Сґздердіѕ синтаксистік ќызметініѕ ортаќтыєы

Сґздіѕ јдеби нормасыныѕ саќталып, ќўрылысыныѕ дўрыс берілуі, јдеби тілдіѕ нормасына жатпайтын тїсініксіз жат сґздердіѕ болмауы ќалай аталады: Тілдіѕ дўрыс сґйлеу нормасы.Тілдіѕ дўрыс ауызша сґйлеу нормасы.Тілдіѕ дўрыс айтылу нормасы.

Сґзжасам бойынша оќушы игеруге тиісті білімніѕ міндетті деѕгейіне ќайсысы жатады: Сґзжасамныѕ морфологиялыќ тјсілдерін білу, Сґздерді тўлєасына ќарай айыра білу, Сґздерді ќўрамына ќарай айыра білу

Сґзжасамды меѕгеруде ќалыптасатын білік-даєды Ќосарланєан сґздердіѕ маєыналыќ тўтастыєын таниды, Тіркесу жолымен жасалєан сґздердіѕ ќолданылу сипатын таниды, Кіріге біріккен сґздердіѕ ќўрылымын ажыратады

Сґзжасамды оќыту јдістемесінде жиі ќолданылатын термин Туынды сґз, Аналитикалыќ тјсіл, Сґз тудырушы жўрнаќ

Сґзжасамды оќыту јдістемесініѕ негізгі нысандарыныѕ бірі Туынды сґз, Ќосымшалар, Тїбір

Сґзжасамды оќытуда ќолданылатын жаттыєу тїрлері:, Тїбірлерге ќосымшаларды жалєап жаз, Кїрделі сґздерді, біріккен сґздерді, ќос сґздерді бґлек-бґлек теріп жаз, Мјтіннен тїбірлес сґздерді іздеп тап

Сґзжасамды оќытуда оќушыєа ќойылатын талаптар Сґздердіѕ лексикалыќ тјсіл арќылы жасалатынын білу, Ќосарланєан сґздердіѕ маєыналыќ тўтастыєын аныќтау, Тіркесу жолымен жасалєан сґздердіѕ ќолданылу сипатын білу

Сґзжасамды оќытуда пайдаланылатын мысалдар Баспахана, дјрігер, Алып кел, алып бер, Биыл, бїгін

Сґзжасамдыќ талдау Туынды сґздіѕ ќалай жасалєанын талдау, Туынды маєынаны жасаєан бірліктерді талдау, Сґз ќўрамына талдау

Сґзжасамдыќ тізбек: Бір негізгі тїбірден тараєан туынды тїбірлердіѕ жиынтыєы.Сґзжасамдыќ ўядаєы туынды тїбірлер жиынтыєы.Бір тїбірден тараєан бірінен-бірі негіз болатын негізді сґздердіѕ тобы.

Сґзжасамныѕ аналитикалыќ тјсілін меѕгертуде ќолданылатын мысал Баспасґз, Бјрекелді, Бїгін

Сґзжасамныѕ синтетикалыќ тјсілін меѕгертуде ќолданылатын мысал, Кґрермен, Ардагер, Ґнерпаз

Сґйлем ортасында ќойылатын тыныс белгілер: Дефис, тырнаќша.Ќос нїкте, їтір.Їтір, сызыќша.

Сґйлемге грамматикалыќ талдау жасау Морфологиялыќ талдау, Фонетикалыќ талдау, Синтаксистік талдау

Сґйлемдер коммуникативтік маќсатына ќарай ќалай бґлінеді: хабарлы, лепті, сўраулы

Сґйлемніѕ тўрлаусыз мїшелерін ата: толыќтауыш, пысыќтауыш, аныќтауыш

Сґйлеу тілі мен жазу стилі жатыќ оќушыныѕ жоєары ќабілеттері Жазу ќабілеті.Ойлау ќабілеті.Есту.

