Молекулалы – кинетикалық теорияның негізгі теңдеуі

 Бұл теңдеу газ молекулаларының қысымының олардың орташа кинетикалық энергиясына тәуелділігін көрсетеді.   теңдеуінің оң жағын -ге көбейтсек,

                                  

                                                           болып шығады.

 

 Мұндағы n – молекулалардың шоғыры. Газ тығыздығы  болғандықтан

                                               

Температура. Молекулалардың жылулық қозғалысының энергиясы

Температура денелердің қызулық дәрежесін сипаттайды. Оны термометр-мен өлшейді. Термометр шкаласы дене мен термометрдің өзінің температуралары теңескен кезде, яғни жылулық тепе-теңдік орнаған кезде, өзгерісін тоқтатып, нақты температураны көрсетеді.

Температура денелер жүйесінің жылулық тепе-теңдік күйін сипаттайды.

Температура – молекулалардың орташа кинетикалық энергиясының өлшеуіші.

Энергетикалық бірліпен өрнектелетін температураны  әрпімен белгілесек:

                                            

Мұндағы пропорционалдық коэффициент  Больцман тұрақтысы деп аталады және бір Кельвин градусқа қанша Джоуль энергия келетіндігін көрсетеді.

            

    

Абсолюттік температура:

Больцман тұрақтысы арқылы молекулалардың орташа кинетикалық энергиясы былай өрнектеледі:

                                

  

 

Ал молекула -кинетикалық теорияның негізгі теңдеуі мына түрде жазылады:

                              

Молекулалардың орташа квадрат жылдамдығы  десек; одан алынатын квадраттық түбір  - молекулалардың орташа квадраттық жылдамдығы деп аталады.

 

Идеал газ күйінің теңдеуі. Газ заңдары

Газ күйін сипаттайтын макроскопиялық параметрлер – қысым, көлем және температура арасындағы функционалдық байланысты көрсететін

                                      

   

 

 

теңдеуін идеал газ күйінің теңдеуі дейді. Мұндағы R универсал газ тұрақтысы деп аталады. Оның мәні Больцман тұрақтысы мен Авогадро санының көбейтіндісіне тең:

                                ________________________________

                  

Идеал газ күйінің теңдеуін алғаш рет Д.И.Менделеев алды. Оның француз физигі Б.Клапейрон алған түрі төмендегідей жазылады.

  

                             

 

, V,   параметрлерінің біреуі тұрақты болғанда, қалған екеуі арасындағы тәуелділікті көрсететін заңдылықтарды «Газ заңдарың дейді.

 

Заңның аталуы	Процесс	Тұрақты шама	Негізгі формула	График
P V Бойль-Мариотт	Изотермиялық
Гей-Люссак	Изобаралық
Шарль	Изохоралық

  

 

Дәріс. Сұйықтар мен газдардың және қатты денелердің қасиеттерін оқыту. Термодинамика негіздері және жылу двигательдерінің жұмыс принциптерін оқыту.

    Булану мен конденсация, қаныққан бу, ауаның ылғалдылығы. Кристалдық және аморфтық денелер, деформация түрлері. Гук заңы. Ішкі энергия. Термодинамикадағы жұмыс, жылу мөлшері. Термодинамиканың бірінші заңы және оны изопроцестерге қолдану, процестердің қайтымсыздығы. Жылу двигательдерінің жұмыс істеу принциптері.