Мəндерді серверге беру.

Мəндерді серверге беру үшін submit() форма əдісі қолданылады. Əдісті сцеарий

кодында шақыруға болады: форма_аты.submit(), бірақ көбіне мəндер «Подача запроса»

арнайы батырмасы арқылы беріледі. Бұл батырма келесі түрде құрылады:

Батырманы басу автоматты түрде форма үшін submit əдісін шақырады. Мəндер

жіберілетін адрес жəне оларды жіберу түрі <FORM> дескрипторының атрибутында

беріледі.

• ACTION - мəндерді жіберетін адрес жолы

• URL – Web-сервер адресі жəне мəндерді өңдейтін программа

файлының аты

• “mailto: адрес_электроной почты ” форматындағы электрондық

пошта адресі

• METHOD - get немесе post беру əдісі; Мəндерді жіберу форматымен ерекшеленеді

жəне “имя_поля = значение, …” жолына меншіктелетін Web-сервер ортасының

стандартты айымалысы атауымен ерекшеленеді.

Формада тағы бір пайдалы арнайы батырма қолданылады – «Сброс». Батырма келесі

түрде құрылады.

Сброс батырмасы форма үшін reset() əдісін шақырады. Мысал ретінде «Подача запроса»

жəне «Сброс» батырмаларымен форманы келтірейік.

</FORM>

Бұл формада text1 жолындағы мəтінді [email protected] адресі бойынша post əдісімен

жіберу көрсетілген. «Подача запроса» батырмасын басқаннан кейін көрсетілім мəндерді

жіберу қауіпсіз екенін хабарлайтын терезе шығады. Егер ОК батырмасын бассаңыз, онда

мəтіндік жолдың аты құрамымен бірге ACTION атрибутында көрсетілген электрондық

пошта адресі бойынша жіберіледі.

37.Графика жəне анимация эффектілері. Анимация эффектілері Web-бетіне кірушілердің назарын аудару мүмкін жəне маңызды

ақпараттық блоктарды айқындайды. Арнайы эффектілерді қолданғанда асырып жібермеу

керек, себебі кірушілердің санын азайтады.

Көбіне, анимация үшін графиктік объектілерді – белгілі бір жиілікпен қайталанатын GIF

форматындағы суреттерді қолданамыз. Нəтижесінде қозғалыс эффектісі немесе графиктік

суреттердің ауысуы шығады. Анимацияға тағы да мəтіннің динамикалық өзгеруі немесе

мəтіннің орын ауыстыруы – «жүгіріп өтетін жол» эффектісі жатады.

«Жүгіріп өтетін жол» эффектісін құру үшін <Marqueе> арнайы дескрипторы

қолданылады. Бұл дескриптордың атрибуттары мəтіннің орын ауыстыру параметрлерін

бақылайды.

• BEHAVIOR –«жүгіріп өтетін жол» эффектісі толтыру əдісі

scroll- мəтін Web- бетінің шет жағында жоғалады

slide –бірнеше рет цикл қайталанған соң мəтін Web-бетінің оң немесе сол жағында

қалады

alternate- жолдағы мəтіннің бағыты əр цикл орындаған соң қарама-карсы бағытқа

ауысады.

• BGCOLOR - «жүгіріп өтетін жол» фонының түсі

• DIRECTION – мəтін орын ауыстыру бағыты

left – солға

right – оңға

• HEIGHT - «жүгіріп өтетін жол» биіктігі

• HSPACE – Web-бетенің сол жəне оң жағынан «жүгіріп өтетін жол» мəтіннің

пикселмен есептегендегі арасы

• LOOP - жолда мəтінді көрсету саны

? – қайталау санын көрсететін бүтін сан

infinite – эффектіні цикл бойынша шексіз қайталау

• SCROLLAMOUNT - мəтіннің цикл бойынша бір қадамға орын ауыстыруы

• SCROLLDELAY - орын ауыстыру арасындағы миллисекундпен есептегенде

уақыт аралығы. Бұл атрибутты жлдағы мəтіннің орын ауыстыруын баяулату үшін

қолданған жөн. Жылдамдату үшін TRUESPEED атрибутындағы мəтіннің орын

ауыстыруына минималды мəн қою керек

• VSPACE - мəтін мен рамка арасындағы вертикаль бойынша пикселмен

есептегендегі аралық

• TRUESPEED - мəтіннің орын ауыстыруындағы минималды мəн

• WIDTH- «жүгіріп өтетін жол» -дың пикселмен емептегендегі ені

<MARQUEE> …</MARQUEE> дескрипторымен құрылған «жүгіріп өтетін жол»