Сґйлеудіѕ жўмсалу маќсатына ќарай тїрі: Диалог.Монолог.Айту.

Сґйлеудіѕ тїрлері Монологтыќ сґйлеу, Диалогтыќ сґйлеу, Полилогтыќ сґйлеу

Стильдік ќате тїрлері: Сґз орынды ќолданбау жјне маєынасын наќты тїсінбе,Штамп сґздерді ќолдану,Стиль тїрін ажырата алмау

Стильдік реѕкі бар сґздерді пайдалануєа їйрету

Сўраулы сґйлемніѕ тїрлері Ашыќ мјнді, Демеу мјнді, Риторикалыќ

Сын есім сґзжасамын оќытуда ќолданылатын мысалдар Ґзімшіл, Јдеби, Ашушаѕ

Сын есімді оќытуда оныѕ синтаксистік ќызметін аныќтайтын сґйлем мїшелері: Пысыќтауыш.Аныќтауыш.Бастауыш.

Сын тўрєысынан ойлау балаларєа ќандай мїмкіндіктер береді: мўєалімге тјуелділіктен айырылып, ґзініѕ білім игеру ќызметін ґздері басќаруєа,ґз бетімен јрекеттену јдістерін меѕгеруге,ґз бетінше тапсырма орындауєа

ТТТТ

Табыс септігін оќытуда ќолданылатын мысалдар, Јр ана ґз баласын жаќсы кґреді, Асан малды бері ќайырды, Ол ќызыныѕ суретін алып шыќты

Творчестволыќ диктант.

Телжан Шонановтыѕ оќу ќўралдары "Јліппе", (Алматы, "Ќазаќстан" басп., 1935), "Жаѕа арна" (Ќызыл-Орда, 1931, "Жаѕалыќ"), (Ќызыл-Орда, 1936), "Шала сауатты ересектер їшін оќу ќўралы" (Ќызыл-Орда, 1930)

Телжан Шонановтыѕ оќу ќўралдары "Учебник казахского языка для взрослых" (Ќызыл-Орда, Казиздат, 1936), "Орыстар їшін ќазаќша јліппе" (Ќызыл-Орда, 1934), "Самоучитель киргизского языка для русских" (Ќызыл-Орда, 1930)

Теорияны практикамен байланыстыру принцпінде оќушыныѕ ќандай жўмыстар атќарады:, Јр жаѕа таќырыппен байланыстырып жаттыєу орындау, Ауызша жјне жазбаша тілді дамыту, Жылдам јрі саналы мјнерлеп оќу

Теорияны практикамен байланыстыру ўстанымы бойынша Оќушылар алєан білімін ґмір ќажетіне пайдаланады, Теориялыќ материал практикалыќ жаттыєулар арќылы игеріледі, Оќулыќтаєы жаттыєу оќушы білімін жан-жаќты танытуєа мїмкіндік береді

Тўраќты сґз тіркестерін кґрсет: опыќ жеді, тіс байлады, таба болды

Тўраќты сґз тіркестерін кґрсет: опыќ жеді, тіс байладытаба болды

Тўраќты сґз тіркестерініѕ жасалу жолдарыныѕ тїрлері: Идиомалыќ тіркес, Тїйдекті тіркес, ізбекті тіркес

Тўраќты сґз тіркестерініѕ жасалу жолдарыныѕ тїрлері: Ќабыспалы тіркес, Тїйдекті тіркес, Тізбекті тіркес

Тўрлаулы мїшелерді оќытуда мјн берілетін ерекшелік Ќиыса байланысуы, Негізгі ойды жеткізудіѕ ўйытќысы екендігі, Субъектілік – предикаттыќ ќатынас

Тїгіл, тўрсын, тўрмаќ шылаулары: Ќарсы ќою, салыстыру демеуліктері.Салыстыру демеуліктері.Ќарсы ќою демеуліктері.

