Шығындар мен табыстар туралы есеп

Мысал

Клиент мата өндірісімен айналысады: жүннен станок арқылы мақта өнімдерін тоқиды. Жұмыстың әрбір кезеңі жеке маманмен орындалады. Мамандардың еңбек ақысы келісілген болып табылады. Мақта-қағаз талшықтарынан әйел жемпірінің өзіндік құнының қалыптасу тәсілі №1 кестеде келтірілген.

Кәсіпорын келесі шарттарда жұмыс атқарады:

Өндірістің максималды өнімділігі күніне 67 бұйымды құрайды, ай 30 күнмен есептелінеді. Әр ай сайын сатып алушыларға 1 айда өндірілген барлық тауардың 90%-ы түсіріледі. Олардың ішінен өз уақытымен тек 98% ғана төленеді. 2% басқа түсірілімдерінің төлену мерзімі анықталмаған. Табыс қаңтар, ақпан, маусым жіне шілдеде 18788, наурыз және тамызда 25050, сәуір, мамыр және қыркүйектен желтоқсанға дейін 31313, 20 шілдеге дейін 12525.

Үш айда бір рет шикізат шетелден сатып алынады. Шикізат төлемі келесі түрде өтеді: шикізат мөлшерінен 70% сол айда төленеді, қалған 30% - келесі айда. Қоймада дайын өнімнің 300 бұйымы болды, 493 соммасына жартылай өнім, бұдан басқа маусымдық емес тауар және ескерген модельдер. Түсірілім мезетінен шикізат алу мерзіміне дейінгі уақыт (Алматыдан түсірілім) бір айды құрайды. Бір ретті шикізат сатып алу сомасы 15000 құрайды. Сатып алу (төлем тапсырыстан 70%) тамыз, қараша, ақпан және мамыр айларында өтеді.

Клиент несиеге 20 шілдеде тапсырыс берді. Несиенің мақсаты – шикізат төлемі.Сұралынатын несие сомасы – 30000. Қараша айында сатып алуды жүргізбес үшін, клиент үлкен сомада шикізат сатып алуды әдеттігіден тыс тамыз айына жоспарлайды.

Клиент жарнаманы әдетте шілде, қазан, қаңтар және сәуір айларында береді. Жарнаманың құны тоқсан ішінде өндірілетін(сату бағасымен) тауар көлемінің 1%ын құрайды. Соңғы сатып алудан кейінгі қалған шикізат көлемі 9550. Әкімшілік-басқару персоналының еңбекақысы 600 және ол ай сайын төленеді. Әкімшілік-басқару персоналының еңбекақысы жүзеге асыруға байланысты болмайды. Коммуналдық төлемдер ай сайын 200ді құрайды. Кеңестік үшін арендалық төлемдер тоқсан үшін 300(төлем әр айдың басында жасалынады). Транспорттық шығындар 100. Қойма кеңестігін күзет ету 100. Жеткізу және рәсімдеу сатып алынған шикізат құнынан 5 %ті құрайды. Ескірген модельдер (өзіндік құн көлемінен 3%) қайырымдылық мақсаттарына жіберіледі. Мерзімдік емес тауар сатылу бағасынан 40%ға төмен қайта сатылады. Талдау жүргізу мезетінде тұтынушыда 4000 көлемінде жеке тұлғадан мамыр айында жылына 10%бен(пайыз ай сайын төленеді) алынған ағымдық несиесі болды. Бизнес бойынша өзге де шығындар 50. Жанұя үшін шығындар 1000. Тұтынушы қолындағы қолма-қол ақша 400, кәсіпорын кассасында 200. Тұтынушы 3000 көлемінде өз жинақтарын көрсетті, ал 20000ды сенімді жерде сақтайды, бірақ көрсете алмады. Түсірілімнен дебиторлық берешек 38%ды құрады. Әр маусымның соңында (мамыр, тамыз, қараша, ақпан) тұтынушы мерзімді емес тауардың қалдығын сатады. Құрал-жабдық 20000ға, көлік 2000ға және басқалары 1500. Тұтынушы тұрмыс құрған, екі баласы бар. Балалары мектепте оқиды. Әйелі жұмыс істейді. Үш бөлмелі меншіктелген үйде тұрады. Өмір сүру деңгейі – орташадан жоғары.

Маусым айында тұтынушы Мәскеуге құрал-жабдық үшін Мәскеуге 20000 көлемінде алдын ала төлем жасады. Құрал-жабдықты жеткізу үшін 40000 сомаға келісім жасалды. Оған сәйкес тұтынушы тауардың келісімшарт құнынан 50% көлемінде алдын ала төлем жасауға міндетті. Құрал-жабдық әлі де Алматыға түсірілген жоқ, бірақ Мәскеуден шілденің басында шықты. Қалған 50%ды тұтынушы құрал-жабдықты алғаннан кейін 4 ай ішінде(қарашада) төлей алады. Құрал-жабдықты жеткізу бойынша транспорттық шығындарға жабдықтаушы жауапты. Құрал-жабдықтар тамыз айының басында келуі тиіс. Наурыз айынан бастап клиент қосымша өндірістік құрылысты бастады. Құрылыс бойынша шығындар құны 110000 құрады (ақпан 5000, наурыз 10000, сәуір 25000, мамыр 30000, маусым және шілде – 20000-нан). Тамыз айынан қарашаға дейін – 10000-нан, желтоқсанда 2000, мұнда әкімшілік-ұйымдастырушылық және салдары жоқ құрылыс жұмыстарына кететін шығындар да қамтылады.

1). Баланс құрыңыз, ОДР үш тәсілмен (өндірістік процесс, «аударылым» және «кассалық» тәсілімен) және алынған нәтижелерді талдаңыз.

2).Cash-flow құрыңыз.

Кесте №1 - Өзіндік құн

Шығындар мен табыстар туралы есеп