Пән бойынша дәрістердің жоспары және олардың сағат көлемі

ЖАЛПЫ ХИРУРГИЯ КАФЕДРАСЫ

 

Силлабус

 

«Жалпы хирургия»

 

 

Пән коды: OH 3218

 

Мамандық – 051301 «Жалпы медицина»

 

Дәріс – 18 сағат

 

Практикалық сабақ – 54 сағат

 

Өз бетімен орындайтын жұмыс – 36 сағат

 

 

Барлығы – 108 сағат

 

III курс (V – VI семестр)

 

Емтихан – VI семестр

 

Астана, 2009 ж.

 

Пән бойынша дәрістердің жоспары және олардың сағат көлемі

(бір дәрістің ұзақтығы – 50 минут)

 

№ р/п	Дәріс тақырыптары	Сабақ өткізу түрі	Сағат саны
	Хирургия тарихы. Антисептика. Анықтамасы. Пастердің, Листердің және Пироговтың еңбектері. Негізгі антисептикалық заттектер сипаттамасы. Антисептикалық заттектерді қолдану әдістері.	Шолу дәріс
	Асептика. Асептика анықтамасы, міндеттері. Қысқаша тарихи мағлұматтар. Бергманның және Шиммельбуштің сіңірген еңбектері. Эндогенді және экзогенді (ауалық, тамшылық, жанаспалы, имплантациялық) инфекциялармен күресу. Хирург қолын, жібек жіпті, кетгутты және аспаптарды зарарсыздандырудың тездетілген қазіргі әдістері.	Проблемалық дәріс
	Анестезия. Анықтамасы. Анестезияның түрлері. Наркоз, анықтамасы, жіктелуі. Наркоздық заттектердің әсер ету механизмі (наркоз теориялары). Ингаляциялық наркоз. Эфирлі-оттекті, хлорэтилді, газды наркоздар. Наркоздың клиникалық кезеңдері, науқастың күйін бақылауы.	Проблемалық дәріс
	Ингаляциялық емес наркоз түрлері: наркотанды наркоз, алкоголді, барбитурлы. Жасанды гибернация. Жасанды гипотермия. Стероидты наркоз. Кәрі адамдар мен балаларға наркоз жасау. Нейролептанальгезия.	Проблемалық дәріс
	Қан кету, анықтамасы, зерттеу, тарихы. Құйылған қан орналасуына байланысты, тамырлардың зақымдалу түрлеріне және қан кету жылдамдылығымен байланысты жіктелуі. Қан кетуді себептері, патанатомиясы, патогенезі, клиникасы. Қан кетудің уақытша және түбегейлі тоқтату әдістері.	Проблемалық дәріс
	Қан топтары және резус-факторы, анықтау әдістері. Қан құю тарихы. Терминологиясы. Қан құюдың негізгі заңдары мен ережелері. Құйылған қанның әсер ету механизмі.	Шолу дәріс
