Ответ к задаче по хирургии. 1. Прогрессирующий перитонит, состояние после ушивания прободной язвы.

1. Прогрессирующий перитонит, состояние после ушивания прободной язвы.

2. Позднее обращение больного, ошибки оперативной техники, недостаточная санация брюшной полости

3. УЗИ органов брюшной полости, обзорная рентгенография.

4. Основные направления консервативного лечения: дезинтоксикация, антибиотикотерапия, стимуляция кишечника, постановка назогастрального зонда

5. Прогрессирование перитонита, неэффективность ранее проводимого лечения.

6. Ревизия брюшной полости, ликвидация источника перитонита, трансназальная интубация тонкого кишечника, санация и дренирование брюшной полости.

7. Лечение в отделении ОИТ, адекватное обезболивание, массивная антибиотикотерапия, инфузионная терапия, применение методов экстракорпоральной детоксикации, борьба с парезом кишечника

2. 2% пентоксифиллин препаратына рецепт жазыңыз.

Ответ на задание №2

Rp.: Sol. Pentoxyphyllini 2 %-5 ml

D.t.d. № 5 in amp.

S. По 5 мл в 20 мл изотонического раствора натрия хлорида

3. Қабырғааралық нервтердің блокадасы әдісін кезеңмен жазыңыз.

Блокада межреберных нервов (межреберный блок) очень часто применяется для ликвидации боли при множественных переломах ребер и для послеоперационного обезболивания в торакальной хирургии. Вкол иглы производят по линии, параллельной позвоночнику, сбоку от поперечных отростков позвонков, отступив от них примерно на ширину ладони. Кожу перед вколом иглы следует оттянуть в краниальном направлении, иглу провести по нижнему краю ребра.

После того как кожу отпускают, конец иглы сам смещается ко внутренней стороне ребра; вводят 0,5—1 % раствор местного анестетика. В итоге вблизи каждого нерва формируется депо местного анестетика в объеме 1 мл его раствора (около 10 мг на каждый межреберный сегмент). Следует проводить инфильтрацию не только межреберных промежутков, соответствующих поврежденным сегментам, но и по одному интеркостальному нерву в краниальном и каудальном направлениях. Достигаемый с помощью межреберной блокады обезболивающий эффект (при переломах ребер, невралгии) одновременно является мерой устранения ОДН и профилактики пневмонии, что весьма актуально в пожилом возрасте. Межреберная блокада противопоказана после операции резекции легкого на противоположной стороне. К возникновению осложнений может привести прямое попадание раствора местного анестетика в сосуд, плевральную полость; возможно развитие пневмоторакса.

4. Бауыр эхинококкозы. Этиологиясы, патогенезі. Негізгі клиникалық симптомдарды тізіп жазыңыз. Эхинококкоз-эхинококктық кисталардың пайда болуымен жүретін гелминтоздар.2түрі кездеседі:гидатидознды ж/е альвеолярлы.Этиопатогенез:Echinococcus dranulozuz –дың личинкалары.Оның негізгі иесі ит,аралық иесі адам,ірі қара мал.Адам организміне сумен,көкеніспен,сүт,ет арқылы беріліп аш ішектің қабырғасынан өтіп қан және лимфа айналысына түсіп бауыр мен өкпеге жетеді.Алғашында папазит іші сұйықтыққа толы көпіршік тәрізді болып,2-3 см-ге сыл сайын өсіп отырады.Гидатида ішкі герминативті ж/е сыртқы хитинді қабаттардан тұрады.Бауырға жеткенде бауыр тінінің реакциясынан олардың сыртында тығыз фиброзды қабық түзіледі және сол арқылы бауырға ажырамастай болып жабысып тұрады.Клиникасы:көптеген жылдар бойы симптомсыз өтеді.Тек гельминттер үлкен өлшемге жеткенде –оң жақ қабырға астында,эпигастр аймағында тұрақты тұйық,сыздап ауырсыну.Қарағанда кеуде ж/е кұрсақ қуысының ісінуі,оң жақ қабырға астының томпаюын көруге болады.Пальпацияда:эластикалық дөңгелек ісік тәрізді түзілістер(эхинококк колемі үлкен ж-е бауырдың төменгі бөлігінде орналасса),Тірі паразитке аллергиялық р/я-есекжем,диарея;Ірі кисталармен он екі ішек пен тоқ ішектің жаншылуынан ішек өтімсіздігі.Артерия жаншылса портальді гипертензияға алып келеді.Диагностиксы:науқастың эндемиялық аймақта болуын анықтау,20%ж/е одан да жоғары эозинофилия,серология,ИФА.Шолу рентгенографияда диафрагма күмбезінің жоғары тұруы.Радиоизотопты зерттеу-кисталар проекцияланған жерде изотоппен толу дефектісін көреміз.КТ-да дөңгелек ашық түсті түзілімдер анықталады.УДЗ.Емі-хирургиялық-эхинококкэктомия.Кистаны жармай немесе хитинді ж/е герминантты қабатымен бірге кистаны пункциялап алып тастайды.Кистаны алып тастағаннан соң фиброзды қабықты 85% глицерин ерітіндісімен өңдек кк.Қазіргі таңда УД ж/е КТ-бақылау арқылы кистаға пункция жасап ішіне паразиттерге қарсы препараттар енгізу кең қолданылады.

 

5. Анатомиялық түзілістердің көрсетілген ретіне сәйкес жазыңыз

Правая паховая область. Месторасположение бедренного канала.

1 — lig. inguinale: 2 — lig. iliopectineum; 3 — a. femoralis; 4 — v. femoralis; 5 — anulus femoralis; 6 — lig. lacunare; 7 — funiculus spermaticus; 8 — m. iliopsoas; 10 — n. femoralis.

