Орта индикатторлық қысымның анықталуы, формуласы

Индикаторлық көрсеткіштер деп қозғалтқыш цилиндрінде газдар жасайтын жұмысты сипаттайтын көрсеткіштерді айтады. Бұл көрсеткіштер қозғалтқыштың жұмыс көлемін пайдалану тиімділігін және бөлінген жылудың цилиндр ішінде пайдалы жұмысқа айналу дәрежесін көрсетеді.

Индикаторлық көрсеткіштерге орташа индикаторлық қысым , индикаторлық қуат , индикаторлық п.ә.к. , өзіндік индикаторлық отын шығыны жатады.

Есептеулі орташа индикаторлық қысым жылу аралас берілетін цикл бойынша жұмыс істейтін дизельдер үшін:

(3.1)

Іс жүзіндегі циклдің орташа индикаторлық қысымы -ден есептеу диаграммасының c,z,в нүктелеріндегі домалақтауға байланысты азаю шамасына пропорционалды шамаға айырмашылықта болады. Әдетте іс жүзендегі циклдің жұмысы (және орташа индикаторлық қысымы) есептеу циклінен аз болатындықтан, ол домалақтау коэффициентін ескергенде былай табылады:

(3.2)

Индикаторлық жұмысты ауданымен белгілеп индикаторлық диаграмманың көмегімен орташа индикаторлық қысымды табуға болады:

p_i = F_i/m_p ,

мұнда, -ордината осі бойынша диаграмма масштабы;

l - Абцисса осі бойынша диаграмманың ұзындығы.

50. Поршенге түсетін күштер, қысым мен температура Поршеньдік іштен жану қозғалтқыштарының жұмыс істеу үрдісі мынадай кезеңдер арқылы орындалады:

- Сору кезеңі, бұл кезде поршень жоғарғы шекті нүктеден төменгі шекті нүктеге қарай қозғалып қозғалыс барысында вакуум пайда болады да оған сырттан дизельді қозғалтқышта ауа, ал карбюраторлы қозғалтқыштардажанғыш қоспасы сорылып кіреді.

- Сығылу кезеңі, бұл кезде цлиндір ішіне сорылып кірген ауа немесажанғыш қоспа сығылады.

- Жану кезеңі, бұл кезде жану кабюраторлы қозғалтқыштарда изохорлық үрдіс бойынша ал, дизельді қозғалтқыштарда пошень жоғарға нүктеде жанғыш қоспаның бір бөлігі жанады да изохорлық үрдіс болады, жоғарғы нүктеден өткеннен кейін қоспаның қалған бөлігі жанып изобаралық үрдіс орындалады.

- Ұлғаю үрдісі, бұл кезде жану үрдісінің нәтижесінде орындалады, бұл кезеңде жанған отын өзінің энергиясын шығарады да қозғалысты орындайды.

- Шығару үрдісі, бұл үрдіс жұмыс істеп болған газды сыртқа шығару кезеңі.

Цилиндрге газ қысымының поршенге әсер ететін күші:

мұндағы P – жану камерасындағы қысым;

P₀ – картердегі (поршень астындағы) қысым;

S_п – поршень ауданы, см² [1].

Поршенге газ қысымы күшінен басқа қозғалмалы бөлшектердің инерциялық күші әсер етеді. Қорытынды күш айналдырушы момент туғызады. Поршень жоғарғы өлі нүктеден төмен түсе бастағанда ұлғаю тактісі басталады. Кривошип әрі қарай айналғанда иін, яғни айналдырушы момент біртіндеп көбейеді. Кривошип шамамен 370-380 градусқа бұрылғанда газ қысымы максималды деңгейге жетеді. Бұл кезде иін аз болғандықтан, газдың қысым күші айналдырушы момент алуға толығымен пайдаланылмайды. Кривошип пен шатун тік бұрыш құрап орналасқанда иін максималды деңгейге жетіп, газдың қысым күші толығымен айналдырушы моментке түрленеді. Бірақ, бұл кезде поршен төмен түсіп үлгергендіктен поршен үстіндегі көлем ұлғайып, қысым бастапқыдай жоғары болмайды.

Поршень ТШН-ден ЖШН-ге қарай қозғала отырып цилиндрдегі отын-ауа қоспасын сығады. Бұл кезде отын-ауа қоспасының температурасы әлдеқайда жоғарылайды. Поршен ТШН-дегі жұмыс көлемінің поршень ЖШН-дегі көлеміне қатынасы сығу дәрежесі деп аталынады.