Арыншалар фибрилляциясы кезіндегі әрекет алгоритмі

(Американдық кардиологиялық ассоциация тізбегі)

Қарыншалар фибрилляциясы немесе пульссіз тұрақты қарыншалық тахикардия. Егер пульс болмаса. Ұйқы артериясында пульсті тексеру. ↓ Прекардиалды соққы. ↓ Ұйқы артериясында пульсті тексеру. Егер пульс болмаса ↓ Тікелей емес жүрек массажы және ЖӨВ(2:30), дефибриллятор дайындайды ↓ Монитор бойынша аритмия түрін анықтау (қарыншалар фибрилляциясы немесе қарыншалық тахикардия) ↓ Дефибрилляция 200 ДЖ ↓ Дефибрилляция 200-300 ДЖ дейін ↓ Дефибрилляция 360ДЖ дейін ↓ Пульс болмаса –тікелей емес массаж және ЖӨВ (2:30) ↓ Көктамыр ішілік инфузия Адреналин 0,5-1 мг ↓ Дефибрилляция 360 ДЖ дейін ↓ Лидокаин 1мг/ кг ↓ Дефибрилляция 360ДЖ ↓ Бретилий 5мг/кг ↓ Дефибрилляция 360 ДЖ ↓ Бретилий 10 мг/кг ↓ Дефибрилляция 360 ДЖ ↓ Қайтадан лидокаин немесе бретилий ↓ Дефибрилляция 360 ДЖ

Ескерту

1. пульссіз қарыншалық тахикардияны қарыншалар фибрилляциясы сияқты емдейді;

2. әрбір разрядтан кейін пульс пен ырғақты тексереді. Егер қарыншалар фибрилляциясы қайталанса, эффект берген разрядты қайталайды;

3. әрбір 5 минут сайын адреналин енгізу.

4. кеңірдек интубациясын бір мезетте басқа реанимациялық шаралармен қатар жасау керек. Егер ЖӨВ интубациясыз жасалса, реанимацияның бастапқы кезеңінде дефибрилляция немесе адреналин енгізу маңызды;

5. кейбір дәрігерлер лидокаинды қайталап енгізгенді құптайды (0,5 мг әрбір 8 минут сайын, жалпы мөлшері 8 мг/кг аспау керек).

Кесте

Егер ырғақ бұзылысының сыпаты белгісіз және қарыншалар фибрилляциясына күдік болса, онда қарыншалар фибрилляциясындағыдай дефибрилляция жүргізуге көрсеткіштер.

Асистолия. Егер ырғақ бұзылысының сыпаты белгісіз және қарыншалар фибрилляциясына күдік болса, онда қарыншалар фибрилляциясындағыдай дефибрилляция жүргізіледі ↓ Егер асистолия анықталса ↓ ЖӨВ және тікелей емес массажды жалғастыру (2:30) ↓ Көктамыр ішілік инфузия қою ↓ Көктамыр ішіне адреналин 0,5-1мг ↓ Кеңірдекті интубациялау. ↓ Қатал бақылауда көк тамыр ішіне атропин 1мг енгізу (5 мин кейін қайталау) ↓ Натрий бикарбонатын енгізу ↓ Электрокардиостимулацияны қолдануға болады.   Электромеханикалық диссоциация. ↓ ЖӨВ және сыртқы жүрек массажын жалғастыру (2:30) ↓ Көктамыр ішілік инфузияны қою ↓ Адреналин 0,5-1 мг көктамыр ішіне ↓ Кеңірдек интубациясы ↓ Мүмкін болған жағдайда электрокардиостимуляция қолданылады

Жүрек өкпелі реанимациясы (ЖӨР) жүргізуден бас тарту мүмкін болатын жағдайлар:

1. терминалды сатысындағы жазылмайтын аурулар;

2. егер жүрек соғысы тоқтағаннан кейін 5 минут өтсе.

Мынадай жағыдайлар туындаса, ЖӨР-ды тоқтату керек:

1. жүргізу барысында ЖӨР науқасқа ешқандай нәтиже бермесе;

2. барлық қажетті әдістерді пайдаланғанда 30 минут арасында ЖӨР нәтижесі анықталмаса.

ЖИА (жүректің ишемиялық ауруы) – жедел немесе созылмалы жүректің зақымдалуы. Миокардқа қанның келуінің азаюы немесе тоқтауы.

Жүрек қыспасы-ЖИА клиникалық формасы. (миокардқа оттегінің жетіспеуінен болатын төс артындағы ұстамалы ауырсыну). Тұрақсыз жүрек қыспасы - ЖИА сатылары мен кезеңін анықтайды, онда миокард инфарктісі мен кенет өлім даму қаупі жоғарылайды.