объектісін сценарий көмегімен динамикалық өңдеу үшін қолдануға болады.

Листинг 1.

<HTML>

<HEAD>

<TITLE> Жүгіріп өтетін жол </TITLE>

function set_marquee(text, color) {

marquee. innerText =text;

marquee.bgColor = color;

}

</SCRIPT>

</HEAD>

<BODY>

<FORM>

<P>

<INPUT TYPE = ‘button’ VALUE = “Красная кнопка” ONCLICK= “set_marquee(‘Текст

красной кнопки’, ‘red’);”>

<INPUT TYPE = ‘button’ VALUE = “Желтая кнопка” ONCLICK= “set_marquee(‘Текст

желтой кнопки’, ‘yellow’);”>

<INPUT TYPE = ‘button’ VALUE = “Зеленая кнопка” ONCLICK= “set_marquee(‘Текст

зеленой кнопки’, ‘green’);”>

</P>

</FORM>

</BODY>

</HTML>

Web – беті «жүгіріп өтетін жол» атаулы объектісі жəне 3 кнопкасы бар формадан

құралған. Кнопканы басқанда «жүгіріп өтетін жол»-ға мəтін шығады жəне фонның

түсі өзгереді. Барлық кнопкалар сценарийде орналасқан setmarquee() функциясының

орындалуын шақырады. Бұл функция аргументінде мəтін жəне түс мəнін

қабылдайды. Функция жолында алынған мəнді «жүгіріп өтетін жол» объектінің

сəйкес атрибутына меншіктеледі.

38.Нtml кодын сценарий көмегімен енгізу жəне өңдеу. Сценарийлер деп белгілі операциялар мен функцияларды орындайтын шағын

программаларды айтады.Сценарийлер көрсетілім функцияларының стандартты

жиынтығы.Web-бетін дұрыс көрсетуге жеткіліксіз болғанда қолданылады. Мысалы,

сценарийді бетте басқару элементтері бар форма қолданғанда керек. Көрсетілім басқару

элементтерін экранға көрсетеді, бірақ олардың тек сəйкес функциямен жазғанда ғана

пайдасы болады.

Сценарийлер HTML кодына енгізіледі. Көрсетілімдер сценарийдің программалық

кодын ажырата алады жəне оны орындай алады. Сценарий жазудың стандартты тілі

ретінде JavaScript қолданылады.

Кейбір сценарийлерді қайта жазбас үшін Web-түйіндерінен

http://JavaScript.Internet.com/, www.Javascript.com жəне www.JavaSript-galore.com дайын

сценарийлерді алып, көптеген есептер шешуде (web-бет құруда) қолдануға болады.

Ол үшін сценарий кодын көшіріп алып, html кодын дұрыс қоя білу керек.

Сценарийлерді html кодына енгізу үшін <Script> жəне...</Sсript> дискриптор жұбын

қолдану керек. Осы дискрипторлар арасында жазылған текстті көрсетілім программа

коды ретінде қарастырып, экранға көрсетпейді.

Сценарийді Web-бетінің негізгі бөліміне (<Body>....</Body>) сонымен қатар

(<Head>...</Head>) бөліміне қосса болады. Тек HTML кодында сценарий қоятын

орынды дұрыс таңдау керек, себебі Web-беті іске қосылғанда ғана көрсетіліммен код

жолдары оқылады. Сценарий кодында кейін қосылатын Web-бетінің элементтеріне

нұсқаулар болмауы керек.