	Қан құюға көрсетімдер және қарсыкөрсеткіштер. Қан құю түрлері, тәсілдері, әдістері, асқынулардың себептері, клиникасы, емі, алдын алуы. Қан препараттарын және оның құрамбөліктерін құю. Қаналмастырғыштарды құюдың артықшылығы мен кемшіліктері, жіктелуі.	Проблемалық дәріс
	Жарақаттар. Жарақат пен жарақаттанудың анықтамасы және жіктелуі. Жарақат патогенезі. Жарақаттардың жалпы және жергілікті белгілері. Алғашқы көмек, емі. Жарақаттарды алғашқы хирургиялық өндеу. Инфекцияланған жарақаттарды емдеу принциптері.	Проблемалық дәріс
	Жабық зақымданулар. Жұмсақ тіндердің зақымдануы. Ұзақ жаншылу синдромы. Іш пен кеуде қуыстардың және мидың жабық зақымданулар. Патогенезі. Клиникасы. Алғашқы жәрдем көмек көрсету және емдеу.	Проблемалық дәріс
	Буын шығу. Себебі бойынша, шығу мерзімі мен орналасуы бойынша жіктелуі. Буын шығу механизмі. Буын шығудын клиникасы мен емі. Сүйектердің сынуы. Жіктелуі. Сүйек сынуы клиникасы және диагностикасы. Жабық сынық кезіндегі алғашқы жәрдем. Сынықты емдеудің жалпы принциптері.	Проблемалық дәріс
	Травманың организмге жалпы әсері: естен тану, шок, коллапс. Терминалдық жағдайлар, клиникасы және емі.	Проблемалық дәріс
	Күйіктер, оның жіктелуі, клиникасы, емі. Үсік. Электротравма. Электрожарақаттардың және термиялық зақымдардың жалпы мен жергілікті көріністері.	Проблемалық дәріс
	Хирургиялық инфекцияның жалпы сұрақтары. Хирургиялық инфекция: жіктелуі, орын алу, себептері мен патогенезі. Жергілікті және жалпы хирургиялық инфекцияның емі. Сепсис, даму себептері, жіктелуі, патогенезі, клиникасы, емі.	Шолу дәріс
	Остеомиелит, даму себептері, патогенезі, клиникасы мен емі. Остеомиелиттің біріншілік – созылмалы түрлері, ағымы және емдеу ерекшеліктері.	Проблемалық дәріс
	Газды гангренаның себептері, патогенезі, клиникасы, алғашкы белгілері. Емдеу топтары. профилактикасы.	Проблемалық дәріс
	Сіреспенің себебі, патогенезі, клиникасы, алғашкы белгілірі, диагностикасы, клиникасы, емі. Профилактикасы.	Проблемалық дәріс
	Ісіктер. Ісіктердің даму теориялар. Жіктелуі. Қатерлі мен қатерсіз ісіктердің айырмашылығы. Рак алды аурулары.	Проблемалық дәріс
	Хирургиялық операция, операция дейінгі және операция кейінгі кезеңдері, жіктелуі.	Проблемалық дәріс
Барлығы

