А.ш. өндірушілері мем-к қолдаудың негізгі формалары:а ш өнімдеріне сұр-с пен ұс-а ықпал ету

Ауыл шаруашылық нарықтары - өндіріс факторларының, ауыл шаруашылық шикізатының, азық-түлік өнімдерінің, сондай-ақ басқа да агробизнеске қатысы бар нарықтардың жиынтығы. Бұл нарықтар ауыл шаруашылық және азық-түлік өнімдерінің нарығы, ауыл шаруашылық өндіріс факторлары сферасындағы нарық объектілері арасындағы экономикалық қатынастар жүйесін көрсетеді. Ауыл шаруашылық және азық-түлік нарығы жеке-дара қарастырылады.

қазіргі жағдайдағы аграрлық саясаттың басымдылығы біріншіден, ауылға мемлекеттік қолдау көрсету арқылы АӨК тауарөндірушілерінің табыстылығын қамтамасыз ету бойынша шаралар жүргізу; екіншіден, азық-түлік нарығының инфрақұрылымының дамуына ықпал ету мен мемлекеттік қолдау болуы тиіс. Бұл өнім қозғалысы мен өткізу жүйесінің қызметін мемлекеттік басқару мен реттеудің жеке объектісі ретінде бөліп көрсету қажеттілігін анықтайды. Өз кезегінде бұл жүйе тамақ өнеркәсібі кәсіпорындары жұмысының нәтижелілігіне, сәйкесінше оның шикізаттық аймағы ретінде ауыл шаруашылығына тікелей ықпал ететін болады.

Ауыл шаруашылық өнімдеріне, шикізат пен азық-түлікке сұраныс олардың ұсынысына қарағанда тұрақты. Сұраныс өзгерістері тұрғындар мен сатып алушылар санының өзгеруі, олардың төлем қабілеттігі, жекелеген өнім түрлеріне талғамы, бәсекелес өнімдерге баға және тұтынушылармен болашақ бағаны күту факторларының ықпалымен болады. Ұсыныс әрқашан сұраныстан кейін жүреді. Бұған қоса ауыл шаруашылығында оның спецификалық ерекшеліктеріне қарай ұсыныс тек ғана сұраныстан кейін емес, оның өзі де тұрақсыз, тіпті сұраныс төмендеген немесе жоғарылаған жағдайда өндірістік цикл аяқталғанға дейін оны өзгертуге болмайды. Нарықта сұраныс пен ұсыныс тепе-теңдік нарықтық бағаға қол жеткізу механизмі арқылы сәйкестендіріледі. Ауыл шаруашылық өнімдері нарығының қызмет ету шарттары жеткілікті күрделі болып табылады және көптеген жағдайлар нарықта ауыл шаруашылық тауарөндірушілерінің позициясын бәсеңдетеді. №16

1.Мемлекеттікаграрлықсаясатшаралары. Жоспарлау эк-ң аграрлық секторын негізгі механизмі ретінде. Аграрлық саясат - ол ауыл шаруашылық өндірісі мен агробизнестің басқада салаларын тиімді дамытуға бағытталған және осы негізде халықтың тұрмыс дәрежесімен елдегі қоғамдық процесстің дамуын қамтамасыз ету саясаты. Қазақстан Республикасы аграрлық саясатының страткгиялық нысанасы отандық өндірісті ұлғайту, өнім сапасын жақсарту және оның өзімдік құнын әлемдік бәсекелестік деңгейінен асырмау, халықты экологиялық азық –түлік өнімдерімен, ал өнеркәсіпті шикізатпен толық қанағаттандыру шараларын ұйымдастыруда. Ауыл – шаруашылығын өркендетуде қазргі таңда алда төмендегідей міндеттер тұр:1) азық –түлік рыногын тұрақтандыру2) импорттық тауарлардың тасқыны күшейген қазіргі жағдайда халықтық отандық өнімдермен қамтамасыз ету мүмкіндіктерінің төмендеуіне жол бермеу;3)аграрлық және өнеркәсіптік секторлардың мүдделерін тиімді үйлестіре отырып тұрақты экономикалық дамудың алғышарттарын қамтамасыз ету;4)ауыл инфроқұрылымдардың тозғыншылыққа ұшырауын тоқтату. А.ш 2 саладан т-ды: 1-өсімдік ш, 2- мал ш.Ауыл шар.салалардың ішіндегі ең ежелгі, табиғат жағдайына тікелей тәуелді сала.