6. Тізенің диафизарлы сынықтары. Жіктемесі. Негізгі клиникалық симптомдарын тізіп жазыңыз. Негізгі

диагностика әдісін тізіп жазыңыз. Негізгі емдеу әдістерін тізіп жазыңыз.

Асыкты жілік шыбығының жекелеген сынығы:

Жарақат механизмі:тура соққы

Диагностика:Бұндай сынықтар көбінесе клиникалық көріністері айқын көрінбейді және диагностикалау қиынға соктырады.Сынықтардың айқын ығысулары болмайды,балтыр деформацияланбайды.Сынық бөліктерін,қозғалғыштығын пальпациямен анықтау мүмкін емес.Балтырдың тіректік қызметі қатты зақымдалмайды:науқас аяғына салмақ түсіріп қозғала алады,бірақ сынық жерінде ауырсудың жоғарлауы жүреді.Пальпациялаған кезінде сынық орнында тұрақты симптомдарының бірі ауырсыну.Асықты жілік шыбығының сыныгынан жарақатының айырмашылығы:сынық балтырдың екі жақ қиғаш бағытын кысады.Сол жағдайда ауырсыну жарақаттанған сүйектің үстінде байқалады.

Радиологиялық диагностика. Екі жақ проекциясынан түсірілген рентгенограмма анық және нақты диагноз коюға көмектеседі.

Алғашкы көмек.Аяқтың 3/1бөлігінен табан саусақтарына дейін шина коямыз және иммобилизация жасаймыз.

Емі.Амбулаторлық жағдайда бақыланады.Қорытынды диагноз қойылғаннан соң балтырдың ортасына артқы гипсті лангет 3-4аптаға койылады.10күннен кейін повязкамен рұқсат етіледі,зақымдалған аяққа аз салмақ түсіріп трость көмегімен жүреді.Еңбекке жарамдылық 5-6аптада қалпына келтіріледі.

Асықты жіліктің жекеленген сынығы:

Жарақат механизмі.Көбінесе тура зақымдалулардан болады.Сирақ ішілік синдесмоздардың сақталғанына байланысты сынықтардың ығысуы алшақтамайды.Ығысулар бойлай және бұрышты болып келеді.Бұрыштар ішке,алдыға немесе артқа ашылады.Бойлай ығысу кезінде бұлшықеттік интерпозиция болады.

Диагностика.Сирақ сүйек теріге жақын жанасып орналасқандықтан диагностикалау аса қиындық соқтырмайды.Кейде балтыр қырының деформациясы және қисаюы көзге көрінерлік.Сирақ сүйегін пальпациялаған кезде сынған жерде ступенеобразды деформация байқалынады,сол жерде осьтік жүктеме түсіргенде ауырсынады.Сынықтардың қозғалысы айқын емес.Аяқтың тіректік қызметі бұзылған.

Радиологиялық диагностика. Екі жақтық проекциясымен түсірілген рентгенограмма сынықтарды айқын көрсетеді.

Алғашкы комек.Жалпы жансыздандырумен қатар аяққа транспортты шина салынады.Науқаста жатқан қалпында стационарға тасымалдайды.

Емі.Сирақ сүйектің ығысуыныз сынықтарда разрезді гипсті повязка салынады(баөай ұшының сан сүйегінің жартысына дейін 2айға).Ығысуымен сынған сираққа жергілікті анезтезия (20мл 2%новокоин ерітіндісі сынған жерге).Рентген бақылауында бір мезетті репозиция жасалынады,соған қоса гипсті повязкамен имобилизация жасалынады.Жалпы имобилизация мерзімі 3-4ай.Сынықтың ортаңғы,жоғаргы 3/1диафизарлы бөлігінің сынығынан,төменгі 3/1бөлігі ауырлау өтеді.

Асқынуы.Консолидация төмендейді.

Асықты жіліктің және шыбығының қосарланған сынығы.

Жарақат механизмі.Тура соққы кезінде екі сирақ сүйегінің әр түрлі багытта сынуы.Тура емес бағытта екі сирақ сүйектің әртүрлі деңгейде сынуымен көрінеді.Бұндай сынықтардың көбінесе кездесетін түрі винтообразды.

Диагностика.Көзге көрінерлік зақымдалулар,терінің сыртқы қабаттарының өзгерістерімен айқын көрініп тұрады.Сынықтың деңгейіне байланысты бүйір немесе алдыңғы артқы деформацияланады.Сирақ сүйектері теріге жақын орналасқандықтан сынықтарды байкау жеңілге соктырады.Олардың астындағы тері тартылған және бозарған.Бірнеше сағаттардан кейін сынған аймақта балтырдың ісуі жүреді,ісінуде фликтен(көпіршіктердің түзілуінен эпидермистің түсуі)пайда болады.пальпациялау кезінде сынықтың кай жерден сынғанын анықтауға болады.Симптом умбиликация оң.

Радиологиялық зерттеу.Стандартты проекциямен түсірілген рентгенограммамен диагноз койылады.

Емі.Репозиция немесе операция жасалынады.

Алгоритм:

1.Жансыздандыру,жамбасқа дейін имобилизация жасау.Жатқан калпында тасымалдау.

2.Сынықты анықтау(ығысумен ығысусыз)

3.Бірмезетті репоризиция.Скелетное вытяжение 3-6апта

4.Гипсті байлам 10-13аптаға дейін

Байламдар бөлінеді:

• Табанмен аяқ астынан екі жақтық тізеге дейін байлам салу

• Табансыз(ботфорт)алдынан артынан тізе буынымен қоса байлам

Оперативті ем.Операциялар сыртқы фиксациялайтын аппараттар көмегімен жәнеде винттер,пластиндер,штивтер көмегімен жасалынады.

Сырткы фиксациялайтын аппарат:

• Спицевых

• Стержневых

• Накостных

• Интрамедулярных

Асқынулары.Неврогенді өзгерістер,аяқтың өліктенуі,консолидацияның

7. Туа біткен ішек түйілуі. Жіктемесі. Негізгі клиникалық көріністері және оның интерпретациясы. Негізгі

емдеу әдістері.