 

Пән бойынша практикалық сабақтардың жоспары және олардың сағат көлемі (бір практикалық сабақтын ұзақтығы – 50 минут)

№ п/п	Практикалық сабақтардың тақырыптары	Сабақ өткізу түрі	Сағат саны
	Клиникамен танысу. Хирургияның даму тарихы. Н.И. Пироговтың енбектері. Хирургиялық деонтологияның негізгі принциптері. Десмургия.	Тақырыпқа байланысты науқасты талқылау, пікірсайыс өткізу, науқастар жататын палатыларда, емшара бөлмелерінде, таңу кабинеттерінде, қабылдау бөлімшесінде, реанимация бөлімшесінде жұмыс істеу.
	Антисептика. Антисептиканың анықтамасы, түрлері. Операциялық бөлімінде және таңу бөлмеде қолданатын антисептиктармен танысу. Оларды қолдану тәсілдері.	Тақырыпқа байланысты науқасты талқылау, пікірсайыс өткізу, науқастар жататын палатыларда, емшара бөлмелерінде, таңу кабинеттерде, қабылдау бөлімшесінде, реанимация бөлімшесінде жұмыс істеу.
	Асептика. Хирургиялық бөлімі, оның құрылымы. Операциялық таңғыш бөлімі. Таңғыш матаны стерильдеу. Стерильдеуді бақылау. Автоклавтың құрамы, жұмысы. Хирургиялық құрал-саймандарды, шприцтерді, тігетін матаны, қолғаптарды, түтіктерді, катетерлерді стерильдеу. Операциялық алаңды және қолды операцияға дайындау.	Тақырыпқа байланысты науқасты талқылау, пікірсайыс өткізу, науқастар жататын палатыларда, емшара бөлмелерінде, таңу кабинеттерде, қабылдау бөлімшесінде, реанимация бөлімшесінде жұмыс істеу.
	Жалпы анестезия. Наркоз, анықтамасы, жіктелуі. Ингаляциялық наркоз: эфирлі, газды. Наркотикалық заттар және бұлшықет релаксанттар. Наркоз аппараттар. Эфирлік наркоздың клиникалық барысы. Наркозға көрсетілген және қері жағдайлар. Ингаляциялық наркоздың асқынулары және олардың алдын алуы. Жасанды демалудың әдістері және басқа реанимациялық әдістері. Ингаляциялық емес наркоз, қолданатын заттар. Жасанды гипотермия	Тақырыпқа байланысты науқасты талқылау, пікірсайыс өткізу, науқастар жататын палатыларда, емшара бөлмелерінде, таңу кабинеттерде, қабылдау бөлімшесінде, реанимация бөлімшесінде жұмыс істеу.
	Жергілікті анестезия. Жергілікті анестезиядың тәсілдері. Қолдануға көрсетілген жағдайлары. Орындау әдістемесі (жасау техникасы). Анестезияға қолданатын заттар.	Тақырыпқа байланысты науқасты талқылау, пікірсайыс өткізу, науқастар жататын палатыларда, емшара бөлмелерінде, таңу кабинеттерде, қабылдау бөлімшесінде, реанимация бөлімшесінде жұмыс істеу.
	Қан кету. Жіктелуі, патогенезі. Жалпы мен жергілікті белгілері. Уақытша және біржола қан тоқтату әдістері.	Тақырыпқа байланысты науқасты талқылау, пікірсайыс өткізу, науқастар жататын палатыларда, емшара бөлмелерінде, таңу кабинеттерде, қабылдау бөлімшесінде, реанимация бөлімшесінде жұмыс істеу.
	Қан құю. Қан топтарын, резус-факторды анықтау. Қан құю станциялардың жұмысы. Қанның консервіленуі мен сақталуы. Донорлығы. Қан құю. Құйылған қанның әсер ету механизмі. Қан құюға көрсетілген және қері жағдайлары. Қан құю техникасы. Сәйкестіктің сынаулары. Асқынулары, олардың алдын алуы және емі. Қан бөлшектерін құю. Үстем жақтары мен кемшілігі. Қан бөлшектерін құюға көрсетілген және кері жағдайлары.	Тақырыпқа байланысты науқасты талқылау, пікірсайыс өткізу, науқастар жататын палатыларда, емшара бөлмелерінде, таңу кабинеттерде, қабылдау бөлімшесінде, реанимация бөлімшесінде жұмыс істеу.
