илософия – бұл дүниеге көзқарас формасы ретінде төмендегі қай ұғымға сүйенеді? 2 страница

 

СӨЖ және СӨОЖ тапсырмаларын орындау мен тапсырудың тақырыптық жоспары

 

Модуль пәнінің атауы: Философия. Қазіргі заманда адам мен қоғамның философиялық мәселелері
№ тақ.	СӨОЖ	СӨЖ
Модуль пәнінің мазмұнының тақырыптары мен сұрақтары	Тапсыру мерзімі (апта және сағат көлемі)	Өткізу формасы	Модуль пәнінің мазмұнының тақырыптары мен сұрақтары	Тапсыру мерзімі (апта және сағат көлемі)	Бақылау формасы
ФИЛОСОФИЯ
	Философия социомәдени феномен ретінде 1.1. Берілген тақырып бойынша келесі терминдерге глоссарий құрастыру: дүниеге көзқарас, дін, мифология, онтология, логика, аксиология, гносеология, этика, эстетика, материализм, идеализм. 1.2. Философиялық білім құрылымынның схемасын құрастыру. 1.3. Миф және қазіргі заман аңыз өнері (мифотворчество). Мифтің адам өміріндегі функциялары. 1.4. Діннің әлеуметтік, гносеологиялық және психологиялық тамырларының мәні. Діннің негізгі функциялары. Қазіргі заманда діннің орны. Сіздің ойыңызша, діннің қоғамдағы позитивті және негативті жақтары неден болады?	1-2-ші апта, 2 сағат	Глоссарийді тапсыру (ауызша қорғау). Дискус-сия	1 Философия социомәдени феномен ретінде 1.1. Мәтiндi талдап, философия туралы келесi айтқан сөздердiң әрбiрiне өз пікіріңізді айтып шығыңыз: а) Философия – наука, которая стремится установить истины не для избранных наций и народов, а для всех мыслящих людей (Н.О. Лосский);	1-ші апта, 4 сағат	Жазбаша жауап
	Философия оның тарихи «өлшемінде». Ежелгі Қытай, Ежелгі Үндістанның философиялық ойлары. 2.1. Ежелгі Үнді мен Ежелгі Қытай философиялық идеяларына салыстырмалы анализ жасау. 2.2. Джайнизм дұрыс сенім, дұрыс таным мен дұрыс тәртіп туралы ілім. 2.3.Легизм философиясы 2.4. Моизм және «жалпылық махаббат пен өзара тиімділік» принципі	3-ші апта, 2 сағат	Ауызша сұрау, карточкамен жұмыс	Философия оның тарихи «өлшемінде». Ежелгі Қытай, Ежелгі Үндістанның философиялық ойлары. Power Point арқылы дәрісті видеопрезентациямен көрсету. Тақырып сұрақтарының негізгі мазмұнын ашу немесе берілген тақырып бойынша ғылыми-танымдық, көркем фильдерді жариялау.	2-ші апта, 5 сағат	Топта видеопре-зентацияны немесе фильмді көрсетіп, қорытындысын талқылау
	Ежелгі грек өркениетінің сипаты және антикалық философиялық дәстүрдің ерекшелігі 3.1. Антика мәдениетінің өзіндік ерекшелігі неде? 3.2. Ежелгі грек философиялық мектептеріндегі архе мәселесі. 3.3. Киниктер мен скептиктер бағыттарының өзіндік ерекшеліктері. 3.4. Эллиндік философияның бағыттары: эпикуреизм, стоицизм, неоплатонизм	4-ші апта, 2 сағат	Ауызша сұрау	Ежелгі грек өркениетінің сипаты және антикалық философиялық дәстүрдің ерекшелігі 3.1. Антика ойшылдарының айтқан 10 афоризміне комментарий беру 3.2. Берілген тақырып бойынша 15 тест сұрақтарын құрастыру, 5 вариант жауаптарымен, дұрыс жауабын көрсетпеу керек. (Тесте ойшылдардың туған жылы, қайдан шыққаны туралы және т.б.есептелінбейді).	3-ші апта, 4 сағат	Жазбаша жұмысты тексеру