Тїсінікті сґйлеудіѕ еѕ негізгі шарты: Дыбыстарды дўрыс айта білу.Интоноцияны дўрыс ќоя білу.Орфоэпиялыќ нормаларды білу.

Тїсініктілік ўстанымы бойынша Оќу материалы наќты, дјл, аныќталєан болады, Оќулыќ материалыныѕ тілі тїсінікті болады, Наќты єылыми терминдер мен ўєымдар пайдаланылады

Тыныс белгісін ќоюдаєы ўстанымдар Грамматикалыќ, Маєыналыќ, Интонациялыќ

Тіке байланыс ўстанымы бойынша оќыту процесі ќандай ќарым-ќатынас арќылы болады: Тікелей жїздесу ќарым-ќатынасы.Сґйлесу ќарым-ќатынасы.Ґзара ќарым-ќатынасы.

Тіл дамыту јдістемелік жїйесініѕ дамуы нјтижесінде: Оќушылардыѕ ойы дамиды.Оќушылардыѕ сана-сезімі дамиды.Оќушылардыѕ ойлау ќабілеті дамиды.

Тіл дамыту жўмыстарыныѕ негізгі прициптеріне жатпайтын: Бейімдеп оќыту принципі.Фонологиялыќ принципі.Диохрониялыќ принципі.

Тіл дамыту жўмыстарыныѕ негізгі прициптеріне жатпайтын: Бейімдеп оќыту принципі.Диохрониялыќ принципі.Фонологиялыќ принципі.

Тіл дамыту жўмыстарыныѕ негізгі ўстанымдары: Стилистикамен тыєыз байланысты болуы, Ауызекі сґйлеу мен жазба тілініѕ бір-бірімен сґйлеу байланыстыєы, Грамматика, орфография, пунктуация жјне јдебиеттіѕ байланыстыєы

Тіл дамыту жўмысыныѕ тапсырмаларын орындауда бала неге даєдыланады: Јдеби тілде јсерлі сґйлеуге даєдыланады.Сґйлеу шеберлігі артады.Тіл, сґйлеу мјдениеті артады.

Тіл дамыту жўмысыныѕ тїрлерін кґрсетіѕіз: Сґз таптарына байланысты жўмыстар, Сґздердіѕ дыбысталу, жазылу заѕдылыќтарына байланысты жўмыстар, Сґздерге, маќал-мјтел, фразеологиялыќ тіркестерге байланысты жўмыстар

Тіл дамыту сабаќтарында компьютер кґмегімен сґзжўмбаќ, ребус т.б. пайдалану: Логикалыќ ойлау ќабілетін дамытады, Оќушы мотивациясын арттырады, Грамматикалыќ ережені жылдам меѕгеруге септігін тигізеді

Тіл дамытуєа арналєан жўмыстар Шыєарма, Мазмўндама, Мјтін талдау

Тіл дамытудыѕ маќсаты ќандай: Сґйлеу, жазу даєдыларын жетілдіру жўмыстары, Оќушыныѕ дїниетанымын, кґзќарасын ќалыптастыру, Сґздіѕ маєынасын дўрыс тїсініп, орынды ќолдана білуге тјрбиелеу

Тіл дыбыстарын жасауєа ќатысатын актив дыбыстау мїшелері: Тіл, Ерін, Ауыз ќуысы

Тіл дыбыстарыныѕ ерекшеліктері ќандай терминдермен сипатталады? физиологиялыќ, фонетикалыќ, акустикалыќ

Тіл мамандарыныѕ Кеѕес одаєы тўсындаєы (20-30 ж.) еѕ алєашќы зерттеулері, Ана тілі оќулыќтары мен сґздіктер жасаудан басталды, Алфавит, орфография, пунктуацияны зерттеуден басталды, Мектепке керекті оќулыќтар мен оќу ќўралдарын жасаудан басталды

