ертханалық жұмыс № 23-24

Тақырыбы: WUI (web user interface) негізіндегі пайдаланушы интерфейсінің компоненттері

Жұмыстың мақсаты: WUI (web user interface) негізіндегі пайдаланушы

интерфейсінің компоненттерімен танысу

WUI негізіндегі пайдалану интерфейсінің компоненттері, тораптық бағдарламалық қосымшадағы пайдаланушының өзара қатынасын қамтамасыз етеді(мысалы,интернет). Пайдаланушыға ақпаратты көрсетуден басқа, WEB парағының негізгі функцияларының бірін (WUI объектілері бар кезде), WEB – торапқа белгілі деректерді жіберіп, оларды серверде өңдеу мүмкіндігі жатады. Бұл мақсаттар үшін парақтың кодына, HTML – парағында арнайы түр – объектіні көрсететін, олардың көмегімен интерактивті интерфейс құруға болатын арнайы тегтер қосылады.

 

 

Тапсырма:

1. Пайдаланушының WWW – сервермен (HTTP – сервер) интерактивті өзара қатынас туғызуға мүмкіндік беретін, HTML – құжатында, компоненттерді құруға дағдылану.

2. Бағдарламалық қосымшасы бар пайдаланушының интерактивті интерфейсін құратын, HTML – парағының FROM тегінің барлық компоненттері қосылған кодын құрастыру.

3. Белгілі мағыналы жүктемесі бар HTML – парағының кодын құру, кіріс ақпаратын анықтайтын түрлердің компоненттін таңдау.

Ескерту: Бұл жұмыстағы сервердің реакциясын, сервердің айналасындағы айнымалылардың құрамын бағалау негізінде тексеру. Ол үшін серверлік скрип – бағдарламаны пайдалану қажет, мысалы PERL тілінде.

Жобаны дұрыстау үшін «тұзақ» - (loop bask) технологиясы, бір компьютерде орналасқан броузер мен сервер пайдаланылады.

СОӨЖ 16-17

Ақпаратты енгізу құралдары – сканерлер

Тапсырма:

1) Сканерлердің жұмыс принциптерін білу.

2) Сканерді қолданудың негізгі сипаттамалары мен ерекшеліктерін

білу.

СОӨЖ – ны өткізу түрі – тренинг

Әдістемелік ұсыныс: Сканер – кеңінен қолдану, өңдеу, сақтау, немесе шығару үшін мәтіндік немесе графикалық ақпаратты сандық түрге айналдыру жолымен компьютерге енгізу құралы. Scan (ағылшын) – қарау, қарап өту. Сканер құрылғысын қысқаша қарастырайық.

Жарық түсіруші лампалармен айналар жүйесі қадамдық қозғалтқыш көмегімен қозғалатын кареткада орналастырылған. Кареткада орналастырылған лампа жарығы сканерлеу кезінде қозғалтқыштың әр қадамында құжатқа сәулеленеді де, айналар жүйесі арқылы матрицаға түседі. Матрица электрлік сигналға айналдыру жолымен сәулеленген жарық интенсивтілігін анықтайтын сезімтал элементтерден тұрады. Бұл сезімтал элементтерді әдетте (ағылшын абревиатурасы CCD Couple – Charged Device) деп аталады, қазақша жуықтап (зарядты байланыс құрал). Ары қарай қолдану үшін аналогты сигналды сандыққа айналдыру жүреді. Бұл компьютерге жіберу үшін қажет. Осылайша каретканың әрбір қадамында сканер түпнұсқаның бір горизонтальды жолағын тіркейді, өз кезегінде ССД сызғышында бірнеше пиксельге бөлінген. Жолақшалардан құралған қорытынды бейне, бірдей өлшемді және түстері әртүрлі плиткалардан (пикселдерден) тұратын мозайка тәріздес болып келеді,

Оптикалық рұқсат ету деңгейі – сканердің негізгі сипаттамаларының бірі. Дюйм DPI нүктелерінде өлшенеді. Үстелдік сканерлер үшін: 300х300, 400х400, 360х600, 400х800, 600х600, 600х1200 DPI оптикалық рұқсат ету деңгейі не екенін түсіну үшін дюйм х дюйм өлшеміндегі(дюйм = 2,54 см) 8х8 шахмат тақтайшасын алайық. Бұл тақтайшаның рұқсат ету деңгейі 8х8 болады. Егер бұл тақтайшада әрбір ось бойынша үш жүз квадрат бар болса, онда осыған сәйкесінше оның өлшемі де 300х300 болады. Өлшем қаншалықты үлкен болса, бейне туралы бөлшек ақпаратты да көбірек алуға болады. Сканердің оптикалық рұқсат ету деңгейі CCD матрицамен горизонталь ось бойынша анықталады. Каретканы қозғалту кезінде сканер қозғалтуға мүмкіндік беретін дюймдегі қадам саны, вертикаль ось бойынша рұқсат ету деңгейі анықтайды. Интерполирленген рұқсат ету деңгейі – сканердің жасанды үлкейтілген рұқсат ету деңгейі, математикалық алгоритмдер көмегімен сканер драйверінде бағдарламалық жолмен жасалады. Адамның көзі 17 миллион түс түрін немесе 256 сұр градацияны (фотографикалық сапа) қабылдай алады. Бұл 24 биттік түске немесе 8 биттік сұр градациядағы бейнеге сәйкес келеді. Сканерде электрлік сигнал CCD матрицадан аналогты – сандық түрлендіргіш көмегімен сандыққа айналады. АЦП разрядтылығы мен CCD орындалу сапа сканер түсінің тереңдігін анықтайды. Үлкен түс тереңдігіне ие сканерлер қара түстерде көбірек түс түрлері мен өтулерді сақтауға мүмкіндік береді.

Оптикалық тығыздық – бұл түпнұсқа сипаттамасы. Шағылысатын (мөлдір емес түпнұсқаларды сканерлеу кезінде) немесе өткізетін (слайдтар мен түпнұсқаларды сканерлеу кезінде) жарыққа, түсетін жарық қатынасының ондық логарифмі ретінде есептеледі. Іс жүзінде, оптикалық тығыздық диапазоны әртүрлі түпнұсқаларды қату қабілетімен сипатталады. Сканердің оптикалық тығыздық диапазоны сканер оптикасы мен түс тереңдігімен анықталады.

OCR (Optical Character Recogonition) – символдарды оптикалық тану. Компьютерге терілген құжаттарды енгізуге мүмкіндік береді, ол мәтіндік процессорда редакцияланады. Орыс тілін тану үшін әртүрлі бағдарламалар бар. Мысалы, Fine Reader. Кейін планшетті сканерлерді мөлдір емес түпнұсқаларды сканерлеу үшін қолданумен қатар, мөлдір пленкілерді, слайдтарды, түпнұсқа, рентгендік түсірулер және т.б сканерлеуге қолдануға болады. Осылар үшін слайд - адаптер бар, ол сканер қақпағының орнына орнатылады да, пленкіні сканерлеу кезінде, сканер кареткасындағы лампа жарығын (ол сөнеді) өзінің жарық көзімен ауыстырады. Айналар жүйесіне, бұл жағдайда шағылған емес, мөлдір түпнұсқадан өтетін жарық.

 

екция №25.

Компьютерлік иерархиялық жүйенің ақпараттық өзара қатынас интерфейсі

Ақпараттық өзара қатынас деңгейінің жүйесі. Ақпараттық өзара қатынас деңгейінің интерфейстері мен хаттамаларының өзара қатынасы.

Ақпараттық өзара қатынас интерфейстерін WEB-қосымша мысалында қарастырайық. Бұдан бұрын қарастырылған пайдаланушылық WUI, қосымша деңгейінің бағдарламалық интерфейсімен тікелей байланысты екенін атап өту керек. Интернет торабындағы түрлі обьектілердің өзара қатынасы (ISO-International Organization for Standartization) жалпы халықаралық стандарттық ережелері мен талаптарына сай құрылады.

Бұл стандарт үш тақырыптан тұрады «Ақпаратты есептеу жүйесі – ашық жүйелер, өзара қатынасы – Эталонды модель». Әдетте оны қысқаша – «Ашық жүйелердің өзара қатынасының эталонды моделі» деп айтады. Әдетте оны қысқаша – «Ашық жүйелердің өзара қатынасының эталонды моделі деп атайды. 1983 жылғы осы стандарттың жарияланғаны көптеген белгілі телебайланыстағы компаниялардың және стандарттаушы ұйымдардың көп жылдық жұмысының қорытындысы болды. Осы құжаттың негізі болып табылатын негізгі мақсаты, жүйе аралық ақпараттық өзара қатынас процесін, нақты анықталған қызметімен деңгейлерге бөлу.

Өзара қатынас моделі ретінде OSI (Оpen System Interconnection) Америка ұлттық стандарт институты ұсынған құрылым болды ANSI (American National Standarts Institute).

ISO 7498 телебайланыс саласындағы стандарт болып табылады.

Әр салалы ұйымдық өзара қатынастың артықшылығы ол деңгейлік стандарттың дербес жоспарымен қамтамасыз етеді және ақпараттық есептеу жүйесінің бағдарламалық қамтамасыз етуі және құрылғының модулді болуы, осы саладағы техникалық дамудың деңгейіне ықпал етеді.

Көп деңгейлік моделді қолданғанда, торап түйіндерінің арасында ақпараттың орнын ауыстыру үшін, ең кіші бөлшектерге бөледі, демек мәселелерді жеңіл шешуге ықпал етеді.

Көп деңгейлік модель ақпарат қалай бір қолданбалы бағдарламадан, мысалы кестені өңдеуден, басқа компьютерлік торапта тұрған, сол кестені өңдейтін екінші қолданбалы бағдарламаға өту жолын сипаттайды.

Мысалы, 15-суретте көрсетілген А жүйеде Б жүйесіне жіберетін ақпарат бар. А жүйесінің қолданбалы бағдарламасы, А жүйесінің 4-деңгейімен (жоғарғы деңгей) байланыса бастайды да, өз кезегінде, А жүйесінің 3-жүйесімен байланыса бастайды. Сөйтіп А жүйесінің 1-деңгейіне жетеді. 1-деңгейдің міндеті ақпаратты тораптың физикалық ортадан алып беру. Осыдан соң ақпарат тораптың физикалық ортадан өткеннен кейін, В жүйесіне келіп түседі де, В жүйенің әр деңгейінде өңделіп отырады. Бұл құбылыс кері ретпен 1-ші деңгейде сосын 2-деңгейінде жүреді т.с.с. В жүйесінің қолданбалы бағдарламасына жеткенше орындалады.

Көп деңгейлік модель өзара қатынастағы жүйенің деңгейімен тікелей байланыстыру бағытын ұстамайды демек, А жүйесінің аралас деңгейінің көмегіне сүйену керек. Мысалы үшін А жүйесінің 4-деңгейі В жүйесінің 4-деңгейімен байланысқа түсуі керек дейік. Ол үшін А жүйесінің 4-деңгейі А жүйесінің 3-деңгейінің көмегіне сүйену керек. Сонда 4-деңгей «көмек алушы» болып есептелінеді, ал 3-деңгей «көмек беруші» болып есептелінеді.

13-сурет.

 

Көрсетілген қызмет туралы ақпарат деңгейлер арқылы ақпараттық блоктар арқылы беріледі. Бұл тақырып деп аталынады. Тақырып әдетте берілген қолданбалы ақпараттың алдында болады.

 

14-сурет. Әртүрлі деңгейдегі деректердің инкапсуляция блоктары

 

Мысалы, А жүйесі В жүйесіне бір мәтінді жібергісі келеді дейік. Мәтін деректер немесе ақпарат деп алынады. Бұл мәтін А жүйесінің қолданбалы бағдарламасынан, осы жүйенің жоғары деңгейіне беріледі. А жүйесінің қолданбалы деңгейі, В деңгейінің қолданбалы деңгейіне белгілі бір ақпаратты жіберуі керек, сондықтан ол өз деңгейінің басқарушы ақпаратты тақырып түрінде, берілетін тиісті нақты мәтіннің алдына орналастырады. Осындай жолмен құрылған ақпараттық блок, өз өзіне меншікті басқарушы ақпаратпен оны ескерте алатын А жүйесінің 3-деңгейіне беріледі.

Хабарлама мөлшері, төмен деңгейлер арқылы торапқа жеткенге дейін өседі. Мұнда мәтіннің түпнұсқасы және онымен түгелдей байланысқан басқарушы ақпарат, В жүйесіне көшеді және В жүйесінің 1-деңгейімен жұтылады. В жүйесінің 1-деңгейі түскен ақпараттан тақырыбын бөліп алады және өңдейді, содан кейін ол келіп түскен ақпараттық блокты қалай өңдейтінін анықтайды. Мөлшерлері азайтылған ақпараттық блок 2-деңгейіне беріледі. Ол берілетін деңгейдің тақырыбын бөледі және оның орындайтын әрекетін білу үшін сараптайды. Қашан ақпараттық блок В жүйесінің қолданбалы бағдарламаларына жеткенде, ол тек түпнұсқалы мәтінге ие болу керек.

ISO 7498 стандартына сәйкес ақпараттық өзара қатынастың жеті деңгейі (қабаттары) белгіленеді:

1. Физикалық деңгейі (Physical Layer);
2. Каналдық деңгейі (DataLink Layer);
3. Тораптық деңгейі (Network Layer);
4. Транспорттық деңгейі (Transport Layer);
5. Сессиялық деңгейі (Session Layer);
6. Ұсыну деңгейі (Presentation Layer);
7. Қосымша деңгейі (Application Layer).

Екі не одан да көп жүйенің ақпараттық өзара қатынасы, ішкі деңгейлік жүйелердің ақпараттық өзара қатынасының жиынтығын береді. Сайып келгенде, локальді ақпараттық жүйелердің әрбір қабаты, сәйкесінше алыстатылған жүйенің қабатымен өзара қатынаста болады.

Анықтама: Хаттама - аттас деңгейлердің обьектілерінің өзара қатынас алгоритмдерінің (ережелерінің) жиынтығы.

Ақпараттық жүйелердің қабаттары (деңгейлері) бір-бірімен өзара қатынаста болады. Онда тікелей өзара қатынасқа тек көршілес деңгейлер қатысады. Әдетте, орта деңгей төменгі деңгей ұсынатын қызметтерді пайдаланады, ал өзі, өз кезегінде жоғарғы деңгейге қызмет етеді.

Анықтама: Интерфейс - берілген деңгейдің обьект ісімен өзара қатынасы сәйкес жүзеге асатын ережелердің жиынтығы.

Тораптық өзара қатынастың иерархиялық ұйымдасуы, мәліметтердің тасымалдау технологияларында орны басылған өңделген құрылымдарды және олардың өзгерістерге тез бейімделуін қамтамасыз етеді. Мысалы, физикалық тасымалдауыш арқылы мәліметтерді тасымалдаудың жаңа әдісіне көшкенде, тек қана төменгі деңгейде өзгеріс орын алады. Егер хаттамалар жүйесі ISO 7498 талаптарына сәйкес ұйымдасса, жоғарғы деңгей өзгеріссіз қалады. Тәжірибе жүзінде берілген стандарттың талаптары хаттама стектері түрінде жүзеге асады.

Анықтама: Стек - өзара қатынас хаттамаларының иерархиялық ұйымдасқан тобы.

Стекке жататын хаттамалар арнайы интерфейсті иемденеді. Олар тек сол стектің сәйкес деңгейлерінің хаттамаларымен өзара қатынасы үшін арналған. Мұндай стектердің мысалы ретінде TCP/IP стегін келтіруге болады. Әдетте, 7-5 деңгейлер жоғарғы болып есептеледі және нақты тораптың ерекшеліктерін көрсетпейді. Пайдаланушының (хабарлама) мәліметтер блогы осы деңгейлермен біртұтас ретінде қарастырылады. Өзгерістерді тек мәліметтердің өздері өткеруі мүмкін.

Кейде 1-3 және 4 деңгейлер OSI төменгі деңгейлері болып саналады. Бұл деңгейлердің әрбірінде мәліметтерді ұсыну форматы анықталады. Стектің 4-деңгейінен біріншіге өту барысында пайдаланушының хабарламасы тізбектей фрагменттеледі және сәйкес деңгейдің мәліметтер блогының тізбегіне түрленеді.

Анықтама: Инкапсуляция - фрагменттелген мәліметтер блогының бір деңгейден басқа деңгейдегі мәліметтер блогына орын ауыстыру процесі.

Әдетте, жоғары деңгейлі хаттамалар деректері – төменгі деңгейдегі хаттамалар деректерінің блогына инкапсуляцияланады (тораптық-каналдық). Сонымен қатар, аттас деңгейдегі хаттамалар үшін де инкапсуляция орындалуы мүмкін.

 

 

Бақылау сұрақтары:

1. Компьютер жүйелерінің әртүрлі деңгейлерінің ақпараттық өзара қатынасы қалай ұйымдастырылады?

2. Компьютер жүйелерінің деңгейлерінің өзара қатынас хаттама термині қандай мағына береді, мысал келтіріңіздер?

3. Компьютер жүйелерінің деңгейлерінің өзара қатынас интерфейсі термині қандай мағына береді, мысал келтіріңіздер?

4. Компьютер жүйелерінің инкапсуляция және хаттамалар стегі терминдері қандай мағына береді?

екция №26.

Компьютерлік жүйелердің ақпараттық өзара қатынас интерфейстерін құру. Бағдарламалы ақпаратты интерфейстер.

 

Қосымша деңгейінің өзара қатынас интерфейстері. WEB – қосымшалардың өзара қатынас интерфейсін орындау.

Екі қосымшаның WEB – броузер және WEB – сервердің (әдетте бұл екі қосымша әртүрлі мшиналарда және соған сәйкес түрлі бағдарламалы - аппараттық интерфейс терминін қолданамыз) өзара қатынас интерфейсін қарастырамыз

WEB – қосымшаның өзара қатынас интерфейсін орындағанда (Hypertext Transfer Protocol – гипермәтін тасымал хаттамасы) қолданылады, WWW – World Wide Web торабында орналасқан, қолданбалы деңгейдегі хаттама және әртүрлі ақпаратқа кіру мүмкіндігін қамтамсыз етуші. НТТР хаттамасында берілген мәліметтердің түріне байланыссыз, ақпаратты көбейтудің жоғарғы өндіргіштік механизімін иемденеді. Хаттама объекті – бағытталған технологиялар бойынша құрылған және түрлі тапсырмаларды шешу үшін қолданылады, мысалы таратылған ақпараттық жүйелерді басқару үшін.

Берілген әртүрлі форматтарды сақтау және ұсыну қабілеті НТТР – ді қолдана отырып WWW серверлерінде ақпараттық ресурстар мен сервистерге қол жеткізуге мүмкіндік береді. WWW торабының көп функционалды ресурстарына қатынасты унификациялау үшін, серверлер интерфейстер кешенін қолдайды. Ол тораптық ресурстарға қол жеткізу әдістеріне және деңгейлерді құрылымдауға мүмкіндік береді. Әр интерфейс құрылымы мен әдісі бар торап объектісінен тұрады WWW торабында орналасқан ақпаратты іздеу үшін WEB-броузер деп аталынатын арнайы қосымша қолданылады. Объектілердің (клиенттік және серверлік) келісілген өзара қатынасы бағдарламалық интерфейс түсінігін қалыптастырады. Қосымша деңгейінің хаттамасы негізінде құрастырған бағдарлама – аппараттық интерфейстерді қарастырайық URI (Uniform Resource Identifer, ресурс идентификаторы), URL (Uniform Resource Locator, ресурстың орны), URN (Uniform Resource Locator, ресурстың аты) – бір сервистің әртүрлі идентификациялық аспектісі. Ол ресурс орналасқан, интернет жүйесі арқылы кіруге болатын тораптың түйінінің түрін, қатынас әдісін және орнын анықтайды. Бұл сервис үш бөлімнен тұрады.

1) Сызба. Сервистің түрін идентификациялайды. Ол арқылы сервиске қатынас жасауға болады. Мысалы, WWW сервер.

2) Мекен-жайы. Ресурстың мекен-жайын (хост) идентификациялайды. Мысалы, www.ripn.net.

3) Кіру мүмкіндігінің аты және жолы. Таңдалынған хоста, ресурсқа толық жол идентификацияланады. Біз оны ресурсқа кіру мүмкіндігіне пайдаланатын боламыз. Мысалы, /home/images/image l.gif. Мысалы, Мicrosoft (WWW-серверде) сайтында орналасқан, файлы келесідей идентификаторы бар ресурсқа ие: http://www.microsoft.com/readme.txt. Ол дегеніміз, ресурсқа қатынас үшін HTTP хаттамасын пайдалану керек, (кіру сызбасы қос нүктемен бөлінген «:» және пайдаланған хаттаманың атын көрсетеді) келесі екі слэш www.microsoft.com серверінің мекен-жайын көрсетеді және файлдың аты/readme.txt. қолданылады.

Әдетте ресурс орналасқан компьютер туралы айтылса, оны URL немесе URN мәндері пайдаланылады, ол егерде ресурс толық белгіленсе (түрі, хост, жолы көрсетілсе) онда URI қолданылады. Әрине таңбалардың орнын ауыстыруға болады, бірақ мәтінде оны не білдіретінін түсіндіру керек.

URI идентификаторы ресурс атын көрсетеді және оның параметрін де анықтайды. Параметрлер жолынан ресурс аты мына таңбамен «?» бөлінеді. Параметрлер жолы тұрақты құрылымдық символ тобынан тұрады. Мынадай символмен «&»белгіленеді, мұндай лек саны құрылымдық символ тобынан тұрады, мынадай символмен «&»белгіленеді, мұндай лек саны оның параметрінің атына және оның «=» символымен бөлінген мәннен тұрады. Бос орын символы «», «+» таңбасына және осы символдың он алтылық мәніне ауыстырылады. Берілген ресурсқа барлық жол параметрлер бір жол параметрі болып табылады. Сондықтан да жолдың жеке параметрлерінің атауының немесе оның реті, түрі соншалықты маңызды емес. Мысалы: http://www.exe.com/bm/scshell.run?m=10&gl=ok+and+ok&event=1&event=2

Бұл URL идентификатор 4 параметрден тұрады. Үшеуі оны сандық, ал екеуі бір атауға ие. URI идентификаторға кейбір параметрдің мәндеріне талдау жатады. Аталмыш мысалда scrshell.run ресурсы.

HyperText Markup Language (HTML) – WWW торабында сақталатын ақпаратты баяндау тілі. HTML файлы графикалық, бейне, аудио ақпараттың қосылғаның білдіретін арнайы кодтан немесе ақпараттың (Web-броузер Java Script, Java) ортасын көрсететін орындау кодынан тұрады. Web-броузер қосымшасы Java және Java Script тілдері үшін, олар орындалатын операциялық жүйе немесе орта, ал Web - парақ жұмыс істеу үшін бөлінген ресурс болып келеді. Бұл тілдер пайдаланушының деректері бойынша Web парақты құрмайды, оны өзінің жұмысы үшін және пайдаланушы үшін негізі ретінде пайдаланады. Web броузер бұл файлға қол жеткізгенде кодталған HTML файлдағы ақпаратты интерпретациядан өткізіп пайдаланушыға ыңғайлы түрде жеткізеді.

“HT” әріптері HTML хаттамасы атауында “Hyper Text ” WWW торабында ақпаратты орналастырудың негізгі концепциясын білдіреді. Hyper Text құжаты гиперсілтеме (hyperlinks) деп аталатын арнайы байланысы бар және ол құжат мәтінінде орналасады. Гиперсілтеме қолданушыға құжаттың бір бөлімнен екінші бөлімге көшуге ғана емес, сонымен қатар WWW торабындағы құжаттармен байланысуға мүмкіндік береді.

Common Gateway Interface (CGI) - бұл WWW жүйесін кеңейту стандарты. WWW серверлерге аргументтерді пайдаланушы анықтай алатын бағдарлама құруға мүмкіндік береді. CGI интерфейсі пайдаланушының мүмкіндігін арттырады және аталмыш Web парақпен байланысты бағдарламаны орындауға мүмкіндік береді. Ол дегеніміз WWW серверінен ақпарат алу мүмкіндігі болады. Мысалы WWW серверді қолданғандар ең соңғы ауа райы болжамы туралы ақпарат ала алады. Ол үшін дерекқордан қазіргі уақыт мезетіне ауа райына сұраныс жасайтын бағдарламаны орындау қажет. CGI интерфейсі WWW сервермен сыртта орындалатын бағдарламалардың сұранысын қабылдайды да, оны сыртқы бағдарламаға береді, одан кейін нәтижесін пайдаланушыға құрастырылған Web парақ арқылы қайтарады. Web парақтар бір – бірінен айрықша болуы мүмкін. Себебі, олар пайдаланушы анықтаған параметрлерге байланысты қалыптасады.

CGI механизмі әмбебап болғандықтан ол кез келген WWW серверлер арасында деректерді алмастыра алады. CGI интерфейсі орындалатын файлдардан құралған сон, оған онда орындалатын бағдарлама түріне шектеулер болмайды. Бағдарлама орындалатын модулдерді құралатын кез келген бағдарлама тілінде жазылуы мүмкін. CGI - бағдарлама Perl және Shell сияқты операциялық жүйелердің командалық тілдерін пайдалана отырып жазылуы мүмкін.

Қазіргі уақытта технологияда көбінесе белсенді серверлік парақтар ASP (Active Server Pages) технологиясы кеңінен қолдануда. Бұл технология CGI стандартын пайдалануын қарастырады. Бірақ, Web парақ құру мақсатында, объектілі – бағытталған деңгейде ғана пайдаланылады.