Тесттік сұрақтар

1. Қандай дәрілік түр, қатпарланып дәрілік және қосымша заттар түйіршігінен алынады?

2. Ішке енгу кезінде дәрілік заттардың сіңірілуін дәрежесін қандай көрсеткіштің көмегімен бағалауға болады?

3. Организмде инсулиннің жетіспеушілігіне байланысты қант диабеті кезінде кандай фармакотерапия түрі қолданылады.

4. Анестезияның барлық түрі үшін қандай жергілікті анестетиктер қолданылады?

5. Көзіші қысымын жоғарлататын, қарашықты кеңейтетін, аккомодация параличін шақыратын қандай препарат?

6. Көзге физостигмин ерітіндісін тамызған кезде не байқалады?

7. Антидеполярлаушы миорелаксантқа қандай препарат жатады?

8. β-адреномиметиктердің тікелей әсеріне қандай препарат жатады?

9. Адреналинді енгізген кезде қандай әсер көрінеді?

10. Брадикардиямен қосарласқан кезде бронх демікпесімен ауыратын науқасқа қандай препарат тағайындау қажет?

11. Қандай қатты дозалық дәрілік түр дәрілік және қосымша заттарды сығу жолымен алады?

12. Асқорыту жолында дәрілік заттардың көпшілігінің негізгі сіңірілу механизмі қандай?

13. Синергизм қандай болады?

14. Үстіртін анестезия үшін қандай жергілікті анестетиктер қолданылады?

15. Көзіші қысымын, қарашықты тарылтады, аккомодация спазымын шақырады, бронх, АІЖ, жатыр, несептік қуық тонусын жоғарлатады, бездер секрециясын жоғарлатады, глаукома кезінде қолданылады?

16. Атропин сульфатын қолданған кезде не байқалады?

17. Ацетилхолинэстеразаны қандай препарат қайтымсыз бөгейді?

18. Селективті β₂ – адреномиметиктерге қандай препараттар жатады?

19. Ринит кезінде мұрынға қандай препарат тамшылатуға болады?

20. Қандай препарат α₁ – адренорецепторларды селективті бөгейді, артерия- және венакеңейту әсерін бірмезетте көрсетеді?

21. Қандай жұмсақ досасыз дәрілік түр дәрілік заттарды (basis) түртүзеушімен немесе майдәрі негізімен (constituens) араластыру жолымен алынады?

22. Дәрілік тәуелділік үшін не тән?

23. Неге дәрілік заттардың бір қатарын ішке қабылдауға болмайды?

24. Инфильтрациялы анестезия үшін қандай жергілікті анестетиктер қолданылады?

25. Холинорецепторлардың түрлерін әріппен белгілеу, қандай заттардың атауына байланысты?

26. М-холиноблокаторлар үшін қандай әсер тән?

27. Н-холинорецепторларды қандай препараттар қоздырады?

28. Селективті α₁ - адреномиметиктерге қандай препараттар жатады?

29. Адреналиннің гипертензивті әсері немен түсіндіріледі?

30. Резерпин неге артериалды қысымды төмендетеді?

31. Қандай дәрілік түр, спирт тәрізді өсімдік шикі затынан алынғандығы ұсынылады?

32. «Биожолашықтық» термині нені білдіреді?

33. Қандай заттар антагонисттер деп аталады?

34. Қандай жергілікті анестетик суда нашар ериді?

35. Қандай препарат арнайы зат болып саналады және шайқалуда алдын-алу үшін қолданылады (теңіз және әуе ауыруы)?

36. Көзге пило­карпинді тамызған кезде не байқалады?

37. Ганглиоблокаторлар не шақырады?

38. Тікелей емес әсерлі адреномиметиктерге қандай препарат жатады?

39. Пропранолмен шақырығган бронхоспазманын себебі қандай?