Тақырып бөліміндегі сценарийлер көбіне негізгі функцияларды анықтау үшін,

тұрақтылар мен айнымалыларды анықтау үшін қолданылады. Олар кейін негізгі

бөлімде қолданылуы мүмкін.

Сценарий коды тек тексттік файлда сақталуы мүмкін. Олар көбіне.js кеңейтуімен

сақталады. Ол кодты пайдалану үшін <Script>дискрипторының SRC атрибутында

файлға жол көрсету арқылы көрсету керек.

<Script Src='Scripts/myscript.js' LANGUAGE='JavaScript'>

</Script>

Бұл жерде тағы бір атрибут LANGUAGE қойылған. Сценарий жазу үшін басқа да

программалау тілін қолдануға болады. Сондықтан LANGUAGE атрибутын да көрсетсе

болады.

Web-беттерінде басқару элементтерін қосуға болады. Олар диалогты терезелерде

батырма, жалауша, мəтіндік жол, тізім ретінде қолданылады. Осы элементтерді қосу

үшін алдымен форма құрып, соның үстіне орнату керек. Форма <Form>...</Form>

дескриптор жұбы арқылы құрылады. Форманың барлық басқару элементтері html

кодында осы дискриптор арасына жазылады. Басқару элементтерін құру үшін

<Input> дискрипторы қолданылады. Оның атрибуттары басқару элементінің типін

анықтайды.

Форманың негізгі қызметі <Form>...</Form> дискриптор жұптары арқылы

тұтынушыға Web-бетінің құрамын басқаруға мүмкіншілік береді, сценарийдің

орындалуын шақырады, өзінің жеке мəндерін енгізіп, Web-серверге немесе электрондық

почта арқылы жібереді.

Мысалы,

<form>

<!-Поле ввода-->

<BR> Фамилия:

<BR><Input Type ='text' Value='Иванов'><BR>

<!-Группа переключателей-->

<BR><INPUT TYPE='radio' Name='color'> Белый

<BR><INPUT TYPE='radio' Name='color'> Красный

<BR><INPUT TYPE='radio' Name='color'> Желтый

<BR><INPUT TYPE='radio' Name='color'> Зеленый <BR>

<!- Группа переключателей -->

<BR> <Input type = 'checkbox' Name='fruit'> Груша

<BR> <Input type='checkbox' Name='fruit'> Яблоко

<BR> <Input type ='checkbox' Name='fruit'>Персик <BR>

<!-Кнопки-->

<BR><Input Type='button' Value='Пишите мне' Onclick=

window.open('mailto:[email protected]');>

<BR> <Input type='button' Value='Посмотрите мои фотографии'

nclick=window.open('http:\\\\www.Mysite.org\\Myfoto.htm');>

</form>

Басқару элементінің типі Type атрибутымен беріледі. Енгізу жолы <Input Type ='text'

Value='Иванов'> тұтынушыға пернетақтадан бір жол текст енгізуге мүмкіндік береді.

Ауыстырғыштар мен жалаушалар web-бетінде таңдауға мүмкіндік береді. Мысалы,

беттің фонын жəне т.б.

<Input Type ='checkbox' name='name'>Подпись флажка<Input Type='button'>кнопкасы

сценарийлерді шақыру үшін қолданылады.Onclick атрибутында window.open()

функциясы көрсетілімнің жаңа терезесін ашуға мүмкіндік береді.

39.HTML сценарийлері жəне құжаттары. <Script> сценарий дескрипторлері.

Браузер HTML құжатында код жолын білу үшін <Script>...</Script> дескрипторы арқылы

жазу керек.Осы дескрипторлар арасында белгілі құрылым жазылады.

Сценарийді басқару үшін <Script> дескрипторынде қолданылатын браузердің типіне

тəуелді əртүрлі атрибуттар қолдануға болады. Браузерлер ұстайтын бір атрибут -

type(тип).

<script type="text/javascript">

Javascript кодының барлық жолдары дескриптор жұбының арасында орналасуы керек.

<script type="text/javascript">

бір немесе бірнеше код

</script>

Атрибут src сценарий коды бар файлды көрсетеді.

