Электр ұстағыш және электродты жылжыту механизмі

Электр ұстағыш электродтың ауырлық күшін теңестіру үшін және оған электр тогын келтіру үшін қажетті үйкеліс күшін жасай отырып графиттелген электродты бекіту үшін қызмет етеді.

Электр ұстағыш ауыр жағдайда жұмыс істейді: ыстық пеш газдарының әсері, жоғары температура және қоршаған шаңды орта, қыздырылған электродтан бөлінетін жылу ағыны, 50-100 кА және одан артық күшпен токтың электр ұстағыш арқылы өтуі кезінде Джоуль-Ленц заңы бойынша қарқынды жылудың бөлінуі.

Электр ұстағыш корпустан, жеңнен, электрод қысу механизмінен және ток келтіргіштен тұрады.

Корпус әртүрлі функцияларды орындайтын екі боліктен тұрады: қозғалмалы, қысу механизмінің көмегімен электродқа таянатын, яғни қысу ролін орындайтын, қозғалмайтын, яғни оған электрод қысылады, электр тогын келтіреді, негізінен электр устатқыштың байланысу жақтарын тотығуды азайту ушін суды салқындатады.

Электр ұстағыштың әртурлі кинематикасы кезінде корпустың қозғалатын бөлігі мына түрде болуы мүмкін:

1. Қысатын қапсырма «Қамыт», электрод қимасы периметрінің тең жартысын қамтиды. Қалыңдығы 20-30мм болатын қаңылтыр магнитті емес болаттан жасалған қапсырма оны қысу, керу механизмімен байланыстыратын барлық рычаг жүйесі арқылы конструкцияны ықшамдайды және материялдар шығындарын азайтады;

2. Электродқа таянатын басу қалыптары. Конструкциялық себептер бойынша қысу қапсырмаларға қарағанда оның байланысу беті аз. Қалып қысатын соташықта бекітілген, сығу механизмінің әсерінен бойлық иіліс пайда болады, ал бұл оынң конструкциясын және электрод ұстағыш жеңін бекітуді күрделендіреді.

 

Электродтың қысу күшін мына түрде анықтайды:

1. Шағын диаметрлі электродтар үшін минимум байланысу кедергісі жағдайынан, бұл ретте күш 10кН кем емес болуы тиіс;

2. Үлкен диаметрлі электрод үшін – электродтың ауырлық күшін теңестіретін үйкелистің жеткілікті күшін жасау жағдайынан.

Себебі графиттелген электрод және электр ұстатқыш корпусының арасындағы үйкеліс коэффициенті 0,1-0,15 қурайды, онда қысу күші электродтың ауырлық кушінен 6,5-10 есе артық болуы тиіс.

Электродты қысу механизмі сыртқы жағдайларда тәуелсіз, тұрақты қысу күшін жасауы тиіс, ДБП пультімен операцияны қашықтан басқару кезінде электрод ұзындығының өзгеру мақсатындақысу ушін 20-50мм-де корпустың қозғалатын бөлігін қамтамасыз етуі тиіс. Қазіргі заманғы ДБП электродты қысудың сериппелі-пневматикалық механизмі барынша кең таралған: қысу – алдын ала қысылған серіппелердің потенциялды энергиясы есебінен, жаншу- серіппені сығатын пневмо «гидро» цилиндр көмегімен. Ірі ДСП-да жаншылған цилиндр диаметрін азайту мақсатында 6,5МNa қысымы бар гидрожетекте 0,3-0,4 МNa қысымы бар пневможетек айырбасталуы мүмкін.

Электр ұстағыштың жеңі сәйкес келетін механизм комегімен электродты жылжытуға арналған көтергіш конструцияның қурамдас бір бөлігі болып табылады. Жеңде сондай-ақ, жалжымалы башмақтан электр ұстағыштың байланысу жақтарына дейінгі сумен салқындатылатын қубыр шиналары туріндегі екінші реттік ток өткізгіш учаскесін қурастырады. ДБП көтергіш конструкцияның екі типі қолданылады:

1. Горизонталь жең кареткаға консоль түрінде қозғалмайтын вертикаль бойынша жоғарыдан төменге қозғалатын тірекке бекітілген;

 

2. Горизонталь жең және вертикаль тірек біріңғай Г-тәріздес конструкция қатаң қосылған, «қубырдағы қубыр» сулбасы бойынша қозғалмайтын шахта ішіндегі жоғарыға және төменге қарай қозғалады.