	Қаналмастырғыштар, анықтамасы мен жіктелуі. Әсер ету механизмі. Оларды құюға көрсетілген және кері жағдайлары.	Тақырыпқа байланысты науқасты талқылау, пікірсайыс өткізу, науқастар жататын палатыларда, емшара бөлмелерінде, таңу кабинеттерде, қабылдау бөлімшесінде, реанимация бөлімшесінде жұмыс істеу.
	Жаралар. Жіктелуі, жара процессін барысы, жаралардың жазылуы, түрлері. Жарадағы морфологиялық және биохимиялық өзгерістер. Жаралардың жалпы емдеу ережелері. Жаралардың алғашқы хирургиялық өндеуі. Тігістердің түрлері (біріншілікті, біріншілікті кейінгіне қалдырылған тігіс, екіншілікті). Іріңді жаралардың емдеу ережелері. Жаралардың жергілікті және жалпы емдеудің әдістері.	Тақырыпқа байланысты науқасты талқылау, пікірсайыс өткізу, науқастар жататын палатыларда, емшара бөлмелерінде, таңу кабинеттерде, қабылдау бөлімшесінде, реанимация бөлімшесінде жұмыс істеу.
	Жарақаттың организмге жалпы әсері: естен тану, шок, коллапс. Жарақаттану талықсуы (шогы), патогенезі, клиникасы, алдын алуы, емі. Жарақаттық улану (ҰКС-СДР), патогенезі, клиникасы, емі. Терминалдық жағдайлары. Жабық зақымдану. Жұмсақ ұлпаның закымдануы. Бассүйек, кеуде клетканың, құрсақ қуысының және оларда орналасқан ағзалардың зақымдануы. Патогенезі, клиникасы, диагностикасы. Бірінші көмек көрсету, емі.	Тақырыпқа байланысты науқасты талқылау, пікірсайыс өткізу, науқастар жататын палатыларда, емшара бөлмелерінде, таңу кабинеттерде, қабылдау бөлімшесінде, реанимация бөлімшесінде жұмыс істеу.
	Буын шығуы. Жіктелуі. Буын шығу механизмі. Клиникасы, диагностикасы, емі. Сүйек сынуы. Жіктелуі. Клиникасы. Жабық сынық кезіндегі алғашқы көмек. Тасымалдау иммобилизациясы. Сынықтарды операция жолымен емдеуге көрсетілген және кері жағдайлары. Сүйек сүйелдің түзілуі, кезеңдері мен көздері. Сынықтарды емдеу принциптері.	Тақырыпқа байланысты науқасты талқылау, пікірсайыс өткізу, науқастар жататын палатыларда, емшара бөлмелерінде, таңу кабинеттерде, қабылдау бөлімшесінде, реанимация бөлімшесінде жұмыс істеу.
	Күйіктер. Жіктелуі. Клиникасы мен емі.	Тақырыпқа байланысты науқасты талқылау, пікірсайыс өткізу, науқастар жататын палатыларда, емшара бөлмелерінде, таңу кабинеттерде, қабылдау бөлімшесінде, реанимация бөлімшесінде жұмыс істеу.
	Үсіп қалу. Жіктелуі, патогенезі, клиникасы және емі. Бірінші көмек. Электрожарақаттар. Жалпы және жергілікті белгілері. Бірінші көмек. Емі.	Тақырыпқа байланысты науқасты талқылау, пікірсайыс өткізу, науқастар жататын палатыларда, емшара бөлмелерінде, таңу кабинеттерде, қабылдау бөлімшесінде, реанимация бөлімшесінде жұмыс істеу.
	Хирургиялық инфекция белгілерің жалпы сұрақтары. Даму себептері. Организмнің инфекцияға жалпы реакциясы. Іріңді хирургиялық инфекция барысының қазіргі кездегі ерекшеліктері. Жіктелуі.	Тақырыпқа байланысты науқасты талқылау, пікірсайыс өткізу, науқастар жататын палатыларда, емшара бөлмелерінде, таңу кабинеттерде, қабылдау бөлімшесінде, реанимация бөлімшесінде жұмыс істеу.