Диаг.емдеу принц.Туа біткен ішек өтімсіздігі бұл ішектің перистальтикасының әлсіреуімен ішек қуысының жартылай н\е толық бітелумен жүретін клиникалық симптом.Этиологияс:ішек дамуының ақаулары,ішек айналымының бұзылуы,көршілес жатқан мүшелердегі даму ақаулары.Барлық туа пайда болған ішек өтімсіздігінің кедергінің деңгейіне қарай:жоғарғы(12елі ішек ж\е аш ішек) ж\е төменгі(жіңішке ішектің кез келген бөлігінің мықын ж\е тоқ ішек)ішек өтімсіздіктері.Жоғарғы ішек өтімсіздігінің клин көрінісі:құсу өмірінің алғашқы сағаттарынан бастап,сирек көп мөлшерде 3-4сағатта,егер баланы емізген болса құсу аздаған уақыттан кейін қабылдаған сүтті толықтай шығарады,көп мөлшерде құсу эксикоз ж\е аспирациялық пневмония дамиды. Алғашқы 5-6күнде мекони аз мөлшерде бөлініп кейін мүлде бөлінбей қалады. Пальпацияда іштің жоғарғы бөлігінің кебуі байқалады.Меконидың бөлініп тұруына байланысты анықтау кеш болады ж\е диагностикасы қиындайды. Жоғарғы ішек өтімсіздігінің ішектің бұралуымен байланысты кезінде ұстамалы ауырсынуға байланысты баланың қатты мазасыздануы,мелена,қан араласқан құсық.Төменгі ішек өтімсіздігінің клиникасында бала туылған бойда іштің кебуі құсқанан кейінде асқазаның зондтағанан кейінде кетпеуі жоғарғы түрінен негізгі салыстырмалы ерекшелігі болып табылады ж\е интоксикация белгілері анықталады, 2-3күнен кейін басталатын құсық, ішті пальпациялағанда шұжық тәрізді түзіліс анықталады. Диагностикасы: толықтай тексеруден өтккізу, іш қуысының көлемді рентгенографиясы, УЗИ, колоноскопия. Емі оперативті. Операцияның көлемі бұралған ішектерді ашу, спайкаларды ажырату, дуаденоеюностомия.

8. Жіті мастоидит. Этиологиясы. Негізгі клиникалық симптомдарын тізіп жазыңыз. Негізгі диагностика

әдісін тізіп жазыңыз. Негізгі емдеу әдістерін тізіп жазыңыз. Пайда болатын асқынулардың тізіп жазыңыз.

 

-емізікшетәрізді өсіндісінің жедел қабынуы, ортаңғы құлақтың жедел іріңді қабынудың асқынысынан дамиды.Этиология: инфекциялық аурулар, жарақаттар, гемолитикалық стрептакокк, стафилакокк, пневмакокк,имунитет төмендеуінен Клиникасы: құлақта пульсирленген ауырсынулар, шулар естіледі. Шу – ішкі сүйекті пластинкаларының бұзылыстарынан, пульсация сигматәрізді синус ортаңғы құлақ арқылы құлақты лабиринтке беріледі. Балаларда жедел мастоидит дене температурасының 39 градусқа дейін жоғарылауы, құсу, ауырсыну синдромымен, менингизммен, кейде септицемия белгісімен өтеді.Терісінде гиперемия байқалады.Диагностика: рентгенологиялық қарау (Майер, Шюллер, Стенверс проекциясында), сыртқы қарау. Емі: жоғарғы эффективтілігі бар антибактериальды препараттар,консервативті, оперативті ем: егер асқынған жағдайда ғана жасалынады.Көрсеткіштері: ішкі бас қаңқасы асқыныстары, құлақ артында орналасқан субпериостальды абсцесстің ашылмаған жағдайда. Хирургиялық ем жүргізіледі.Асқыныстары: менингит, сигматәрізді синустың тромбозы, гидроцефалия, лабиринтит, сепсис,мойындық мастоидит.

9. Жіті конъюнктивиттердің симптоматикасы. Оның емінің негізгі принциптері.

Коньнктивит дегеніміз-көздің шырышты қабатының ісінуін шақыратын ауру.Пайда болу себептеріне байланысты:бактериальды,аллергиялық,вирусты,саңырауқұлақты және хламидиялық деп бөледі.

-бактериальды коньюктивит.і:гонококк, ішек таяқшасы, стафилококк, дифтерия, Кох таяқшасы шақырады.

-вирусты коньюктивиттер:қызамықты,герпестік ж/е аденовирусты болып бөлінеді.

-аллергиялық коньюктивит.і:инфекциялар,косметикалық ж/е дәрілік,химиялық заттар ж/е жарық энергиясы да шақырады.

-хламидиялық коньюктивитті:Сhlamydia trachomatis қоздырады.

Ағымына байланысты: созылмылы; жеделдеу; жедел деп 3 бөледі.