Тіл мјдениеті сабаєында модульдік оќыту технологиясын ќолданудыѕ артыќшылыєы: Оќушыныѕ танымдыќ ќабілетін жетілдіру, Тілдік материалды таќырыптыќ топтарєа бґліп ўсыну, Оќушы ќызыєушылыєын ояту

Тіл мјдениеті сабаєында оќушыныѕ сґздік ќорын толыќтыру жолдары: Тіл дамыту жўмыстарын орындау, Кґркем јдебиетті оќыту, Сґздікпен жўмыс

Тіл мјдениеті сабаєында танымдыќ процесті дамыту жолдарын кґрсетіѕіз: Зейінді арттыру їшін интерактив јдістерді ќолдану, Асоциативті ойлауды дамыту, Кґрнекілік арќылы елестету, ќиялды дамыту

Тіл мјдениетінде оќушылардыѕ ассоциативті ойлану ќабілеттерін арттыру не арќылы жїргізіледі: кестелер арќылы, диаграммалар арќылы, кґрнекіліктер арќылы

Тіл мјдениетінен оќушылардыѕ ґздік жўмысын ўйымдастыруда ќандай тјсілдерді ќолданєан тиімді: Оќу материалдарымен жинаќты жўмыс жасау., Сабаќќа ќажетті ќосымша аќпараттарды кґбірек ќамту.Берілген теориялыќ материалды кїнделікті ґмірде ќолдана білуге баулу.

Тіл мјдениетініѕ ќосалќы ќўралдарын атаѕыз: Этнолингвистикалыќ атауларды оќытуДауыс мјнерін оќыту.Тыѕдау јдебін оќыту.

Тіл мјдениетініѕ негізі: Јдеби тілдіѕ нормалары мен стильдік жїйелері.Јдеби тілдіѕ стильдік жїйелері.Јдеби тілдіѕ нормалары.

Тіл мен сґйлеу процесін жіктей оќыту, оќушыныѕ дўрыс сґйлей білуіне кґѕіл бґлу: Тіл дамыту.Грамматика.Тіл ширату.

Тіл їйретудегі еѕбасты мјселе: Јдемі сґйлей білу.Сґздік ќорын байыту.Сауатты сґйлеуге баулу.

Тілді меѕгертуде оќушыларєа ќойылатын талаптар: Тілдік единицалар, олардыѕ маєынасы мен ќызметін білу.Ќазаќ тіліне тјн дыбыстарды айта білу.Сауатты жаза білу.

Тілдік ќатысымєа байланысты жазылым бірнеше ќўрылымдыќ кезеѕнен тўрады да,кґп салалы болады: Ќажеттіліктен пайда болатын себеп.Себептіѕ ойда, санада бейнеленуі.Ойдыѕ сґз арќылы тізбектелуі.

Тілдіѕ дўрыс сґйлеу нормасы дегеніміз не? Јдеби нормаєа жатпайтын жат сґздердіѕ болмауы, Сґзде јдеби нормалардыѕ саќталуы, Сґз ќўрлысыныѕ дўрыс, јрі наќты берілуі

Тіркесті сґздердіѕ ерекшелігін еске берік орныќтыру їшін ќандай жаттыєу, тапсырмаларды орындауєа болады: Мјтін ішінен тіркесті сґздерді теріп жазу, Екі топтаєы сґздердіѕ ішінен тіркесті сґздер ќўрау, Досыѕныѕ сырт тўлєасын тіркесті сґздерді пайдаланып суретте

ЇЇЇЇ

Їй тапсырмасын тексерудіѕ тїрлері Фронтальды, Ішінара, Дара

Їйренушініѕ їйрену жаєдайына кіруі. Їйрену жетістіктері.Їйрену нјтижелері.Танымдыќ їйрету ґрнектері.

Їстеудіѕ сґйлем ішіндегі негізінен атќаратын ќызметі: Пысыќтауыш, баяндауыш.Пысыќтауыш.Баяндауыш.

ФФФФ

Фонема ілімін зерттеген єалым: И.А. Бодуэн де Крутенэ.Ј. Жїнісбеков.С. Мырзабеков.

Фонетика саласын оќытудаєы негізгі маќсат: Тіл дыбыстарын меѕгерту.Сингорманизм заѕын меѕгерту.Дауыстыларды меѕгерту.

Фонетика терминдерін кґрсетіѕіз: дыбыс, буын, фонема

Фонетикадан тіл дамыту жўмысыныѕ тїрі: Диалог.Жаттыєулар орындау.Сґйлеудіѕ дыбыстыќ жаєына талдау жасау.

Фонетикалыќ жаттыєу тїрлері: сґздіѕ жуан, жіѕішке нўсќасын кґрсету, Терме диктант жўмысын жазу, Ќалып кеткен јріптерді ќою

Фонетикалыќ оќытуда жїргізілетін талдау тїрі: Буын тїріне ќарай талдау.Дыбыстардыѕ їндесуіне ќарай талдау.Дыбыстардыѕ жазылу емлесіне ќарай талдау.

Фонетикалыќ принцип бойынша жазылєан сґздер ќатары: Ботагґз.Тараєым.Жўмаєым

Фонетикалыќ тўлєалардыѕ естілуі ќандай ерекшеліктермен ажыратылады? дыбыс ырєаєы, кїші, дыбыс јуені, дыбыс созылыѕќылыєы

Фонетиканы оќып біткеннен соѕ, оќушылардыѕ ќандай даєдыларды игеруге ќабілеттері жетуге тиіс Тіл дыбыстарыныѕ тілдіѕ негізгі ќўрылыс материалы екенін біледі, Дыбыстардыѕ акустикалыќ, артикулярлыќ ерекшеліктерін, Дауысты дыбыс пен дауыссыз дыбыстардыѕ негізгі белгілерін, ќўрамын игереді

Фонетиканы оќыту барысында ескеретін негізгі мјселе: Акустикалыќ.Физиологиялыќ.Сґз жасау.

Фонетиканы оќыту мазмўны нені ќамтиды: дыбыстардыѕ ерекшелігін, маѕызын кґрсете білу, дыбыстардыѕ классификациясын їйрету, тіл дыбыстарыныѕ артикуляциясын тїсіндіру

Фонетиканы оќытуєа ќандай јдістер ќолайлы? тіл дыбыстарын салыстыру, емле ережелерін дўрыс ќолдануын баќылау, дыбыстарды жіктеу

Фонетиканы оќытуда ќандай јдістер ќолданылады? дыбыстарды дўрыс айта білу, фонетикалыќ талдау, їндестік заѕына мјн беру

Фонетиканы оќытуда пайдаланылатын мысалдар Бґрене – бревно, Амангелді, Ботагґз, Тјѕрі – тјѕір

Фонетиканы оќытуда пайдаланылатын мысалдар м-б-п,ы-і; о-ґ, ўн – їн

Фонетиканы оќытудыѕ маќсаты: Орфографияны оќыту.Тіл дыбыстарын меѕгерту.Орфоэпияны оќыту.

Фразеологияны оќытуда ќандай кґрнекілік тїрлерін ќолданєан тиімді: Этнолингвистика туралы суреттер, бейнематериалдар, Фразеологиялыќ сґздік, тїсіндірме сґздік, Газет, журнал материалдары

Фразеологияны оќытуда ќандай кґрнекілік тїрлерін ќолданєан тиімді: Этнолингвистика туралы суреттер, бейнематериалдар, Фразеологиялыќ сґздік, тїсіндірме сґздік, Газет, журнал материалдары

Фразеологияны оќытуда ќолданылатын жаттыєу тїрлері: Тўраќты тіркестерді іздеп табу, Тўраќты сґз тіркесініѕ маєынасын аныќтау, Тўраќты сґз тіркесін еркін тіркеспен алмастыру

Фразеологияны оќытуда ќолданылатын жаттыєу тїрлері: Тўраќты тіркестерді іздеп табу, Тўраќты сґз тіркесініѕ маєынасын аныќтау, Тўраќты сґз тіркесін еркін тіркеспен алмастыру

ХХХХ

Х.Арєынов синтаксиспен оќушыларєа білім беруде ќандай оќыту јдістерін пайдалануды тиімді деп санайды: Јѕгіме јдісі.Байќау јдісі.Тїсіндіру јдісі.

Х.Арєынов синтаксистен оќушыларєа білім беруге ќандай јдістерді ўсынады? экскурсиятїсіндіру јдісі, јѕгіме јдісі

Холерик темпераменті басым оќушыєа тјн мінез-ќўлыќ: кїйгелеккґѕіл-кїйі тез ґзгереді, ашуланшаќ

Холерик типті оќушылармен ќандай жўмыс жїргізген тиімді? жеке жўмыс жїогізу ќажет, ќатаѕ ескерту жасап, талаптарды орындатќызу жаєын ойластыру ќажет, ќызуќандылыќпен істейтін жўмыстарєа баєытталєан жґн

ШШШШ

Ш. Јуелбаевтыѕ еѕбектері, «Ќазаќ тілі синтаксисі мен пунктуациясын оќытуєа арналєан ќўрылымдыќ схемалар» (1971), «Ќазаќ тілі сабаќтарыныѕ мазмўны мен жоспарлау їлгілері» монографиясы, «Пунктуацияныѕ ќиын мјселелері» (1977),

Шыєарманы оќуєа дайындаудыѕ їш кезеѕі: Балаларды оќылатын јѕгіменіѕ мазмўны мен ондаєы кейіпкерлердіѕ ісін саналы тїрде білуге дайындау. Оќылатын јѕгіменіѕ мазмўнына ќызыќтыру.Мјтіндегітїсініксіз сґздердіѕ маєынасын ашу.

ЫЫЫЫ

Ы.Алтынсарин «Хрестоматиясында» баламен жўмыс істеудіѕ ќандай тјсілдерін кґрсеткен?, балалармен сґйлескенде: ашуланбауды, оќытушы олардыѕ кґкейіне ќондыра алмаєаны їшін ґзін-ґзі кіналамауєа тиіс, јрбір нјрсені ыќыласпен тїсінікті етіп тїсіндіруді

Ы.Алтынсарин еѕбектерініѕ атын атаѕыз? Ќазаќ хрестоматиясы, Ќазаќтарєа орыс тілін їйретудіѕ бастауыш ќўралы,Торєай облысындаєы оќу жўмысыныѕ жайы

Ы.Алтынсаринге тјн сипаттаманы кґрсетіѕіз? Адам мінезін оќу-білім арќылы тїзетуге болатынына сенеді,Ґзінен бўрынєы педагогикалыќ озат ой жїйелерін біріктірген,Јѕгімелерінде салыстыру јдісі кґп

ЭЭЭЭ

Экранды-дыбыстыќ ќўралдар Бейнетаспа, кїйтабаќ, Фонохрестоматия, кодоскопќа арналєан транспоранттар, Компьютер

Экрандыќ-дыбыстыќ кґрнекі оќу ќўралдарын атаѕыз? бейнефильм, анимациялы презентация, музыкалыќ презентация

Электронды оќу ќўралыныѕ ерекшелігі неде: Баєдарламаєа сай барлыќ сабаќ тїрлерінде ќолдануєа ыѕєайлы.Негізгі талапќа сай оќулыќ бола алады.Теориялыќ материалмен бірге жаттыєу, тест беріледі.

ЯЯЯЯЯ

Ян Амос Коменски XVIII єасырда ґмір сїрген јйгілі чех педагогі ХХ єасырда ґмір сїрген јйгілі орыс єалымы Дидактика саласында еѕбек етті«Ўлы дидактика» еѕбегін жазды