Жасөспірім дзюдошылардың шапшаңдық – күш жетілдіру дайындығының тәжірибесін дәлелдеу әдістемесі

Бапкерлердің шапшаңдық-күш жетілдіру дайындығына жасалған жоспарларын ғылыми әдістемелік әдебиеттерін жәнеп рактикалық тәжірибесін зерттей отырып 13-14 жастағы дзюдошылар жаттығуларындағы әдеттегі шапшаңдық күш жетілдіру дайындығының қолдану әдіс іұйымдастырулы сақталады, ол бір қалыпты шапшаңдық-күш жетілдіру дайындығының қолдану әдісі аз көлемінде жылдық оқу дайындығына тұжырымдалады. Педагогикалық эксперименттік топ жүргізгенде шапшаңдық-күш жетілдіру дайындығында әдетте жоқ әдістер қолданып жаттықты. Оның маңызы: шоғырланған шапшаңдық-күш жетілдіру дайындығының әр түрлі ұзақтықтағы жылдық оқу дайындық кезіндегі қолдану блогы. Пелагогикалық эксперимент жүргенде бақылау тобы әдеттегі әдістер мен жаттықты. Шапшаңдық-күш жетілдіру дайындығының әдістері 1-2 рет аптасына және көп рет кей оқу жылының аяғында қолданылды. Экспериментті топта педагогикалық эксперимент жүргізілген кезде 3блок шоғырланған шапшаңдық-күш дайындығын өткізу жоспарланған.

1 блок. Ұзақтығы 2апта,1дайындық кезеңнің басында /шілде/

2 блок. Бірінші дайындық кезеңінің аяғында және бірінші жарыс кезеңінің басында/тамызқыркүйек ұзақтығы 4апта

3 блок. екіншідайындықкезеңінде желтоқсан/ұзақтығы 8аптағасозылады.

Бұл жаста жылдық оқу дайындық құрылымын 2цикілде қолданады. Өйткені 2 басты жарыстың бір жылда өтуіне байланысты қараша айында Қазақстан біріншілігі оқушылар арасында және көкек айында Қазақстан оқушыларының спартакиядасы. Шоғырланған шапшаңдық-күш жетілдіру дайындық блогынан кейін қалпына келу микроциклі өтті.

Шапшаңдық-күш жетілдіру әдістері аз мөлшерде қолданылды.

16 кестенің көрсеткіші бойынша шапшыңдық-күш жетілдіру дайындығының өсу көрсетікіші экспериментальды топтағы дзюдошылардың жоғары екенін көрсетті. Эксперименттің басынан аяғына дейін бақылау нәтижесі өсу айырмашылығын статистика жүзінде растады.

Зерттеу қорытындысы: 13-14 жасөспірімдердің шапшаңдық-күш жетілдіру дайындық деңгейін шоғырлану шапшаңдық-күш жетілдіру дайындық блогын қолданумен көтеуге болатынын дәлелдеді. Дайындық блогын жоспарлау үшін жарыс календарын естен шығармау керек. Барлық негзгі жарыстар мен бақылау жарыстары артта қалған жаттығу нәтижесімен сәйкес болуы қажет. Аз уақытта қолданылған1-2 апта шоғырланған шапшаңдық-күшж етілдіру дайындық әдісі мәнді нәтиже бермейді, оның үстіне айтарлдықтай шапшаңдық- күш жетілдіру сапасын көтермейді және де спортшының ағзасына адаптациялық мүмкіндігі жеткіліксіз. Шапшаңдық күщ жетілдіпу сапасын дамытуда қолданылған шоғырланған әдістеме бағдарламасы 4 және 8 аптаға созылған түрінде тестіленген көрсеткіш сапасында нақты өзгерістер белгіленген.

Ерекше шапшаңдық-күш жетілдіру дайындық әдістерін жоспарлауда жылына 2рет 1 және 2 дайындық кезеңін және жарыс кезеңінің басында жоспарланған жөн. Бұл түрі шапшаңдық-күш жетілдіру сапасының нәтижелі дамуына және оның жарыс кезінде іске асуын қамтамасыз етеді.

Оқу жаттықтыру процесінде бұл құрылым едеуір көлемде шапшаңдық-күш жетілдіру жұмысын қолдануға физиологиялық дайындық көрсеткішін бастапқы деңгейден төмендетуге әкеліп соқтырады. Артта қалған жаттықтыру нәтижесін іске асырудын егізгі тактика техникалық дайындық көлемі орындалады,

Барлық техникалық шеберлік көрсеткішін нысаналы бағытта көтеруге жайлы жағдай жасалыналы. Шоғырланған шапшаңдық-күш жетілдіру дайындық әдісін қолдану кезеңіндек техникалық жұмысын қайталау әдісімен төменгі қарқында өтеді. Тесттің нәтижесі бойынша эксперментальдық топтағы дзюдошылардың шапшаңдық-күш жетілдіру дайындық көрсеткіші жоғарыны көрсетті. Экспериментальды топтың уақыты мен орындауы 19,38 пайыз жақсарды. Ал бақылауда 4,2 пайыз; уақытымен чел.жүгіруде 3х10 м эксперименталды топта14,76 пайыз. Ал бақылауда 4,4 пайыз; уақытымен маникен лақтыру10 орындауда эксперименталды топта7,28 ал бақылауда 2,38 пайыз.

Уақытымен 30 м орындауда эксперименталды топта 2,94пайыз жақсарды, ал бақылауда 0,88 пайыз; уатымен10 биіктікке секіру0,7м эксперименталды топта12,89 пайыз жақсарса,бақылауда 4,31пайыз.

ОРЫТЫНДЫ

Жасөспірім дзюдошылардың – күш жетілдіру дайындығы мүлтіксіз методикалық бағытта болу үшін жарыс қызметінің өзгешеліктерімен сәйкес болу керек. Ол үшін неғұрлым келешегі бар техникалық қызмет түрін әр салмақ категориясындағы дзюдошыларға нәтижелі жылдамдық – күш жетілдіру дайындық бағдарламасын анықтап беруді ұсынады.

Жылдамдық – күш жетілдіру дайындық әдістеме бағытын таңдауда нәтижелі методикалық өңдеу кезінде жеке шабуыл арсеналы мен қорғану қызметін қолдана отырып белгілі бір спорттық нәтиже деңгейіне жеткен дзюдошының еңбегін ұмытпаған жөн.

Жасөспірім дзюдошылардың жылдамдық-күш жетілдіру сапасын арттыруда әртүрлі жаттықтыру әдісін жекеше нәтижеге жетуін қадағалауды ұсынады.

Орынынан ұзындыққа секіру қорытындысы эксперимент тобына – 9,13% жақсарса, бақылауда – 3,18%.

Ең көп өсу көрсеткіш эксперименталды топта уақытымен 10 тартылу орындауда 19,38%, ал ең аз өскен уақытымен 30 учиками 2,94% болды. Бақылау тобында ең көп өскен 3х10м жүгіру 4,4% құрады, ал ең аз уақытымен 30 учикоми орындауда 0,88% оқұрады. Бақылау сынағындағы қорытынды басынан аяғына дейін эксперимент жүргізген уақытта өсу өзгешеліктері статистикалық түрде расталды.

Зерттеу жұмысының қорынтындысында шоғырланған жылдамдық-күш жетілдіру блогын қолдануда 13-14 жастағы жасөспірім дзюдошылардың жылдамдық-күш жетілдіру дайындық деңгейі мағыналы түрде жоғарылайды.