Тақырыбы: «Балаларда қонақта матрешкалар»
Мақсаты:
«Біреу» және «көп» ұғымдарды қалыптастыру. «Бір» санын жақта және септікте зат есіммен жүзеге асыруда келісу. Топтан жеке заттарды ерекшелеу іскерлігін және жеке заттардан топ құруды дамыту. Дербестілікке тәрбиелеу.
Жоспар:
1. Ұйымдастырушылық кезең (Валеологиялық уақыт «Сыйқырлы орындық»).
2. Негізгі бөлім:
2.1 Дидактикалық ойын «Матрешалар қонаққа келді»
2.2 Сергіту сәті «Құстар»
2.3 Ойын «Пойыз»
3. Сабақ қорытындысы
Керек құрал-жабдықтар: машина, матрешкалар; ойыншық ыдыстар, ойыншық аңдар, қуыршақтар, машиналар және т.б.
Сабақ барысы:
1. Ұйымдастырушылық кезең
Валеологиялық уақыт «Сиқырлы орындық»
2. Негізгі бөлім:
2.1 Дидактикалық ойын «Матрешалар қонаққа келді»
Балалар балаларға арналған үстелдердің алдына жартылай шеңбер болып отырады. Педагог машинамен матрешкаларды алып келеді және айтады:
- Балалар, сендерге қонаққа матрешкалар келді.
- Сұрайды: неше матрешкалар келді? (көп)
- Дұрыс, қонаққа көп матрешкалар келді.
- Матрешкалар немен келді (машинамен)
- Бәрекелді, сендер дұрыс айттыңдар: матрешкалар көп, машина біреу.
- Қазір әрбіреуімізге матрешка жақындайды (матрешкалар таратылады).
Ваняға бір матрешка келеді, Таняға бір матрешка келеді, Игорьға бір матрешка келеді.
- Ваня, Таня, Игорь сендерде неше матрешка бар? (бір матрешкадан)
- Дұрыс, Ваняда бір матрешка, Таняда бір матрешка, Игорьда да бір матрешка, барлықтарыңда бір матрешкадан.
- Бізде бірде-бір матрешка қалмау үшін не істеу керек? (өз матрешкаларымызды машинаға отырғызуымыз керек)
- Ал бізде неше машина? (бір машина)
Сұрайды: сендерде не машина бар? (машина біреу)
- Дұрыс балалар, машина біреу, ал матрешка көп.
Балалар, қане матрешкаларымызды машинаға отырғызайық (балалар матрешкаларды машинаға сала бастады).
«Маша машина неше матрешка салды?» - (біреу)
«Ал Дима, Ваня, Таня неше матрешкадан салды?» (біреуден)
- Енді барлық матрешкалар машинаға отырды, енді кетуге болады.
2.2 Сергіту сәті «Құстар»
2.3 Ойын «Пойыз»
Бөлменің әр жеріне ойыншықтар қойылған, мына тақырыптарға: «Хайуанаттар саябағы», «Ыдыстар үйі», «Ойыншықтар үйі».
Ал енді «Пойыз» ойынын ойнайық.
Бір-бірлеріңді ұстаңдар, біз «вагондармыз», пойыз жүріп кетті – ту-ту-у-у!
Балалар біз хайуанаттар саябағына жақындап қалдық.
- Хайуанаттар саябағында қандай аңдар тұрады? Олар қанша? (бір аю, бір арыстан, көп маймылдар). Бәрекелді, балалар. Ары қарай кеттік.
- Біз «Ыдыстар үйі» аялдамасына келдік.
- Қандай ыдыстар сатылады, қандай ыдыс бұйымы қаншадан? (көп тарелкалар, көп шыны-аяқтар, т.б.).
«Ойыншықтар үйі» жанына аялдау ұқсас ойыны жалғасады.
3. Сабақ қорытындысы
Бізге қонаққа кім келді? (матрешкалар)
Бүгін бізде қонақта көп матрешкалар болды, олар бір машинамен келді.
«Сендерге сабақ ұнады ма? Ал қандай ойын бәрінен қатты ұнады?»
Тақырыбы: «Балаларда қонақта қонжық»
Мақсаты: «Біреу» және «көп» ұғымдарды қалыптастыруды жалғастыру, түсті ажырату іскерлігі, заңдылықты, ойлау опреацияларын жаттықтыруды жалғастыру және аңғару, бір-бірімен келісу қабілеті, тапсырманы ұжыммен бірге орындау.
Қарым-қатынас қабілетін дамыту.
Керек құрал-жабдықтар: Қонжық, кубиктер.
Жоспар:
1. Ұйымдастырушылық кезең «Сәлеметсің бе, алтын күн!»
2. Негізгі бөлім:
2.1 «Ұзын пойыз құрастырамыз» ойыны
2.2 Сергіту сәті
2.3 «Біреу, көп» ойыны
2.4 «Бір-бірімізге қараңдар» ойыны
3. Сабақ қорытындысы
Сабақ барысы:
1. Ұйымдастырушылық кезең «Сәлеметсің бе, алтын күн!»
Сәлеметсің бе, алтын күн!
Сәлеметсің бе, көк аспан!
Сәлеметсің бе, сен!
Сәлеметсің бе, мен!
Сәлеметсің бе, менің барлық достарым!
2. Негізгі бөлім:
2.1 «Ұзын пойыз құрастырамыз» ойыны
Тосын сый уақыты: «Ертегі кейіпкері келеді. Қонжық біркелкі кубиктерді қорапқа салады. Кубиктер саны балалар санына тең».
- Қонжық не әкелді? (Кубиктер)
- Кубиктер біркелкі ме, әлде әртүрлі ме? (біркелді)
- Кубиктің түсі қандай? (қызыл)
Қонжық әрбір бала бір кубиктен алып, ұзын пойыз құруды ұсынады.
Сен неше кубик алдың деп сұрайды? (біреу)
- Кімде ұзын пойыз шықты?
