Гидротазалау катализаторлары.

Шикізатты алдын ала гндротазалау, реформинг және дизельдік отын мен керосинді гидротазалау процестерін катализаторлардың қатысумен жүзеге асырады.

Бензиндік дизельдік және керосиндік фракцияларды гидротазалауды алюмо-кобалтьт-молибдендік немесе алюмо-никель-молибдендік катализаторлардың қатысумен жүргізіледі, осыған орай бұл катализаторлар өнеркәсіпте кең қолданым тапқан. Бұл катализаторлар күкірттік және басқада қосылыстарды гидрлеуге қатысты жоғары тиімділігіменен сипатталады. Алюмо-кобальт-молибдендік катализаторлар келесі белсенді компоненттерден тұрады кобальт оксидінен СоО және алюминий оксидіне көмкерілген молибден үш оксидінен МоОз. Алюмо-никель-молибдендік катализаторлардың белсенді катализаторлары, бұл никель оксиді NіО және молибден үш оксиді; тасымалдағыш алюминийдің белсенді оксиді. Катализаторларды бұрыс пішіндеп гранула түрінде қолданады, және де бұл гранулар 4-5мм өлшемде болады. Гранула - таблеткалар, жаңа катализаторларды 640-740 кг/ тең болатындай тығыз қабатпен пайдалануға жеткілікті беріктікке ие болады.

Катализаторлар 600°С жоғары болмайтындай температурадағы тотығу және тотықсыздану ортасында тұрақты, дегенмен де аталған жағдайда су буының атмосферасында ұзақ мерзімді болуы катализаторлардың белсенділігі мен беріктігінің төмендеуіне алып келеді. Су буының қатысуындағы катализатор қасиетіндегі өзгерістер, бұл алюминий оксидінің белсенді бетінің ескіруі мен кішіреюінің салдары болып табылады. Жаңа катализаторларды оксидтік түрде шығарып қолданады, бірақ олардың ең жоғары белсенділігі гидротазалау процесінің бастапқы кезеңдерінде (оксидтер жергілікті қалыпқа келтіріліп сутегі мен тазаланушы күкіртті отын әсерінен күкірттелгеннен соң) байқалады. Жаңа катализаторлардың белсенділігін арттыру мақсатында, оларды сульфидтеуге береді. Бұл үшін күкіртсутегін немесе күкірткөміртегін қолданады да, компоненттер елеусіз мөлшерде сутекқұрамды газ ағынына беріледі. Сонымен қатар катализаторларды күкіртсіздендірудің басқа да әдістерін қолданады: бос күкірттің елеусіз мөлшерін араластыру, күкіртсутектен тазаланбаған циркуляцияланушы газды қолдану. Төменде гидротазалауда қолданатын катализаторлардың негізгі сипаттамалары келтірілген.

Көрсеткіштер	Алюмо-кобальт- молибден-дік (АКМ)	Алюмо-никель- молибдендік (АНМС)	АНМС цеолитті араластыруменен (Г-35)
Белсенді компоненттер мөлшері, % (салм) кобальт оксиді СоО, аз емес никель оксиді Ni0, аз емес молибден үшоксиді МоО, аз емес кремни оксиді SіО Зиянды қосылыстар мөлшері, % (салм) темір оксиді ҒеО, көп емес натрий оксиді Nа0 төкпелі тығыздыгы, кг/ беріктік индексі, кгс/мм, аз емес меншікті беті, /г, аз емес Күкіртсіздендіруге катысты салыстырмалы белсенділігі, % шаң мен ұнтақ мөлшері у, аз емес	4,0 - 12,0 -   0,16 0,08 640-740 1,1   2,5	- 4,0 12,0 5-7   0,16 0,08 640-740 1,1   2,5	- 9,0 18,0 5-7 (цеолитте) 0,10 0,05 5,0   - -

Г-35 катализаторы (цеолит арастырылған алюмо-никель-молибденді целикаттық) өзіндік снпаттамасы бойынша тура тазалауда басқа өнеркәсіптік катализаторлардан басым түседі, және де болашақта оларды алмастыруы мүмкін.