dōn () : deda / dedun + , : santjan deda, salbōn dēdun, sagēn deda / dedun (.: (, ).
, : er tut schreiben, er tat sagen ..
dōn , : j > i (1 ), ō (2 ), ē (3 ), .:
* sandjan deda > *sandideda > sendi d a
*sandjan dedun > sandidedun > sendi d un
*salbōn deda / dedun > salbō d a, salbō d un
*sagēn deda / dedun > sagē d a, sagē d un
, d , . , , t : sendida > sentita, salbōda > salbōta, sagēda > sagēta:
Sg. | 1 | 2 | 3 |
1. 2. 3. Pl. 1. 2. 3. | sendita senditōs sendita senditum senditut senditun | salbōta salbōtōs salbōta salbōtum salbōtut salbōtun | sagēta sagētōs sagēta sagētum sagētut sagētun |
. , , :
Sg. | 1 | 2 | 3 |
1. 2. 3. Pl. 1. 2. 3. | sendete sendetest sendete sendeten sendetet sendeten | salbete salbetest salbete salbeten salbetet salbeten | sagete sagetest sagete sageten sagetet sageten |
. : sen de te, : sal bt e, sa gt e.
- () : . ; :
kann > kunnan, kunda / konta (. können, konnte)
mag > mugan; mohta (. mögen, mochte)
will > wollen, wolta (. wollen, wollte)
sol > suln, solta (. sollen, sollte)
darf > durfan, dorfta (. dürfen, durfte)
muos > muosan, muosta (. müssen, musste)
, (jan- ) ē () ǐ (i) ; (2 . ō / , 3 . ē / ). , ( - t):
|
|
Sg. | 1 | 2 | 3 |
1. 2. 3. Pl. 1. 2. 3. | send-e- send-ē-s send-e- send-ē-m send-ē-t send-ē-n | salb-o- salb-ō-s salb-o- salb-ō-m salb-ō-t salb-ō-n | sag-e- sag-ē-s sag-e- sag-ē-m sag-ē-t sag-ē-n |
senden | salbōn | sagēn |
. , (m > n), :
Sg. | 1 | 2 | 3 |
1. 2. 3. Pl. 1. 2. 3. | send-e- send-e-st send-e- send-e-n send-e-t send-e-n | salb-e- salb-e-st salb-e- salb-e-n salb-e-t salb-e-n | sag-e- sag-e-st sag-e- sag-e-n sag-e-t sag-e-n |
senden | salben | sagen |
. : + - + .
Sg. | 1 | 2 | 3 |
1. 2. 3. Pl. 1. 2. 3. | sendit-i sendit-ī-s sendit-i sendit-ī-m sendit-ī-t sendit-ī-n | salbōt-i- salbōt-ī-s salbōt-i- salbōt-ī-m salbōt-ī-t salbōt-ī-n | sagēt-i- sagēt-ī-s sagēt-i- sagēt-ī-m sagēt-ī-t sagēt-ī-n |
. , , :
. . 1 . sendete, salb(e)te, sag(e)te
2 . sendetest, salb(e)test, sag(e)test
. . 1 . sendeten, salb(e)ten, sag(e)ten ..
. : sendete, salbte, sagte.
1. .. . .: , 1965. . 247-300.
2. .., .. . .: , 1968. . 110-145, 173-187, 224-240.
3. Behaghel O. Geschichte der deutschen Sprache. Berlin / Leipzig, 1958. S. 431-480.
4. Braune W. Althochdeutsche Grammatik. Halle (Saale): Max Niemeyer, 1955. S. 277-381.
5. Mettke H. Mittelhochdeutsche Grammatik. Leipzig: Bibliographische Institut, 1978. S. 180-225.
6. Moskalskaja O.I. Deutsche Sprachgeschichte. M.: Vysšaja škola, 1985. S. 99-113, 175-180, 219-221.
7. Schmidt W. Geschichte der deutschen Sprache. Berlin: Volk und Wissen, 1969. S. 184-201, 239-254, 310-325.