- Неліктен ешкім ұзын пойыз құрастыра алмады?
Қорытынды: Ешкім ұзын пойыз жасай алмады, себебі барлығында бір кубиктен, ұзын пойыз болу үшін көптеген кубиктер керек.
- Әрбіреуіміз ұзын пойыз жасау үшін не істеуіміз қажет? (Көп кубиктер алу қажет)
Ұзын поезд қалай жасалынды? (Өйткені көп кубиктер)
2.2 Сергіту сәті «Үлкен, кішкентай»
Қонжық «үлкен» сөзін айтқанда, балалар аяқтарының ұштарымен жүреді, ал «кішкентай» сөзін айтқанда, балалар иілген аяқтарымен жүруі керек.
2.3 «Біреу, көп» ойыны
Балалар педагог жанына тұрады. Тәрбиеші оларға бір рет секіруді, көп рет отыру, бір (көп) рет алақандарын соғуды ұсынады.
- Қанша рет алақандарыңды соқтыңдар?
- Қанша рет секірдіңдер?
Педагог жұмбақ айтады. Ол қолын артына алып, одан кейін біреуін көрсетеді.
- Мен неше саусағымды көрсеттім? Содан бірнеше саусақтарымды көрсетеді.
- Мен неше көрсеттім (көп)
2.4 «Бір-бірімізге қараңдар» ойыны
- Сенде неше бас бар? (мұрын, ауыз) (біреуден)
- Сендерде не көп? (Шаш, саусақ, тістер көп)
3. Қорытынды: Бүгін біз не істедік?
Тақырыбы: «Кім келді»
Мақсаты: «Біреу», «көп» және «біреуде емес» сөздерін қолдану іскерлігін нығайту, біреу сөзінің мағынасын ажырату, заттың түсін ажырату және атау.
Зейінді дамыту, біріккен ойындарды ойнауға үйрету.
Керек құрал-жабдықтар: қайық, теңіз – көгілдір түсті қағаз.
Жоспар:
1. Ұйымдастырушылық кезең «Тілектер»
2. Негізгі бөлім:
2.1 «Кім келді» ойыны
2.2 Сергіту сәті «Менің қызықты сыңғырлақ добым»
2.3 «Қайықты ал» ойыны
3. Сабақ қорытындысы
Сабақ барысы:
1. Ұйымдастырушылық кезең «Тілектер». Балалар кезекпен тілектер айтады.
2. Негізгі бөлім:
2.1 «Кім келді» ойыны. Балалар педагогты қоршап тұрады.
- Бөлмеде қандай көп балалар.
- Кім бірінші болып келді?
- Сіз анықтай аласыз ба? Бізге кім келді – ұл немесе қыз, егер мен «жалғыз» десем? Ұл келді. Содан тағы бір қыз келді, одан кейін тағы бір ұл келді және т.б.
- Міне біз қанша болдық! Қанша? (көп)
- Ал педагог ше? (біреу). Бәрекелді.
2.2 Сергіту сәті «Менің қызықты сыңғырлақ добым»
2.3 «Қайықты ал» ойыны
Педагог Қонжық сендерге сыйлық әкелгенін айтады да, түрлі түсті қайықтар көрсетеді, қағаздан жасалған (қайық саны балалар санына тең).
- Қонжық не әкелді? (Қайықтар)
- Қорапта неше қайық бар? (көп)
Қонжық балаларға қайық алуларын өтінеді, содан балаларға сұрақ қояды:
- Сен неше қайық алдың? (біреу)
- Оның түсі қандай? (Қызыл, сары, көк және т.б.)
Қорапта неше қайық қалды? (бір)
Балалар қайықтарымен үстелге жақындап келеді, онда көк түсті үлкен қағаз беті. Бұл теңіз.
- Суға тек қызыл қайықтарды қойыңдар (сары, жасыл қайықтарды)
- Теңізде неше қайық жүзіп жүр? (көп)
Қорытынды шығару: Әрбіреуі бір қайықтан қойды. Сондықтан олар көп болып кетті. Қорытынды: Бүгін немен айналыстыңдар? Қонжық сендерге қандай сыйлық әкелді?
Тақырыбы: «Дүкен»
Мақсаты: балаларғакөрсетілген заттар (бір және көп) санын түрлі түсті екі жолаққа жаюды жаттықтыруды жалғастыру, жоғары және төмен, біреуінің үстінде біреуі орналасқан; жолақ түсін бекіту, заттарды оң қолымен алуды және солдан оңға қарай қоюды үйретуді жалғастыру.
Керек құрал-жабдықтар: Фланелеграф, картоннан қиып жасалған түрлі түсті құстар мен жапырақтар бейнесі. Ақжелкен ұсақ ойыншықтары бар тәрелкелер, екі жолақ – көк, қызыл.
Жоспар:
1. Ұйымдастырушылық кезең «Сиқырлы орындық»
2. Негізгі бөлім:
2.1 Жоғары және төмен орналасуымен танысу
2.2 Сергіту сәті «Тышқандар шықты»
2.3 «Дүкен» ойыны
2.4 «Кім дұрыс көрсетеді және айтады» ойыны
3. Сабақ қорытындысы
Сабақ барысы:
1. Ұйымдастырушылық кезең «Сиқырлы орындық»
Бір бала ортаға «сиқырлы орындыққа отырады, қалғандары оған мейірімді, жылы сөздер айтады. Орындықта отырған адамды сипап, құшақтап, сүюге болады.
2. Негізгі бөлім:
2.1 Заттардың жоғары және төмен орналасуымен танысу
Педагог құстардың суретін көрсетеді.
- Қараңдаршы, қандай әдемі құс. Мен оны барлығына жақсы көріну үшін жоғарыға сыйғызамын.
- Жоғарыда неше құс бар? Кирилл, Данил, Настя (біреу)
Менде тағы да құстар бар, оларды төменге сыйғызамын. Жоғарыда неше құс бар? Енді бір құс қайда?
