Рибосомалар. хромосомалар. транскрипция, т-РНК және р-РНК синтезі

Рибосомалардың денесінқұрайтын компоненттер және и-РНК триплеті сәйкестігі: Белоктар. РНК. аминқышқылына

Рибосомды РНҚ және рибосомалардың жасушадағы түзілетін орны: Ядрошық.

Субметацентрлік хромосомалар: Пішіні латынның L әрпі. бір иығы қысқа, нашар байқалады. иықтарының ұзындығы тең емес

Трансляция: тРНҚ-ның триплеттер негіздерінің аминқышқылдар қатарына аудару. гендік информация иРНҚ-ның төрт әріпінен белоктардың 20 әріптік тіліне аудару. тРНҚ триплеті иРНҚ триплетіне комплементарлы болып амин қышқылын анықтау

Ұлпаларды қолдан өсіру әдісі: тірі клеткаларды кинопленкаға түсіріп алуға да болады. ұлпалар мен клеткаларды in vitro жағдайында қолдан өсіреді. организмнің өзінің құрамында (in vitro) жүргізуге болады

Үнемі бөлінетін клеткалар: ішек криптісінің клеткалары. сүйектің қызыл май мен көк бауырдың қан түзуші клеткалары. жамылғы эпителлийдің базальдік қабатының клеткалары

Фагоцитоз – бұл: Қатты бөлшектердің жұтылуы.

Фотосинтездеуші жасушалардың пластидтері келесі компоненттерден тұрады: Сыртқы мембранадан. Ішкі мембранадан. Матрикстен.

Хроматин немен байланысқан және немен қосылып хромасома түзеді: хромосомалар клетка бөлінерде түзіледі, генетикалық ақпарат сақталады. нәруызбен байланысқан ДНҚ молекуласы нәруыздармен қосылып шиыршықтанған ДНҚ хромосомалар түзеді

Хромосомадағы центромерлердің орналасу ретіне қарай көруге болады:

Хромосомалар қамтамасыз етеді: сақталған ақпаратты жүзеге асырылуын қамтамасыз етеді. клеткадағы барлық процесстерді бақылайды. генетикалық ақпаратты сақтап келесі ұрпаққа беру

Хромосомаларда ядроның орналасқан және барлық хромосомаларда ядрошықтың болуы: екінші кермеде. бірнешеуінде. біреуінде

Цитоқаңқаның (цитоклет) клеткадағы қызметі: клеткалық қозғалыстарға қатысады. клетканы өзара байланыстыру клетканың ішкі тірегі

Цитология зерттейді: клеткалардың құрылысын. клеткалардың дамуын. клеткалардың қызметін

Цитологияның дамуының негізін қалаған ғалымдар: Р.Гук. Мальпиги. А. ван Левенгук.

Цитологияның зерттеу заттары болып табылады: Жасушаның құрылысы.

Цитоплазмалық мембрана арқылы заттардың баяу транспорты – бұл: Заттардың концентрация градиенттері бойынша АТФ энергиясын жұмсамай түсуі.

Цитоплазмалық мембрана арқылы заттардың белсенді транспорты – бұл: Заттардың концентрация градиенттеріне қарсы АТФ энергиясын жұмсай отырып түсуі.

Ішек эпителиі клеткаларының апикальды, базальді бөлігінде кездесетін заттар және қызметі: апикальді бетінде микробүрлер бар. базальды бетінде микро бүрлер жоқ. базальді мембрана эпителий ұлпасы мен дәнекер ұлпасын біріктіріп тұрады

Экзоцитоз – бұл: Заттардың жасушадан шығарылуы.

Эктодермадан пайда болатын эпидермалық эпителий: жабынды эпителий, тері бездері. ауыз қуысының эпителиі. сілекей бездері

Электронды микроскопқа алынған кесіндіні бояйды қорғасынмен. Уранилацетатпен. вольфраммен

Эмбриондарда қан бастапқыда түзіледі: сарыуыз қапшығында. бауырда,лимфа түзуші органдарда. сүйек майында

Эндомитоздың ерекшелігі және кездеседі: өсімдіктер,жануарлар ұлпаларында кездеседі. хромосомалар саны екі есе артады. ядро екіге бөлінбейді

Эндоплазмалық тор мына клеткаларда кездеседі және атқаратын қызметіне қарай түрлері: өсімдіктер мен жануарларда кездеседі. гранулярлы(кедір - бұдырлы). агранулярлы (тегіс)

Эндоплазмалық торда синтезделген өнімдер қайда жиналады және қайда жеткізіледі: каналдарға жиналады. қуыстарға жиналады. органиойдтарға жеткізіледі

Эндоплазмалық торды немен көруге болады, қайда орналасқан және қандай органойдтың қабықшасынан қалыптасады: цитоплазмада орналасқан электронды микроскоппен көруге болады ядроны қоршап қабықшасын қалыптастырады

Эндоплазмалық торды кім қай жылы ашты; гранулярлы эндоплазмалық тордың мембранасында не орналасқан және нені синтездеуге қатысады: К.Р.Портер 1945ж. рибосомалар орналасқан. белокты синтездейді

Эндоцитоз – бұл: Заттардың жасушаға түсуі.

Эпителий ұлпасы: дененің бетін жауып тұрады. ішкі органдардың сыртын астарлайды. шекаралық ұлпа болып саналады

Эпителий ұлпасында кездеспейді: қан тамырлары кездеспейді. дифузды қоректенеді. қоректі дәнекер ұлпасынан алады

Эпителий ұлпасының клеткалары бір–бірімен байланысады: десмосомалық байланыс. құлып тәрізді байланыс. саусақ тәрізді байланыс

Эукариоттық жасушада микрофиламенттер келесі ерекшеліктермен сипатталады: Актин ақуызынан тұрады. Микроталшықтар скелетін құрайды. Жасуша қозғалысының кейбір формаларына қатысады.

Эукариоттық жасушада рибосомалардың келесі типтері кездеседі: Мембранаға байланған цитоплазматикалық. Бос цитоплазматикалық.

Эукариоттық жасушалардың рибосомаларына мыналар тән: Трансляцияны жүзеге асырады. Суббірліктер ядрошықтарда түзіледі.

Эукариоттық жасушаның жасушалық қауымдастығының айрықша сипаты болып табылады: Ұйымдасқан ядросы бар. Мамандандырылған органеллалары бар. Жасушада мембраналық құрылымдар бар. Жасушада энергияны митохондриялар жасайды.

Эукариоттық жасушаның жасушалық қауымдастығының айрықша сипаты болып табылады: Ұйымдасқан ядросы бар. Мамандандырылған органеллалары бар. Жасушада лизосомалар бар. Жасушада энергияны митохондриялар жасайды.

Эукариоттық жасушаның қорлық қосымшалары болып табылады: Бауыр жасушаларындағы гемосидерин гранулалары. Бұлшықет талшықтарындағы гликоген гранулалары.

Эукариоттық жасушаның лизосомалары үшін мыналар тән: 1949 жылы де Дюв ашқан. Жалғыз мембранамен шектелген. Гидролитикалық ферменттері бар.

Эукариоттық жасушаның микротүтікшелері үшін келесі ерекшеліктер тән: Цитоскелеттің құрылуына қатысады. Жасушаның ортасынан басталып, плазмолеммаға радиальды түрде таралатын қалың тор түзеді. Тубулин ақуызынан тұрады.

Эукариоттық жасушаның митохондриялары құрылысында келесі элементтерді кездестіруге болады: Сыртқы мембрананы. Ішкі мембрананы. Матриксті.

Эукариоттық жасушаның митохондрияларына мыналар тән: Ядроға қарағанда өзіндік ДНҚ мутациясының жиілігі 10 есе жоғары. Тек қана аналық ДНҚ беріледі (ұрпаққа тек әйелдің жыныс жасушаларының ДНҚ-сы берілетіндіктен). Өзіндік ДНҚ репликациясы жасушалық циклдің кез- келген фазасында жүреді (митотикалық бөлінудің өзін қоспағанда).

Эукариоттық жасушаның хромосомалары келесі ерекшеліктермен сипатталады: Интерфаза кезеңінде олар ядрода белгілі бір реттілікті сақтап орналасады. Интерфаза кезеңінде деконденсирленген жағдайда болады. Жасушаның бөлінуі кезінде (митоз немесе мейоз) олар қысқарып, жуандап конденсирленеді, сондықтан жарықоптикалық деңгейде көрініп тұрады.

Эукариоттық жасушаның центриолдарына келесі ерекшеліктер тән: Микротүтікшелерден тұрады. Құрамы (9*3) 0 формуласымен кескінделеді. Бір-біріне тік бұрыш жасап, диплосома түзе отырып жұптасып орналасады.

Эукариоттық жасушаның цитоплазмасының қосымшаларына мыналар тән: Міндетті емес құрылымдар. Жасушаның метаболитикалық жағдайына байланысты пада болады және жоғалады. Секреторлы, экскреторлы, пигментті және трофикалық болады.

Эукариоттық жасушаның ядросына мыналар тән: Бұл гентикалық материалдың орны. Генетикалық материалдың функционирлеу орны. Генетикалық материалдың шығарылатын орны.

Эукариоттық жасушаның ядросының ерекшелігі: Жасушаның тұқым қуалау материалдары бар маңызды құрылымы. ДНҚ ақпараттарының жасушаның өзінде орындалуын қамтамасыз етеді. Тұқым қуалау материалдарын дочерлық жасушаларға беру үшін сақтайды.

Ядролық ДНҚ молекулаларына келесі процестерге қатысу тән: Репликация. Репарация. Транскрипция.

Ядроның қызметін атаңыз: тұқым қуалаушылық, ақпаратты сақтау, беру. клетканың бөлінуіне қатысу, белоктың биосинтезіне қатысу

Ядроның маңызы: тұқымқуалаушылық ақпаратты сақтайды. клеткаішілік метаболизмді басқаратын орталық. жас клеткаларға генетикалық ақпаратты береді

Ядросыз бөліктің ядролы бөлікке қарағанда айырмашылығы: гликолиз баяулайды. протеаза, АТФ-аза тыныс ферменттері мөлшері аз өзгереді. қышқыл фосфатазаның, экстеразаның мөлшері тез азаяды

Ядрошық келесі белгілермен сипатталады: Бұл ядроның ең тығыз құрылымы. Кейбір хромосомалардың екіншілік тартылу ауданында түзіледі. Рибосомдық РНҚ синтезін қамтамсыз етеді.

Ядрошықтың қызметі: Рибосомалар түзілуі.