максималды толық қолдануға кӛмектеседі. Оның ерекшелігі мынады – топтық пікірталас барысында тыңдаушыларға қайсысы дұрыс туралы педагог емес, студенттің ӛзі оқытушы ұсынған принциптер мен тәсілдерді қамти отырып және ӛздерінің жеке тәжірибелермен максималды қолданып дәлелдейді. Топтық пікірталастар күрделі материалды оқуда және ӛңдеуде неғұрлым күшті нәтиже береді. Оқытудың мұндай белсендіру әдісі кері байланыс үшін жақсы мүмкіндіктерді камтамасыз етеді, яғни тәжірибені, мотивацияны, білім мен дағдыны бекітуге, оларды бір аймақтан екіншісіне ауыстыруға және т.б.

Іскерлік және рольдік ойындар. Оқытудың белсендіру әдістері жалпы «іскерлік ойындар» атауына ие болды. Бұл әдіс әр түрлі рольдік ойынның кешендерін кӛрсетеді және кӛбіне қатысушылардың қызығушылықтары қарсы болып келеді, ойын барысында немесе ойынның аяғында қандай да бір шешім қабылдау қажеттілігімен ерекшеленеді. Рольдік ойындар басқарушының негізгі маңызды қасиеттерін, мысалы: коммуникативтік қабілеттер, шағын топтарда жұмыс істеу іскерлігі, ӛз бетінше ойлау және т.б. қалыптастыруға кӛмектеседі.

Іскерлік ойындар ереже бойынша, топтық ойлану ізденістерімен келісілген формада етеді және ол ойынға қатысушылардың барлығынан қарым-қатынасқа еліктіруді талап етеді. Ӛзінің мәні бойынша оқытудың бұл әдісі қарым-қатынасты ортатудың ерекше формасы болып саналады.

Қарым-қатынастың кез-келген түрінде ойынға қатысушылардың бірі автор болады, ол әр уақытта ӛзінің кӛзқарасын білдіреді. Ал екінші қатысушы адам реципиент болуы мүмкін, ол автордың мәтінін қабылдап, авторлық кӛзқарасты қайта құрады, яғни түсінгені бойынша бейнені құрайды. Қарым-қатынастың үшінші қатысушысы іскерлік ойын аймағында қатынасты сыншы (критик) болады, неғұрлым жетілген және рәсімделген ӛзінің кӛзқарасын ӛңдейді. Тӛртінші қатысушы қарым-қатынасты ұйымдастырушы болуы мүмкін, жұмыстың барлық түрін бір пікірге келтіріп, авторлық кӛзқарасты жетілдіру бойынша мақсатты түрде ӛозғалыс күштерін ұйымдастырады.

Іскерлік ойындар қорытынды жасаумен аяқталады, мұнда тәжірибе үшін неғұрлым маңызды нәтижелерге талдау жасауға ерекше назар аударылады. Алайда соңғы кезең ойын барысындағы рефлексияға дейін созылуы мүмкін. Мұндай рефлексияның объекттері келесілер болуы мүмкін: ойлау процесіндегі жеке, топтық, топ аралық қозғалыс динамикасы; тұлғааралық қатынастарды ӛзгерту негізінде ұжымдық пікірлердің пайда болу динамикасы; ойыншылардың бағыты және бағыт аралық қарым-қатынасы және т.с.с.