Ксюша, төменде неше құс бар? (көп)
Көп құстар қайда? (төменде).
Педагог екі баланы шақырып алып, бір жапырақты төменге, ал екіншісіне – жоғарыға көп жапырақтарды сыйғызуын ұсынады.
Вова, жоғарыда неше жапырақ бар?
Катя, төменде неше жапырақ бар?
2.2 Сергіту сәті «Тышқандар шықты»
2.3 «Дүкен» ойыны
Балалар үстелдің ар жағында. Әрбір балада екі жолақтан – қызыл, жасыл және ұсақ ойыншықтары бар тәрелкелер.
- Жолақтарды алып, оларды бірінің үстіне бірін қойыңдар: қызыл үстіне, жасыл астына.
Тапсырма: Саусағыңызды қызыл жолаққа қойыңыз. Сенде қызыл жолақ қайда тұр? Қызыл жолақ үстінде, демек ол жоғарғы.
Саусағыңызды жасыл жолаққа қойыңыз. Көк жолақ қайда жатыр?
Дұрыс, жасыл жолақ қызылдың астында жатыр, ол төменгі.
Тапсырма:
Жоғарғы жолаққа бір ойыншықты, ал төменгіге – көп ойыншықтар қойылады. Баладан жоғарғы жолақта және төменгі жолақта неше ойыншық бар деп сұрайды? (Балалар оң қолымен алып, солдан оңға ретімен қойғанын қадағалау керек).
2.4 Ақжелкеннің келуі. «Кім дұрыс көрсетеді және айтады» ойыны
Ақжелкен балалардан көрсетуді және айтуды сұрайды. Олардың аяқтары, қолдары, оң қолы, сол қолы қайда оң (сол) аяғымен тарсылдауды ұсынады.
Қорытынды. Қандай жаңа нәрсе білдіңдер? Қандай ара қашықтықпен таныстыңдар?
Тақырыбы: «Көлік»
Мақсаты: сөйлеу кезінде «жоғары», «төмен», «алға», «артқа» сөздерін қолдану қабілетін жаттықтыру.
Ойлау операцияларын дамыту.
Керек құрал-жабдықтар: Сылдырмақ.
Жоспар:
1. Ұйымдастырушылық кезең «Еркелету»
2. Негізгі бөлім:
2.1 Тосын сый кезеңі
2.2 «Пойыз» ойыны
2.3 Сергіту сәті «Біз қолымызбен шапалақтаймыз»
2.4 «Не қайда» ойыны
2.5 «Қайда сылдырлайды?» ойыны
3. Сабақ қорытындысы
Сабақ барысы:
1. Ұйымдастырушылық кезең «Еркелету»
Педагог балаларды еркелетіп атайды және оларды қайталауды өтінеді. Балалар бір-бірін еркелетіп атайды.
2. Негізгі бөлім:
2.1 Тосын сый кезеңі. Құлақты қоянның келуі. Қоян ойын ойнауды ұсынады.
2.2 «Пойыз» ойыны. Педагог балаларды «вагондарға» «отырғызады». Балалар бір-бірін пойыз сияқты ұстайды.
Сенің алдыңда кім? Ал артында ше?
Паровоз «Ту-ту» деп белгі береді және пойыз өрме бойынша жүреді,орындыққа отырады.
2.3 Сергіту сәті
2.4 «Не қайда» ойыны
Педагог затты атайды, мысалы, үн қату, ал балалар оны көрсетуі және айтуы керек, ол жоғарыда ма, әлде төмен орналасқан ба.
«Ай» деген сөзде балалар қолдарын жоғарыға көтеріп, аяқтарының ұшымен тұруы, ал егер «тас» дегенде тізе бүгіп отырып, «төменде» деп айтуы керек. Мынадай сөздер болуы мүмкін: құстар, шөп, жер, саңырауқұлақтар.
- Адамда не жоғары (төмен)? (Жоғарыда – бас, төменде - аяқтар)
2.5 «Қайда сылдырлайды?» ойыны
Педагогтың қолында сылдырмақ. Ол баланы шақырып, одан әртүрлі бағытта сылдырмақты сылдырлатады, бала бағытты анықтайды.
3.Қорытынды. Қоян сендерге ойын ұнады ма деп сұрайды?
Тақырыбы: «Касьян туралы ертегі»
Мақсаты: Шеңбермен және оның қасиеттерімен танысуды жалғастыру. Қоршаған орта заттарымен сенсорлы эталондары ара қатынасын белгілеу қабілетін игеру.
Қиялын, шығармашылық қабілетін дамыту.
Керек құрал-жабдықтар: Қоян және аю (ойыншықтар), әртүрлі мөлшерлі дөңгелек бейнесі. Әртүрлі түсті үлкен және кішкентай шеңберлер, шеңберлер салынған, карточкалар, дөңгелек және дөңгелек емес заттар бейнеленген суреттер (лото «Шеңбер»).
Жоспар:
1. Ұйымдастырушылық кезең «Сәлемдесу»
2. Негізгі бөлім:
2.1 Шеңбермен танысу
2.2 Үлестірме материалдармен жұмыс
2.3 Сергіту сәті «Балалар, тұрыңдар, шеңбер болып тұрыңдар»
2.4 Лото «Шеңбер»
3. Сабақ қорытындысы
Сабақ барысы:
1. Ұйымдастырушылық кезең «Сәлемдесу»
Балалар педагогпен бірге шеңберге тұрады. Барлықтарыңыз «Қайырлы таң, (баланың есімі) күлімсіреу және басын изеу» сәлемдесуді жаттап алу ұсынылады.
