Методыка правядзення С. розных відаў (С. па карціне)

Выніковасць зал-ць ад таго, наколькі правільна будзе падабрана карціна. Яна павінна быць высокамаст. па выкан., з выразным сюжэтам, зразум. зместам, несклад. кампаз, адпав. узрост. ас-цям вучняў. Стр-ра ўрока: І. Арг. пач-к. ІІ. Павед. тэмы і мэт. ІІІ. Падр. шк. да ўспрым. твора жывапісу (3-5 мін.). Звярт. увага на тое, што такое жывап, чым адрозн. ад інш. відаў маст.; якіх вяд маст вед шк. ІV. Уступ сл. наст-ка. Каротк. павед. пра маст., пра гіст. напіс. карц., яе лёс. V. Аналіз карціны (адбыв.у пр-се гутар, прычым ад шк-каў трэба дабівацца разгорнутых адказаў, у час правяд. гутаркі высвятл. тэма карц, яе будова ці кампаз., акцэнт. увага на ролі дэталяў. Затым звярт. ув. на тое, што мастак паказаў на пяр., сяр. і зад. (дальнім) планах, якія колеры пераважаюць на карціне, высвятл адн-ны мастака да таго, што ен перадаў на карціне, завярш. гутар тым, што высвятл. агульн. ураж, эмоцыі, пачуцці ад карц. У пр.-се аналізу карц. неабх. рабіць запісы,што адлюст.на планах. VІ. Лекс.-стыліст. праца. Задача – папярэдз. моўныя памылкі у сач. На гэты м этапе тлумач знач невяд слоў і выразаў. Мэтазгодна прапан. зад: падабр. сінон да сл.: мастак, намаляваў, карціна; падабр. да наз. прым., якія іх хар.-ць. VІІ. Склад. плана сач. VІІІ. Арфаграф. праца. Можна: тлумачыць напіс. цяжкіх слоў, арфаграфічны разбор цяжкіх слоў, слоўн. дыктант, устаўка прапушч літар у словы, запіс на дошцы і інш.. ІХ. Пункт. праца. Х. Вуснае сач. (Адзін з вучняў перадае змест карціны ў адп-ці са складз планам і запісамі, зробл у сшытак). ХІ. Падр. 1-га чарнавога вар. сач. ХІІ. Аналіз і рэдаг 1-га вар.сач. ХІІІ. Напісвыніковага вар-та Сачынення.

Пераказ як від работы па развіцці звязнага маўл. вучняў.

Пераказ – від тв. працы, у пр-се правядз. якой адбываецца перадача ў вусн. ці пісьм. ф-ме прачытан. ці ўспрын. на слых тэксту. Метад. мэтазгоднасць выкар-ня пераказу на уроках роднай мовы тлумач. рознымі фактармі: 1) у пр-се правядз. П. адбыв. як бы перайманне ўзорных тэкстаў 2) П. станоўча ўплывае на ўзбагачэнне слоўн. запасу вучняў, развівае грамат. лад іх маўл. 3) садзейн. павыш. узр-ню арфагр. і пункт. пісьм-ці. Па мэце правядз. (катр. і навуч.), па сп-бе перадачы зместу зыходн. тэксту (падрабязныя, сціслыя, выбарачныя), па ступ. самаст-ці выканання (індывід, калект), па ўскладн-ці дадатк. зад. (без дадатк. зад. і з дадатк. зад.). Навучальны падрабязны П. і методыка. Падраб. П. – такі від тв. працы, у час правядз. якой адбыв. падраб. узнаўл. зместу зыходн. тэксту з захав. яго сэнс., структ. і стыл. ас-цей. У працэсе правядз. П. удаскан-цца наст. У. і Н.: уменне вызн-ць асн. думку, тэму, сэнс. і кампаз. стр-ру тэксту, уменне складаць план, перадаваць яго змест у адп-ці з планам,уменне рэдагаваць тэкст. Стр-ра ўрока: І Арг. момант. ІІ. Павед тэмы і мэт (фармір ум. падрабязна і дэтал. перад. змест. зыходн. тэксту) ІІІ. Уст слова наст (Задача: падр-ць вуч. да ўспрым. зместу тэксту. Павед. аўт, адкуль узяты тэкст, якія прабл. ў ім уздым. (2-3 хв.) IV. Чыт тэксту н-кам. V. Аналіз тэксту: а) вызнач. стылю б) вызнач. тэмы і асн. думкі в) аналіз кампаз. і гутарка па змесце г) састаўл. плана. VІ. Лексіка-стыл. праца (удаклад. семантыкі пэўн. слоў, выразаў, аналіз-цца моўн. ср-кі, якія паказв. на стыліст. прынал. тэксту). VІІ. Арфагр. праца. Мэта – папярэдз. арфагр. памылкі шк-каў. Практыкав.: запіс слоў, правапіс якіх не знаёмы, паперадж. ці тлум. дыктант, ускладн. спісв.) VІІІ. Пунктуац. праца (праводз, каб выявіць, якія тыпы сказаў найч. сустрак. у тэксце і паўтарыць пунктуац. афармл. такіх сказаў). ХІ. Вусны пераказ тэксту. Х. Паўторнае чыт. тэксту.ХІ. Падр-ка І-га (чарнавога) вар-та П. ХІ. Аналіз і рэдагав. 1-га вар. (выклікаецца 1 вучань, які чытае, астатнія слухаюць, пазн-ць памылкі, пасля абмеркаванне, вучні ўносяць праўкі ў свае тэксты). ХІІ.Напісанне П. на чыставік.

Кантрольны П. Мэта правядз. – выявіць узр-нь сфрм-ці камунік. уменняў шк-каў.

Стр-ра ўрока: I.Арг. п. II. Павед тэмы і паст мэты. III. Уст сл н-ка (можа не быць). IV.Выр чыт тэкста н-кам. V.Самаст. асэнсаванне вучнямі зместу зыходнага тэксту. VІ. Паўт чытан тэксту VІІ. Напіс пераказу на чыставік VІІІ. Збор сшыт. і адк. на пыт вуч.