	Ортағасырлық мәдениетіндегі араб-мұсылман философияның мәртебесі және функциялары 4.1. Ислам мәдениеті және философиядағы негізгі бағыттарының қалыптасуы. 4.2. Арабтілдік философиядағы универсализм, энциклопедизм, пантеизм, перипатетизм (әл-Кинди, әл-Фараби, Ибн-Сина, Ибн-Рушд) 4.3.Ислам мәдениетіндегі суфизмнің орны мен рөлі. Әл-Газали философиясы	5-шы апта, 2 сағат	Конспект, ауызша сұрау	Ортағасырлық мәдениетіндегі араб-мұсылман философияның мәртебесі және функциялары Power Point арқылы дәрісті видеопрезентациямен көрсету. Тақырып сұрақтарының негізгі мазмұнын ашу немесе берілген тақырып бойынша ғылыми-танымдық, көркем фильдерді жариялау.	5-шы апта, 4 сағат	Топта видеопре-зентацияны немесе фильмді көрсетіп, қорытындысын талқылау
	Ренессанс дәуіріндегі философия 5.1. Пикоделла Мирандоланың негізгі гуманистік идеялары. «Речь о достоинстве человека». 5.2. Протестантизм және Реформация философия (М. Лютер, Ж. Кальвин)	6-ші апта, 3 сағат	Конспект, ауызша сұрау, карточкамен жұмыс	Ренессанс философиясы. XVIII ғасыр ағартушылық дәуіріндегі философиялық ойдың әлеуметтік-тарихи және дүниетанымдық негізі Берілген № 5-6 тақырыптар құрастыру: 1) сөзжұмбақтар, ребустар, филвордтар 2) философиялық есептер немесе жаттығулар 3) карточкалар мен тапсырмалар Берілген тапсырмалар ұқыпты, әрі көркем (эстетично) орындалуы тиіс.	6-ші апта, 5 сағат	Жазбаша жұмыс, талқылау
	XVIII ғасыр ағартушылық дәуіріндегі философиялық ойдың әлеуметтік-тарихи және дүниетанымдық негізі 6.1. 18 ғасыр француз материализмі және натурфилософия (Гольбах, Гельвеций, Ламетри, Дидро) 6.2. 17-18 ғғ.қоғамдық келісім концепцияларындағы адам мен қоғам образы (Т. Гоббс, Д. Локк, Ж.Ж. Руссо) 6.3. Монтескьенің философия тарихы. Географиялық детерминизм.	7-шы апта, 2 сағат	Конспект, ауызша сұрау
1-6	Дәрістің тақырыптық жоспарынан № 1-6 тақырыптар бойынша СӨОЖ (қайталау, бақылау сұрақтары – қалған білім деңгейін текскру). Өтілген барлық дәріс, семинар сабақтары мен СӨОЖ	8-ші апта, 2 сағат	Өтілген 1-ші тақырыптан 6-шы тақырыпты қоса студенттердің практикалық тапсырмаларды орындау.	СӨЖ тапсырмаларын орындау мен тапсырудың тақырыптық жоспарынан қарап, № 3, 5, 6 тақырыптар бойынша СӨЖ толық орындау (орындалған тапсырмаларды текскру)	7-8-ші апта, 9 сағат	Жазбаша жұмысты текскру
	XIX ғ. - XX ғ. және XXI ғ.басы. мәдениетіндегі батыс Еуропалық философия 8.1. Марксизм философиясының жалпы сипаты. Диалектикалық және тарихи материализм. Тарихтың материалистік түсінігі. 8.2. А. Шопенгауэрдің волюнтаризмі 8.3. Ф. Ницшенің «Асқан адам» және «билікке деген ерік» философиясы 8.4. Қазіргі заман батыс философиясының бағыттары бойынша глоссарий құрастыру: (көрсетілген әрбір бағыт бойынша бес терминнен кем емес) – позитивизм, өмір философиясы, экзистенциализм, психоанализ, структурализм, прагматизм.	9-10-шы апта, 2 сағат	Ауызша сұрау, конспектті тексеру	Кестені толтырыңыз: Философияның негізгі қағидалары неопозитивизм және постпозитивизмге салыстырмалы анализ жасау. (әрбір позицияға ауызша комментарий беру) Философияның негізгі қағидалары   Неопозитивизм Постпозитивизм Ұқсастығы 1. 1.   2. және т.б. 2. және т.б. Айырмашылығы 1. 1.   2. және т.б. 2. және т.б.	9-10-шы апта, 9 сағат	Жазбаша тапсырманы тексеру және ауызша сұрау.
Қазіргі заманда адам мен қоғамның философиялық мәселелері
	Адамның пайда болу мәселелері. Антропосоциогенездің қазіргі заманғы мәселелері. 1.1. Антропосоциогенез және адамның қазіргі заманғы адам түрінің пайда болуы. 1.2. Адамдағы биологиялық, психологиялық және әлеуметтік арақатынасы мәселесі. а) биологиялық мектеп (социал-дарвинизм, евгеника, нәсілдік теория, социобиология, антропосоциология, геномәдени коэволюция); б) психологиялық мектеп (фрейдизм, неофрейдизм, бихевиоризм, гештальтпсихология); в) Әлеуметтік мектеп (марксистік теория).	11-ші апта, 2 сағат	Конспект, ауызша сұрау. Көрсетілген бағыттар мен мектепттерді кесте түрінде көрсетіп, өкілдері мен негізгі идеяларын міндетті түрде жазу.	Адамның пайда болу мәселелері. Антропосоциогенездің қазіргі заманғы мәселелері. 1.1.Мәселелік жағдай Итальянский правовед Ц. Ломброзо, изучая анатомию и физиологию преступников, сформулировал ряд признаков, характеризующих, по его мнению, прирожденного преступника (форма и объем черепа, форма носа, ушей, цвет волос, чувствительность кожи, психические свойства). Ломброзо пришел к выводу, что преступника отличает психофизические особенности отдаленных предков (притупленность чувств, неразвитость рассудка, любовь к татуировке и т.п.), живущие в нем в силу закона наследственности, поэтому следует изучать не преступления, а преступника. Сіз осы концепциямен келісесіз бе? Неге? Бақылау блогы Философиядағы адамды зерттеудің негізгі амалдарын атап шығыңыз. Адам Homo sapiens өкілі ретінде қандай қасиеттерге ие?	11-ші апта, 4 сағат	Жазбаша жұмысты тексеру және ауызша сұрау
	Адам және оның болмысы философиялық антропологияның орталық мәселесі ретінде 2.1. Қазіргі заманғы ақпараттық қоғам жағдайында адамның өмір сүру мәселелері. 2.2. Қазіргі замандағы индустриалдық қоғамдағы адам. 2.3. Адам мәселесі және философиядағы оның еркіндігі 2.4.Глобализация және оның экзистециалдық өлшемі. 2.5. Жоғары технологиялар және адамның дүниені жаңаша түсінуі.	12-ші апта, 2 сағат	Берілген бір прблеманы таңдап, баяндама дайындау.	Адам және оның болмысы философиялық антропологияның орталық мәселесі ретінде 2.1. Алтын ереже қағидасы неліктен алтын деп аталады? Анықтама. Алтын ереже қағидасының оңтайлы және теріс: “не делай другим того, чего не хотел бы, чтобы делали тебе”; “өзіне қандай қатынаста поступай с другими так, как хотел бы, чтобы поступали с тобой”. А Көрсетілген ережелердің қайсысы алтын ережеге ішінәра сәйкес болады? Түсіндіріңіз. 1) Адам өзінің іс әрекеттерінде өзгеден сондай іс әрекеттердің болуына қанағаттандыра ала ма? (Т. Гоббс). 2) Еркіндік дегеніміз біреуге зиян келтірмеу құқын сақтағандық болады. (Клаудиус). 3) Еркіндік туралы сөз айту ең төменгі сатыдағылардың еркіндігі жөнінде айту. (Дж. Неру). 2.2. Өмір мәні туралы мына қағидаларға түсінік беріңіз. Философия тарихындағы мына қағидаларды айтқан ғұламаларды көрсетіңіз. Қай қағиданы сіз қолдайсыз? ГЕДОНИЗМ: өмір сүру – ләззат алу; АСКЕТИЗМ: өмір сүру – дүниеден безу, өйткені тәндік тәуесіздіктен құтылудың жолы; УТИЛИТАРИЗМ: өмір сүру – тиімді жақтарын алу; ЭВДЕМОНИЗМ: өмір – бақытқа жетудің адам тағлымы болып табылу; ПАРЫЗ ЭТИКАСЫ: өмір – өзін өзі құрбандыққа шалу, мұратқа жетудің альтруизмі; ПРАГМАТИЗМ: өмірдің мақсатына жету кез келген әдісті қолдана беру.	12-ші апта, 5 сағат	Жазбаша жұмысты тексеру, ауызша сұрау.