Тұрақсыз жүрек қыспасының диагностикалық критерийлері:

1.Алғаш пайда болған стенокардия (алғашқы ұстама пайда болғаннан кейін бір айға дейін).

2. Үдемелі жүрек қыспасы (ауырсыну интенсивтігіне, ұстаманың ұзақтығына және жиілігіне байланысты жүрек қыспасының күшеюі).

3. Спонтанды стенокардия (ангиоспастикалық, вариантты, Принцметалл).

4.Ерте инфарктан кейінгі жүрек қыспасы (миокард инфарктісі пайда болғаннан 14 күннен кейін).

Тұрақсыз стенокардияны емдеу жоспары:

1.Ауырсынуды басу.

2.Миокард ишемиясын антиангиналды заттармен жою (нитраттар, бета-адреноблокаторлар, кальций антагонистері).

3. Антиагреганттар және антикоагулянттар көмегімен өлім мен жедел МИ түзілу қауіптілігін азайту.

4.Баллонды коронарлы ангиопластика және аорта-коронарлы шунттау.

Жедел миокард инфарктісі

Анықтамасы: миокард инфарктісі -ол жүрек бұлшық етінің ишемиялық некроздануы және жедел коронарлы қанайналымның жеткіліксіздігінен дамиды.

Жіктелуі:

· жүрек бұлшықетінің зақымдалуы мен тереңдігіне;

· ауру дамуының түріне;

· МИ локализациясына қарай;

· аурудың сатысына қарай;

· МИ асқынуына байланысты.

Жүрек бұлшықетінің зақымдалу тереңдігіне және көлеміне қарай: трансмуралды және трансмуралды емес МИ.

Аурудың даму түріне қарай бөлінеді: біріншілік, екіншілік, қайталанған (рецидивті) МИ.

Біріншілік МИ –бұл науқас өмір тарихында және аспаптық тексерулер кезінде МИ –тың ешқандай белгілері бұдан бұрын анықталмаған жағдайда біріншілік МИ деп аталады.

ЕкіншілікМИ-бұл егер науқаста құжаттық мәліметтер бойынша басынан өткерген МИ анықталса және жаңа некрозды ошақтың нақты белгілері анықталса.

Қайталамалы (рецидивирленген) МИ –бұл клинико-лабораторлық және аспаптық белгілерімен жаңа некроз ошағы 72 сағаттан (3күн) 28 күнге дейінгі уақытта пайда болған немесе негізгі тыртықтану процессінің аяғында пайда болған МИ.

Орналасуына қарай МИ: алдыңғы септалді (алдыңғы перде); алдыңғы ұшы; алдыңғы бүйірлі; алдыңғы базалды (алдыңғы жоғарғы); жайылған артқы (септалды ұшы, бүйірі); артқы көкеттік (төменгі); артқы бүйірлі; артқы негізгі; жайылмалы алдынғы; оң жақ қарыншаның МИ.

Аурудың ағымы бойынша:

· аса өткір кезеңі-МИ басталғаннан кейін 2 сағатқа дейін;

· жедел кезеңі-МИ басталғаннан 10 күнге дейін;

· жеделдеу кезеңі-МИ пайда болғаннан 10-шы күннен 4-8 аптаға дейін;

· инфарктан кейінгі кезең- МИ пайда болғаннан 4-8аптадан кейін.

МИ –тың жиі жайылмалы асқынуларына жатады: жедел сол қарынша жеткіліксіздігі (өкпе ісінуі); кардиогенді шок; қарыншалық және қарынша үстілік ырғақ бұзылысы болады; өткізгіш бұзылысы (СА блокада, АВ блокада, Гис аяқшаларының блокадасы); жедел сол қарыншаның аневризмасы; сыртқы және ішкі миокард жыртылуы, жүрек тампонадасы; асептикалық перикардит; тромбоэмболия.

Диагностикалық критерийлер:

Шағымы және анамнезі - МИ негізгі клиникалық белгілеріне ангинозды ауыр-сыну жатады. МИ кезіндегі ангинозды ауырсыну жүрек қыспаға ұқсас. Бірақ ауырсыну күштірек және «тесіп», «ашытып», «пышақ сұққандай», «шаншып» сияқты сипатта болады. Ауырсынуды сезу толқын тәрізді дамиды, кезеңімен азаяды, бірақ ауырсыну толық басылмайды. Ангиналды ауырсынудың орна-ласуы көбінесе кеуде іші, сирек –сол жақ кеуде клеткасының жартысы немесе құрсақ үсті аймағында орналасады. Ангинозды ауырсыну сол жақ жауырынға, иыққа, сол жақ қолға тарайды, көбінесе таңертеңгілік уақытта, нитроглицерин әсеріне басылмайтын бірнеше сағатқа созылатын ауырсыну пайда болады.