2. Негізгі бөлім:
2.1 Касьяна қоян туралы ертегіні әңгімелеу
Ерте, ерте, ертеде Касьян деген қоян болыпты. Бір күні ол орманда келе жатыпты. Қараса – дөңгелек жатыр дейді (қоян – ойыншық. Дөңгелек картоннан жасалған). Қоян ойлана бастайды. Дөңгелек үйге қалай алып кетуге болады деп. Оны орнынан да жылжыта алмайды – ауыр, ол үйге қажет болып қалар деп алып кеткісі келеді. Не істеуге болады? Ойланады, ойланады, көп ойланады. Қараса аю келе жатыр екен: екеуі бірігіп ойланады, бірақ ештеңе ойлап таппайды. Ал сендер қандай кеңес айтар едіңдер?
Балалар өз нұсқаларын ұсынады.
- Қалай ойлайсыңдар, дөңгелекті қалай көтеруге болады? Мынадай мәмлеге келеді, дөңгелекті дөңгелету қажет.
- Неліктен оны дөңгелету керек? (ол дөңгелек)
- Міне аю мен қоян дөңгелекті домалатып келеді, қараса – тағы бір дөңгелек жатыр. Өз дөңгелектерімізді үйге дөңгелетіп апарайық.
2.2 Үлестірме материалдармен жұмыс. Балалардың үстелінде әртүрлі түсті және мөлшерлі екі түрлі шеңбер жатыр. Педагог оларға өз «дөңгелектерін» дөңгелетуді ұсынады.
- Вова, олар неліктен домалайды? (дөңгелек –балалар саусақтарымен пішінін айналдырады)
- Бұл фигура шеңбер деп аталады. Өз шеңбереріңе қараңдаршы.
- Катя, олар несімен айрықшаланады? (түсі, мөлшері бойынша)
- Оң қолдарыңа үлкен мөлшерлі шеңберді алыңдар.
Сенде үлкен шеңбердің түсі қандай?
2.3 Сергіту сәті
2.4 Лото «Шеңбер»
Фланелеграфта карточка ілулі тұр, онда шеңбер және 8 бос клеткалар салынған. Шақырған бала үстелге жақындайды, онда әртүрлі заттар бейнесі салнған суреттер жатыр. Суреттің ішінен бір затты шеңбері бар карточканы таңдап алуы керек. Тексеру кезінде суырып алған карточканы дауыстап айту керек. Мысалы: Мен үнді таңдадым және тор көзді толтырдым, себебі ол дөңгелек.
3. Қорытынды. Бүгін біз қандай фигуралармен таныстық? Шеңбердің қандай қасиеттері бар?
Тақырыбы: «Аю туралы ертегі»
Мақсаты: Шеңберді геометриялық фигуралар ретінде, кейбір заттардың формалар эталоны туралы ұғым қалыптастыруды жалғастыру, тактилді түйсікпен байланыстыру.
Ойлау операцияларын, сөйлеуді дамыту.
Керек құрал-жабдықтар: түрлі түсті екі шеңбер, үшбұрышты дөңгелекті арбаша суреті, есіктің құлыбы шеңберлердің – суреті.
Жоспар:
1. Ұйымдастырушылық кезең «Қане танысайық»
2. Негізгі бөлім:
2.1 Ертегі айту
2.2 Дидактикалық ойын «Дөңгелек»
2.3 Сергіту сәті «Көпіршік»
2.4 Дидактикалық ойын «Есікті аш»
3. Қорытынды
Сабақ барысы:
1. Ұйымдастырушылық кезең «Қане танысайық»
Балалар шеңбер бойынша ерке сөздер айтып гүлді бір-бірлеріне береді.
2. Негізгі бөлім:
2.1 Ертегі айту
Бір күні аю орманға жидек теруге келеді, сол кезде жерде дөңгелек жатқанын көреді. Аю дөңгелекті алып, үйіне дөңгелетіп алып кетеді.
- Үйіне келсе, онда оны ана аю қонжықтарымен күтіп отыр екен.
Педагог фланелеграфқа осы кейіпкерлер бейнесін қояды да, дөңгелектің жанына үстелге балалардың санына қарай түймелер мен тиындар қояды.
«Сен неге мынадай үлкен түймені домалатып әкелдің» - деп сұрайды ана аю.
«Бұл түйме де, тиын да емес, дөңгелек»- деп жауап береді аю.
«Жоқ, тиын!»
«Жоқ, түйме!»
Неліктен аю мен ана аю түйме мен тиынды шатастырып алды?
2.2 Дидактикалық ойын «Дөңгелек»
Сауысқан ұшып келіп, қояннан хат алып келді (конверттен үшбұрышты арбаша суретін сурып алып шықты).
Қоян телефонмен шалады. Өзің жасаған арбашаның суретін жібергенсің бе? Арбаша жүрмейді. Қоян арбаша неліктен жүрмейді? деп ойлайды.
- Сен қалай ойлайсың? (балалар, арбашаның дөңгелегі дұрыс емес, ол дөңгелек болуы керек деп айтады).
2.3 Сергіту сәті «Көпіршік»
2.4 Дидактикалық ойын «Есікті аш»
Қоянның отбасы дөңгелекті талқылап жатқанда, олардың үйінің есігі қағылады. Қоян есігін ашуға көмек сұрайды.
Педагог балаларға үлкен қағазда жасалған сурет көрсетеді. Бұл құлып.
Құлыптың бөлшектерін таңдап, оны ашуға болады.
Педагог шеңберлерді балалар санына қарай көрсетеді, сондай-ақ төртбұрыш, үшбұрыш. Шеңбер мөлшері «есіктегі» шеңбердің мөлшерімен сәйкес келеді, түрлі-түстісі бар.
Бала кез келген шеңберді алып, «құлыптан» табады.
3.Қорытынды
Тақырыбы: «Ойыншықтар дүкені»
Мақсаты: төртбұрыш туралы ұғым қалыптастыру, қоршаған жағдайда заттардан төртбұрышты анықтап тану, шыбықтардан төртбұрыш құрастыруды жалғастыру.
Ойлау операцияларын дамыту.
Керек құрал-жабдықтар: төртбұрышты формадағы заттар, ойыншықтар, есеп таяқшалары.
