ЭКГ интервалдары мен тістеріне сипаттама беріңіз

ЭКГ 5-6 тістерден тұрады. Оның жарты бөлігі нольдік (изопотенциалды) сызықтан жоғары бағытталған, жарты бөлігі төмен бағытталған (сурет 11.4). В.Эйтховен бұл тістерге өз атауларын берді және осы уақытқа дейін қолданылып келеді. QRS жинағы қарынша бұлшық етінде туатын қозудың таралған уақытында жүректе қалыптасатын потенциалдың динамикасын бейнелейді, ал SТ интервалы - қарыншаның толық қозуына сай келеді (изопотенциалды сызық). Потенциалдың жаңа айырымы пайда бола бастаса (тісі), онда ол қарынша түбі теріс зарядталғанын (қозған) растайды, ал төбесі оң потенциалға ие бола бастағанда қалпына келу процесі жүреді.

U тісінің шығу тегі осы кезге дейін анықталмаған. Зерттеушілердің көп бөлігі бұл тіс Пуркинье талшықтарының 2-ші фазасын бейнелейді деп санайды (реполяризациялы).

Дені сау адамның Р тісі дұрыс (оң) болып келеді, яғни жоғары бағытталған және кетіктері немесе ыдырау бөлшектері болмайды. Р тісінің ұзақтылығы өте қажетті диагностикалық көрсеткіш болып табылады. Қалыпты жағдайда 0,1 с аспайды. SТ интервалының да диагностикалық мәні бар.

ЭКГ интераалдарының ұзақтылығын бағалаудың мәні зор, өйткені ол қозудың таралу жылдамдығын көрсетеді (RR және ТР интервалдары жүректің жиырылу ритмін анықтайды) және ЭКГ-да көтпеген жағдайда пайда болған тістер немесе комплекстерді көрсетеді (экстрасистол немесе атриовентрикулярлы түйіннің өткізгіштігінің бұзылуы).

32 Лазер сәулесінің негізгі қасиеттерін түсіндіріп беріңіз. Лазер шығаратын жарық тек бір түстен ғана тұрады. Оны монохромат сәулелену деп атайды. Лазер сәулелерінің бірініші қасиеті монохроматтылығы. Монохромат жарық -дегеніміз жиілігі тұрақты жарық толқындары. Екінші қасиеті лазер өндіріп беретін жарықтың когеренттілігі. Когерент толқындар дегеніміз- толқын ұзындықтары бірдей және фазаларының айырмашылығы уақытқа байланысты өзгермейтін толқындар. Үшінші қасиеті табиғи жарық поляризацияланған болып келеді.Төртінші қасиеті лазерден шыққан жарық жан жаққа шашырамай тек бағыттала таралады. Бесінші қасиеті- лазер сәулесінің қуаты. Мысалы, шыныға неодим енгізіп, одан лазер жасап, сәуле алатын болсақ онда оның қуаты 2,5*1013Вт. Мұндай қуат халық шаруашылығының көптеген саласында пайдаланылуда. Лазер сәулесінің соңғы қасиеті оның электр өрісі кернеулігінің өте көптігі. Интенсивтігі оның 1018Вт/м2 болатын лазер сәулесінің электр өрісінің кернеулігі 0,3*1012 В/м. Бұл атом ішіндегі кернеуліктен әлдеқайда көп деген сөз. Лазер сәулесінің қысымы да өте көп. оның қысымы 1012 Па. ал атмосфералық қысымның 105 Па екенін ескерсек, онда лазер сәулесінің қысымы атмосфералық қысымнан 107 есе, яғни он миллион есе көп екен. мұндай қысыммен кез келген қатты денені оп-оңай өңдеуге болатыны осыдан-ақ түсінікті болады.