	Қоғам: анализдің философиялық негізі 3.1.Тарихи процесс дамуының теориялық негіздері: циклдық, сызықтық, спиральдік 3.2. Тарихтың қозғаушы күшітері (қоғамдық дамудың детерминанттары).Тұлғаның тарихта рөлі. 3.3.Тарих мәннің негізгі философиялық тұжырымдамалары	13-ші апта, 2 сағат	Конспект, ауызша қорғау	Қоғам: философиялық анализдің негізі 3.1. Берілген тақырып бойынша СӨОЖ дің теориялық материалын оқығаннан кейін, жазбаша келесі тапсырманы орындаңыз: 1) оң және сол бағандағы ұқсас белгілерін стрелка арқылы көрсетіңіз: Философия тарихындағы теологиялық жүйесі Әлемдік тарих дегеніміз әлемдік рухтың өзіндік санасының тануының процесі основа истории-идеи, мировая история как процесс самосознания мировго духа (Гегель) Тарихтың диалектикалық материалистік теория Тарихтың негізі - адам табиғаты дегеніміз құлшыныс пен тәндік ұмтылыс Философия тарихындағы натуралистік теория Тарихтың қозғаушы күші – трансценденталдық заңдылық пен тағдыр, табиғат және оның заңдылықтары түріндегі жауыздық күш пен тағдыр деп ойлау. Философия тарихындағы идеалистік тағдыр теориясы Тарих дегеніміз формациялардың ауысуы, тарихтың қозғаушы күші экономикалық қатынастар. Формацияның негізінде материалдық ігіліктерді өндіру әдісі, өндірістік қатынастар мен өндірістік күштердің өзара қатынасы. Метафизическая концепция философии сто ии Тарихтың қозғаушы күші Құдаи алдын ала болжау, зайырлық дүние мен Құдаи патшылықтың күресі, алдын ала болжау туралы ілім. 3.2. XX ғасырдың 60 ж.ж. кең таралған индустриалдық қоғам теориясы 70 ж.ж. «постиндустриалдық қоғам» теориясында өз жалғасын тапты. Көрнекті өкілдері Д. Белл, З. Бжезинский, А. Тоффлер, А. Турэн және Ж. Фурастье. Қоғамдық дамудың әрбір кезеңнің сипаттайтын белгілерін стрелкамен көрсетіңіз: а. индустриалдық (аграрлық) б. индустриалдық в. постиндустриалдық (технотронная, сверхиндустриальная) Экономикалық қызметтің басымдылық сферасы. Ең басты мақсаты Әлеуметтік ұйым Әлеуметтік құрылымдағы жетекшілігі Өндірістің ауылшаруашылық қызмет сферасы білім билік ақша шіркеу және әскер, университеттер, корпорациялар бизнесмендер, ғалымдар менеджерлер-консультанттар шіркеу қызметкерлер, феодалдар	13-ші апта, 4 сағат	Жазбаша жұмысты тексеру және ауызша сұрау
	Мәдениет философиясы. Туризм қазірга заманғы мәдениеттің феномені ретінде 4.1. Қазіргі жағдайда тұлға мәдениетінің қалыптасуының философиялық аспектілері 4.2. Қазіргі жаһандық проблемалар: түсінігі мен пайда болуы 4.3. Қазіргі замандағы мәдени туризмнің мәні мен орны. 4.4. Туризм мәдениеттің алуантүрлілігі мен жаһандану жағдайында. 4.5. Адам және қоғам: антропоцентризм немесе социоцентризм?	14-15-ші апта, 2 сағат	Конспект. Ауызша қорғау	Мәдениет философиясы 4.1. Мәдениет ұғымын анықтаудың артықшылық және кемістік тұстарын көрсетіңіз. 5. Мәдениет дегеніміз – адам жасағанын барлығы қоғамның материалдық және рухани қажеттіліктерін қанағаттандыру деп түсіну. 6. Мәдениет – адам өмірінің негізін құрайтын әлеуметтік мұрағаттық кешен практикасы мен сенімі деп түсіну. 7. Мәдениет – материалдық және рухани құндылықтардың ұрпақтан ұрпаққа берілетін арақатынас. 4.2. Кейбір мәдениеттанушылар мәдениетті анықтаудың мына түрін қарастырады адам тұқым қуалау емес, үйрену арқылы мәдениетиті болды. Мына анықтаманы қабылдауға бола ма? 4.3. Берілген тақырып бойынша он-он бес тест сұрақтарын құрастырыңыз.	14-15-ші апта, 9 сағат	Жазбаша жұмысты тексеру, ауызша сұрау
	Барлығы:	23 сағат			67сағат