Жоспар:
1. Ұйымдастыру кезеңі «Бір-бірілеріңе қуаныш сыйлаңдар»
2. Негізгі бөлім:
2.1 «Дүкендер» ойыны
2.2 «Төртбұрыш» ойыны
2.3 Сергіту сәті «Көбелек»
2.4 Таяқтармен ойын
3. Қорытынды
Сабақ барысы:
1. Ұйымдастыру кезеңі «Бір-бірілеріңе қуаныш сыйлаңдар»
Педагог балаларға тыныш, түзу, қолдарын белдеріне ұстауды өтінеді.
Балаларды көргеніне қуанышты екенін айтады. Оң қолын бір жаққа созады, жүрегінен қуаныш алып, оны балаларға сыйлаған сияқты. Тура осыны сол қолымен, содан екі қолымен жасайды. Осы қимыл кезінде балалар ішкі толықсуды сезеді, оны барлығы бірге қайталайды, өздерін қоршаған кеңістікті қуанышқа, бір-біріне мейірімді қатынасқа толтырады.
2. Негізгі бөлім:
Педагог балаларды өзін айналдыра жинайды.
- Сендер аналарыңмен бірге дүкен аралайсыңдар ма?
Біз қазір сендермен дүкен аралауға шығамыз.
2.1 «Дүкендер» ойыны. Бір үстелде ойыншықтар, ал екіншісінде кез келген төртбұрышты формада заттар қойылған (заттар мөлшері әртүрлі болуы керек).
Балалар аналарымен бірінші үстелге жақындайды.
- Бұл дүкен қалай аталады? (Ойыншықтар)
- Неліктен бұл ойыншықтар дүкені деп ойлайсыңдар?
- Дүкендегі барлық тауарлар ұқсастығы неде? (бұл ойыншықтар)
- Неліктен ондағы сатылатын тауарларды ойыншықтар деп атаған? (Өйткені олармен ойнауға болады). Бәрекелді!
Содан кейін төртбұрышты орамал, қорап, үстел ойыны, төртбұрышты сағат, сурет, түрлі- түсті қағаздар бар үстелге жақындайды.
- Мына дүкенде сатылатын заттарды атаңдаршы.
- Қалай ойлайсыңдар, бұл дүкен қалай аталады?
Балалар төртбұрышты заттар орналасқан үстелге отырады және оларды бір-бірлеп алады.
- Қорап пен орамал несімен ұқсайды? Мүмкін мөлшері, түсімен.
Осы дүкенде сатылатын тауарлардың формасы бірдей. Демек, осы дүкенде тек осындай формада заттар сатылады. Педагог төртбұрышты көрсетіп, барлық жатқан заттар төртбұрышты формада екенін айтады.
Бұрышқа саусақты қойыңыздар. Бір жақтан жүргізіңіз (көрсетеді). Бұрыштан бұрылыңыз, қайтадан саусағыңызбен жүріңіз, қайтадан бұрыштан бұрылыңыз және т.б.
- Қанша рет бұрыштан бұрылдыңыз? (төрт)
- Демек, орамалда, қорапта және т.б. қанша бұрыш бар?
Педагог қорытынды жасайды: төртбұрышта 4 жақ және 4 бұрыш бар.
2.2 «Төртбұрыш» ойыны. Педагог балаларға қоймадан дүкенге төртбұрышты тауарлар әкелуді сұрайды. Балалар дөңгелек, үшбұрыш, төртбұрышты заттар суреттері бар үстелге жақындайды.
- Төртбұрышты тауарларды таңдаңдар
Педагог әрбір балаға сұрақ қояды.
- Сен дүкенге қандай затты төртбұрышты тауар деп апарасың?
Балалар былай дейді, сын есімді зат есіммен байланыстырып: төртбұрышты үстел, төртбұрышты дастархан, төртбұрышты терезе.
- Ал неге мына суреттерді алмадыңдар? (себебі олар төртбұрышты емес)
Балалар «тауарларды» «дүкенге» апарып, таяқтары бар қорап «сатып алады».
2.3 Сергіту сәті «Көбелек»
2.4 Шыбықтармен ойыны. Педагог балалардың алдына үстелге екі мөлшерлі таяқты араластырып қояды. Содан балалардан таяқтардан төртбұрыш жасауды ұсынады.
Балаларға өз бетімен жұмыс істеу ұсынылады.
- Кім бірінші болып тапсырманы орындады?
Жауап бергеннен кейін балалар қорытынды шығарады: төртбұрыш жасау үшін 4 бірдей таяқ керек.
3. Қорытынды. Жаңа дүкенде қызықты болды ма? Қандай тауарлар саттыңдар, қандай формада?
Тақырыбы: «Геометриялық фигуралар»
Мақсаты: төртбұрышпен жұмысты жалғастыру, геометриялық фигуралар туралы ұғымды нығайту, ұқсастық белгілерін табу және осының негізінде заттарды ұқсас белгілеріне қарай біріктіру іскерлігін қалыптастыру және топтан заттарды қандай да бір белгілеріне қарай ажыратып көрсету.
Керек құрал-жабдықтар: ойынға шеңберлер мен төртбұрыштар,төртбұрыштың суреті бар қағаз, артық заттарды табу үшін арналған карточкалар, лото «Төртбұрыш».
Жоспар:
1. Ұйымдастырушылық кезең «Тілектер шоғы»
2. Негізгі бөлім:
2.1 Лото «Төртбұрыш»
2.2 «Төртіншісі артық» ойыны
2.3 Сергіту сәті «Біз қолымызбен шапалақтаймыз»
2.4 «Автобуспен жол жүру» ойыны
3. Қорытынды
Сабақ барысы:
1. Ұйымдастырушылық кезең «Тілектер шоғы». Балалар шеңбер болып жиналады, әрқайсысында гүл бар. Педагог күлімсірейді, амандасады және балаға тілек айтып гүл береді, ал ол келесіге, гүл шоғы көбейе түседі, үлкен тілектер шоғы болып шығады.