33 Химиялық қорғаныс және сәулелік зақымданудан химиялық қорғанысты түсіндіріп беріңіз. Сәулелену әсерінің дәрежесінің өзгеруі сәулеленуге дейінгі ағзаға немесе адамның тіршілік ететін жеріне көптеген химиялық қорғаныш заттардың ендірілуіне байланысты. Осындай көптеген химиялық қосылыстар арқылы сәулелену әсерін төмендету химиялық қорғаныс деп талады. Қазіргі кезде сәулелену дәрежесін төмендететін көптеген химиялық қосылыстар мәлім болды. Құрамында күкірт,сульфгидрильді топтар бар қосылыстар сәулелену әсерін төмендету қасиетіне ие. Мысалы, цистеин, глутотион және ашытқылардың, қарапайымдылардың және жоғары сатыдағы жануарлардың өлімін төмендететін препараттар жатады. Оған қоса басқа да химиялық қосылыстардың мысалы аминдер, қанттар, стеридтер, хенондар, флавиндер және кейбір антибиотиктер қорғаныш қызметін атқарады. Бастапқы кезде химиялық қорғаныстың әсерін химиялық қосылыстардың құрамында сульфгидрильді қосылыстардың болуымен түсіндіруге тырысты. Кейбір ғалымдардың ойынша, иондаушы сәулелердің бастапқы әсер ету механизмі сульфгидрильді топтардың инактивациясына байланысты, бірақ бұл тұжырым дәлелденбеді. химиялық қорғанысты атқаратын заттар тотығу процестерінің ингибиторлары болып саналады. екінші топ ғалымдардың ойынша химиялық қорғаныс заттарының әсер етуі оттегінің концентрациясының төмендетілуіне байланысты. Оттегінің төмендетілуіне байланысты химиялық қорғаныс заттарды ағзаға ендіргеннен кейін оның үсітінен қосымша қорғаныс заттарының мөлшерін ендіргенде ешқандай өзгеріс байқалмайды. Яғни, мұндай қорғаныс заттары ұлпа ішіндегі оттегімен байланысты зиянды активті заттардың түзілуін тежейді. Сәулелену әсерінен күрделі тотығу процесі адам ағзасында оттегінің қатысында пайда болса, онда ағзада көптеген зиянды активті қосылыстар пайда болады. Ал егер, оттегі мөлешерін төмендететін химиялық қорғаныс заты ендірілетін болса, онда ол оттегінің мөлшерін төмендетіп, тотығу процесінің тежелуін тудырады.Химиялық қорғаныс заттарының активтілігі тек қана сәулеленуге дейін байқалады. Егерде қорғаныс заттарын сәулеленуден кейін ендіретін болса, ондай заттардың активтілігі болмайды, оған қоса сульфгидрильді топтары бар қосылыстар сияқты радиация әсерін күшейтуі мүмкін. оттегінің төмендетуімен тотығу процестерінің ингибиторларын қорғаныс ретінде пайдаланғанда олар сәулелену әсерін 100% азайта алмайды. яғни сәулелену әсерінен ағзада тек қана тотығу процестері емес, оған қоса тотығу процестеріне байланысты емес реакциялар жүреді.Сәулелену кезінде химиялық қорғаныс заттарының активтілігі олардың ерігіштігіне, тірі клеткаға енуіне байланысты. Химиялық қорғаныс заттарының әсер ету механизмін зерттегенде олардың ағзаның физиологиялық функцияларына әсерін ескеру керек. Мысалы, тыныс алу процесіне әсері, соның ішінде ұлпалардың оттегімен қамтамасыз етілуі.

Жасанды және табиғи химиялық заттар бар. химиялық заттар құрамында S және SH тобы болса ғана олар иондық сәуледен қорғайды. Бұл топтар флавоноидтар, антиоксиданттар, витаминдер, сахарозалар құрамында болады. Олардағы 2макроэриялық байланыс радикалдарды жоюға керек. Сонымен қатар радиактивті заттарды жинап, утилизировать ететін өсімдіктер бар-фиторемидиация. Химиялық заттарды например иондық сәулелер тараған аймаққа шашса өзіне акцептор ретінде иондқ сәулелердә жинап алады. Химиялық қорғауды жүзеге асыратын заттарды радиопротекторлер деп атайды. Қазіргі кезде химиялық қорғау тәсілдері келесі бағыттар бойынша жүргізіледі: 1. Өткір сәулелік зақым тудыратын сыртқы сәулелерден организмді қорғайтын жекелей профилактика. 2. Клиникада сәулелік терапия қолданғанда адамның радиорезистенттілігін көтеретін заттарды қолдану. 3. Табиғи жағдайда биологиялық объектлердің ұзақ уақыт бойы сәуле қабылдау кезінде. Олардың тұрақтылығын көтеретін тағамдық қоспалар және препараттар қоддану. 4. Радионуклеидтерді организмнен шығару.