40. Қандай препарат жүрек қысқаруы жиілігін жоғарлатады, миокардпен оттегін қабылдауды және қандағы қанттың деңгейін жоғарлатады, бронх саңылауларын кеңейтеді?

41. Қандай дәрілік түр дәрілік затты немесе сұйықтықты қандай да бір ерітіндіде еріту жолымен алады?

42. Қандай заттар агонисттер деп аталады?

43. Метаболизмдік трансфармация ненің есебінен жүзеге асады?

44. Қабыну шоғында прокаиннің (новокаиннің) әсері неге жоқ?

45. Қаңқа бұлшықеттерінің Н-холинорецепторларын қандай препарат бөгейді?

46. Антихолинэстеразды заттардың қайтымсыз әсерінен уланған кезде қандай топ заттары қолданылады (фосфорорганикалық байланыстар?

47. Атропинді қолданған кезде қандай кері әсер байқалады?

48. Альфа-адреноблокаторлар қандай мақсатқа қолданылады?

49. Бета-2-адренорецепторлардың қозуы кезінде қандай әсер байқалады?

50. Эпинефриннің кардиостимулирлеу әсері неге байланысты?

51. Қандай дәрілік түрді рецепте дәрілік форманы көрсетусіз жіберіледі?

52. Максималды биожолашықтыққа қандай енгізу жолымен сипаттайды?

53. Дәрілік заттардың кері әсері қандай дозаның әсері кезінде көрінеді?

54. Прокаин үшін қандай фармакологиялық қасиет ие?

55. Қандай препарат алкалоид болып табылады, М-холинорецеп­торларды бөгейді және миотропты әсер етеді, спазмолитик ретінде қолданылады?

56. Ацетилхолинэстераздар ингибиторлеріне қандай препарат жатады?

57. Гипотензияның басқарылулы үшін қандай ганглиоблокаторлар қолданылады?

58. Альфа-адренорецепторлар блокадасының фонында эпинефрин (адреналин) әсері қандай болады?

59. Пропранолол үшін қандай әсер тән?

60. Норэпинефрин (норадреналин) қандай мақсатта қолданылады?

61. Қандай дозасыз сұйық дәрілік түр өсімдіктердің жұмсақ бөлігінен су тәрізді алыған түрі?

62. Дәрілік заттардың байланысы фармакодинамикалық түрінің қай сатысында білінуі мүмкін?

63. Пассивті диффузия жолымен қандай заттар жақсы сіңіріледі?

64. Жергілікті анестетиктердің механизм әсері қандай?

65. Қандай препараттар синергисттер болып табылады?

66. Көзге пило­карпинді тамызған кезде не байқалады?

67. Ганглиоблокаторларға қандай препарат жатады?

68. Бета-адреноблокаторларды қолдануға көрсеткіштер қандай?

69. Альфа-адренорецепторларды қандай препарат бөгейді?

70. Изопреналин (изадрин) үшін не тән?

71. Қандай дозасыз қатты дәрілік түр өсімдіктердің жұмсақ бөлігінен су тәрізді алынған түрі?

72. Асқорыту жолын жанай дәрілік заттарды енгізу қайдай терминмен белгіленеді?

73. Затты қабылдауға ұмтылуды жеңе алмауды қалай атайды?

74. Қандай фактор жергілікті анестетиктердің әсерін пролонгациялайды және күшейтеді?

75. Қандай препараттар синергисттер болып табылады?

76. Антихолинэстеразды пре­параттарды қандай көрсеткіш бойынша қабылдайды?

77. Атропинді көзге тамызған кезде не байқалады?

78. Симпатолитиктердің локализация әсері қандай?

79. Артериалды қызымға байланысты қандай препараттарды синергисті деп санауға болады?

80. Қандай препарат бета-адренорецепторлард айтарлықтай ширықтырады?

81. Дәрілік өсімдік шикі затынан қоюланып алынған қандай дәрілік түр береді, қоюлылығына байланысты сұйық, қою және құрақ ажыратылады?