2. Негізгі бөлім:
2.1 Лото «Төртбұрыш»
Карточка ілініп қояды, онда төртбұрыш және 8 бос төр көздер салынған. Балалар әртүрлі заттар бейнеленген суреттер жатқан үстелге жақындайды. Олар төртбұрыш бар заттарды таңдауы керек, оларды карточкаға салады, (мысалы, сурет, кітап, сағат).
2.2 «Төртіншісі артық» ойыны
Әрбір балаға карточка беріледі, онда бірнеше заттар қандай да бір белгісімен (түсі, мөлшері, материалы, формасы) ажыратылатын заттар бейнеленген. Бала өзінің карточкасын көрсетіп, қай зат артық екенін айтады. Сонымен қатар артық зат екі белгісімен айрықшаланатын жағдайларда қарастырылады, мысалы: артық үлкен көк төртбұрыш.
2.3 Сергіту сәті «Біз қолымызбен шапалақтаймыз»
2.4 «Автобуспен жол жүру» ойыны.
Әрбір балада билет бар. Онда шеңбер, төртбұрыш салынған. Автобустар – орындықтар. Оларда «автобустың нөмірі» - балалардағы сияқты үлкен емес мөлшерлі суреттер. Педагогтың белгісі бойынша өз автобусына тез мінуі керек. Контролер – тәрбиеші билеттерін тексереді.
3. Қорытынды
Тақырыбы: «Не болмады?»
Мақсаты: Геометриялық фигуралар төртбұрыш пен шеңбермен жұмысты жалғастыру; ажырата алу және формасын анықтай алу іскерлігін арттыру.
Ойлауды, есте сақтауды, зейінді дамыту.
Керек құрал-жабдықтар: геометриялық фигуралар, қағаздар, қарындаш.
Жоспар:
1. Ұйымдастырушылық кезең «Барлық балалар шеңбер болып жиналды»
2. Негізгі бөлім:
2.1 Дидактикалық ойын «Не болмады»
2.2 Үлестірме материалдармен жұмыс
2.3 Сергіту сәті «Хомка»
2.4 Дидактикалық ойын «Пойыз»
3. Қорытынды
Сабақ барысы:
1. Кіріспе бөлімі:
1.1 Ұйымдастырушылық кезең «Барлық балалар шеңбер болып жиналды»
2. Негізгі бөлім:
2.1 Дидактикалық ойын «Не болмады»
Педагог геометриялық фигуралар төртбұрыш пен шеңберді қояды, балалар көздерін жұмады, тәрбиеші бір фигураны алып тастайды.
2.2 Үлестірме материалдармен жұмыс
Педагог оң қолына төртбұрышты, ал сол қолына шеңберді алуды өтінеді. Тапсырма беріледі: сол қолымен ұстай тұрып, қарындашпен оң қолымен шеңберді жүргізіп шығу; содан төртбұрышты жүргізіп шығу. Жұмыс барысында олар нені жүргізіп шыққаны сұралады.
2.3 Сергіту сәті «Хомка»
2.4 Дидактикалық ойын «Пойыз».
Ақжелкен пойыз жасайды. Пойыз жүре алады ма? Неліктен жүре алмайды? Балалармен бірге анықтаймыз, вагондарда дөңгелек жоқ па? «Дөңгелекті неден асауға болады? Неліктен? Төрбұрыштан жасауға болады ма? Жоқ. Неліктен?».
Шақырған бала төртбұрыш пен шеңберді домалатып көреді. Ары қарай педагог кезекпен әрбір балаға шеңберді тауып, оны вагонға шегелеуді ұсынады.
Соңында педагог «Вагонда неше дөңгелек бар?» деп сұрайды.
Данил неше дөңгелек шегеледі?
Антон неше?
Ксюша ше?
3. Қорытынды
Біз жаңа не істедік?
Біз қандай геометриялық фигуралармен ойнадық?
Тақырыбы: «Форма»
Мақсаты: үшбұрыш туралы ұғымды қалыптастыруды жалғастыру, заттардың формасы туралы ұғымды өзектілендіру.
Ойлау операцияларын, сөйлеуді дамыту.
Керек құрал-жабдықтар: 3 клоун, 3 қалпақ, шеңберлер, үшбұрыштар, заттар суреттері.
Жоспар:
1. Ұйымдастырушылық кезең «Еркелету»
2. Негізгі бөлім:
2.1 Дидактикалық ойын «Қалпақтар»
2.2 Дидактикалық ойын «Дүкен»
2.3 Сергіту сәті «Жаңбыр»
2.4 Дидактикалық ойын. Лото «Үшбұрыш»
3. Қорытынды
Сабақ барысы:
1. Ұйымдастырушылық кезең «Еркелету»
Педагог балаларды еркелетіп атайды және оларды қайталауды өтінеді. Балалар бір-бірін еркелетіп атайды.
2. Негізгі бөлім:
2.1 Дидактикалық ойын «Қалпақтар».
Балалар 3 үшбұрыш, қызыл және жасыл, мөлшері бірдей және қызыл, жасыл шеңбері бар үстелге отырады. Шеңбердің мөлшері үшбұрышпен тізімге кіргізіледі. Педагог геометриялық фигураларды көрсетіп, бұл бас киімдер деп айтады.
- Клоунның бас киімін табыңдар? Шеңбер бұл береттер.
Педагог балаларға дөңгелек берет клуонның бас киімі деп қоюды сұрайды.
- Барлық қақпашалар дөңгелек берет астына орналасты?
- Дөңгелек береттің астынан не көрінеді? (Бұрыш)
- Төменнен неше бұрыш шығып тұр?
Балалар педагогпен бірге бұрышты доға арқылы бір бұрышынан екіншісіне жүре санайды.
Педагог балалар бұл қандай фигура деп аталады сұрайды? Егер қиыналсаң, оны атаңдар.