МИ пайда болуының бастапқы кезінде пайда болатын басқада варианттар бар. Олар: демікпелік, абдоминалды, аритмиялық, цереброваскулярлы немесе симптомсыз.

· Демікпелік түрі –көбінесе МИ көлемді, қайталанған науқастарда кездеседі. Клиникасында жедел сол жақ қарынша жетіспеушілігі дамиды.

· Абдоминалды түрі-ауырсыну синдромының орналасуы диспепсиялық көрністерімен сипатталады. Көбінесе төменгі миокард инфаркты дамиды.

· Аритмиялық түрі-клиникалық көрнісінде айқын ырғақ және өткізгіш бұзылысы байқалса, пароксизмдер, суправентрикулярлы немесе қарыншалық тахикардия, толық АВ блокада дамиды.

· Цереброваскулярлы түрі-көбінесе егде жастағы науқастарда немесе бас қан айналысы бұзылған адамдарда боладыОл бас айналу,құсу кей-де–бас миының қанмен қамтамасыз етілу бұзылыстарының белгілері-мен сипатталадыКейде бұл шағымдар сирек немесе мүлдем болмайды.

Жедел МИ –тың симптомдарының сипаттамасы: ангинозды ауырсыну синдро-мы, инспираторлы ентігу, тері жамылғысы мен түсінің өзгеруі (бозарған, мра-морлы, цианоз), суық, жабысқақ тер; науқас қозғыштығы, қозғалыстың нашар-лауы, өлім үрейі, полиурия. Физикалды тексерулер: тері жамылғысының бо-заруы, суық тер, жүрек тондары көмескі; артериялық қан қысымы төмендеуі мүмкін, әсіресе систолалық, кейде артериялық қан қысымы аздап көтерілуі мүмкін немесе ИМ гипертониялық криз айясында пайда болуы мүмкін; тыныс алудың нашарлауы (ентігу, тыныс алу жетіспеушілігі).Лабораториялық тексе-рулер: экспресс тесттің көмегімен тропонин -Т анықтау. Аспаптық тексеру-лер: ЭКГ-жүрек бұлшықетінің некроз ошағын, оның тереңдігін және локализация-сын анықтайды. ЭКГ белгілерін келесі белгілермен көрсетеміз: патология-лық Q-тісшесі, R-тісшесінің амплитудасының төмендеуі, QRS-және Т –тісшелерінің дискордантты болуы, сол жақ Гис шоғыры блокадасы. Ал субэндокардиалды МИ-да ЭКГ да болатын өзгерістер: Q – тісшесі болмайды, 2 мм ST сегіментінің изо сызықтан төмен болуы.

Медициналық көмек көрсету тактикасы:

1. Ем мақсаты: өмірге қажетті мүшелер қызметін жақсарту.

2. Медикаментозды емес емдеу: физикалды және эмоционалды тыныштық.

3. Медикаментозды емдеу:

· нитроглицерин таблетка немесе аэрозоль түрінде 0,4-0,5мг сублингвалды түрде беру, эффект болмаса қайталау. Изокет-аэрозоль түрінде 1-2 дозада, әсер бермесе қайталау,

· ацетилсалицил қышқылы 325 мг шайнау;

· оттеғі беру;

· ауырсынуды басу: морфин, фентанил, прометазин, дроперидол, тромадол;

· коронарлық қан айналымды жақсарту үшін изосорбит динитрат 10 мг инфузиясын көктамыр ішіне тамшылатып;

· қарсы көрсеткіштер болмаса атенолол 50-100 мг көктамыр ішіне;

· стрептокиназа 1500000 ЕД көктамыр ішіне тамшы түрінде.

4. Ауруханаға зенбілмен тасымалданады.

Жүрек ырғағы мен өткізгіштігінің жедел бұзылыстары. Себептері. Диагностикасы. Шұғыл көмек көрсету. Ауруханаға жіберуге көрсеткіштер. Жеткізу шарттары

Жүрек аритмиясы – жүрек ырғағының, соғу жиілігінің және/немесе жиырылуының бұзылысы: жиі соғуы (тахикардия), ал баяу соғуы (брадикардия), уақытынан бұрын жиырылуы (экстрасистолия), ырғақтық жұмысының дезорганизациясы (жүрекше жыбыры) және т.б.

Тахикардия - үш немесе оданда көп кезекті жүрек циклының минутына 100 немесе оданда жоғары жиырылуы.

Тұрақсыз тахикардия – ұзақтығы 30 секундтан аз тахикардия. Тұрақты тахикардия

– ұзықтығы 30 секундтан жоғары тахикардия. Пароксизм – ұстаманың нақты басы мен аяғы бар тахикардияның ұстама тәрізді түрі.

Брадикардия – үш және одан көп жүрек циклының минутына 60-тан аз жиырылуы.