: consensus, us m , .
11. , (. 2 ).
SUMMARIUM HISTORIAE IURIS ROMĀNI
I
Iura popŭli Romāni sunt notissĭma omnium artium praeclarārum antiquitātis. Ius Romānum origĭnem ex lege duodĕcim tabulārum capit. Leges duodĕcim tabulārum (LXIIT) saecŭlo quinto ante nostram aeram a decemvĭris edĭtae sunt. Decemvĭri bene mores maiōrum atque leges Solōnis scivērunt. Nota est regŭla mos legem regit. Verbum ius de iustitia orĭtur (Paulus). Iustitia velut aequĭtas est (Ulpiānus). Celsus docet ius est ars boni et aequi. Iura popŭli Romāni divīsa sunt in ius publĭcum et ius privātum. Ius naturāle est commūne omnium homĭnum et animalium, ius gentium commūne omnium iure gentium fit. Cives, Latīni et peregrīni libĕri sunt. Libertīni, qui ex servitūte manumissi sunt. Ius civīle ex legĭbus, plebiscītis, senatusconsultis, decrētis princĭpum, responsis iurisprudentium orĭtur. Praecepta iuris haec sunt: honeste vivĕre, nemĭnem laedĕre, suum cuique tribuĕre (Ulpiānus). Pater historiae iuris Romāni est Gaius, clarissĭmus iurisprudens.
ius, iuris n
sum, fui, - esse
notus, a, um
omnis, e , ; omnium (Gen. pl.)
rs, artis f ,
lex, legis f
capio, cepe, captum, ĕre, 3 (c Abl.)
LXIIT- Leges duodĕcim tabulārum
edo, edĭdi, edictum, ĕre, 3 - ; ; edĭtae sunt (perfectum indicatīvi passīvi) () ; ()
sio, scivi, scitum, īre, 4 ,
rego, rexi, rectum, ĕre, 3 ,
orior, ortus sum, īri, 4 , ,
divĭdo, visi, visum, ĕre, 3 , ; divīsa sunt (perfectum indicativi passivi) ()
omnium homĭnum
fio, factus sum, fiĕri , ; fit -
manumitto, misi, missum, ĕre, 3 ( ); manumissi sunt () ( )
princeps, princĭpis m ( ), ,
responsum, i n ( respondeo, ēre ) ; .
haec sunt
nemo ; nemĭnem (Acc. sing. nemo) .
suum cuīque
II
1. , :
|
|
|
Suadeo, culpa, sua, sanguis, tabula, caecus, causa, quaestio, suavis, sequester, ratio, leuga, exsilium, coĕmo, suavis, iocus, decemvĭri, numerosum, schola, bilinguis, risum, honestus, frequento, illicĭtus, rusticana, coetus, syngraphus.
2. , , 1 , , :
| [] | [] | [] | [] | [] | [] | [] |
3. .
: rapīna, ae f (I); abūsus, us m (IV).
Reus, i; magistratus, us; cura, ae; panis, is; fides, ĕi; subsidium, i; pignus, ŏris; iustitia, ae; gelu, us; dies, ēi; puer, ĕri; fraus, dis.
4. sing. pl. mos, moris (), iudicium, i () res, rei ().
: testamentum, i .
| Testamentum, i n (II) | ||
| Sing. | Pl. | |
| Nom. Gen. Dat. Acc. Abl. Voc. | testament-um testament -i testament-o testament-um testament-o =Nom | testament-a testament-ōrum testament-is testament-a testament-is =Nom |
5. , , . Gen. sing.
: bonus bonus (II), a (I), um (II); gravis gravis, e (III); silvester silvester, tris, tre (III); prudens prudens, ntis (Gen. sing., III).
Tutus, corporālis, felix, celer, intĕger, utĭlis, mendax, expertus, judiciālis, praesens.
6. heres proxĭmus ( ) causa criminālis ( ). sing. pl.
: homo liber
| homo, ĭnis m (III, .) liber (II), ĕra (I), ĕrum (II) homo (III, .) liber (II) | ||
| Sing. | Pl. | |
| Nom. Gen. Dat. Acc. Abl. | homo liber homĭn -is libĕr-i homĭn-i libĕr-o homĭn-em libĕr-um homĭn-e libĕr-o | homĭn-es libĕr-i homĭn-um liber-ōrum homin-ĭbus libĕr-is homĭn-es libĕr-os homin-ĭbus libĕr-is |
7. .
: statu ĕre 3, amā re 1.
Dicĕre, occupāre, sentīre, delēre, legĕre, finīre, spondēre, condemnāre, facĕre.
8. , :
) Praesens indicatīvi actīvi et passīvi probo (). ;
) Imperfectum indicatīvi actīvi et passīvi doceo (). 3- ;
) Futūrum I indicatīvi actīvi et passīvi elĭgo (). 2- ;
|
|
|
) Perfectum indicatīvi actīvi punio (). 1- .
: defendo
| III defendo, ndi, nsum, ĕre ; defend-ĕre | ||
| Praesens indicatīvi actīvi | Praesens indicatīvi passīvi | |
| Sing. Pl. | Sing. Pl. | |
| 1. 2. 3. | defend-o defend-ĭ-mus defend-ĭ-s defend-ĭ-tis defend-ĭ-t defend-u-nt () | defend-or defend-ĭ-mur defend-ĕ-ris defend-ĭ-mǐni defend-ĭ-tur defend-ŭ-ntur () |
9. : absolvēris, emebamĭni, accusabantur, continēmur, condemnabimĭni, servor, habētis, tenui, puniēmus. , , . .
:
| , , | , | |||
| condemnā-b-i-t argu-eba-mĭni | fut. I ind. act. imp. ind. pass. | 3-, sig. 2-, pl. | I III | () ( ) |
