Еңбек қорғау нормалары

Негізгі нормалары

– 2000 жылдың 23 маусымынан бастап А.Қ қалыптасуы туралы негізгі нұсқау және олардың материалдық-техникалық жабдықтармен қамтамасыз етілуі туралы келтірілген нормалар;

– 2000 жылдың 13 шілдесінен бастап Қ.Р-да А.Қ енгізу және ұйымдастыру;

– 2000 жылдың 23 тамызынан бастап эвакуациялық шараларды өткізу және ұйымдастыру жөніндегі нұсқаулық;

2007 жылдың 11 желтоқсанынан бастап инженерлік-техникалық шараларды А.Қ негізінде өткізу туралы нұсқаулық.

Еңбек қорғау саласында келесі нормативтік-техникалық құжаттар бар:

- ҚР ның Конституциясы;

- 2007 жылдың 15-ші мамырынан бері ҚР-ның еңбек кодексі;

Еңбек, әлеуметтік серіктестік, еңбек қрғау және қауіпсіздік саласы заңдық қатынастармен реттеліп отырады. Олар:

- мамандық бойынша техникалық регламент;

- ҚР Президенті жарылғылары, еңбек қорғау мәселесі бойынша Үкімет және Парламент қаулылары;

- еңбек қауіпсіздігі стандарттар жүйесі;

ССБТ – жұмыскерлердің еңбек ету барысындағы қауіпсіздігі мен денсаулығын, еңбек қабілеттілігін арттыруға бағытталған нормалар мен ережелердің стандарттық жүйесі болып табылады.

- «Қауіпсіздік талаптары» өнімнің стандарттық және техникалық шарттары бойынша;

- Мемлекеттік қадағалау Министрлігінің органдарының қаулылары мен бұйрықтарымен белгіленген еңбек қорғау сұрақтары бойынша нормалар, ережелер, сілтемелер мен инструкциялар;

- Еңбек қауіпсіздігі мен өрт қауіпсіздігі бөлімі бойынша құрылыс нормалары мен ережелері (ҚНжЕ);

- Еңбек қорғау мәселелері бойынша санитарлық-эпидемиологиялық сұрақтары;

ҚР Еңбек клдексіне сәйкес өндіріс орындарында меншік формаларына тәуелсіз келесі қадағалау түрлері болуы шарт.

1. ҚР-да ұйымдардағы еңбек заңдарының орындалуына байланысты мемлекттік қадағалауды мемлекттік еңбек инспекторлары жүзеге асырады.

2. Ішкі қадағалауға еңбек жағдайлары мен өндірістік қадағалауда оперативті анализ жүргізу, еңбек қауіпсіздігі саласындағы талаптар сәйкес келмеген жағдайда белгіленетін қауіпті бағалау мен алдын-алу шаралары жатады.

Ндірістік діріл, оның адам ағзасына әсері, дірілден қорғану шаралары

Дірілдің сипаттары, оның адамға әсері және дірілді нормалау.

Дірілдің басты сипаттаушы көрсеткіштері: ығысу амплитудасы, тербеліс жылдамдығы, жиіліктің тербелісінің үдеуі.

Адам денесіне дірілді беру әдісіне байланысты келесі түрге бөлінеді:

-жеке (жергілікті) діріл, адам қолы арқылы берілетін, берілу бағытының бойымен тура әсер етеді немесе күш түсіреді;

- жалпы, дененің тіреуіш аппараты арқылы тұрып тұрған немесе отырған адам денесіне беріледі, Х,У,Z координаталар мен тура әсер етеді.

Нақты жағдайларда осы дірілдердің өзіндік орны бар.

Жалпы діріл оның пайда болу көзіне байланысты үш категорияда болуы мүмкін:

-қозғалмалы машиналардың қозғалысы кезіндегі операторға әсер ететін, көліктік дірілдер;

- шектелген қозғалысты (экскаваторлар, жүк көтергіш крандар, бетон салғыштар) машиналардың операторларына әсер ететін, көліктік- технологиялық діріл;

- тұрақты машиналардың операторларына әсер ететін, технологиялық діріл. Жұмыс орындарының сипаттамасына байланысты осы категория келесі топтарға бөлінеді З_а, З_б, З_в, З_г.

Адам ағзасына дірілдің әсер ету сипаты мен дәрежесі дірілдің түріне, оның көрсеткіштеріне және әсер ету бағытына байланысты болады. Дірілдің ұзақ уақыт әсері адам денсаулығының түрлі өзгерістеріне және ең соңында кәсіби ауруларға-«діріл ауруына» алып келеді.

Ең көп тараған аурулар, көбінесе тұрақты дірілдерден болады. Қолдық машиналармен жұмыс істеген кезде діріл жоғары жиелікті спектрлер аймағында қарқынды болады (125 Гц-тан жоғары), соның салдарынан қан тамырларының жұмысы бұзылады. Соққылы кең жиілікті спектрі бар, тұрақты діріл (соққылау, бұғылау, аршу), әртүрлі қан тамырларның, жүйке- бұлшық еттерінің, сүйек- буындарының бұзылуына алып келеді.

Жалпы діріл жүйке жүйесіне жағымсыз әсер етеді, жүрек-қан тамырлары қызметінің өзгеруіне, вестибулярлық аппараттардың және зат алмасу үрдісінің бұзылуына алып келеді.

Билет

Мекемелердің еңбек қорғау қызметі, оның міндеттері