- Қалай ойлайсыңдар, оны неге олай атаған? (Фигурада үш бұрыш бар)
Педагог балалардан үшбұрыштың пішінін саусақтарымен жүргізіп шығуды сұрайды.
2.2 Дидактикалық ойын «Дүкен»
Балалар, қазір біз дүкенге барып, клоунға қалпақтар қараймыз.
Балалар санына қарай қызыл үшбұрыштар, сондай-ақ, қызыл шеңберлер және төртбұрыштар бар үстелге жақындайды. Үшбұрыштың мөлшері бірінші екі қалпақтан да үлкен.
Балалар көптеген фигуралардың ішінен бір үшбұрышты таңдайды, ал педагог оны клоунға кигізеді.
- Қандай қалпақ басқаларға ұқсамайды? (Жасыл, себебі қалғандары қызыл немесе кішкентай қызыл, үлкен қалпақтар).
2.3 Сергіту сәті «Жаңбыр»
2.4 Лото «Үшбұрыш»
Педагог карточканы іледі, онда үшбұрыш және 8 бос тор көзді салынған. Балалар заттар суреті жатқан үстелге жақындайды. Олар үшбұрыштың суреті бар заттарды таңдаулары қажет (шатыр, қалпақша, ту) және оларды карточкаларға салу керек.
3.Қорытынды. Сабақта сендерге не ұнады? Сендер қандай фигуралармен ойнадыңдар?
Тақырыбы: «Шеңбер және төртбұрыш туралы ертегі»
Мақсаты: заттық негізінде үшбұрышпен танысуды жалғастыру, балаларға белгілі геометриялық фигуралар туралы түсінікті нығайту.
Ойлау операцияларын, сөйлеуді дамыту.
Керек құрал-жабдықтар: шеңбер, үшбұрыш, төртбұрыш моделі, осы геометриялық фигуралардан жасалған суреттер.
Жоспар:
1. Кіріспе бөлімі:
1.1 Ұйымдастырушылық кезең «Тілектер шоғы»
2. Негізгі бөлім:
2.1 Ертегілер айту
2.2 Дидактикалық ойын «Сурет құрастыру»
2.3 Сергіту сәті «Буратино»
2.4 Дидактикалық ойын «Керемет кішкентай қап»
3. Қорытынды
Сабақ барысы:
1.1 Ұйымдастырушылық кезең «Тілектер шоғы»
Балалар шеңбер болып жиналады, әрбіреуінде гүл бар. педагог күлімсірейді, амандасады және балаға тілек айтып гүл береді, ал ол келесіге, гүл шоғы көбейе түседі, педагогқа қайта гүл ғана емес, үлкен тілектер шоғы болып келеді, - тілектер шоғы. Денсаулық тіле, басқаға жақсылық жаса, ол саған міндетті түрде қайтып келеді.
2. Негізгі бөлім:
2.1 Ертегілер айту: Педагог фигураларды қояды, ал балалар оларды атайды:
Ерте, ерте, ертеде шеңбер мен төртбұрыш болыпты
Олардың үйі болыпты. Міне мынадай:
Бір күні олар қыдырып келе жатып, үшбұрышты кездестіріпті.
Шеңбер мен Төртбұрыш қорқып, бұта артына тығылып қалады да, ойлайды: «Бұл кім екен?»
- Шеңберге ұқсас? (жоқ) Неліктен (бұрыштары бар)
Төртбұрышқа ұқсас? (жоқ) Бұрыштарын сана (Үш).
Шеңбер айтады: «Жүр, барып атын сұрайық». Олар танысады:
«Мен – Шеңбермін. Менде бұрыштар жоқ. Мен күн, тәрелке сияқтымын. Мен домалай аламын».
«Мен – Төртбұрышпын. Менде 4 бұрыш және 4 жақтарым бар. Мен терезеге, сағатқа ұқсаймын».
«Ал менің атым Үшбұрыш. Мен неге ұқсаймын? (Балалар жауап ойластырады). Біздің мынадай болады!»
2.2 Дидактикалық ойын «Сурет құрастыру». Педагог балаларға үстелде жатқан фигураларды алуды және әрбір үш достан – шеңбер, төртбұрыш (біреуі үлкен және екеуі кішкентай), үшбұрыш көрсетуді өтінеді. Содан қағаз бетіне суретті құрастыруды ұсынады.
2.3 Сергіту сәті «Буратино»
2.4 Дидактикалық ойын «Керемет кішкентай қап». Қапта геометриялық фигуралар. Балалар көздерін жұмып, ұстап көріп фигураларды анықтап, оларды атайды.
3. Қорытынды. Сабақта қандай қызықтарды естідіңдер?
Тақырыбы: «Ұзын-қысқа»
Мақсаты: ұзындықты салыстыру тәсілін балалармен ашу үшін себепті жағдайларды құрудыжалғастыру. «Ұзын», «қысқа» сөздер түсінігін анықтау.
Ойлау операцияларын дамыту.
Керек құрал-жабдықтар: 3 жұп әртүрлі түсті жолақтар (екеуі ең ұзыны, екеуі 4 см қысқа), екі біркелкі түсті қысқа және ұзын, қуыршақтар, баулар.
Жоспар:
1.Ұйымдастырушылық кезең «Сәлемдесу»
2. Негізгі бөлім:
2.1 Дидактикалық ойын «Түрлі түсті баулар»
2.2 Дидактикалық ойын «Баулар сатып алу»
2.3 Сергіту сәті «Келе жатырмын, келе жатырмын, келе жатырмын»
2.4 Дидактикалық ойын «Аюларға сыйлықтар»
3. Қорытынды
Сабақ барысы:
1.Ұйымдастырушылық кезең «Сәлемдесу»
2. Негізгі бөлім:
2.1 Дидактикалық ойын «Түрлі түсті баулар». Педагог бау сататын дүкенде болған жағымсыз оқиғаны айтады. Баулары бар қораптар сөреден құлап, барлық баулар шатасып кеткен. Ал дүкенге түрлі ұзындықты бұрымды қыздар келеді, бәріне әртүрлі баулар керек.