2. Аймақтық саясатты жүргізу мақсаты: әл-к-эк-қ деңгейлердегі аймақтар арасында бар ерекшеліктерді төмендету; әл-к инфрақұрылымды нығайтуға мүмкіндік беретін инвестициялық жобаларды жүзеге асыру; жекелеген аймақтарды қолдау саясатымен үйлестіре отырып халықтың өмір сүру деңгейін жоғарылату. Аймақтық саясаттың мақсат-ы мен міндет-і және оларды жүзеге асырудың өзіндік механизмдері бар. Аймақтық саясат – әрбір аймақтың эк-ң тиімділігі мен бәсекеге қабілеттілігін арттыру арқ.эк-ң тиімділігін көтеруді өзінің басты мақсаты етіп қояды. Қойылған мақсатқа қол жеткізу үшін әрбір аймақ өз алдына міндеттер қояды. Олардың қатарына мемлекет пен жекелеген аумақтардың мүдделерін үйлестіру, аумақтардың даму механизм-н жасау ж-е аймақтың ресурстық, ғылыми еңбек әлеуетін барынша пайдалану.Мемлекет әрбір аймақ үшін бағдарлама жасап сол б-ша аймақтар өзінің даму бағытын жүзеге асырады. Аймақтың негізгі қағидалары: 1-Республика-қ мүдделер-ң аймақтық мүдденің ағымынан иалда болуы. 2-аймақ-ң табиғи байлығын олар-ң орналасу ерекшеліктеріне қарай тиімді пайдалану.3-шаруашылық субъектілер-ң кәсіпкерлік іс-әр-ң дамуын ынталандыру,аймақтар эк-на қолдау көрсету. 4- басқа ел-мен шекаралық ерекше стратегиялық маңызы бар аймақ-ң басымдылығын дамыту. Аймақтық с-ң мақсаты-аймақтар ар-ғы айырмашылықты төмендету ж-е әл-к инфрақұрылымды нығайтуға мүмк.беретін инвест-қ жоба-ды іске асыру. Аймақтық саясатты жүзеге асырудың тікелей және жанама әдісі бар. Тікелей әдісі- өндірісті квоталау, өнім-ң жекелеген түр-н өткізу, жергілікті эк-ң негізгі кәсіпорын-а мемл-к сатып алуды ұйымдаст.у, субсидия, қаржыландыру. Жанама әдіс-өндіріс құрал-н алуға өндірушілерге жеңілдіктер беру, жекелеген тауар-ң бағаларын белгілеу,тұтынушылық ресурс-ды төлеуге жеңілдіктер беру,салықтардан босату.

3.Мемлекеттің табиғатты қорғау шараларын жасақтау мен жүзеге асыру әдістері. Қорш.ортаны қорғау – қоршаған ортаның табиғи жағд.жақсартутабиғи ресурс.ды тиімді пайдалану,табиғи байлық-ды сақтау негізінде табиғат пен қоғам-ң өзара үйлесімді әрекетін қамтамасыз етуге бағытталған мемл-к және қоғамдық шаралар жүйесі. ҚР ҚОРШ:ОРТАНЫ ҚОРҒАУ ТУРАЛЫ ЗАҢ 1997ж. 5 тамызда қаб-ды. ЖЕР РЕСУРСТАРЫ д-з адамзаттың дамуына тірек болатын негізгі фактор-ң бірі. 1918ж табиғатты қорғайтын комитет құрылды., нәт-де алғашқы заң белгиленип құрылды.1962ж. Қазақ КСР-ң Жоғары кеңесінде Қазақстан табиғатын қорғау туралы Жарлық шықты. ҚР ПРЕЗИДЕНТІНІҢ 2004-2015ж.арналған экологиялық қауіпсіздік тұжырымдамасы жарлығы 2003ж.3 желтоқсанда қабылданды.1978жұйымдастырылған Қызыл кітап бар.