	Жедел ірінді аурулардың кейбір түрлері (фурункул, фурункулез, карбункул, гидроаденит, панариций, флегмона, абсцесс, тілме, эризипелоид).	Тақырыпқа байланысты науқасты талқылау, пікірсайыс өткізу, науқастар жататын палатыларда, емшара бөлмелерінде, таңу кабинеттерде, қабылдау бөлімшесінде, реанимация бөлімшесінде жұмыс істеу.
	Парапроктит, медиастенит. Мастит. Лимфангоит, лимфаденит, тромбофлебит.	Тақырыпқа байланысты науқасты талқылау, пікірсайыс өткізу, науқастар жататын палатыларда, емшара бөлмелерінде, таңу кабинеттерде, қабылдау бөлімшесінде, реанимация бөлімшесінде жұмыс істеу.
	Жалпы ірінді инфекция (сепсис). Сепсистың дамуына себепті жағдайлары. Жіктелуі. Патогенезі. Белгілері. Диагностикасы. Емі. Алдын алуы.	Тақырыпқа байланысты науқасты талқылау, пікірсайыс өткізу, науқастар жататын палатыларда, емшара бөлмелерінде, таңу кабинеттерде, қабылдау бөлімшесінде, реанимация бөлімшесінде жұмыс істеу.
	Анаэробты инфекция, жіктелуі. Газды гангренаның қоздырғыштары. Патанатомиялық өзгерістері. Клиникасы, емі, алдын алуы. Шірітуші инфекция, себептері, клиникасы, емі-хирургиялық пен консервативті. Алдын алуы-шұғыл, жоспарлы, ерекше мен ерекше емес.	Тақырыпқа байланысты науқасты талқылау, пікірсайыс өткізу, науқастар жататын палатыларда, емшара бөлмелерінде, таңу кабинеттерде, қабылдау бөлімшесінде, реанимация бөлімшесінде жұмыс істеу.
	Сіреспенің себебі, патогенезі, клиникасы, емі. Алдын алуы-шұғыл, жоспарлы, ерекше мен ерекше емес.	Тақырыпқа байланысты науқасты талқылау, пікірсайыс өткізу, науқастар жататын палатыларда, емшара бөлмелерінде, таңу кабинеттерде, қабылдау бөлімшесінде, реанимация бөлімшесінде жұмыс істеу.
	Остеомиелит. Жіктелуі (гематогенді және травматикалық, остеомиелиттің біріншілікті – созылмалы түрі, остеоартриттер). Клиникасы мен емі.	Тақырыпқа байланысты науқасты талқылау, пікірсайыс өткізу, науқастар жататын палатыларда, емшара бөлмелерінде, таңу кабинеттерде, қабылдау бөлімшесінде, реанимация бөлімшесінде жұмыс істеу.
	Созылмалы хирургиялық (ерекше) инфекция. Сүйек-буын туберкулезі. Жіктелуі. Патогенезі. Клиникасы. Емдеудің ерекшеліктері. Асқынулары. Кейбір түрлері (спондилит, коксит, гонит). Хирургиялық емі. Санитарлы ортопедиялық көмекті ұйымдастыру. Актиномикоз. Патогенезі. Белгілері. Диагностикасы. Емі.	Тақырыпқа байланысты науқасты талқылау, пікірсайыс өткізу, науқастар жататын палатыларда, емшара бөлмелерінде, таңу кабинеттерде, қабылдау бөлімшесінде, реанимация бөлімшесінде жұмыс істеу.
	Хирургиялық паразитарлық аурлар. Эхинококкоз. Альвеококкоз. Түсініктеме. Пат анатомиясы және клиникасы. Эхинококкозды және оның асқынуларын хирургиялық емдеудің принциптері. Лямблиоз. Описторхоз. Аскаридоз және онымен шақырылатын хирургиялық аурулар (ішек тійлуі, механикалық сарғаю және т.б.).	Тақырыпқа байланысты науқасты талқылау, пікірсайыс өткізу, науқастар жататын палатыларда, емшара бөлмелерінде, таңу кабинеттерде, қабылдау бөлімшесінде, реанимация бөлімшесінде жұмыс істеу.
	Қан айналудың бұзылуы. Облитерациялық эндоартериит. Атеросклероз. Коллатералды қан айналуының маңызы. Емдеудін жалпы принциптері. Алдын алуы.	Тақырыпқа байланысты науқасты талқылау, пікірсайыс өткізу, науқастар жататын палатыларда, емшара бөлмелерінде, таңу кабинеттерде, қабылдау бөлімшесінде, реанимация бөлімшесінде жұмыс істеу.