Жеңді үлкен диаметрлі қабырғасы қалың құбыр түріндегі магнитті емес болаттан жасайды, қорапшалы қиманың вертикаль жазықтықтағы немесе болаттан жасайды, қорапшалы қиманың вертикаль жазықтықтағы немесе пісірлген аралықтағы каттылық қырларымен кушейтілген. Жеңді кремний органикалық негіздегі шыны матадан жасалған оқшаулағыш төлке және асбест-цемент тақта түрінде электрлік оқшаулағыш арқылы кареткаға немесе вертикаль тіреудің жоғарғы ернемегіне бекітеді

Кареткалар пішімі және қаңылтыр болаттан қуйылған, пісірілген немесе ажырайтын түрде болуы мумкін. Графиттелген электродтың ауырлық кушінің әсерінен каретка конструкциясы иілетін моментті, ал колбеу кезінде айналушы моментті бастан кешеді. Сондықтан қозғалмайтын тіреу бойынша қозғалу кезінде үйкелісті азайту ушін каретка 16 бағыттаушы тіреу аунақшалары колданылады. Бул аунақшылардың осьтері гаризонталь бойынша аунақшалар осьтері арасындағы ара қашықтықты реттеу және горизонталь жазықтықтағы салыстырмалы каретканың көлбеу бұрышының шағын шегендегі озгерістер ушін қызмет ететін эксцентрге орналастырған. Каретканың неғурлым жеңіл журісі h биіктігі бойынша үлкен ара қашықтық кезінде қол жеткізіледі, бірақ біл каретка мен тіреу габаритінің улғаюымен байланысты.

Мундай ДБП тік бурышты қиманың барлық уш вертикаль тіреулері жоғарыдан және томеннен біріңғай механикалық байланысқан рамаға қосылған. Кәдімгі коміртекті болаттан осындай раманы дайындау кезінде жоғарғы ферромагнитті бекітпенің бар болуы ток өткізетін қубыр шиналарының маңындағы кареткада «төменгі бекітпе-тіреу-жоғврғы бекітпе-тіреу» тұйық магнитті контуры пайда болады. Магнитті ағындарды азайту және жоғарғы бекітпе мен тіреу арасындағы қайта магниттелуге кететін электр шығындарын азайту ушін қалыңдығы 10мм кем емес мыс тосемдерін тосейді.

Тік бұрышты қима тіреуінің жолығын қозғалту механизмінің электр-механикалық жетегінің қуатын азайту үшін қажетті қарсы салмақты орналастыру үшін пайдаланылады.

Тәріздес көтергіш конструкцияның вертикаль тіреуін 12бағыттаушы берік аунақшасының тірек беті болып табылатын екі қаттылық қыры бар болат қубырдан дайындалады. Электродтардың көтергіш конструкциясында күрделі механикалық жүктемелер жағдайында қозғалмалы Г тәріздес тіреу үшін жоғарғы бекітпенің болмауы пеш үстінде орналасқан массивті және пісірілген берікк конструкцияны жасау қажеттілігін анықтайды. Бұл конструкция болашақта кронштейн және көтергіш күмбезбен тығыз байланысты, тірек-бурылу бөлігіне сүйенетін күмбездің бұрылу жүйесінің қурамдас бір бөлігі болып табылады.

Көтергіш конструкция қозғалысы сол жүріс биіктігі кезіндегі телескопиялық принцип ДБП габариттік биіктігін азайтады және қубыр шиналары маңайында тұйық магнитті контурлардың болмауынан болат конструкциядағы электр шығындарды жоққа шығарады.

 

Қазіргі заманғы ДБП Г-тәріздес көтергіш конструкция қорапшалы қиманың немесе болаттан жасалған ток откізетін жеңді білдіреді, қалыңдығы 5мм-ге дейінгі мыс жалатылған қабаттан немесе екі аз масса мен инерциялығын білдіретін алюминийлі қабаттан тұрады.

Электродты қозғалту механизмі ДБП жұмысы ушін маңызды мағынаға ие, өйткені негізінен балқытудың электрлік режимін автоматты реттеу сапасын, сонымен қатар пешке берілетін қуатты анықтайды.

ДСП-да электрлік немесе гидравликалық жетегі бар электродтарды қозғалту механизмі қолданылады.

Г-тәріздес тіреу түрінде көтергіш конструкция гидрожетекпен қолайлы үйлеседі. Жумыс сұйықтығының 6,5Mna қысымы бар гидрожетек теңестірілген гидроцилиндрлер түрінде электродтың 6-12 және 15м/мин көтеру жылдамдығын қамтамасыз етеді. Мундай үлкен жылдамдық, әсіресе қатты металл шихталарды балқыту мерзімінде қысқа тұйықталуларды жылдам жою үшін қажет, ал бул ДСП жумысының электр техникалық корсеткіштерін жақсартады. Электродтың төмен түсуі электродтың және көтергіш конструкцияның ауырлық күшінің әсерімен және 1-2 м/мин реттегі жылдамдықпен өтеді.

Механизм қурамдағы жетек қозғалтқышының қуатын азайту үшін көтергіш конструкциямен қатар аертикаль тіреу жазықтығына орнатылған қарама қарсы салмақ енеді. Шихтаға бекітілген немесе электрлі емес жетекті материялға бекітілген графиттелген электрод сынықтарын болдырмау үшін тісті рейканы бекіту орнына бекітілген серіппе-демпфер көмегімен жоғарғы және төмен сияқты көтергіш конструкцияны мәжбүрлі қозғалту қарастырылған, жетекті электр электрқозғалтқышты жолай ажырату мен қосуға әсер етеді.