Коньюктивиттің жедел түрі белгілі бір симптомдармен басталмайды.Ол алдымен бір көзде,сосын екінші көзге ауысатын кенеттен пайда болатын ауырсынумен басталады.Айқындалған гиперемия геморрагияны дамытады. Көз алмасының коньюктивальды инъекцияның есебінен коньюктиваның қабынуы басталады.Кейде коньюктиваның хемозы пайда болады,яғни қабынудың әсерінен көз алмасы қатты ұлғайып,көз саңылауын қысады.Көзден шырышты,іріңді бөліністер бөінеді.Жедел коньюктивит-бас ауруымен, t жоғарлауымен ж/е әлсіздікпен қатар жүреді.Оның ауытқуы аптадан аптаға дейін жүреді.Жедел бактериальды коньюктивит- айқын жарықтан қорқумен ж/е жиі жас ағумен жүреді.Коньюктива қызарып,қабынады ж/е нүктелік қан құйылу болады. Жедел вирусты коньюктивит- тұмаудан дене t жоғарлауымен, тамақтың ауырсынуымен, катаральды ринит соң дамиды. Ылғи, алдымен бір көзде,сосын екінші көзге пайда болады.Іріңді емес бөліністер,көзден қатты жас ағу,көз тітіркенуі, тұрақсыз қышу болады.Аллергиялық коньюктивиттің негізгі белгілері:шыдап болмайтын қышыну, коньюктиваның ж/е қабақтың ісінуі,ауырсыну,қызару. Хламидиялық коньюктивитте-Трахома ауруымен сипатталады,трахома білінбей басталады.Қабақтардың ауыр тартуымен,көзге құм тығылғандайсезім болады,қоймалжың-іріңді бөлініс пайда болып,қабақтар таңертең тұрғанда жабысып қалады.

Емі: жедел коньнктивит.ң емін окулист не/се офтальмолог жургізеді. Жедел бактериальды коньюктивитті емдеу үшін көзге тамызуға арналған антибиотиктер тағайындайды(сульфация натрий 0,25% ерт.н не/се левомицин).Жас ағудың көлемі көп болса,көзді фурациллин ерт.н,калий перманганатымен жуады ж/е де 1% олететрин майын күніне 1-3 рет ағымына байланысты жағады ж/е аминогликозидтер-тобрамицин, фторхинолондар-ципрофлоксацин,левофлоксацин пайдаланылады.Вирусты коньюктивит кезінде-вирусоцидті ж/е вирусостатикалық дәрілік заттар(ацикловир,ганцикловир,интерферон),стероидты емес қабынуға қарсы заттар-тамшы турінде ж/е иммунитетті көтеруге-иммунал қолданылады. Аллергиялық коньюктивиттерде-аллергияға қарсы препараттар тамшы турінде(мес жасушаларының мембраналарының стабилизаторлары)Кромогликат натрия. Н1 гистаминдерінің блакаторлары ішке(димедрол,лоратадин)қолд.ы.Олар гистамин рецепторларын тежеп,қабыну ағымын төмендетеді.Гормональды иммунодепресанттар-тамшы турінде(дексаметазон).Иммунокомплементті жасушалардың белсенділігін төмендетеді.Аллергологтың консультациясы-аллергендіанықтау үшін ұсынылады.Хламидилер-сульфаниламидтер мен антибиотиктердің тетрациклин қатарына,макролидтерге (эритромицин,олететрин),рифамицинге жоғары сезімді.Көзге 1 процентті тетрациклин,олететрин майын күніне 3-6 рет салады,осылайша 6 айға дейін жалғастырады.Егер нәтиже болмаса,арнайы қасқыш-пинцеттермен фолликулдарды сығу қолданылады.Сонымен қатар,антибиотиктер қолданылады.Асқынғанда хир.қ ем жүргізіледі.Трихиаз болғанда қабақтың шетін тіліп,сол жерге бір тілім еріннің дәнекер қабығын көшіріп орналастырып,дұрыс өспеген кірпіктер көз алмасынан алыстатылады.

10. Зәрдің сандық және сапалық өзгерістері.

Сандық өзгерістері.

A. Полиурия зәрдің бқлінуінің патологиялық жоғарылауы. Науқас тәулігіне сал. тығ. 1002-1012 2000мл артық зәр бөледі. Қант диабеті кезінде қандағы глюкоза мөлшерінің кқп болуына байланысты зәрдің сал.тығ. 1030 жоғарылайды. Полиурия поллакиуриямен қатар жүреді. П/я соз. бүйрек жетк. көрсетеді. П/ямедикаментозды диуреиктерді қолданғанда да дамиды.

B. Опсоурия- көп мөлшерде сұйықтық қабылдаған соң 1 тәулік не одан көп уақыттан кейін зәрдің көп мөлшердегі кеш бөлінуі.жүрек жеткіліксіздігінде жиі кездеседі.бауыр және ұйқы безінің ауруларының симптомы болуы мүмкін.

C. Олигоурия- зәрдің аз мөлшерде бөлінуі. Олигоурия деп тәулігіне зір 100-500мл арасында болады. Мұндай жағдайда зәрдің сал.тығ. өте төмен болады. О/я жедел және созылмалы бүйрек жеткіліксіздігінің белгісі болып табылады. Жедел нефрите о/я шумаақ мембранасының сүзгілік қызметі бұзылысымен де байланысты. Урологиялық аурулармен қатар іш өткенде, құсу, қан кету, жоғ. тершеңдікте, қызба кезінде, жүрек жеткіліксіздігінде ісіну дамығанда болады.

D. Анурия –зәрдің қуыққа келуінің тежелуі, зәрдің мүлде бөлінбеуі. Негізгі себептері

• Бүйрек паренхимасынан зәрдің мүлде бөлінбеуі

• Жоғарғы зәр шығару жолдарының обтурациясы

Катетеризация жасау арқылы аз мөлшерде 20-30мл көп емесзәр бөлінеді.зәрдің қуықта болмауы негізгі 3 факторға байланысты, соған байланысты анурияның 3 негізгі түрін бөлеміз.

 Преренальді;

 Ренальдісекреторлы;

 Постренальді экскреторлы;

 Аренальді егер білмей жалғыз бүйректі алып тастаған жағдайда;

Сапалық өзгерістері. Зәрдің химиялық құрамында 150-ден астам компоненттер бар.

A. Зәрдің сал.тығ. өзгеруі- бүйректің концентрационды қызметінің бұзылуының бір белгісі.

Гиперстенурия- зәрдің сал.тығ.ң жоғарылауы. Ол бүйрек патологиясына байланысты емес, ҚД, гиперпаратиреоз,ауыр металлдардың тұздарымен ұзақ уақыт уланғанда дамиды.