 

 

Негізгі әдебиеттер

1. Иманқұл Н.Н. Философия әлемінде. Алматы, 2006.

2. Иманқұл Н.Н. Бөрібаев Т.Қ. Іліми философия Астана, 2009.

3. Әбішев. Философия. Оқулык. Алматы, 2005.

4. Есім. Фалсафа тарихы. Алматы, 2004.

5. Ғабитов Т.Х. Философия. Оқулық Алматы, 2006

6. Тұрғынбаев Философия. Оқу құралы. Алматы, 2004

7. Канке А.В. «Философия» Ростов, 2006 г.

8. Спиркин А.П. Философия М., 2002.

9. Смирнов И.Н. Философия М.,1998

10. Краткая философская энциклопедия М., 1994

11. Антология мировой философии в 4 томах Т.2 М.,

 

§ Сегизбаев О.А. История казахской философии: от первых архаических представлений древних до философии развитых форм первой половины XX столетия: Учебник для вузов - А., 2001.

§ Зотов А.Ф. Современная западная философия - М., 2005.

§ Спиркин А.Г. Философия. Учебник - М. 2007.

§ Кармин А.С. Философия. Рационализм и материализм 21 века. Учебник. - Питер, 2007.

§ Любутин К.Н. История западноевропейской философии: Учебное пособие – М, 2005

§ Философия. Учебник под редакцией Росенко. - М. 2005.

§ Философия. Учебное пособие. В 2-х ч. Под ред. В.И. Кириллова – М. 2006

§ Чанышев А.И. История философии Древнего мира. Учебник – М.2005

§ Философский энциклопедический словарь/ под ред. Е.Ф. Губского и др. – М. 2001.

 

Қосымша әдебиеттер

 

1. 106 философов: жизнь, судьба, учение в 2 томах. М., 1994
2. Философия в 2 частях. Ч. 1 История философии М., 2002
3. Хрестоматия по философии РнД., 1997
4. Спиркин А.П. Философия М., 2002.

5. Алексеев П.В., Панин А.В. Философия М., 1996 г, 2003 г.

6. Алексеев П.В., Панин А.В. Хрестоматия по философии М., 2005 г.

7. Канке А.В. «Философия» Ростов, 2006 г.

8. Кохановскии В.П. «Философия» Ростов, 2006 г.

9. Асмус В.Ф. «Античная философия» М., 2005 г.

10. Бачинин В.А. «Философскаяэнциклопедия Спб., 2005 г.

11. Гуревич П.С. «Философия» М., 2003 г.

12. Кемеров В.Е. «Социальная философия» М., 2003 г.

13. Конфуций «Суждения и беседы» СПб., 2006 г.

14. Краткий философский словарь. Под.ред. Алексеева М., 2001 г.

15. Ницше «Воля к власти» СПб., 2006 г.

16. Платон. Избранные диалоги. М., 2004 г.

17. Рассел Б. История западной философии. М., 2004 г.

18. Сумерки богов. М., 1989 г.

19. Соколов В.В. Средневековая философия М., 2001 г, 2005 г.

20. Чанышев А.Н. История философии древнего мираМ., 2005 г.

21. Губин В.Д., Сидорина В.Д., История мировой философии. М., 2007 г.

22. Зеньковский В.В. История русской философии в 2-х томах. Ростов, 2004 г.

23. Зотов А.Ф. Современная западная философия. М., 2005 г.

24. Словарь философскии новейши модернизм. ред. Грицанов А.А., Минск 2007 г.

25. Справочник по истории философии. Хронологический персонифицированный. М., СПб,

26. 2003 г.

 

27. Томсон М. Восточная философия. М., 2000 г.

28. Восточная философия. Сост. Адамчик М.В. Минск 2006 г.

29. Нысанбаев А. Кыскаша философия тарихы А., 2000 г.

30. Садыков Б. Казахская философия. 19 в. А., 1992 г.

31. Сегизбаев О.А. Казахская философия от первых архаических представлений до философии азвитых форм. А., 2001г

32. Мир философии. В 2-х т.- М., 1991.

33. Алексеев П.В., Панин А.В. Философия. - МГУ, 1999 (2003)

34. Алексеев П.В., Панин А.В. Хрестоматия по философии - М., 2005.

35. Немировская Л.З. Философия: Учебное пособие. - М., 1997.

36. Асмус В.Ф.Античная философия - М., 2005 г.

37. Бачинин В.А. Философская энциклопедия - Спб., 2005.

38. Гуревич П.С. Философия.- М., 2003.

39. Кемеров В.Е. Социальная философия. - М., 2003.

40. Конфуций. Беседы и суждения - СПб., 2006.