82. Бас ауруы кезінде анальгин қабылдаған кезде қай фармакотерапия түрі қолданылады?

83. Коньюгация ненің есебінен жүзеге асады?

84. Өткізгіштік анестезия және инфильтрация үшін дикаин неге қолданбайды?

85. Неостигмин (прозерин) әсерінің фонында ацетилхолин әсері қалай өзгереді?

86. М-холиноблокаторларға қандай препараттар жатады?

87. Көзіші қысымын төмендету үшін қандай препарат тағайындау керек?

88. Альфа және бета – адренорецепторларды қандай препарат бөгейді?

89. Бета-2-адренорецепторлардың таңдамалы қоздыру препараттары үшін қандай әсер тән?

90. Гипотония кезінде адреналинді қандай препарат алмастыру мүмкін, оның тиімсіздігі кезінде?

91. Recipe сөзі нені білдіреді?

92. Асқорыту жолы арқылы дәрілік заттарды енгізу қандай терминмен белгіленеді?

93. Тікелей емес си­нергизм нені білдіреді?

94. Өткізгіштік анестезия үшін новокаин ерітіндісіне адреналинді қандай мақсатта қосады?

95. М-холиномиметиктерге қандай препараттар жатады?

96. Көрсетілген препараттардың ішінен қандай препарат ішек коликасы кезінде атропиннің синергисті?

97. Неостигмин және армин үшін жалпы қандай қасиет тән?

98. Адреноблокаторлар үшін не тән?

99. Резерпинмен шақырылған артериалды гипотензия немен түсіндіріледі?

100. Эпинефрин ерітіндісін көзге тамызған кезде не байқалады?

 

Сұрақтар

 

1. Анестезия түрі бойынша жергілікті анестетиктердің жіктемесі

2. Атропин сульфатының фармакологиялық әсері

3. Холиномиметиктер жіктемесі

4. Дәрілік заттардың сіңірілу механизмі

5. Холиноблокаторлардың жіктемесі.

6. Эпинефриннің (адреналиннің) фармакологиялық әсері

7. Адреномиметиктер жіктемесі

8. Жергілікті анестетиктер механизмінің әсері

9. Адреноблокаторлар жіктемесі.

10. Дәрілік заттардың әсер ету принциптері

11. Антихолинэстеразды заттардың жіктемесі

12. Ксикаиннің (лидокаиннің) фармакологиялық әсері.

13. Дәрілік заттарды қайта енгізген кезде қандай көрініс байқалады?

14. Жергілікті анестетиктердің жіктемесі

15. М-холинорецепторларға әсер ететін заттардың жіктемесі.

16. Дәрілік терапияның түрлері.

17. Н-холинорецепторларға әсер ететін заттардың жіктемесі.

18. Синергизмнің түрлері (мысал келтіріңіз).

19. Механизм әсері бойынша эфедрин адреналиннен несімен айрықша.

20. Антагонизмдердің түрі (мысал келтіріңіз).

 

3. Жағдайлық есептер:

 

1. Дәрілік заттарды енгізу жолын анықтау: сіңірілу салыстырмалы баяу жүреді, ph ортаға, құрамның сипатамасына, АІЖ моторикасының белсенділігіне байланысты. Дәрілік зат жүйе алды элиминацияға ұшырайды. Биожолашықтық бірінші бүйрек барьерінен өткен кезінде төмендеуі мүмкін.

2. Бронхты демікпе ұстамасын жою үшін пациентке препарат енгізілді. Бронхопазмды тоқтатылды, бірақ тахикардия, жүрек аймағында ауырсыну, тремор пайда болады.

· Науқасқа қандай адреномиметик тағайындалды?

· Ол қандай препараттар тобына жатады?

· Қандай препаратты қолдану артығырақ, асқыну тәрізді қауіп-қатерді азайту үшін және неге?