Гипостенурия- зәрдің сал.тығ.1002-1010 төмендеуі, ол бүйрек жеткіліксіздігі кезінде дамиды.

B. Зәрдің түсі мен мөлдірлігі. Қалыптыда сары түсті (урохромныңболуы) мөлдір болады.

Протеинурия-зәрде белоктың көп болуы. Қалыптыда 0,033г/л аспауы керек. Арнайы және арнайы емес қабынулық зақымдануда 1г/л аспауы керек.

• Жалған протеинурия

• Шынайы пртейнурия

Пиурия- зәрде ірің болады-урологиялық қабыну ауруларында кездееді.

Гематурия- зәрде қанның болуы.

• Макрогематурия

• Микрогематурия

Миоглобинурия-зәрде миоглобиннің болуы.

Цилиндрурия-цилиндрлі жасушалардың болуы.

• Шынайы цилиндрурия

• Жалған цилиндрурия

Бактерурия-зәрде бактерияның болуы.

Пневматурия-бөлінген зәрде газ не ауаның болуы.

Липурия-зәрде майдың болуы.

Хилурия-зәрде лимфаның болуы.

Гидатидурия(эхинококкурия)-эхинококктың ұсақ көпіршіктерінің болуы.

Бүйрек шаншуы-оның негізінде зәрдің жоғарылауы, зәр жлдарының жоғарғы бөліктерінің бітел себібінен шығуының қиындауы және бұзылысы нәтижесінде пайда болады.Патогенезі:түбекше ішектік қысым жоғарылайды,нәтижесінде түүбекше рецепторларының қозуы,ол жұлынға өтіп,үлкен-ми қыртысында ауырсыну пайда болады.Екінші патогенезінде бүйрек тамырларының спазмы,паренхима ісінуі, ббүйрек капсуласының фиброзды созылуы, нәтижесінде ауырсыну импультері жоғарылайды. Этиологиясы:зәр-тас ауруы,пиелонефрит,зақымдалу, қуық бүйрек ісігі.Клиникасы бел қабырға астында ауырсыну ол қасаға аймағынна несепағарға, санға таралады.Лоқсу,құсу,ішек парезі, дефекация,науқас өзіне ыңғайлы орын таппайды.Диагностикасы жалпы қан анализі,жалпы зәр аналлизі,қанның биохимиялық анализі,УДЗ, ренгенография,экскреторлы урография,хромоцистоскопия,ретроградты пиелография. Егер бүйрек шаншуы бүйрек тас ауруының фонында көрінсе,онда УДЗ-да бүйректе немесе несеп ағарда әр түрлі көлемдегі тастар көрінеді.Ал рентген көріністе конкременттердің көленкесін көруге болады. Емі консервативті 1. несеп ағарда 0,5 см көлемді болса оган өздігінен тастардын ажырататын терпен тобындагы препараттар;цистенал,энатин т.б. диуретикалық және спазмолитикалық әсер беретін марена экстрактысын. Тас айдаушы терапия жүргізіледі. 2.Бүйрек шаншуын купировать ететин жылыту процедуралары мен қоса ауырсынуды басатын инъекциялар. 3.блокадалар; ер адамдарга- ұрық шылбыры аймаіына 40-60 мл 0,5% новокаин салады. Әйел адамга –блокада Лорин –Эбштейн бойынша,яғни жатырдын жұмыр байламына енгізеді. Хирургиялық емді егер тас 0,6дан жогары болган жагдайда сонымен қатар консервативті ем эффективсіз болган жағдайда.

«Жалпы медицина» мамандығы үшін «хирургиялық аурулар» пәні бойынша

клиникалық дағдыларын бағалауға арналған жазбаша емтихан

№ 10 нұсқа

1. Хирургия бойынша ситуациялық есептер

25 жастағы науқас тамақты жұтқаннан кейін төстің артында ауырсыну, қорытылмаған тамақ түйірлерімен құсу, дисфагия пайда болды. Жылы су, сүт және шәймен жұтқанда жақсы өтеді. Кенеттен басын және денесін артқа шалқайтқанда науқас астың асқазанға «құлап түскенін» сезінетін болған.

Объективті:Жағдайы қанағаттанарлық. Ауыз қуысы, мойыны, төсі, эпигастральды аймағы өзгеріссіз. Пальпацияда іші жұмсақ, ауырады. Перитонеальды симптомдар жоқ. Нәжісі қалыпты.

Хирургия бойынша есепке сұрақтар

1. Сіздің диагнозыңыз.

2. Қосымша зерттеу әдістерін тізіп жазыңыз.

3. Қандай аурулармен саралау диагностикасын жүргізуге болатынын тізіп жазыңыз.

4. Аурудың рентгенологиялық семиотикасын сипаттаңыз.

5. Оперативті емдеуге қандай көрсеткіштер бар, операция нұсқалары?

Ответы к задаче по хирургии

1. Ахалазия пищевода

2. Рентгеноконтрастное исследование, фиброэзофагоскопия, эзофагоманометрия.

3. В основе заболевания лежит поражение парасимпатического отдела вегетативной нервной системы (ауэрбахово сплетение), волокон блуждающего нерва (Уоллеровская дегенерация) и гиперчувствительная реакция к холинэргической стимуляции и гастрину. В результате последовательных нарушений изменяется рефлекс раскрытия кардии, появляется нескоординированная непропульсивная моторика пищевода. Большое значение в развитии заболевание придается общим психоневротическим факторам.

4. Дифференцировать данную патологию необходимо с диффузным эзофагоспазмом, другими заболеваниями пищевода, проявляющимися дисфагией (дивертикулы, рак, рубцовый стеноз).

5. Основные рентгенологические признаки – сужение терминального отдела пищевода с четкими, ровными и эластичными контурами «пламя перевернутой свечи», «мышиный хвост»

6. По классификации Б.В. Петровского различают 4 стадии ахалазии.

