Дәріс. Көлденең құмстағышты пайдалану

Жұмысшы құмұстағыштарда ұсталатын құмдардың ірілік есептеу үшін көлденең құмұстағышқа арналған негізгі есептік теңдеумен анықтаймыз:

. (30)

мұндағы H – құмұстағыштың жұмысшы бөлігінің тереңдігі;

L – құмұстағыш ұзындығы;

U₀ – құмның гидравликалық ірілігі;

K – түзетуші коэффициент.

Әр-түрлі іріліктегі ұсталатын құмның К коэффициенті жұмыс берілгендерімен анықталуы мүмкін, өйткені құм диаметрінің бөліктері d=0,2мм, К=1,7мм, ал d=0,25мм болғанда К=1,3мм тең.

Құмның U₀ гидравликалық ірілігі мен оның бөлшектерінің қатынасы 2 кестеде көрсетілген.

Құмұстағыштың геометриялық өлшемдерін 2 кесте берілгендері мен (30) формуланы пайдаланып лас су қозғалыс жылдамдығының ұсталынған құм бөлшектірінің ірілігіне есептеу жүргізіледі. Есептің нәтижесі 3 кестеде берілген.

6 Кесте

Лас су температурасы, °С	Құм бөлшектерінің диаметрі, мм
0,15	0,2	0,25	0,3	0,35	0,4	0,5
	13,25	18,8	24,2	30,0	35,5	41,2	52,4
	11,5	17,1	22,5	28,3	34,3	39,5	50,7

 

7 кесте

Су қозғалысының жылдамдығы, м/с	0,2	0,3	0,4	0,5	0,6	0,7	0,8
Құм бөлшектерінің диаметрі, мм, Жазда	0,2	0,23	0,26	0,29	0,32	0,35	0,38
Қыста	0,22	0,25	0,28	0,32	0,34	0,37	0,4

 

Құмұстағышпен ұсталынатын құм бөлшектерінің ірілігі 3 кестеде көрінгендей лас судың максималды келуінде, жұмысшы құмұстағыштарда бөлшектерінің ірілігі 0,25мм болатын құм ұсталады.

Лас судан құм ұстау сараптамасы көрсеткендей, лас судың концентрациясы 1000м³ лас суға 2-42 дейін өзгергенде, құмның фракциялық құрамы бастапқы күйінде сақталады. 15 суретте Алматы қаласының лас су құрамындағы құмның фракциялық құрамының графигі көрсетілген.

 

 

 

 

Құм түйіршіктеріні

15 сур. Құм құрамы фракциясының интегралды графигі

Графикте көрінгендей лас су құрамында бөлшек диаметрі 0,25мм кем 35% құм. Бұдан білетініміз жұмысшы құмұстағыштардың айтылған гидравликалық жұмысы лас судағы барлық құмның шамамен 60% ұстауға қабілетті, ал 40% құм құмұстағышпен әкетіліп ары қарай келесі ғимараттарға түседі. Көбінесе бірінші сатылы тұндырғышқа барады.

Құмұстағыштарда нақты ұсталатын құмның саны (пайдалану қызметінің мәліметі бойынша) W_нақ=4м³/тәул құрайды. Құмның күлділігі 50-55% құрайды. Ұсталатын құмның теориялық санын келесі формуламен анықтаймыз,

W_теор . (31)

мұндағы в – 1 адамға шаққандағы құм саны;

Көлденең құмұстағыштың кіру таратушы құрылғысын пайдалану

Жұмысшы көлденең құмұстағыш жұмысының тиімділігін көтеру және пайдалану сенімділігін жоғарылату үшін, сонымен қатар қайта соғылып жатқан құмұстағыштардың габаритті өлшемдерін азайту үшін, біз көлденең құмұстағышты жаңа кіру-тарату құрылғысымен жабдықтадық. Ол ауыспалы қадамды және ауыспалы енді жалюзийлі торлар сияқты біртегіс паралелль пластинадан тұрады. Жұмысшы құмұстағыш табанынан құмұстағыштың көлденең өсіне жылжып сұйықтың бетіне шығып, осы өсті айналу мүмкіндігі бар. Сол кезде пластина енінің ара қашықтыққа қатынасы 2:1 тең, ал жұмысшы күйдегі пластинаның бұрылу бұрышы 90-110⁰ құрайды.

Құрылған көлденең құмұстағыш 16сур. көрсетілген, кіретін таратушы құрылғысы – 16сур. А түйіні.