Мұндай файлды.js кеңейтуімен болу керек.Дескриптор бұл жағдайда мынадай:

<script type="text/javascript" src="myscript.js">

</script>

Дескрипторларда <head>...</head>немесе <body>...</body> араларына орналастыруға

болады.

<html>

<head>

<title>A document</title>

...........................................

</script>

</head>

<body>

.............................................

</script>

</body>

</html>

Сонымен қатар, <script> сценарий дескрипторін қаншасын құжар тақырыбына,қаншасын

құжат денесіне орналастыру саны шектеусіз.

Егер дескрипторлар беттің тақырыбында орналасса,ол беттің параметрлеріне əсер

етеді.(<head> бөлімі)

Егер дескрипторлер <body> бөлімінде орналасса, онда сценарий бет жүктелгенде іске

қосылып,оның құрамын өндіреді.Сценарий құжат денесінде орналасса,бет жүктелгенде

динамикалық құрылым құру керек болады.Егер құжатта батырмалар болса жəне оны

басқанда басқа сценарий ашылатын болса,онда сценарий тақырып денесінде болу керек.

Браузердің ескі версиясымен(шатаспау) проблема болмас үшін

арасына сценарий жазу керек.

40.JavaScript тілінің негізгі ерекшеліктері. JavaScript тілі – HTML-құжатын құрушыларға оның барлық объектілерін динамикалық

басқару амалын Web-бетінің коды түрінде сипаттау.

JavaScript тілінің негізгі ерекшеліктері:

1) Java тілінің жеңілдетілген синтаксисіне ие.

2) HTML-элементтеріне арналған оқиға. Батырмалар onclick оқиға өңдеуші арқылы

басқарылуы қажет. Құжаттар терезеге жүктелетін немесе одан шығарылатын

болғандықтан, onLoad жəне onUnload оқиғасы сценарийлерде жазылуы керек.

Тұтынушылар сценарийлерде əртүрлі формалар қолданады, сондықтан OnSumbit

оқиғасы керек. JavaScript-тегі оқиға HTML-құжатын құрушыларға тұтынушымен

(алынып тасталған сервер арқылы) əсерлесуге мүмкіндік береді жəне браузермен

орындалатын операциялар мен олардың əрекеттеріне тез жауап қайтаруға мүмкіндік

береді.

3) Классыз объектілер.

4) HTML-кодын өндіруі. JavaScript-ті HTML-ге енгізу басқа идеялардың тууына əкелді.

Бұл идея күрделі программалық құрылымдарды құруға, кестенің көп деңгейлі

құрылымындағы мəндерді тексеруге мүмкіндік береді. Барлық қайталанатын элементтер

сценарий циклінде беріледі.

Web-дизайнерлер қарапайым операторларды аз теру арқылы тез жəне эффектілі түрде

қосымшалар құру мүмкіндігін іздеген болатын. JavaScript мыңдаған дизайнерлерге нағыз

программист болуына көмектесті. 1995 жылы құрылуына Бренден Эйх көп үлес қосқан.

World Wide Web-те JavaScript ролі.

Көптеген қазіргі технологиялардың болуы WWW пайда болуынан шықты. Бастапқы

кезде Web статистикалық мəтін жəне көріністерді жүйелі басқару ортасы болды. Ол

үнемі өзгеріп, web технологияны құрастырушылар арқасында жақсарды. Web-тегі қазіргі

заманғы технологияға мысал болып JavaScript тілі табылады. JavaScript қосымшасы

Web-беттерін көркемдеуге мүмкіндік береді. Жақсы, тартымды Web беттерін құру үшін

басқа жобалар фонында сапалы, ақпаратты ерекшеленген Web –беттерін құратын Web-

технологияларды қолдануға тырысу керек.

HTML тілі (Hypertext Markup Language-гипемəтінді таңбалау тілі) - негізінен құжаттарды

форматтау немесе таңбалау тілі (мəндерді дескрипторға алу). Дескрипторлар - экранда

мəтіндік фрагменттер мен суреттерді шығару мүмкіндігін толығымен сипаттайтын

құжатты қарау программасында қолданылады.