7. Нитраты, антихолинергические препараты, β-адреномиметические средства, блокаторы кальциевых каналов, баллонная пневмодилятация.

Оперативное лечение показано при отсутствии стойкого эффекта после кардиодилятации, невозможности провести кардиодилятацию при IV стадии заболевания. Операцией выбора является эзофагокардиомиотомия с пластикой дефекта мышечного слоя лоскутом диафрагмы на ножке по Б.В. Петровскому или передней стенкой желудка по Т.А. Суворовой.

2. Выпишите рецепт на препарат Этамзилат 12,5%

Ответы на вопрос №2

Rp.: Sol. Etamsylati 12,5%-2 ml

D.t.d. № 10 in amp.

S. По 2 мл в/м

3. Иық буын пункциясын орындау әдісінің кезеңдерін жазыңыз.

Обезболивание. В большинстве случаев при пункции суставов используют местную анестезию. можно производить снаружи, спереди и сзади. В зависимости от выбранного метода соответствующим образом укладывают больного — на здоровый бок, на спину или живот. При наружном доступе иглу вкалывают непосредственно под акромио­ном, слегка отклоняя ее кончик книзу; при переднем — иглу вводят в сустав под клювовидным отростком лопатки, направляя ее конец несколько кнаружи. Ориентиром для пункции плечевого сустава сзади служит угол, образованный краем дельтовидной мышцы и акромиальным концом ключицы. Кончик иглы направляют несколько кнаружи до упора ее в головку плечевой кости. Пункцию локтевого сустава осуществляют наружным или задним доступом. При наружном доступе точка вкола иглы находится непосредственно над верх­ним краем головки лучевой кости в положении сгибания в локтевом суставе под утлом 90е и максимальной пронации предплечья, при заднем — по верхнему краю локтевого отростка при максимально согнутом локтевом суставе.

Пункцию лучезапястного сустава проводят в промежутке между сухожилия­ми длинного и короткого разгибателей большого пальца. Для удобства кисть больного отклоняют в локтевую сторону и сгибают. В этом положении между указанными сухожилиями хорошо прощупывается край лучевой кости, ориен­тируясь на который вводят иглу в сустав. Пункцию тазобедренного сустава можно выполнять спереди, сбоку и сзади. При любом подходе вначале наносят на кожу больного разметку, обеспечива­ющую ориентировку в пространственном расположении бедренной артерии и головки бедра. Первую определяют пальпаторно и отмечают на коже вертикаль­ной линией. Вторая находится на середине линии, проведенной от большого вертела к середине паховой связки. Точку вкола при передней пункции намеча­ют, отступив от бедренной артерии кнаружи на 1,5—2 см, направляя иглу к голо­вке бедра, обозначенной ранее проведенным расчетом

4. Өңештің тыртықты тарылуы. Этиологиясы, патогенезі. Клиникасы (негізгі клиникалық

симптомдары). Диагностика (әдістерді атаңыз, рентгенологиялық симптомдар). Емі..

Этиология:химиялық зақымдалулар-байқаусыз н-е өз-өзіне қол жұмсау кезінде қышқылдар(сірке,күкірт,тұз қ.),сілтілер(каустикалық сода,мүсәтір спирті),ауыр металдармен улану,ацетонмен улану.Патогенезі:сілтілер колликвациялық некроз салдарынан б/е –те белоктарды ыдыратып,сілтінің тереңге диффузиясына әкеледі.Кышқылдар-күйдіруші мен денатурациялық әсер көрсетіп коагуляциялық некрозға әкледі.Күйіктен соң 4-5 аптадан соң грануляция тыртықпен ауыса бастайды.Тыртықтық стриктуралар түзіледі.Клиникасы:Стриктуралар көбінде физиологиялық тарылуларда болады.Тыртықтың жоғарғы бөлімі кеңіп,жұқарады.Тыртықтық тарылу толық,толық емес,қысқа,ұзын болып бөлінеді.Негізгі белгі-регургитация ж/е гиперсаливациямен сипатталатын дисфагия.Диагностикасы:өңеш пен асқазанды рентгеноконтрастты барий сульф. ерітіндісімен зерттеу.Мұнда өңештің әркелкі тарылуын,облитерациясын,стриктуралық аймақтың әркелкі тісшеленген контурын,рельеф деформациясын,супрастенотикалық кеңею.Эзофагоскопия-тарылу дәрежесін,формасын анықтауда кк.Емі –циркулярды резекция жасап-эзофагоанастомоз жасау немесе жергілікті(до 3 см стриктура),сегментарлы,тотальді өңеш пластикасы.Сегментарлы пластика-ток не ас ішек трансплантаттарынан жасалады.

5. Анатомиялық түзілістердің көрсетілген ретіне сәйкес жазыңыз

6. Тобықтың сынықтары. Жіктемесі. Пронациялы Дюпьюитрен сынықтары. Негізгі клиникалық

симптомдарын тізіп жазыңыз.

Сынықтар тура соққы кезінде,күштер әсерінен перпендикулярлы қозғалысының кенентен болуынан тобық сүйектері сынады.Олар:

• Пронатциялық

• Супинациялық

Пронатциялық сынықтар-көбінесе тобықтың сыртқа қарай қайырылуынан болады.Сол сәтте тобық пронатция,абдукция,эквинус қалпында болады.

1.Өкшенің арткы байламының пронатциясы дельта тәрізді байламның созылуына және келесі зақымдануларына алып келеді:

- ішкі тбықтың негізінен үзілуі

- ішкі тобықтың ұшынан үзілуі

- дельта тәрізді байламның үзілуі

2.Таранды косттың сыртқы сынулары асықты жілік сүйектерімен болады,әртүрлі деңгейде пайда болуы мүмкін,бірақта балтыр табандық саңылау маңайында немесе 5-7см жоғары деңгейінде кездеседі.Сынық сызықтары қиғаш бағытта болады,егерде ротационды компонент жарақат механизмі болса винтообразды болады.