Педагог үлкен қуыршақты көрсетеді. Ол ең ұзын бауды сұрайды.
Баудың ұзын, қысқа екенін қалай білуге болады. Ол үшін не істеу керек? Қандай тәсілді қолдануымыз керек?
- Жолақтарды бір-біріне қосу, сондай-ақ бір ұшы сәйкес келу керек.
Балалар ұзын «бауды» тапқанда, қуыршақ сұрайды.
- Сіздерде дәл осындай ұзындықты, бірақ түсі басқа бау бар ма?
2.2 Дидактикалық ойын «Баулар сатып алу». Балалар үстелге отырады. Үстелге екі бұрымы бар қуыршақ қойылады.
- Дүкен қыз келді деп ойлаңдар. Қалай ойлайсыңдар, ол неше бау сатып алады?
- Неліктен екеу деп ойлайсыңдар? (Себебі онда екі бұрым бар)
- Қыз сатып алатын бау бірдей немесе әртүрлі ұзындықты болады ма? (Бірдей)
- Неліктен біркелкі деп ойлайсыңдар? (Себебі қыздың бұрымының ұзындығы бірдей).
Педагог балаларға ұзындықтары біркелкі екі бау береді.
2.3 Сергіту сәті «Келе жатырмын, келе жатырмын, келе жатырмын»
2.4 Дидактикалық ойын «Аюларға сыйлықтар»
Педагог балаларға былай дейді: «Қараңдаршы, менде баулар және екі қонжық бар. Қонжықтарға бантик баулауымызға болады. Баудың түсі қандай? Қане, баудың ұзындықтарын салыстырайық. Қай бау ұзын, қысқа екенін қалай білуге болады? Маша, бері келші, бір бауды басқа беріп, ұшын теңестіріңдер». Дұрыс, көк бау ұзынырақ.
- Қай қонжыққа бұл бауды сыйлауға болады? (оны үлкен қонжыққа баулайық та, сыйлайық).
- Ал қайсысына қызыл қысқасын сыйлайсың? (оны кішкентайға сыйлап, байлаймыз).
Балалар қонжықтарға бауларды сыйлайды.
3. Қорытынды. Сендерге қандай ойын ұнады?
Тақырыбы: «Бірге ойнаймыз»
Мақсаты: Қосымша тәсілімен ұзындықты салыстыру туралы ұғымды қалыптастыруды жалғастыру.
Сөйлеуді, талдау жасау қабілетін, салыстыру мен жалпылауды дамыту.
Керек құрал-жабдықтар: затты суреттер, шарфтар – жолақты, шаңғылар – жолақты.
Жоспар:
1. Ұйымдастырушылық кезең «Сәлеметсің бе, алтын күн!»
2. Негізгі бөлім:
2.1 Дидактикалық ойын «Шарфтар»
2.2 Дидактикалық ойын «Шаңғыны таңда»
2.3 Сергіту сәті «Қадамдар»
2.4 Дидактикалық ойын «Жолдар»
3. Қорытынды
Сабақ барысы:
1. Ұйымдастырушылық кезең «Сәлеметсің бе, алтын күн!»
2. Негізгі бөлім:
2.1 Дидактикалық ойын «Шарфтар»
Екі аю орманға серуендеуге жиналады. Олар бізден көмек сұрайды.
- Екі аюға неше шарф керек?
Педагог үстелге екі– ұзын және қысқа шарфтар қояды. Ұзын шарфты бір аюға тағады. Екінші шарф байланбай қояды.
- Неліктен біз екінші шарфты байлай алмай қойдық? (Екінші шарф қысқа). Педагог екінші аюға ұзын шарфты таңдауды ұсынады. Ол үшін қысқа шарфты алады, балалармен бірге тағы екі шарф жатқан үстелге барады.
- Ұзын шарфты таңдаңдар. Аю барлығы бірдей шарфтар деп келіспей қояды.
- Катя, аюға біреуі ұзын, ал екіншісі қысқа екенін қалай көрсетуге болады? Катя қосымша тәсіл арқылы шарфтарды салыстырады.
Қорытынды: Шарфтарды, бауларды ұзындықтарын салыстыру үшін, оларды бір-біріне қосып, екі ұшын теңестіру керек. Міне шарфтарды да шештік.
2.2 Дидактикалық ойын «Шаңғыны таңда»
Аюлардың шаңғы тепкілері келеді. Үйшікте әртүрлі ұзындықты көп жұп шаңғылар жатыр. Аюлар бізге шаңғы таңдауға көмек сұрайды. Бір аюға ұзынды таңдаймыз, салыстырамыз да, екіншісіне таңдаймыз.
2.3 Сергіту сәті «Қадамдар»
Балалар тұрады. Команда бойынша балалар «ұзын»дегенде ұзын, ал «қысқа» дегенде қысқа қадам жасайды.
2.4 Дидактикалық ойын «Жолдар»
Балалар үстелге отырады. Әрқайсысының үтелінде төрт қызыл, көк, сары және жасыл түсті салынған үйлер және бір парақ қағаз, ені әртүрлі бірдей екі жолақтан бар.
Педагог бұл үйді аюлары өздеріне және достарына салғанын әңгімеледі.
Аңдар жуық арада ғана орналасты, әлі үйлер арасына бір-біріне қонаққа бару үшін жол салуға үлгермеді.
- Үй тұрғындарына қалай көмектесуге болады? (Жол салу керек).
Педагог тақтайша алып, оларды үйлер арасына салуды ұсынады. Балалар үйлер арасына қояды. Қызыл және көк үйлер арасындағы жол қандай болуы керек? Қалай білуге болады? Үйлер жағына қосамыз және оған көз жеткізу керек. Ал енді жолмен саусақтарымызбен жүреміз.
3. Қорытынды. Сендерге қай ойын ұнады?