№17

1.Эк-ны мемл.к реттеуді ұйымдастырудың теориялық негіздері. ЭМР-ді ұйымдастырудың маңызды теориялық проблемасы. ЭМР-дегі негізгі объективті ұғымын,ең алдымен оның өзіне тән ғылыми қажеттілігінен анықтауға б-ды. Себебі білімнің әрбір саласы оның тәжірибемен дәлелденгенін бастапқы негізгі аксиомалары арқылы жасалып, құрастырылғаннан кейін ғана ғылым саласына айналды. ЭМР – әл-к шаруашылық процестеріндегі олардың тиімді пайдалану мақсатында макроэк-қ тұрақтылығын қамтамасыз ету және мемлекеттің әкімшілік-эк-қ ж-е ұйымдық-құқықтық негізде араласуын білдіреді. ЭМР 2 нысанда – өзін-өзі реттеу мен мемлекеттік реттеу нысанында жүргізіледі. 1 – қоғамдық өнд-ң түрлі буындарында қаржы базасын қалыптастырудың шар-қ жүргізуші субъекті-ң өздері жасап пайдаланатын әдістеримен сипатталады. 2-қоғ.дық өнд.ң даму процесіне мемл-ң сан алуан эк-қ тетиктерин соның ішінде қаржы тұтқалары арқ.араласуын бейнелейді.НАРЫҚ ЭКОНОМИКАСЫНА мемл-к араласу қатынасы оның дамуы мен қалыптасуының әр түрлі сатысында түрліше б-ды. 17-18ғ. Нарықтық қатынас-ң қалыптасу кезеңінде үстем болған эк-қ доктрина меркантилизм елдеги сауда мен өндірістің дамуы үшін мемл-к реттеудиң сөзсіз қажеттілігін тануға негізделген. А.СМИТ озинин Табиғат ж-е халықтың баюының себептері туралы зерттеу еңбегінде эк-қ либерализм идеяларының пайда болуын алғаш рет толық негізделген, оның көптеген жақтаушылары б-ды. КЕЙНСТІҢ есімімен байланысты КЕЙНСИАН РЕВОЛЮЦИЯСЫ барысында алға қойылған идеялар эк-қ құлдыраудан өз бетимен сауығудың мүмкін емес екенін мемл-к саясат эк-ны дағдарыстық жағд-н шығару үшін жиынтықты сураныс пен жиынтықты ұсынысты теңдестируге әрикарай турақтандыруға көмектесетин қабілетті құрал ретинде қажет екенін дәлелдеді. Оның идеяларын 2ші дүниежүзилик соғыстан кейін көптеген ел-р қабылдады.

ЭМР-дің объектілері бұл автоматты түрде шешілмейтін н-е алыс келешекте шешілетін қиындықтар проблемалар п.б.мүмкін н-е п.болған еліміздің өміріндегі әл-к жағдай мен оқиғалардың аялары салалары аймақтары сонымен бірге бұл проблемалардың алып тасталуы әл-к тұрақтылықты қолдау ж-е эк-ң қалыпты дамуы үшін қажетті. Эк-лық қызметтерді жүзеге асыру үдерісінің мемлекет алдында тұрған міндеттерді шешу үшін мемлекет өкілінде бірнеше құралдар б-ды. Олар-ң ішіндегі маңыздыларына қазыналық ж-е қаржылық саясат әл-к саясат сыртқы эк-қ саясат жатады.