	Некроздар, гангреналар (құрғак, ылғалды), ойық жаралар, жыланкөздері. Даму жағдайлары мен себептері. Клиникасы, емі. Трофикалық ойық жаралар. Жауырлар. Жыланкөздер. Жіктелуі, диагностикасы, емі.	Тақырыпқа байланысты науқасты талқылау, пікірсайыс өткізу, науқастар жататын палатыларда, емшара бөлмелерінде, таңу кабинеттерде, қабылдау бөлімшесінде, реанимация бөлімшесінде жұмыс істеу.
	Ісіктер. Жалпы мәселелері. Қатерлі және қатерсіз ісіктер. Клиникасы. Диагностикасы (клиникалық, сәулелік, эндоскопиялық, гистологиялық белгілері). Қатерлі ісіктердің бастапқы кезіндегі диагностикасы. Рак алды аурулар. Онкологиялық қадағалау. Ісіктердің ерекше түрлерінің клиникасы. Емдеу тактикасы: хирургиялық, сәулелелік, химиотерапиялық, кұрама емі. Онкологиялық көмекті Қазақстанда ұйымдастыруы.	Тақырыпқа байланысты науқасты талқылау, пікірсайыс өткізу, науқастар жататын палатыларда, емшара бөлмелерінде, таңу кабинеттерде, қабылдау бөлімшесінде, реанимация бөлімшесінде жұмыс істеу.
	Даму ақаулары. Түсініктеме. Бас, мойын, кеуде куысының, іш, аяқ-колдарының даму ақаулары. Даму ақаулардың хирургиялық емдеудін, принциптері.	Тақырыпқа байланысты науқасты талқылау, пікірсайыс өткізу, науқастар жататын палатыларда, емшара бөлмелерінде, таңу кабинеттерде, қабылдау бөлімшесінде, реанимация бөлімшесінде жұмыс істеу.
	Пластикалық хирургия. Трансплантология. Ұлпаларды қондырудың биологиялық жағдайлары. Донорды таңдау. Иммунодепрессивті әсері бар дәрімен қолдану.	Тақырыпқа байланысты науқасты талқылау, пікірсайыс өткізу, науқастар жататын палатыларда, емшара бөлмелерінде, таңу кабинеттерде, қабылдау бөлімшесінде, реанимация бөлімшесінде жұмыс істеу.
	Операция алды кезеңі. Хирургиялық науқасты операция алдында зерттеу. Жедел мен шұғыл операцияға дайындықтын ерекшеліктері. Науқасты операция кезінде бақылау және оның күйін тексеру әдістері.	Тақырыпқа байланысты науқасты талқылау, пікірсайыс өткізу, науқастар жататын палатыларда, емшара бөлмелерінде, таңу кабинеттерде, қабылдау бөлімшесінде, реанимация бөлімшесінде жұмыс істеу.
	Хирургиялық операция. Түсініктеме. Түрлері (лапароскопиялық, лазерлі хирургия). Операцияның анатомиялық және физиологиялық негізделеу. Операциядан кейінгі кезең. Операциядан кейінгі кезеңде науқастарды күтудің ерекшеліктері. Таңғышты, температураны, жүрек, өкпе, ас қорыту мен зәр шығару мүшелердің қызметтерін бақылау. Алғашқы операция кейнгі кезеңіңдегі асқынулары. Мүшелер мен жүйелердің операциядан кейін болатын қатерлі асқынулары және оның алдын алуы.	Тақырыпқа байланысты науқасты талқылау, пікірсайыс өткізу, науқастар жататын палатыларда, емшара бөлмелерінде, таңу кабинеттерде, қабылдау бөлімшесінде, реанимация бөлімшесінде жұмыс істеу.
	Науқастарды зерттеу әдістемесі. Науқастарды зерттеудің негізгі принциптері. Ауру тарихы.	Тақырыпқа байланысты науқасты талқылау, пікірсайыс өткізу, науқастар жататын палатыларда, емшара бөлмелерінде, таңу кабинеттерде, қабылдау бөлімшесінде, реанимация бөлімшесінде жұмыс істеу.
	Барлығы: