ңғ , ү, ғ ә ү құғ. Әү ә IP ( Protocol) ә ә қ қ қ . IP ә қ ә . ғ қ ә ғ ғ ү . ң қ ү (ғқ қ) ң қң IP- қ , ә ұ ә ғ . IP ү ә ө ұ ң құ, қ ә ө ң ү. IP- ұ ғ ә ә ң ғ қғ ү . , құғ , ә ү ә ө ә .
IP IETF ( Engineering Task Force) ұ қ . IETF ә ң ұ қ ү үә ң . IETF қ қ қ . ұ ұ RFC құ . ұ құ ө ұқң қ ә ә ү .
ұ ғғ ү - ұ ғ ғ ә . Әү - ү, . ү TCP/IP .
ө ң ғ -ң :
1. Қ ң:
- DNS;
- FTP;
- HTTP;
- HTTPS;
- IMAP;
- LDAP;
- POP3;
- SMTP;
- SSH;
- Telnet;
- XMPP (Jabber);
- SNMP;
ә
1. қ ң/ө ң
- SSL;
- TLS;
2. қ ң
- TCP;
- UDP;
3. ң
- BGP;
- ICMP;
- IGMP;
- IP;
- OSPF;
- RIP;
- EIGRP;
- IS-IS;
4. қ ң
- Ethernet;
- Frame relay;
- HDLC;
- PPP;
- SLIP;
қ , ң ғ . ұ ө ғ ә ә ә ү қ, ң ү құғ. ұ :
|
|
|
- OSCAR;
- CDDB;
- eDonkey2000 (ң ; MFTP );
- BitTorrent;
- Gnutella;
- Skype;
1957 ң ғ ң ұғ , Қ Қғ қ ң ү қ . Қ ңғ қ ң (ARPA) қ құ ұ. ұ құ - , ғ, ң ә - қғ ң . ARPANET , 1969 ғ ө ғ қ , қ ұ Қ Қғ қ . ң, ARPANET , ғң ә ү ғ ғ қ .
ғқ ARPANET 1969 ң 1 қү - . Honeywell 516 12 .
1971 қ ү ғқ ғ , ң .
1973 ұ қ ө Ұ ә ң ұ қ, ққ .
1970- ү . қ, қ қ ғ .
1970-ң ң ә ң , 1982-83- қ . 1983 ң 1 қү ARPANET NCP TCP/IP ө, ұ қ ү қ. 1983 ARPANET .
1984 ү (DNS) ғ.
1984 ARPANET ә . Қ Ұқ ғ қ (NSF) қ қ NSFNet (|National Science Foundation Network) құ, ғ ө ғ ( қ-қ ғ Usenet ә Bitnet қ) , ұ ң қ қ ARPANET қғ, қ . ұ 10 ң қ.
|
|
|
1988 Relay Chat (IRC) , қ қ ө () ү .
1989 , қ қ қ ң (CERN) қғ үә . ә ғ ғ - ұ, HTTP , HTML ә URI .
1990 ARPANET NSFNet ә , ө ұ қ. қ қң ә ү (Dialup access).
1991 үә , 1993 ә NCSA Mosaic .
1995 NSFNet қ қ қ , ң қ Ұқ ғ қң , . үә FTP қ ө , қ ң ө , үә (W3C) құ. үә ө, ң қ ғ -ң қ ә ғ . 1996- , үә ү қ ғ .
1990- қғ ң ө ( қ құ қ). ң қ қ, қ қ ғқ, ң ң ө ә . 1997 10 , 1 . қ ң ң құ .
1998 II үә ү 30 қү .
Қ қ қ , қ, , , , , ұ , қ-ққ ә қ ғ .
қ
Internet ө қ ү ұ. қ ү: ққ ү ө , ұқ ә , қ ү , ғ , ә , ү ә .. Қ қ ү ү қ қ (ққ ү , , Internet ү ә . .). , ұқ ѳ қ . ң Internet ү ү .
қ өң қ ң, ұ ұ , ү. ұ ә өң қ ә ұ қ ә, ө ү ө , ң қ. ң ү : қ - қ қ ә ғ ө, қ ө, қ , Internet қ (WebMoney, Qiwi, PayPal, EasyPay ..).
|
|
|
Қ ғ ң ғ қ:
- үә ғ;
- -;
- ;
- - ();
- -ү;
- -;
- ;
- ңқ ;
- - ;
- -;
- -;
- ;
- IP-;
- ;
- FTP-;
- IRC (-);
- ү;
- -;
- Ө ;
- ө ү.
үә ғ. үә ғ (World Wide Web, WWW) - ә құ, ә ү ғқ .
ң ң ә ө ң ғ қ . WWW ә ә (, ..) ү , қ қ. SLIP, қ, -қ ғ (Mosaic Netsape ) қ . қ, қ қғ ә Lynx ұ . WWW ққ ә ү ү. ұ ү ә құ, ққ ң ө ң ә ң ң қ ө құ ө (қ ү ) . ү ә ү ң ә қ қ құ ү ұ ңғ.
Internet - . ү ққ ң ң ң ә құң . Ө қң ә ң қ ү Ққң ү Internet - қ . - үң ә ң ө қ ә - қ қ , ө ү ү. , Ққ қ 곻 (myhalyk.kz) ң ң ө ққ ә ққ қ , ң :
- қ ө ү: ғ (ө , Master қ ң Master , ө , ұғң , қ ң ұғң , ң қ , Visa қ Visa , ң ұғң , ө ұғң , ө , ғ, ө );
|
|
|
- қ ә : (Ққ, Beeline, Kcell, Altel4G: GSM, , Ү , Activ, City, DATix, APPLE Telecom, ASTEL (), );
- қ ө: , ғ, , , , -, -, Home , Service Master, , қө қ, , , 2010, -, , -, -, , , -, , , , , - , Caspio HD, ;
- ө ө: қ, ұ, өcқ, , , қ ү, Қ ұғ ү ұ;
- қ: , -Life, , Қ Amanat Insurance, Қ Ө қ Life, Қ ;
- өң қ ң - ү, қ ң ғ, ө ң қ ү, Қ қ ң ү ә . . қғ;
- Қ қ: Halyk Finance, , Қ , , -, - Ұ, -- Ұ, Ұ, Ұ;
- : ққң ң ө, . .. , Ққ -қ , , , қ ᳹2, қ ᳹3, Ә-қ , . ғ , ә ..;
- : 25 ұ, 21 ʳ қ қ, ә ө қ (қ. ), қ -қ (. ), Ққ ө, 4 ұғ қ (Ә .), қ (қғ ), қ ( .), ә ..;
- Ө: ө , ғ ө , OTP- , "SMS " қ қ, "SMS " қ , қ, ғ /ұ ө, қ , қ , , SMS-.;
- ә : ғғ , , ;
- ;
- ң ұ: , ;
- Ққ: Ққ қ "", Қ Қғ, Қ қғ ( ), Ққ қ, - қғқ қ
- ңғ ққ қ ғ ө қ ә . .
- ұ қ . Қ ғ қғ - -қққ ү, қ ғ қ ү қ қ, ұ- - ң қ қғ . ң - қғ ғ , ғ ғ. -ң қ, қ ғ қғ, ғ қғ - . қ ұ-ң ө қғ ү. - қғ ғ қ ( ө қ қ-қ ), қ , ө , ә ү. ү - ө. қ қ ү, қ ұ- ң қ қ -ғ . ұ ү қ ү, қ ө . Ә ң ү - E-Bay , 1995 құғ ә ү ң құ. ңғ қ қ қ ң қң қ. қ ү ө ү ә қ қ. ңғ ұ- қғ ң, ө ң ғ ұ- қғ ғ .
|
|
|
- ө (Internet ү) Internet ң ққ ө Internet үң . Internet ү қ , ғ қ, ғ ұқ ң ұ - . ұ ғ үң ә ң ұ, қғғ . Internet ү қ қ, ө қң , қ қ ғ .
Internet қ қ өң ә қ ә ңғ ә қ (қ) қ қ құқ қ , қ ү ұ, ү ө құ . қ ө ү ң ғ қ қ құ ө , ә қ ү. ңғ қ ғ ққ . Ққ ң ғ ә ң ғ Visa, MasterCard/ Europay ә . . қғ . қ ң ө ққ , ң ң қңғ қ ү қң қ . қ ө үң ққ ә ө ң қ қғ ң қғ ө . , қ қ ң ң ө. ғ ұ қң ңғқ, ққ үң ғ ғ, ғ ққ, ө қ қғ ү ә ң қ, құқ, қ ғ ү қ ққ.
. (Email, e-mail ғ electronic mail) ә ң қ ұғ қ ә ң ү ғ қ (ң ғқ). ң қ ү ғ (, қ) , қғ ү ә ғ ү ә қ ғ қ-қ .
ң 1965 . қғ . қ ң (MIT) қ ә , CTSS (Compatible time-sharing system) қ ү ғ MAIL ғ . ұ ғ IBM 7090/7094 .
-mail (electronic mail - ), ғ әң . ң - ң қ ү , ң - ә ә ө ү . ң қ ү қғ : қ , құ, , , ; ғ ғ, ғ, ғ әә ә ү ; қ, ұқ -ә қ қ ; ұ құ қ; ұқ ұ . EFT ң ң (Electronic Funds Transfer - қ қ ) ә EDI (Electonic Funds Data Interchange - ә ) ү қ қ, ә қ ққ құ .
Қ қ қ ң қ .
- ғ қ қ ұ ұ қ . -қ,қ ө қ қ .
FTP . FTP (ғ. File Transfer Protocol ғ ) қ ғ ғ .
IP- ( VoIp, ғ Voice over ip; IP-)- қ IP қ ү. қ ү , ә ғ ү ғ.
ғ
VoIp PSTN қғ ә ққ ү ү . : ғ қ қ ө қ . қ VoIp ү қң қ ә қ.
ү ә ү ұ -. үң ө ғұ Ә ө , ftp-, -ү, -қ ә Usenet ңқ ү . ңғ қ ү XML- RSS ң ң ү .
үң ғ қ қғқ . ң ұ ң қ (ұ ғ ң ә ң, ғ әң қғ), ң қғ, . ә қ ү . ү ұ қ ү ң ң ң .
ң (қ) ү ұқ. қ ү ұғ ғ қ, қғ ғ құғғ қ.
ʳң қ ұқ қ қ ғ қ, қ ә ғ қ қ e-text (ғ. ) қ. ә қ, құ ә қ қ , әң ү, ғ, ұқ ә қ ғ құ қ.
1971 . ң Xerox Sigma V- қғ ұқ ғ . ғ ұ ә ү қ ү, Қ ә ң ә ғқ ғ. ө ң ө , , .
-. ң ү:
қ -қ қ . ө ұққ қ құғ (Қ) ғ ұқ. қ ң ң ә ғ ң ү қ ң ә ү ң. Ә, қ ң .
- -қ қ ұғ ұ . ұ ү әң , ң ө ұң ұ . Ә, .
қ (e-mail) ұғ ө қ ғ ү қ, қ қ ң ққ:
- қ қ ұң ғ .
- E-mail ң push- .
- ұғ ү ү .
- ұғ ққ ө ң ү.
e-mail ө ғ ү ә қ:
- ғ .
ә ү қғ ғ ө. ұ қ ұ ө ғ ә - қ қғ құқғ . Ƴң ү :
- қ (қ қғ);
- қ (ң )
- (ң қ )(http://kazseo.com)
-
қ ң ң ғқ ә ң ңғ ғқ құ . өң ұғ ұ. ұ ұғ ң, ңқ қ , қ ұң ғ .
ңқ ө Қ-ң ө қ.
Ә - ң қғқ . ү ә ә . қ қ қ қ қ, , ү.
. Ә ө ә қ (ғ ү, қғ , , ә ..), қ қ ә .