3.Егерде зақымдаушы күштер жалғаса берсе сирақ аралық синдезмоздың дистальды бөлігінің зақымдалуы басталады.Басында сирақ аралық байламның біреуі жыртылады,көбінесе алдыңғысы.Кейін екіншісі жыртылады түгелімен.

Пронационды сынықтық компоненттері.

1.Ішкі тобықтың сынуы немесе дельта тәрізді байламның жарылуы

2.Сыртқы тобықтың сынуы немесе асықты жілік шыбығының төменгі 3/1 бөлігінің

сынығы

3.Сирақ ішілік синдезмоздың дистальды бөлігінің жыртылуы

4.Табанның сыртқы орнынан таюы немесе шығуына классикалық «аяқталган» Дюпюитреннің сынығы деп аталынады.Егерде пронациялық сынық аталған компоненттердің барлығын қамтымаса Дюпюитрен сынығының аякталмаған трі болып табылады.

Жіктемесі.

а.синдезмоз асты(сирақ аралық дистальды синдезмоз сақталған)

б.синдезмоз арқылы (сирақ аралық синдезмоздың дистальды бөлігінің аздаған зақымдалуымен жүреді)

с.синдезмоз үстілік (сирақ аралық синдесмоздың дистальды бөлігінің әрдайым зақымдалады).

7. Ішектің инвагинациясы. Үрдістің дамуына факторлары. Негізгі клиникалық көріністерін тізіп көрсетіңіз.

Дезинвагинацияға оперативті және кешенді әдісі және көрсеткіші.

Бір ішектің екінші бір ішекке енуі.Инвагинация 4-9айлық балаларда жиі кездеседі инвагинацияға әкелетін факторлар:тамақтану режимінің бұзылысы,ішек аурулары:ісік,энтерит,ішектің жетілмеуі,ішек полиптері,ісіктері Меркель дивертикуласы,анатомиялық себебі:соқыр және мықын ішектің патологиялық өзгерістері,илеоцикальды қақпақтың даму ақауы.Илеоцикальды бұрыштың,жіңішке ішекпен жіңішке ішектің,тоқ ішекпен тоқ ішектің инвагинациясы.Клиникасы:іштің кезеңді(5-30мин)ұстамалы қарқынды ауырсынуы,ұстамалы ауырсынуда бала бозарады, қатты айқайлайды,аяқтарын ішіне жақындатады,ұстамалы ауырсынудан кейін бала бірнеше секундтқа тынышталады.құсу ас қалдықтарымен,қанды нәжіс немесе шырыштың қанға қануы малиновый желе,іштің пальпациясында жұмсақ эластикалы,аздаған жылжымалы ісік тәрізді түзіліс,соқыр ішектің щң мықын жақ аймағында анықталмауы,ректальді зерттеуде инвагинаттың басын және қан аралас нәжісті анықтауға болады.Диагностика:қанның жалпы және биохимиялық анализ, рентгенографи,УДЗ,КТ,ирригография,колоноскопия.Диф диаг:жедел аппендицит,ойық жаралы меккелдің дивертикуласы.Емі:консервативті және опративті ем

-медикаментозды ембалаға наркоз беру арқылы Ричардсон аппаратымен ішекке ауа жібереді,пальпациялап отырады.Оперативті ем операцияға екі,үш сағат бұрын дайындық шаралар жүргізеді.Хирургиялық емде лапараскопия және лапаратомия қолданады.Лапаротомия кезінде дезинвагинацияны жүргізуде ішекті резекциялап, анастомоз құрайды.

8. Жалған круп. көмейдің жедел тарылуы.Этиология: Жоғары тыныс алу жолдарының инфекциясы- ЖРВИ,тұмау, коклюш, скарлатина,трахеяның шырышты қабығының зақымдалынады. диатез, нейродермит түрде аллергияның дамуынан болады. Клиникасы: құрғақ, мазасыз жөтел, «лающий кашель», дауысының жоғалуы, темпер-ң жоғарылауы, жедел респираторлы аурудың белгілері байқалады.Жөтелмен бірге баланың тыныс алудың қиындауы болады.Еріндері мен тырнақтары жиі көгереді. Көмей тарылуының 4 дәрежесі (1,компенсация2,субкомпенсация3,декомпенсация4, асфиксия).Балаларда көмейдің жедел тарылудың ұстамасы көбінесе түнде болады. Себебі бұл кезде көмейдегі қан айдау төмендейді. Бала аузымен демалып,қақырық құрғап дем алу қиындайды.Диагностика: триада симптомына қарап диагноз қойылады.Ол- үрген тәрізді жөтел, стридор,дауысының қарылуы. Ларингоскопия,шырышты қабықтарының ісінуі,бактериологиялық зерттеу. Емі: ең бастысы негізгі аурудан емделу керек.Антибиотик,антибактериальды, вирусқа қарсы заттар. Екіншіден жалған круптың өзін емдеуге болады. Басында ингаляция жүргізеді булық және ультрадыбысты болуы мүмкін.Жедел жағдайды емдеу үшін кортикостероид енгізеді.Ол қабынуқа қарсы әсер көрсетіп, ісінуді төмендетеді.Қақырықты шығаратын дәрілер тағайындайды.

9. Глаукоманың жіті шаншуы. Патогенезі. Негізгі клиникалық симптомдарын тізіп көрсетіңіз. Қандай

аурулармен ажыратпалы диагностикасын жүргізуге болады, тізіп жазыңыз. Емнің негізгі принциптерін

тізіп жазыңыз. Болжамы.

