Психодиагностикада компьютерді қолданудың тиімділігі

1960 жылы эксперименталды жəне психодиагностиканың сандық жəне сапалық көрсеткіштерін зерттеу күрт өсті. Компьютерлік психодиагностика іргетасы қаланып, компьютер мен математикалық

əдістер алғашқы орынға қойылады.Психодиагностиканың негізгі құралы ретінде құжаттарын өнімді еңбек жемістерімен жұмыс жасай білуге дағдыланады. Қоғамныңбасты байлығы ретінде адам факторларға бетбұрыс жасау, оның интеллектуалдық потенциалын дамыту, даралық шығармашылық т.б. жеке тұлғаға тəн басты қасиеттерді қалыптастыру, мұғалім қызметіне тікелей байланысты. Əр оқушының дамуына тиімдіжағдай жасап, жеке тұлғаны қалыптастырудың психологиялық стратегиясын жүзеге асыратын мұғалім зерттеуге деген сұранысының өзектілігі жоғары деңгейде.Психологиялық диагностика əдістерінпрактикалық түрде қолдану көпшілік сипатқа ие болып отыр. Мектептегі оқуға бейімділігін анықтайтын психодиагностикалық дəрістің сенімділік дəрежесі үш жағдайға: əдіс объективтігіне, тест міндеттерінің біртектілігіне жəне балалардың өлшенетін қасиеттерінің тұрақтылығына байланысты. Сондықтан да сенімділікті тексерудің дəстүрлі практикасы мен оның жаңа модельдерін қалыптастыру қажеттілігі туындайды.

Билет

1.Зейінді дамыту үшін төмендегі нұсқауларды орындау керек"қандай?"

Зейінді аудару қабілетін дамыту жаттығу-лары. Балаға əр түрлі сөздерді атаңыз: үстел, кереует, кесе, қарындаш, дəптер, кітап, тоғай, шанышқыжəне т.б. Ол келісімбойынша белгілі бір сөздерге қимылымен жауап беруі керек. Бала мұқият тыңдайды да, мысалы, жануарды білдіретін сөздерді естігенде,алақанын соғады. Егер бала шатасып кетсе тапсырманы қайталаңыз.Екінші сериясында келіскендей өсімдіктерді білдіретін сөзді естігенде, балаға орнынан тұруды ұсыныңыз.Үшінші сериясында біріншіжəне екінші тапсырманы біріктіруге болады, яғни бала жануарды білдіретін сөзді естігенде, алақанынсоғады да, қандай да бір өсімдікті білдіретін сөзді естігенде орнынан тұрады. Осындай жəне осыған ұксас жаттығулар зейінділікті,зейіннің бөлінгіштік жəне аударылу жылдамдығын дамытады, ал сонымен бірге баланың ой-өрісін кеңейтіп, танымдылық белсенділігін арттырады. Мұндай ойындарды жарыс түрінде балалар тобымен жүргізген қызықты. Зейінді шоғырландыруды дамыту жаттығулары.Сабақты жүргізу үшін 10-15 айырмашылықтары бар суреттердің 2 жұбын бірнеше бітпеген суреттер немесс қисынсыз мазмұнды суреттер, бірнеше жартылай боялған суреттер дайындау қажет. Бірінші тапсырмада балаға берілген жұп суреттердің барлық айырмашылықтарды атауы ұсынылады.Екінші тапсырмада балаға кезектестіріп бітпеген суреттерді

көрсетеді де, не салынбай калғанын сұрайды (6-сурет) немесе қисынсыз мазмұнды суреттерді таңдап алып, сəйкессіздікті табуды сұрайды.Үшінші тапсырмада бірінші бөлігінің боялғанындай, суреттің екінші бөлігін бояуы керек (сурет таңдап алыңыз). Барлық үш тапсырма бойынша нəтижелілік бағаланады. Дұрыс аталған айырмашылықтар саны, аталған жеткіліксіз бөлшектер жəне қисынсызықтар саны, сонымен бірге дұрыс боялған бөлшектер саны есептеледі.

Тест түрлері

Жеке адамды зерттеуде Кэттелдің психодиагностикалық əдістемесінің бірнеше түрінің сипаттамасын келтіруге болады. 1. Жеке тұлғаны зерттеуге арналған психодиагностикалық тестер. 2. Түрлі материалдарды, сұрақтар мен тапсырмаларды сөздік сипаттау немесе сұрақ-жауап тəсілі. 3. Вербалды емес əдістер. 4. Суреттер негізінде əңгіме құру. 5. Дифференциалдық-диагностикалық тестер.

Психодиагностикалық тестердің мазмұнына қарй төмендегі топтамасын көрсетуге болады: 1. Типологиялық тест – мұнда тестілеуге жеке тұлғаның мінезі, темпераменті, нерв жүйесін диагностикалы жəне зерттелінушінің мақсаты, қызығушылығы, шыдамдылығы зерттеледі. 2. Тестілеу сапасына стандартты жəне стандартты емес тестер,

яғни: - жалпы диагностикалық (Кэттелл, Айзенк, Векслер сауалнамалары жəне т.б.); - кəсиби тесттер (Армиялық классификациялық тест); - қасиеттердізерттеу тесттері (техникалық, музыкалық жəне т.б.); - жетістікке жетуді зерттеу тесттері.Сонымен қолданылатын жабдықтарға байланысты тесттер төмендегідей болып бөлінеді: - бланкілік тестер («қарындаш-қағаз») қолдану арқылы; - Вэкслердің қиын фигураларын қолдану; - аппаратты тесттер, олар: ойлау, ес, зейін-танымдық процестерді зерттеу тестері; - компьютерлік тестер.