41. Ницше Ф. Воля к власти. - СПб., 2006.

42. Платон. Избранные диалоги. - М., 2004.

43. Рассел Б. История западной философии.- М., 2004.

44. Алешин А.И. История мировой философии. – М., 2007.

45. Сумерки богов.- М., 1989.

46. Соколов В.В. Средневековая философия - М., 2001 (2005).

47. Губин В.Д., Сидорина В.Д., История мировой философии. - М., 2007.

48. Адерихин С.В. Русская философия – М. 2003.

49. Зеньковский В.В. История русской философии в 2-х томах. - Ростов, 2004.

50. Сегизбаев О.А. Казахская философия XV- начала XX века – Алматы, Гылым, 1996

51. Справочник по истории философии. Хронологический персонифицированный. - М., СПб, 2003.

52. Томсон М. Восточная философия. - М., 2000.

53. Восточная философия. Сост. Адамчик М.В. - Минск 2006.

54. Сегизбаев О.А. История казахской философии: от первых архаических представлений древних до философии развитых форм первой половины XX столетия: Учебник для вузов - А., 2001.

55. Философский энциклопедический словарь. – М, 2005.

56. Шопенгауэр А. Мир как воля и представление – М., 1998.

Білімдер бағалау жалпы шкаласы

Аттестациялық әріптік баға	Баллдардың сана эквиваленті	Оқу пәннің меңгеру дәрежесінің %-ды мазмұны	Дәстүрлі жүйе бойынша Баға
А	4,0	95-100	өте жақсы
А-	3,67	90-94
В+	3,33	85-89	Жақсы
В	3,0	80-84
В-	2,67	75-79
С+	2,33	70-74	қанағатты
С	2,0	65-69
С-	1,67	60,64
D+	1,33	55-59
D	1,0	50-54
F		0-49	Қанағаттындырылмаған

 

Пайызды мазмұныңда натижелі баға анықталады:

 

Р1 + Р2

Н % = --------------- × 0,6 + Е × 0,4

сонда:

Р1 - 1 рейтинг бағасының пайызды мазмұны

Р2 - 2 рейтинг бағасының пайызды мазмұны

Е - емтихан бағасының пайызды

 

 

Нәтиже баға пайызды мазмұныңда Н% санды эквивалентік Н с нәтиже бағаға корсетілген кесте бойынша айналады.

ГЛОССАРИЙ

Мифология – (грекше мифос – аңыз, шежіре;логос-сөз,ілім) – алғашқы қауымдық қоғамға тән дүниетуралы қияли-ғажайып, танымдық қоғами сана формасы.

Дін – жаратылыстан, адам мен адамзаттантыс трансценденталдық, құдіретті күшке сенуге негізделген дәстүрлі қоғами сана формасы.

Философия – (грекше филео- махаббат, құштарлық; софия- даналық)- теориялық түрі, болмыс пен сананың жалпы принциптері, адамның адамға, дүниеге қатынасы туралы әмбебап ілім, ойлау туралы ойлау.

Диалектика – болмыс пен танымның, заттар мен құбылыстардың, ойлаудың жалпы даму заңдылықтарының өзара байлынысын, ішкі қайшылықтарын зерттейтін философиялық әдіс.

Метафизика -диалектикаға қарама- қарсы таным әдісі, мұнда заттар мен құбылыстар бір біріне байланыссыз, ішкі қайшылықсыз, тұрақты түрде өзгеріп отырады деп түсіндіріледі.

Догматизм -қоршаған ортаны, дүниені әлдебір догмаларға, «жоғарыдан алдын ала берілген абсолюттік ақиқатқа» сүйеніп қабылдау. Бұл метод ортағасырлық батысеуропалық философияға тән.

Эклетика – жан-жақтан жиналған, алуан түрлі, қырық құрау қағидаларды біріктіріп, қоршаған дүниеге өзіндік көзқарасты дәріптеуге тырысатын философиялық әдіс.

Софистика – айтыс-тартыста өз қарсыласын жеңу әдейі ақты қара деп, қараны ақ деп, ақиқатты жалған, жалғанды ақиқат деп көрсетуге жүгінетін әдісті айтады. Бұл әдісте ақиқатты тану емес, тек қарсыласын айтысты жеңу мақсат етіледі. Ежелгі Грекияда кең таралған.

Герменевтика кез келген жазба нұсқасының, мәтіннің мәні, мағынасын тұспалдап түсіну, ұғыну әдісі. Қазіргі заманғы шетелдік батыс философиясына тән.