Бизнес – жоспар
Жобаның экономикалық тиімділігін негіздеу үшін бөлінген қаражаттың салыстырмалы түрде қай жағдайда ұтымдылығын қарастырамыз. Құрылғы бағасы Кб = 5 000 000 теңге. Жоба нұсқауында желдеткіштер жұмысын автомат басқаратын “Климатика–1” жүйесін пайдалануды жөн көрдік, себебі бұл жүйе электр қозғалтқыштарының айналу жиілігін еппен реттеп отыру мүмкіндігін тудырады.
“Климатика–4” жүйесінің бағасы 500000 теңге. Мондаждық жұмыстардың бағасы, құрылғының 20% құрайды.
Қосалқы жұмыстар бағасы 
Жоба жұмысындағы құрылғы бағасы:
Жыл бойына эксплуатация кезінде шығындар келесі формула бойынша анықталады [21,22]:
(8.1)
мұндағы 
– амортизация шығыны (
)
– күнделікті жөндеу жұмыстары шығыны (
)
– қызметкерлер айлығы шығыны,
– электроэнергия шығыны,
– құрылғы құнының 1% құрайтын мүлікке салық мөлшері.
1. Амортизация шығыны:
2. Күнделікті жөндеу шығыны
3. Пенсияға (10%) бөлуді, әлеуметтік жағдайды (21%) ескергендегі қызметкерлер айлық шығыны:
(8.2)
мұндағы 3 ай – салықпен есептелгендегі айлық,
m – төленетін ай саны;
n – қызметкерлер саны.
4. Электроэнергия шығыны:
(8.3)
5. Мүлік салығы:
6. Жылдық эксплуатация шығыны:
7. Үйрек қорасы микроклиматының параметрлерін жақсарту арқасында үйрек әр үйректен бір жылда қосымша 0,5 кг үйрек еті алынады.
Әрбір үйрек етінің өткізер бағасы 500 теңге десек қосымша пайда
Д = 25 000·0,5 = 12 500 кг сонда 12 500·500 =6 250 мың теңге.
Жем шығыны:
9. Бір жылда алынатын еттің салмағы:
10. Үйрек етінің 1 кг 500 теңге тұрғанда, өткізу көлемі:
11. Өткізу шығыны:
12. Үйрек етінің өзіндік құны:
Кесте 8.1
Негізгі техника-экономикалық көрсеткіштері
| № | Көрсеткіш атауы | Өлшем бірлігі | нұсқау | |
| негізгі | жобадағы | |||
| Үйрек еті | кг | |||
| Қаржы | теңге | |||
| Эксплуатация шығыны | теңге | 6494068,8 | ||
| Үйрек етінің өзіндік құны | теңге/кг | |||
| Капиталды қосымша қаржы | теңге | – | ||
| Капиталды қаржы құюды өтелу уақыты | жыл | – | 0,38 | |
| Пайда | теңге | – | ||
| Тиімділік | % | – |
13. Тұрақты шығындар
14. Айнымалы шығындар:
15. Меншікті айнымалы шығыны:
16. Үйрек етін өндіргендегі пайда
П = Д – Uжоба = 31250000-25000000 =6250000 теңге
= Uconst + Uvar = 18482724 + 7854000 = 26336724 тенге
17. Рентабелділік 
Сурет 8.1 Өндірістің инкубатор жұмыртқаларын өндіріп өткізудегі шығынсыздықты анықтайтын график
А – зиянсыздық дәрежесі
I – шығын зонасы
II – шығынсыздық зонасы
III – айналым шығын зонасы
IY – тұрақты шығын зонасы
Орытынды
Үйректерді үйрек қорасында ұстау үшін температура мен ылғалдылықтың атқаратын мәні зор. Жылу мен қамыту жүйесі ретінде үйрек фермасында орналастырылған су ысытқыш пеші пайдаланылады.
Қажетті температуралық режимді ұстау үшін 1У сорып шығару және 4 сорып енгізу ауа желдеткіштері пайдаланылды.
Жобада салыстырмалы екі вариант қарастырылды. Базалық вариант “Климатика–1” жүйесі арқылы жабдықтарды басқару жұмысы қарастырылды. Екі вариантты салыстыру негізінде техника –экономикалық көрсеткіштер анықталып үнемділігімен рентабельдігі анықталды.
Есептеулер нәтижесінде ұсынылған жаңа вариантта “Климатика–1” жүйесіндегі желдеткіштердің электр қозғалтқыштарының айналу жиілігін баяулап реттеудің арқасында әр үйректің салмақ қосуы 0,5 кг артқан және де электрэнергия шығыныда азайған.
Жылдық экономикалық тиімділік 6250 мың теңге болмақ. Ал “Климатика–1” басқару станциясы сатып алуға және монтаждауға кеткен шығын жарты жылда өтелмек.
Дебиеттер тізімі
1. Баев.В.И. Практикум по электрическому освещению и облучению. М. Агропромиздат.1991 г.
2. Будзко.И.А. Практикум по электроснабжению сельского хозяйства. М. «Колос» 1982 г.
3. Воробьев В.А., Дегтярев Г.П. Машины и оборудование птицефабрик и птицеферм. М. «Колос» 1984 г.
4. Жилинский Ю.М., Кумин В.Д. Электрическое освещение и облучение. М. «Колос» 1982 г.
5. Захаров А.А. Практикум по применению теплоты в сельском хозяйстве. М. Агропромиздат1986 г.
6. Захаров А.А. Практикум по применению теплоты в сельском хозяйстве. М. Агропромиздат 1985 г.
7. Захаров А.А. Применение теплоты в сельском хозяйстве. М «Колос»1980 г.
8. Каганов И.Л. Курсовое и дипломное проектирование. М. Агропромиздат 1980 г.
9. Кудрявцев И.Ф. Автоматизация производственных процессов на животноводческих фермах и комплексах. М. Агропромиздат.1985 г.
10. Кива А.А. и др. Машины и оборудование для птицевода. 1987г.
11. Кноринг. Г.М. Осветительные установки. Л. «Энергоиздат» 1981г.
12. Мурусидзе Д.Н. Оборудование для создания микроклимата на фермах. М. Колос 1972 г.
13. Поярков К.М. Практикум по проектированию комплексный электрификации. Агропромиздат.1987 г.
14. Славик Р.М. Комплексная механизация и автоматизация промышленного производства. Колос 1978 г.
15. Фоменков А.П. Электропривод сельскохозяйственных агрегатов и поточных линий. М. Колос 1984 г.
16. Карнута К.С. Практикум по электроснабжению сельского хозяйства. М.Агропромиздат.1992 г.
17. Методическое пособие по курсовому и дипломному проектированию.
18. Руководящие материалы по проектированию электроснабжение сельского хозяйства. М. Сельэнергопроект.1981г – 110с.
19. Утешев. У.У., Исаханов М.Ж. Расчет нагрузок электрических сетей на программируемых микрокалькуляторах. Вестник сельскохозяйственной науки Казахстана. Алма – Ата.1989 г., №3 с 89-90.
20. Луковников. А.В., Шаребак. В.С. Охрана труда.
21. Мартыненко И.И., Лысенко. В.Ф. Проектирование систем автоматики. М. Агропромиздат.1990 г-243 с.
22. Бородин И.Ф., Недилько Н.И. Автоматизация технологических процессов. М. Агропромиздат.1986 г – 386 с.
