Кәсіпкерліктің түрлері.

1.Атқаратын міндетіне қарай кәсіпкерліктің мынадай түрлері болады:

· Өндірістік кәсіпкерлік бұл тауар өндіру мен қызмет көрсетумен байланысты кәсіпкерлік.

· Коммерциялық кәсіпкерлік бұл өнім өндірумен байланыссыз тауарлар мен қызметтерді қайта сату бойынша операцияларды жүргізумен ерекшеленетін кәсіпкерлік. Коммерциялық кәсіпкерліктің іс өрісі тауар биржалары мен сауда мекемелері.

· Қаржылық кәсіпкерлік бұл сату, сатып алу объектісі ақша, валюта, құнды қағаздар болып табылатын коммерциялық кәсіпкерліктің түрі. Қаржылық кәсіпкерлікке коммерциялық банктер және қор басқару мәселелері жөнінде көмектер көрсетумен айналысатын кәсіпкерлік.

§ Сақтандыру кәсіпкерлігі бұл белгілі бір жағдайларды сақтандырудан сақтандыру төлемін алу нәтижесінде пайда болатын қаржылық кәсіпкерліктің түрі.

§ Делдалдық кәсіпкерлік бұл белгілі бір мәмілеге мүдделі тараптарды біріктіретін кәсіпкерлік.

2.Меншік түрлері бойынша:

жеке меншік, мемлекеттік, муниципальды, сонымен бірге қоғамдық құрылым меншігі.

3.Меншіктер саны бойынша:

кәсіпкерлік іс жеке адамның немесе коллективтік болуы керек

4. Кәсіпкерлік формасы бойынша екіге бөлінеді:

ұжымдық-құқықтық; ұжымдық-экономикалық.

А. Ұжымдық–құқықтық кәсіпкерліктер.

Олар өз капиталын қосады және әрбір мүше өзінің капиталымен жеке жауап береді.

Б. Кәсіпкерліктің ұжымдық экономикалық формасы:

концерн, ассоциация, консорциум, синдикат, картель.

Кәсіпкерліктің маңызды функциялары болып табылатындар мыналар.

1. Новаторлық функция. Техниканың ұйымдастырылған және басқарылған жұмыс процесіндегі жаңа идеялардың жүзеге асыуы, тәжірбиелі конструкторлық өндеулер, жаңа товарлар мен жаңа қызметтердің пайда болуы.

2. Ұйымдастырылған функция. Өндірісті ұйымдастыруда жаңа формалар мен тәсілдерді еңгізу жаңа жалақы формасын, өндірістік жүйенің негізгі элементтерін енгізу.

3. Шарауашылық функциясы. Еңбек материалды қаржылық интелектуалдық және оқылықтың ресурстарды тиімді пайдалану.

4. Элементтік функция. Қоғамға қажетті элементтің заңдар талабына сәйкес товарлар мен қызметтерді ұсыну.

5. Тұлғалық функция. Кәсіпкердің жеке мақсатын іске асыру мақсатында, өз қызметінен қанағат алу барысында өз-өзін жүзеке асыру.

Кәсіпкерліктің мақсаттары мен міндеттері, белгілері және ұйымдастыру қағидалары.

ҚР «Кәсіпкерлік» Кодексінің (29 қазан 2015 ж.) 3-бабында:

Кәсіпкерлік субъектілері мен мемлекеттің өзара іс-қимылының мақсаттары мен қағидаттары келесідей болып берілген:

1. Кәсіпкерлік субъектілері мен мемлекеттің өзара іс-қимылы Қазақстан Республикасында кәсіпкерлікті дамыту және қоғам үшін қолайлы жағдайлар жасауға, кәсіпкерлік бастаманы ынталандыруға бағытталады.

2. Кәсіпкерлік субъектілері мен мемлекеттің өзара іс-қимылының қағидаттары мыналар болып табылады:

1) заңдылық;

2) кәсіпкерлік еркіндігі;

3) кәсіпкерлік субъектілерінің теңдігі;

4) меншікке қол сұғылмаушылық;

5) адал бәсекелестік;

6) тұтынушылар, кәсіпкерлік субъектілері және мемлекет мүдделерінің теңгерімі;

7) мемлекеттік органдар қызметінің ашықтығы және ақпаратқа қолжетімділік;

8) кәсіпкерлікті мемлекеттік реттеудің тиімділігі;

9) кәсіпкерлік субъектілерінің өз құқықтары мен заңды мүдделерін өз бетінше қорғау қабілеттілігін арттыру;

10) құқық бұзушылықтың алдын алу басымдығы;

11) кәсіпкерлік субъектілері мен мемлекеттің өзара жауапкершілігі;

12) сыбайлас жемқорлықтан азат болу;

13) кәсіпкерлік қызметті ынталандыру және оны қорғау мен қолдауды қамтамасыз ету;

14) отандық тауарлар өндірушілерді, жұмыс орындаушыларды, қызмет көрсетушілерді қолдау;

15) мемлекеттің кәсіпкерлік субъектілерінің ісіне заңсыз араласуына жол бермеу;

16) жеке кәсіпкерлік субъектілерінің норма шығарушылыққа қатысуы;

17) кәсіпкерліктің әлеуметтік жауапкершілігін ынталандыру;

18) мемлекеттің кәсіпкерлік қызметке шектеулі қатысуы;

19) өзін-өзі реттеу.

Кәсіпкерліктің негізгі белгілері:

• шаруашылық субъектілерінің дербестігі және тәуелсіздігі;

• экономикалық мүдделілігі;

•шаруашылық тәуекел етуі және жауапкершілігі;

• белсенді ізденуі;

• жаңалықтығы.