· Толық агонист, жартылай агонист және антагонист қасиетіне қандай белгілерімен А-В сәйкес келеді?

 

қасиеті зат	Аффинитет	Ішкі белсенділігі
А		-
Б
В

 

4. Жедел әардем дәрігері бүйрек коликасы ұстамасы болған науқасқа препарат енгізді. Ауырсыну синдромы тежелген жоқ және дәрігер қайтадан препарат енгізді. Біраз уақыттан кейін ауырсыну азайды, бірақ бас ауыруы, бас айналу, дауыстың қарлыққаны, жұтынудың қиындығы, беттің кызаруы, пульстің жиілігі пайда болды.

· Науқасқа қандай препарат енгізілді?

· Ол қандай препараттар тобына жатады?

· Осы топтан басқа қандай препараты тағайындауға болады?

5. Ер азамат 50 жаста бақшасын инсектицидпен өңдеді. Бірақ уақыт өткенен кейін жағдайы нашарлайды. Пациент ауыр жағдайда жеткізілді, бас ауыруы, басының айналуы, үрейлену сезімі, ішінің ауыруына шағым айтты. Күні бойы біршене рет іш өтуі болды. Тексеру барысында келесі симптомдар анықталды: қарашықтың тез тарылуы, брадикардия, жүрек тонының тұншығуы, артериалды қысымның төмендеуі, тыныс алудың қиындығы, бұлшықеттердің жұлқа тартылуы, галлюцинация.

· Механизм әсері бойынша берілген инсектицид қандай топ заттарына жатады.

· Көрсетілген улану симптомының болу себебі неден?

· Улану кезінде көмек шаралары қандай?

 

6. Дәрігер гипотониялық ауыруы бар науқасқа эфедрин таблеткасының 0,025-тен күніне 2 рет (таңертеңгілік және кешежақын) қабылдауды тағайындады. Бірақ науқас дәрігердің көрсетуін бұзды және күніне препаратты 2 сағат сайын күніне 5 рет қабылдады. Бірінші 2 қабылдауда артериалды қысымы жоғарлаған жоқ, 3-4 қабылдауда қысымы жоғарлаған көрінісі әлсіз. 5-ші қабылдауында эфедриннің гипертензивті әсері жоқ.

· Бұл көрініс қалай аталыды?

· Оның себебін түсіндіріңіз.

7. Препаратты анықтаңыз: хирургиялық операция уақытында қаңқа бұлшықеттерін босаңсытуға қолданылады. Нерв-бұлшықет берілуін тежейді. Әсер ету ұзақтығы 30-60 минут. Кері әсері: артериалды қысымды төмендетеді, бронхоспазм. Антихолинэстеразды заттардың антагонисттер болып табылады.

8. Препаратты анықтаңыз: жүрекке ширықтыру әсері анық білінеді. Бронхтың тегіс бұлшықтеттерінің және қанжүретін тамырлардың тонусын төмендетеді. Ингаляциялы немесе сублингвалды енгізіледі. Бронх демікпесі және атриовентрикулярлы блок кезінде қолданылады. Кері әсері: тахикардия, жүректік аритмия, артериалды қысымның төмендеуі.

9. Препараттар тобын анықтаңыз: бронхолитикалық және токсикологиялық әсер етеді. Жүрек жиілігінің қысқарылуына аз әсер етеді. Тамырдың тонусын төмендетеді. Используются при бронхиальной астме и для ослабления сократительной активности миометрия (профилактика выкидыша, чрезмерная родовая деятельность).

10. Пациенттің көзінің коньюктивиалды қалтасын тексеру мақсатында препарат енгізілді. Дәрігер пациентке оның қарашығы бір апта аралығында қарашығы кеңейетіндігін, ол жаза және оқи алмайтындығын алдын ала түсіндірді.

· Науқасқа қандай препарат енгізілді?

· Ол препараттардың қандай тобына жатады?

· Оның көзге механизм әсерін түсіндіріңіз.