Судың есептік шығындарын анықтау

Желіні гидравликалық есептеу үшін негізгі бастапқы мәні болып желілік судың есептік шығыны табылады. Есептік шығынды анықтаған кезде алдағы уақытта жылулық желіге қосылуға арналған жүктемелерді ғана емес, сонымен қатар жылумен қамтамасыз ету жүйелерінің даму жолдарын есепке алуды ұмытпау қажет. Бұл судың таратқыш желілердегі негізгі тармақтары мен арна желілерін есептеу үшін шығынын анықтау кезінде өте жоғары маңызға ие.

а – ыстық сумен қамтамасыз ету сызықтар; б – конденсатор - өткізгіштің

Сурет 33. Бір құбырлы желілердің пьезометриялық графигі

Қала құрылыстың ескі қалаларда қазіргі заманғы даму этапында істен шыққан, пештһпен жылитын тұрғын үйлердің қазіргі заманғы санитарлы - техникалық құралдармен жабдықталған жаңа тұрғын үйлермен ауысуы жүзеге асырылуда. Жылулық желілерді жобалау кезінде осы құрылыс үйлерінің негізгі байланыстарды көпірлеусіз жылулық желілерге қосылу мүмкіндігін еске алу қажет.

Қалалық жылулық желілерде судың есептік шығынын анықтау кезінде барлық тұрғын үйлер үшін жобалау кезінде ғимарат ішінде ыстық сумен қамтамасыз ету ажыратқышы бар/жоқтығына қарамастан ыстық сумен қамтамасыз ету жүктемесін есепке алу керек, себебі қалаларда жаңа ғимараттар салу процессінде барлық тұрғын үйлер ыстық сумен қамтамасыз ету жүйелерімен қамтылады.

Судың жылумен қамтамасыз етуге кететін тұрақты шығынынан басқа жылу желісінде желілік судың ыстық сумен қамтамасыз етуге кететін айнымалы шығыны болады, ол ыстық сумен қамтамасыз ету жүктемесінің графигіне байланысты болады (жылумен қамтамасыз ету және ыстық сумен қамтамасыз ету жүйелерін тұтынушылық кірістерімен параллель немесе аралас қосу), ыстық сумен қамтамасыз етуге жылулық желілерде судың жалпы есептік шығыны тұтынушыларда шығынның максимумдарының бір-біріне сәйкес келмеуіне байланысты ыстық сумен қамтамасыз етуге кететін судың максимал шығындарының арифметикалық суммасы болып табылмайды.

Желінің жеке элементтерінде ыстық сумен қамтамасыз етуге арналған желілік судың есептік шығынын шығындардың арифметикалық соммасына j максимумына түсу коэффициенті түрінде түзету енгізу жолымен анықтауға болады. Бұл коэффициенттің мәндері келесідей болдаы: арна желілері үшін 0,7¸0,75; тармақтар үшін 0,8¸0,9; ішкі тоқсандық және тұтынушылық кірістер үшін 1,0.

Жылумен қамтамасыз етудің ашық желілерінде судың есептік шығындары түсуші және керісінше болатын құбырлар үшін көбіне әр түрлі болады. Алайда желінің түсуші және керісінше құбырлары гидравликалық есептерге сәйкес әр түрлі диаметрлі құбырларды жинауына қарамастан бірдей диаметрлі болып жасалынады. Бұл жағдайдағы судың есептік шығыны судың түсуші (G_o + G_в + G_г) және керісінше(G_o + G_в) құбырларында судың шығыны кезінде тегеуріннің жалпы соммалық шығыны G судың түсуші және керісінше құбырларында бәрдей шығынында тегеуріннің жалпы соммалық шығынына тең болатын шартқа байланысты алынуы қажет.

Ашық желіні қолданған кездегі жылулық желінің диаметрлерін таңдау қажет болатын судың осы есептік шығыны мына формуламен анықталады

,

мұндағы G_о.в - жылумен қамтамасыз ету мен желдеткішке арналған желілік судың соммалық есептік шығыны; G_о.в = G_o + G_в;

G_г - түсуші құбырдың ыстық сумен қамтамасыз етуге қажет желілік судың есептік шығыны. СНиП 41-01-2003 «Жылулық желілер» бойынша [14]:

.

k коэффициентінің мәндері 5.1 кестеге сәйкес алынады.

5.1 Кесте

Жұмсартылған деаэрирленген судың есептік шығыны жылумен қамтамасыз етудің жабық жүйелерінде азаюларды өтеу үшін жылулық желідегі құбырлар мен оларға қосылған жергілікті тұтынушылар жүйелеріндегі судың 0,75 % көлемі алынса, транзитті еана желілерде олардағы судың 0,5 % көлемі алынады.

Жылулық желілердегі (арна желілі, таратушы, жеке ғимараттардағы тармақтар) құбырлардың су көлемі жобалық немесе нақты деректер бойынша анықталады.

Таратушы желілер мен тармақтарда су көлемі туралы деректер болмаған жағдайда оны соммалы есептік жылулық жүктеменің 1 МДж/с - қа 13¸16 м³ есептеген кезде тауып алынады.

Жергілікті жылулық - желдеткіш желілерінде су көлемі судың бөліктік көлемі тұрғын және қоғамдық ғимараттар үшін 26 м³ және өндірістік ғимараттар үшін 13 м³ сесебінен жалпы есептік жылулық желдеткіш жүктемесінің 1 МДж/с бойынша анықталады

Арна желі немесе таратушы желілер туралы ақпарат болмаған жағдайда, сонымен қатар алдын ала есептер үшін тұтынушылық құрылғылар типі туралы деректер болмаса судың көлемін жылумен қамтамасыз етудің жабық жүйелеріндегі көлемін анықтауға болады, ол үшін бөліктік 55 м³ сыйымдылығының жылулық, желдеткіш пен ыстық сумен қамтамасыз етудің жылулық жүктемесінің жалпы есептік мәнінің 1 МДж/с - не қатынасы бойынша есептейді.

Жалпы қарапайым есептеулер үшін жылумен қамтамасыз етудің жабық жүйелерінде судың есептік шығынын желілік судың есептік шығынының 1,5 % тең деп алуға болады.

Жылумен қамтамасыз етудің ашық жүйелеріндегі жергілікті ыстық сумен қамтамысз ету құрылғыларының су көлемі 5 м³ ыстық сумен қамтамасыз етудің ортаапталық жүктемесінің 1 МДж/с қатынасынан алынады.

Ашық жүйелердегі судың есептік шығыны жабық жүйедегі ыстық сумен қамтамасыз етудің жергілікті құрылғыларында шығындарды өтеу үшін қажет шығынға байланысты судың есептік шығынынан көп болады.