Маркетингттің негізгі мақсаты, принциптері мен қызметі, маркетинг кешені, 4р жүйесі

Фирманың өндіру-өткізу қызметін басқару жүйесі ретіндс маркетинг пақты қағидаларға негізделеді. Оларды білу, тәжірибеде дүрыс қолдану фирма басшыларына түты-нушынып сүранысын өз уақытында айқындап, тауарларын олардың қажеттіліктері мен талаптарына бейімдеуге мүмкіндік береді.

Қағида-теория мен ғылымнан шығатын үйғарымдардың негізі немесе кез келген жүйенің негізгі ережесі болып табы-латын тұракты зандылық. Маркетингтің қағидалары - марке­тинг дамуының түракты заңдылығын сипаттайтын негізгі ережелер.

Маркетингтщ мынадай қағидаларын бөліп көрсетуіміз керек:

1. Түтынушылардың мінез-қүлқын және талаптарын үнемі зерттеу. Бүл қағида кәсіпорынның өндірістік бағдарла-масын қалыптастырудың негізі болып табылатын түтынушы-лардың мінез-қүлқы мен қажеттіліктері туралы ақпаратты жинау және маркетингтік зерттеулерді жүйелі түрде жүр-гізуді көздейді.

2. Сүраныс пен қажеттіліктің өзгермелі серпініне өндірістің тәуелділігі немесе өндірістің түтынушылык сүра-нысқа бейімделуі. Өндірістің қызмет етуі сүранысқа байла-нысты, сондықтан ол кәсіпорынның қаржылық-өндірістік мүмкіндіктеріне сәйкес сатып алушылардың қажетгіліктері мен олардың даму тенденциялаоы туралы нақты білімге сүйеніп, жүзеге асырылуы тиіс. Бүл қағиданы экономикалық әдебиетте қанатты сөз болып кеткен мынадай сөздермен бей-нелейді: «Өндірілген затты сату шарт емес, сатылатын затты өндіру керек». Бүл қағиданы жүзеге асыру нарыктағы өзгеріп түратын талаптар мен түтынушы сүранысын, сүраныс пен үсыныстың икемділігін ескеретін, өндірістің үтқырлығы мен иілімділігін көздейді.

3. Сүранысты қалыптастьфу және ынталаңдыру. Тауар-ды жасай отырып, белсенді түрде түтынушылық сүранысты қалыптастыру, нарыққа және қажеттілікке эсер ету қажет. Нарықта жаңа тауарлардын сәтті өтуі маңь^тзды проблема бо­лып табылады. Мүны әлуетті сатып алушыларды ақпараттяя-дырып, оларға маркетинг әдістері мен қүралдары арқылы ықпал ету негізінде шешу керек.

4. Түпкілікті нәтижеге жетуге үмтылу. Бүл қолайлы қызмет еткен жағдайда пайда алуга жетелейтін фирма мак­са ітары аркылы бейнеленеді. Осы қагида маркетинг үдерісін тиімді басқару аркылы жүзеге асырылады. Маркетингтік бөлімнің жүмысы ағымдық талдауға және фирманын келешектегі әрекеттерін болжамды бағалауға негізделген, оның даму саясатын және стратегиясын жасаушысы болып табылады. Маркетинг бөлімі қызметкерлерінін тиімді қабыл-данған стратегиялык және тактикалық шешімдеріне алына-тын табыс мөлшері тікелей тәуелді.

Маркетингке жоспарлау, үйымдастыру, үйлестіру мск бақылау сиякты кез келген басқарудың функциялары да жата­ды. Олар маркетингтің мынадай өзіндік ерекшелік функцияла-рымен толықтырылып, нақтыланып отырады:

· Нарықты маркетингтік тұрғыдан зертгеу;

· Маркетинггі жоспарлау;

· Кәсіпорынньщ маркетингтік қызметін ұйымдастыру;

· Тауарлық саясаттың жүзеге асуы;

· Баға саясатының қалыптасуы;

· Кәсіпорынның сату саясаты;

· Өнімнің жылжуы мен коммуникациясын үйымдастыру;

· Кәсіпорынның маркетинг қызметін бақылау. Маркетингтік мақсаттар фирманың өз мақсатына жетуін қамтамасыз етеді. Бұл мақсаттар сан арқылы көрсетіледі және нақты, уақьпы шектеулі, икемді болып келеді, әр түрлі жағдайларға қарай түзетуге келетін мақсаттар болуы мүмкін. Мақсаттар сатысында, әрине, алғашқы орын фирманың табиғи мақсаты болып саналатын - үнемі пайда түсіру және оны көп шамалау болып табылады. Көптеген американдық, батыс г>ропалық, ресейлік және қазақстандық фирмалар пайданы езінің қызметінің негізгі мақсаты ретінде қарасты-рады. Германия маркетинг ассоциациясы мәліметтері бойынша, неміс компанияларының негізгі маркетингтік мақ-саты жаңа тауар жасау немесе оны жаңғыртып_у жетілдіру (модификациясын) болып табылады. Әйгілі жапондық фир-малардың стратегиялық мақсаты тауардың сапасын жоғары-лату. «Sony» компаниясының бұрынғы президенті А. Морита «Жапонияда жасалған» атты кітабында «Біздің компанияның басты мақсаты - сапа» деп жазған
Қазіргі жағдайдағы маркетиштің басты мақсаты - адам факторы, бизнес әлемінде табысты дамып келе жатқан ком-паниялардың басшылары оны жандандыру мәселесі - фирма мен маркетингтің мұратына жету үшін керек маңыздылардың бірі деп санайды.
Өнім жөніндегі максатгар

· Сапаны басқару жүйесін жасау Буып-түю, орау дизайнын жаксарту Жаңа тауарларды әзірлеу Бага жөніндегі мақсаттар

· Бағанын томендеуі

· Баганың өсуі

· Икемді бағаларлы колдану

· Өткізу бойынша мақсаттар

· Сатуға тиімді жол іздеу

· Фирмалық дүкен ашу

· Делдалдар жуйесін кеней

· Коммуникация жөніндегі мақсат

· Тауар бойынша бренд құру

· Фирманың беделін артгыру

· Жарнама шығынын өсіру

Өзін -өзі бақылау сұрақтары:

1. Маркетинг дербес пән ретінде неге және не үшін оқылады?

2. Кейбір ұйымдар маркетингі тұжырымдамасынан әлеуметтік – этикалық маркетинг тұжырымдамасына көшуде. Неге?

3. Маркетингіні басқаруға деген екі көзқарас: тауарды жетілдіру тұжырымдамасы мен өндірісті жетілдіру тұжырымдамалары немен ерекшеленеді?

4. Соңғы жылдары маркетингіні коммерциялық емес ұйымдар жиі қолданатын болды. Неге?

Ұсынылатынәдебиеттер: