hecaria actio nolente priore , -
creditore pecuniam accipere.
et dicimus priori creditori . ,
inutilem esse actionem, cum
per eum fiat, ne ei pecunia , ,
solvatur. .
24 Satisfactio
,
(D.20,4,4).
25
, : melior est
conditio possidentis.
468
VIII. ( I)
(successio in locum) , (D.20, 5,5 ).
8
, , , . , , , ; contrarius consensus, , . ( , , concursus causarum).
, ius civile ius honorarium, , ipso iure ( ) , , ope exceptionis ( ), , (exceptio) . ipso iure (solutio) (acceptilatio solutio per aes et libram), ( ), , litis contestatio iudicia legitima, (confusio) concursus causarum. ope exceptionis : litis contestatio iudicia imperio continentia, ( ) (pactum de non petendo). (compensatio) (ope iudicis), , , .
1. (solutio)
. in dando , in
8.
469
|
|
faciendo , ( in non faciendo) . . " .
, . , nexus , per aes et lib-ram, solutio (: "") solutio per aes et libram (nexi liberatio). (aes), (nexum), : "Me nomine a te solvo liberoque hoc aere aeneaque libra " " " (Gai., 3,174). lex Poetelia Papiria , , solutio solvere pecuniam . , , . , , , actus contrarius.
Pomp., 4 ad Q.Muc, D. 46,3,80:
Prout quidque contractum est, , -
et solvi debet: ut, cum re 0 -
,.,,. ,
contraxenmus, re solvi debet: 1 X
. , -
veluti cum mutuum dedimus, - ut retro pecuniae tantundem , , -
470
VIII. ( I)
solvi debeat. et cum verbis aliquid contraximus, vel re vel verbis obligatio solvi debet, verbis, veluti cum ac - ceptum promissori fit, re, ve luti cum solvit quod promisit. aeque cum emptio vel ven - ditio vel locatio contractu est, quoniam consensu nudo cont - rahi potest, etiam dissensu contrario dissolvi potest.
: , , . , , : , , ; , . , , , , [] , .
|
|
II . . . ( ), . : , .
Pomp., 2 enchr., D. 46,3,107:
Verborum obligatio aut natu - raliter resolvitur aut civiliter: naturaliter veluti solutione aut cum res in stipulationem deducta sine culpa promis - soris in rebus humanis esse desiit: civiliter veluti accep - tilatione vel cum in eandem personam ius stipulantis pro - mittentisque devenit.
, : , , , , ; , , .
8.
471
Solutio (verbis), acceptilatio (actus contrarius stipulatio) confusio. , , . solutio , acceptilatio (solutio imaginaria, Gai., 3, 169) , , . solutio ( ) solutio , actus contrarius, () . (re): . , , : , , - . verbis, (consensu) contrarius consensus (D.50,17,35), . , .
, , . in faciendo ( ) in non faciendo.
, , (procurator) (adiectus solutionis causa). , adstipulatio, , , , -
|
|
472
VIII. ( I)
, ( , Iul. D.45,1,55). . , (mandatum) , - . Paul., 2 man., D.46,3,108:
Ei, qui mandatu meo post , -
mortem meam stipulatus est,
recte solvitur, quia talis est , -
lex obligationis: ideoque etiam ,
invito me recte ei solvitur. ei
autem, cui iussi debitorem : -
post mortem meam
solvere, recte solvitur, -
quia mandatum morte . , -
dissolvitur. -
, , .
: . , , (id quod facere potest) beneficium competentiae. . , (actio rei uxoriae), actio pro socio, , dotis promissio, , , , .
(locus solutionis). in dando , . (species), locus solutionis . , locus solutionis : ,
8.
473
. de eo quod certo loco dari oportet ( , ), actio certi (D.13,4,1). prudentes actio arbitraria ( formula arbitraria, ius-sum de restituendo!), locus solutionis (arbitrio actoris). , condemnatio intentio, , (D. 13, 4,2 ). , intentio incerta.
(, ), , (, , , , , ). , . , , (D.13,4,2,3).
: (apocha) . , (securitas), (.4,20,18 .528). . exceptio non numeratae pecuniae ( , ), , replica-tio (.4, 30,14,12).
|
|
2. (datio in solutum)
.
474
VIII. ( I)
Gai., 3,168:
Tollitur autem obligatio -
praecipue solutione eius quod ,
debetur. Unde quaeritur, si .
quis consentiente creditore , -
aliud pro alio solvent, utrum
ipso - iure liberetur, quod ,
nostris praeceptoribus placuit, , -
ipso iure maneat obliga - ,
tus, sed adversus petentem
exceptione doli mali defendi -
debeat, quod diversae scholae pa ,
auctoribus visum est.
.
datio in solutum necessaria (Nov., 4,3 a.535): , , . (Nov., 120,6,2 .544).
3.
, , acceptila-tio, ius civile . (verbis): causa stipulatio Aquiliana, (. ).
, . : pactum de non petendo transactio. . nudum pactum , exceptio pacti conventi (Gai., 4, 119). bonae fidei exceptio : ..
pactum de non petendo acceptila-tio, ius civile - , , (D. 2,14,27,9; 46,4,19 ).
8.
475
Transactio ( ) , , ("quasi de re dubia et lite incerta neque finita", D. 2,15,1). , : aliquo dato aliquo retento (- , - ). Transactio causa traditionis ( pactum de non petendo, ).
Pactum transactionis ope exceptionis.
in dando, , stipulatio ob transactionem, .
transactio actio praescriptis verbis contractus innominatus (. 2,4,6,1 .230; .2,4,33,1 .294).
4. (compensatio)
Compensatio , . . . bonae fidei (officio iudicis) () (ex eadem causa, Gai., 4,62). Intentio ob earn rem, (causa) demons-tratio. , (Gai., 4,63):
|
|
Liberum est tamen iudici , ,
nullam omnino invicem con -
pensationis rationem habere; ; -
enim aperte formulae ,
verbis praecipitur, sed quia id
bonae fidei iudicio conveniens
videtur, ideo officio eius
contineri creditur. .
476
VIII. ( 1)
, (bonae fidei) officium iudicis (. D.3, 5,7,2; 13,6,18,4; 16,2,7,1; 27,4,1,4).
: (argentarius), , ' , intentio (Gai., 4,64), (cum compensatione); bonorum emptor (actio Rutiliana actio Servia-) (cum deductione), condemnatio (Gai., 4,65). , intentio , (Gai., 4,64): " Si paret Titium sibi X milia dare oportere amplius quam ipse Titio debet " {" , 10 , "), pluris petitio re, bonorum emptor condemnatio, (Gai., 4,68):
Praeterea conpensationis qui-dem ratio in intentione po- nitur; quo fit, ut si facta con-pensatione plus nummo uno intendat argentarius, causa cadat et ob id rem perdat. Deductio vero ad condemna-tionem ponitur, quo loco plus petenti periculum inter-venit; utique bonorum emp-tore agente, qui licet de certa pecunia agat, incerti tamen condemnationem concipit. |
, ; , , , , . , ; , , .
, (Gai., 4,6667) :
8.
477
66. Inter conpensationem - , -
tem quae argentario oppo- , -
nitur, et deductionem quae , -
obicitur bonorum emptori, ilia , -
differentia est, quod in con - ?
pensationem hoc solum yo - > -
catur, vacatur quod eiusdem MemQM
generis et naturae est: veluti : ^ p ^ p,
pecunia cum pecunia conpen - r r -. r
satur, triticum cum tritico, , vinum cum vino; adeo ut c , ; - quibusdam placeat omni , , modo vinum cum vino aut triticum cum tritico conpen - , sandum, sed ita si eiusdem - , turae qualitatisque sit. In de - ^ . ductionem autem vocatur et , quod est eiusdem generis... ...
67. Item vocatur in deduc - -
tionem et id quod in diem , -
debetur; conpensatur autem
hoc solum quod praesenti die ;
j,. ,
.
iudicia stricti iuris , exceptio doli (praesentis) , , . , , ex eadem causa , , 26. : . ipso iure.
(.4,31,14 .531): " Compensations ex omnibus actionibus ipso iure fieri sancimus " (" , ").
"Ipso iure" , ( ):
26 exceptio doli , rei vindicatio, .
478
VIII. ( t)
. , exceptio ( extra ordinem ) - . 531 . , . .
5. (concursus causarum)
dare certam rem , ipso iure, . , , , aestimatio, . Ipso iure , dare causae lucrativae (D. 30,82 -1; 44,7,19). , , . ., 23 quaest, D. 31,73:
Si quod ex Pamphila nasce - -
tur legatum mihi fuerit et ego ,
Pamphilam emam eaque apud , ,
sit enixa, ratione summa , -
responsum est non ex causa 27,
lucrativa partum intellegi me -
urn factum ideoque peten -
dum ex testamento, tamquam
istum emissem, ut scilicet pre - , -
contribution facta conse - nvjl > um f?> ,
quar tantum, quanti puerum > * ,
,... * - , -
deducta matris aestimatione a *