. Жедел глаукома деп-көз ішілік қысымның кенеттен көтерілуінен пайда болатын ұсиама,яғни ол көздің қан айналымының бұзылысына әкеледі және ол көздің қайтымсыз соқырлығына алып келеді. Патогенезі:

-КІ сұйықтықтың көз алмасынан шығуының нашарлауы;

-Көз тінінің қан айналымының төмендеуі;

-Көру нервісінің шыға берісіндегі тіндердің ишемиясы ж/е гипоксиясы;

-Көру талшықтарының дистрофиясы,атрофиясы ж/е деструкциясы дамиды;

-Нейропатия;

-Глаукомалық экскавация

-Сему.

Клиникасы: ұстама күтпеген жерден,әдетте 2-ші түннің жатрысынан сағат 3 пен 4-тің арасында басталады да көзде ауырсыну пайда болады,орналасқан жеріне байланысты,әсіресе шүйде аймағында ауырсыну күшті болады,жүрек айну,құсу,жалпы әлсіздік бас айналу,көзде құмды тастар бар сияқты болуы,көз алдында кемпірқосақ тәрізді шеңберлер пайда болады.Көбінесе оны бас ауыруы,гипертониялық криз,улану деп қабылдайды.Глаукоманың жедел ұстамасында көз қызарады,қабақтар ісінеді,қасаң қабық бұлыңғырлайды,қарашық кеңейеді,дурыс формасын жоғалтады.Көру кенеттен төмендейді.Пальпаторлы зерттеу кезінде КІҚ бірден көтерілген-көз қатты болады.КІҚ 70-100 мм сын.бағ дейін жоғарлайды. Диф.диагностикасы жедел иритпен жүргізіледі:

 

Ұстамалы глаукома:	Жедел иридоциклит:
лампаға қарағанда кемпірқосақ көрінеді	жоқ
ауырсыну таралады	көз кенеттен ауырады
іркілген инъекция	аралас инъекция
қасаң қабықтың сезімталдығы нашарлайды	жоқ
алд.камера.ң тереңдігі саяз	орташа
қызару	қызарады
қарашық кеңейеді	қарашық тарылады
қысым жоғарлайды	қысымы қалыпты не/се төмен

Емі: Бұл жағдайда тез арада пилокорпиннің 2% ерт.н алғашында әр мин.сайын,кейін 30 мин сайын,сосын сағат сайын көзге 2 тамшыдан тамызады ж/е фосфокол не/се армининді тәулігіне 3 рет тамызуға болады.Көзге қанның келуін азайту ж/е шыны тәрізді денеден сұйықтың шығуы үшін сағат бойына аяқты ыстық суға салу қолданылады. Емнің нәтижесі КІҚ қалпына келтіріп ж/е нервтің әрі қарай зақымдалуын тоқтатуы мүмкін.Глаукоманы емдеудің көз тамшылары,таблеткалар(сирек),лазерлі ж/е басқада әдістер не/се микрохирургиялық емдеу әдістері бар. Нервтің зақымдалуын ж/е көрудің бұзылысын тоқтату мүмкін емес,бірақ емдеу әдістері осы бұзылыстардың баяу өтуіне ж/е сол қалпында ұстап тұруға көмектеседі

10. R-рентген диагностика әдісі. Экскреторлы урография, антеградты және ретроградты пиелография.

Экскреторлы урография-организмге рентгенконтрасты затты жіберіп,зәр шығару жолдарының рентгенологиялық көрінісін алатын әдіс.Техникасы:Рентгеноконтрастызат(урографин,уротраст) иодқұрады болады,оны адамның дене салмағына қарай,тамыр ішіне ақырындап 2-3 мин бойында жібереміз.Рентгенография сериялары:1-ші 5-7мин,2-ші 12-15мин, 3-шісі 20-25мин кейін түсіріледі.ЭУ анализінде:бүйректің орналасуын,формасын,өлшемін,контурын,жағдайын,несепағардың контуры мен формасын анықтайды.Көрсеткіштер: гематурия,ауырсыну, зәр шығару жолдарында инфекция болғанда,зәр-тас ауруына күдік туғанда,несепағардың обструкциясында,жарақат.Қарсы көрсеткіштер:жедел гломерулонефрит,йодқа аллергия болса,бүйрек жеткіліксіздігі,тиреотоксикоз,феохромоцитома. Антеградты пиелография-зәр шығару жүйесінің жоғарғы бөлімдерін рентгенологиялық көрінісін анықтау үшін қолданылады.Бұл әдістің 2 түрін ажыратады ол-теріарқылы және дренаж арқылы.Тері арқылық антеградты пиелография техникасы:науқастыішімен жатқызып, бел аймағын йодпен өңдеп содан кейін,новокаинмен жансыздандырады да,ұзын инені арқаның ұзын бұлшықеті мен 12 қабырға арасына енгізеді.Инеге шприц жалғап, алдымен тостағанша-түбекше жүйесінен 10-20мл зәр алып одан соң соң рентгенконтрасты затты енгізіп,рентгенге түсіреді. Көрсеткіштер:бүйректің,несепағардың,қуықтың туберкулезінде,несепағарда тас болғанда,несепағардың стриктурасында және обструкциясында және тб.Қарсы қөрсеткіштер:паранефрит,бүйрек ісігіне күдік туғанда,қан ұю жүйесінің бұзылысында.Ретроградты пиелография-түбекшелік-тостағанша жүйесі жіне несепағарды зәрдің ағуының кері бағыттында рентген контрасты затпен толтырып ренгенге түсіру әдісі.Техникасы:науқасты арқасымен жатқызып,қуықтан 18-20см биіктікте несепағарлық катетер арқылы жылытылған,20-40%уротрасты, 3-5мл енгіземіз де рентгенге түсіреміз.Көрсеткіш:басқа зерттеу әдістері арқылы бүйрек қызметі бұзылысын анықтай алмағанда қолданылады.Қарсы көрсеткіш:зәр шығару жүйесінің төменгі бөлімдерінің жедел қабыну ауруларында,зәр шығару каналының стриктурасында,қуықасты безінің аденомасында және тб.